ပေလတို (Plato) ဆုိသည္မွာ
================
ဆိုကေရတီ၏တပည္႕ ပေလတိုသည္ထင္ရွားၾကီးက်ယ္ေသ ာ ကမာၻ႔အေတြးအေခၚဒႆနပညာရွင္ၾက ီးၿဖစ္ၿပီး နိူင္ငံေရး၊သခ်ၤာ၊နကၡတ္..နယ ္ပယ္စံုတြင္ႏွံ႕စပ္သူၿဖစ္သည ္။
စံၿပစိတ္ကူးႏိူင္ငံ (Utopia) စီမံကိန္းကို ေရွးဦးစြာတင္ၿပခဲ႔ေသာပေလတိ ုသည္ ေအသင္ၿမိဳ႕၏ထင္ရွားေက်ာ္ေစာ ေသာ ၊ကံုလံုၾကြယ္၀ေသာ အမ်ိဳးအႏြယ္မွဆင္းသက္လာသည္။
ပေလတိုကိုေမြးဖြားသည္႕အခ်ိန ္မွာ ဗုဒၶ(၅၆၇ _၄၈၇)ပရိနိဗၺာန္စံၿပီး အႏွစ္ ၅၀ ေက်ာ္လာၿပီးသည္႕အခ်ိန္ၿဖစ္သ ည္။
ပေလတိုမွာအဖက္ဖက္တြင္ ကုသိုလ္ကံထူးသည္။ ရုပ္ရည္ရူပကာလွပတင္႔တယ္ၿပီး အမ်ိဳးအႏြယ္ၿမင္႔ၿမတ္သည္။ စည္းစိမ္ဥစၥာေပါမ်ားၾကြယ္၀သ ည္။
အသက္ ၁၈-၂၀ အရြယ္တြင္ဆိုကေရတီႏွင္႔ ရင္းႏွီးမႈရလာသည္။ အၿပင္ပန္းအေနအထားအရသူတို႔
ႏွစ္ဦးမွာ မးိုႏွင္႔ေၿမပမာကြာသည္။ ဆိုကေရတီသည္ ႏွာေခါင္းတိုတို၊ ႏႈတ္ခမ္းထူထူႏွင္႔ ရုပ္ဆိုးဆိုးမြဲေၿခာက္ေၿခာက ္။ ပေလတိုကမူ ရုပ္ရည္ရူပကာေခ်ာေမာၿပီး ေဆြဂုဏ္မ်ိဳးဂုဏ္ၾကီးသူၿဖစ္ သည္။ သို႔ရာတြင္ဆိုကေရတီ၏ဆံုးအမဥ ပေဒသမ်ားက ပေလတိုကို ဆြဲေဆာင္ခဲ႔သည္။ ပေလတိုသည္ ဆိုကေရတီ၏တပည္႕ၿဖစ္လာခဲ႔၏။
ဆိုကေရတီကိုစြဲခ်က္တင္ ေသာအခါပေလတိုသည္ တရားရံုးတြင္ရွိေနခဲ႔သည္။ ဆိုကေရတီအတြက္ အာမခံေပးဖို႔ပင္အဆိုၿပဳခဲ႔သ ည္။
ဆိုကေရတီအဆိပ္ေသာက္ေသေစသည္႕ အၿပစ္ဒဏ္ေပးေသာအခါပေလတိုမွာ ၂၈ ႏွစ္အရြယ္။ယင္းအၿဖစ္အပ်က္သည ္ပေလတိုအေပၚမ်ားစြာၾသဇာသက္ေ ရာက္သြားသည္။ယင္းေၾကာင္႔ပင္ ပေလတိုသည္ ႏိူင္ငံေရးကိုမ်က္ႏွာလႊဲလို က္ၿပီးလွ်င္၊ဒႆနပညာသုေတသီၿဖ စ္သြားေလသည္။
ပေလတိုသည္ႏိူင္ငံတကာ၊ ေဒသတကာတို႔တြင္၁၂ႏွစ္တိတိခရ ီးလွည္႔လည္ကာ၊အယူ၀ါဒအမ်ိဳးမ ်ိဳးကိုသင္ၾကားေလ႔လာခဲ႔သည္။ အီဂ်စ္၊အီတလီမွ ဂဂၤါၿမစ္၀ွမ္းမဇၥိ်မေဒသအထိလ ွည္႔ လည္ခဲ႔သည္
။ထို႔ေနာက္ေအသင္တြင္ အကယ္ဒမီေက်ာင္းကိုတည္ေထာင္ၿ ပီးသက္ဆံုးတိုင္ ပညာသင္ၾကားသြားခဲ႔သည္။(အရစၥ တိုတယ္သည္ ပေလတို၏အသက္၆၀ အရြယ္တြင္ အကယ္ဒမီကိုေရာက္ရွိကာပညာသင္ ယူခဲ႔သည္)
ထိုေခတ္ထိုအခါက ပေလတိုသည္ေယာက္်ားမိန္မတန္း တူအခြင္႔ေရးရရွိေရးကိုရဲ၀႔ံ စြာ ေတာင္းဆိုခဲ႔ေလသည္။
ပေလတို၏ဒႆနသေဘာအေၿခခံမွာ ဆိုကေရတီ၏ အမွန္သေဘာ(Reality)ဟူေသာ၀ါဒ ၿဖစ္သည္။
ယင္း၀ါဒ၏ဆိုလိုရင္းမွာ အမွန္သေဘာ(၀ါ)ပရမတ္သေဘာ သည္ စင္စစ္အားၿဖင္႔အရာ၀တၳဳတို႔၏
စိတ္ကူးၿဖစ္ေသာအသြင္အၿပင္၌သ ာရွိသည္။
ယင္းအမွန္သေဘာသည္ ၿပည္႔၀သည္၊ တည္ၿမဲသည္၊ ေၿပာင္းလဲသည္ဟူ၍မရွိ။
အာရံုခံတို႔ၿဖင္႔သိရ၊ ၿမင္ရေသာ၊ ေၿပာင္းလဲတတ္ေသာ၊
မၿပည္႔၀ေသာအရာ၀တၳဳမ်ား၏ေအာက ္ေၿခမူလ၌ ရွိေနသည္။
ယင္းသို႔အားၿဖင္႔ ပေလတိုသည္ဆိုကေရတီ၏ အယူအဆမ်ားကိုမ်ိဳးေစ႔ဗီဇအေန ၿဖင္႔ယူငင္ၿပီးလွ်င္ မိမိ၏အေတြးအေခၚမ်ားကို စည္ပင္ဖြံၿဖိဳးေစခဲ႔သည္။
ရီပတ္ဗလစ္သည္ပေလတို၏ အေက်ာ္ၾကားဆံုး အေရးပါဆံုးက်မ္းဂန္ၿဖစ္သည္။ ယင္းက်မ္းကိုပေလတိုသည္ အေတြးအေခၚရင္႔က်က္ၿပီးသည္႕အ ခ်ိန္ အသက္၄၀အရြယ္တြင္ေရးခဲ႔သည္။
ရီပတ္ဗလစ္သည္ အက်င္႔စာရိတၱပညာၿဖင္႔လည္းေက ာင္း၊နီတိဆိုင္ရာဒႆနပညာမ်ား ၿဖင္႔လည္းေကာင္းအစပ်ိဳးထားသ ည္။ က်မ္စ၏အစမွာပင္ တရားမႈဟူသည္မွာအဘယ္နည္းဆိုေ သာ ၿပႆနာကိုေဖာ္ထုတ္ထားသည္။
ကိုယ္က်င္႔တရားဆိုင္ရာ ဂုဏ္အရည္အခ်င္းမ်ား၏တိုးတက္ ၾကီးပြားမႈသည္ပညာအရသာလွ်င္ၿ ဖစ္ႏိူင္သည္။ၿမင္႔ၿမတ္ေကာင္ းမြန္ေသာ အုပ္ခ်ုုဳပ္ေရးအတြက္ အုပ္ခ်ဳပ္သူတို႔ကိုပညာေပးဖိ ု႔လိုအပ္သည္။ထို႔ေၾကာင္႔ရီပ တ္ဗလစ္၌ ပညာႏွင္႔ပတ္သက္ေသာ
ၿပႆနာမ်ားကိုရဲ၀႔ံၿပတ္သားစြ ာ ဖြင္႔ၿပထားသည္။ၿပင္သစ္အေတြး အေခၚပညာရွင္္ရူးဆိုးက
“ရီပတ္ဗလစ္သည္ ႏိူင္ငံေရးက်မ္းဂန္မဟုတ္။ ပညာႏွင္႔ပတ္သက္၍ မေပၚဖူးေသးေသာက်မ္းဂန္ၿဖစ္သ ည္” ဟူ၍ေရးသားထားသည္။
ပေလတိုအေပၚ၌ ပိုက္သာဂိုရပ္၏ ၾသဇာလည္းလႊမ္းမိုးခဲ႔ေလသည္။ ပိုက္သာဂိုရပ္၏ေနာက္လိုက္တပ ည္႔မ်ားသည္ ဂဏန္းသခ်ၤာအား သဘာ၀၏လွ်ိဳ႔၀ွက္ခ်က္မ်ားကို ဖြင္႔ရန္အတြက္ ေသာ႔ခ်က္ၿဖစ္၏ဟု ယူဆၾကသည္။
ပေလတိုသည္လည္း ဂဏန္းသခၤ်ာအား ဒႆနပညာ၏ ပထမေလွကားထစ္အၿဖစ္အေလးေပးထာ းသည္။ စင္ၾကယ္ေသာအမွန္တရားရရွိေရး ၌ စင္ၾကယ္ေသာအသိဥာဏ္အသံုးၿပဳၿ ခင္းကို ဂဏန္းပညာကိုအသံုးၿ႔ပဳ၏ ဟုဆိုထားသည္။
ထိုေခတ္က ဂဏန္းသခ်ာၤကိုစစ္ေရးစစ္ရာမ် ားတြင္လည္းအသံုးၿပဳသည္။
ပေလတို၏ အကယ္ဒမီေက်ာင္းအ၀င္တံခါးတြင ္ “ဂဏန္းပညာတတ္ကြ်မ္းသူမ်ားသာ လွ်င္ ဤေက်ာင္း၌၀င္ခြင္႔ရွိႏိူင္သ ည္”္ ဟူေသာစာတမ္းကိုေရးသားထားသည္ ။
ပေလတိုသည္ နကၡတၳေဗဒ(Astronomy)ႏွင္႔ အသံညွိအတတ္(Harmonies) ကိုလည္းသင္ၾကားပို႔ခ်ေပးခဲ႔ ေလသည္။ နကၡတၳေဗဒပညာရပ္၌ ၿဂိဳဟ္နကၡတ္တို႔၏ သြားလာလည္ပတ္မႈ
ႏွင္႔ပတ္သက္ေသာ က်ယ္ၿပန္႔သည္႕အသိဥာဏ္ကိုသာလ ွ်င္မက ၿဂိဳဟ္နကၡတ္တို႔၏အသြားအလာကိ ု
ၿဖစ္ေပၚေစေသာ အေၾကာင္းအရာႏွင္႔ပတ္သက္ေသာသ င္ၾကားေလ႔လာမႈကိုအေလးအနက္ ၿပဳထားေလသည္။
ပေလတို၏စံၿပစိတ္ကူးႏိူင္ငံ (Utopia) ကိုမူခြ်တ္ယြင္းခ်က္မ်ားရွိ ၍အရစၥတိုတယ္ေခတ္ကာလမွစ၍ အၿပင္းအထန္အေ၀အဖန္ခံလာရသည္။
( ယူေနာပိယား Utopiaးသည္ ဂရိဘာသာတြင္ မရွိဟူေသာအနက္ကိုေဟာသည္႔ Ou ႏွင္႔ ေနရာကိုေဟာသည္႕
Topos တို႔ကိုေပါင္းစပ္တီထြင္ထားသ ည္႕စကားလံုးၿဖစ္သည္။ အဓိပၸာယ္မွာမည္သည္႕ေနရာမွမရ ွိဟုဆိုလိုသည္။ သကၠတဘာသာ၌အမွန္တကယ္မရွိသည္႕ ေနရာကိုဂႏၶဗၺနဂရဟုေခၚသည္။)
လြန္ခဲ႔ေသာႏွစ္ေပါင္း ၂၄၀၀သမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္ က်ယ္ၿပန္႔ၾကီးမားေသာႏိူင္ငံ မ်ားကိုတည္ေထာင္သည္႕ဘုန္းလက ္ရံုးႏွင္႔ၿပည္စံုေသာ ဘုရင္မ်ား၊သူရသတၱိႏွင္႔ၿပည္ ႔စံုေသာဧကရာဇ္မ်ား၊ လိမၼာကြ်မ္းက်င္ေသာ ႏိူူင္ငံေရးသုခမိန္မ်ား၏အေရ အတြက္မွာမနည္းလွေပ။ သို႔ရာတြင္ယင္းတို႔အနက္ မည္သူမွပေလတုိေလာက္ ႏိူင္ငံေရးအေတြးအေခၚမ်ားအေပ ၚ၌ၾသဇာမလႊမ္းမိုးႏိူင္ေပ။သူ ၏ စာေပက်မ္းဂန္မ်ားကို ႏွစ္ေပါင္း ၂၄၀၀ ေက်ာ္ခဲ႔ၿပီၿဖစ္ေသာ္လည္းယေန ႔တိုင္ေလးစားစြာဖတ္ရႈေလ႔လာ
ေနရသည္။ယင္းစာေပက်မ္းဂန္မ်ာ းမွလံႈေဆာ္အားေပးမႈကိုရယူၾက ရသည္။
ယင္းစာေပက်မ္းဂန္မ်ားကိုအေၿ ခၿပဳလ်က္မိမိတို႔၏ အယူအဆမ်ားကိုသန္မာထြားက်ိဳင ္းေအာင္ၿပဳၾကရသည္။
(လွ်ိဳ႕၀ွက္ဂႏၶာရီပညာေလ႔လာလ ိုက္စားသူမ်ားကမူ ေအာ္ဖီးရပ္စ္၊ပိုက္သာဂိုရပ္ ႏွင္႔ပေလတိုကို ထိပ္တန္းဂႏၶာရီပညာရွင္ၾကီးမ ်ားအၿဖစ္မွတ္ယူၾကသည္။ ေအာ္ဖီးရပ္စ္သည္ ဂီတသံစဥ္ ၇ပါးကိုေဖာ္ထုတ္ခဲ႔သူၿဖစ္ၿပ ီး၊က်ားၿခေသၤ႔သားရဲမ်ားကိုပ င္ဂီတၿဖင္႔ယဥ္ပါးေအာင္ၿပဳႏိ ူင္စြမ္းရွိသူၿဖစ္သည္။ေအာ္ဖ ီးရပ္စ္မတိုင္မီကဂီတသံစဥ္၃ပ ါးကိုသာသိခဲ႔ၾကသည္။ပေလတို၏ ဂရိအသံထြက္မွာ ပလာတုန္)
က်မ္းကိုး။ ။ ေဒါက္တာသန္းထြန္း(ေက်ာ္စြာ၁ ၀၀)၊ပါရဂူ(ေခါမဒႆနပညာရွင္ၾက ီးမ်ား)
Credit; ခိုင္ထူးသစ္
================
ဆိုကေရတီ၏တပည္႕ ပေလတိုသည္ထင္ရွားၾကီးက်ယ္ေသ
စံၿပစိတ္ကူးႏိူင္ငံ (Utopia) စီမံကိန္းကို ေရွးဦးစြာတင္ၿပခဲ႔ေသာပေလတိ
ပေလတိုကိုေမြးဖြားသည္႕အခ်ိန
ပေလတိုမွာအဖက္ဖက္တြင္ ကုသိုလ္ကံထူးသည္။ ရုပ္ရည္ရူပကာလွပတင္႔တယ္ၿပီး
အသက္ ၁၈-၂၀ အရြယ္တြင္ဆိုကေရတီႏွင္႔ ရင္းႏွီးမႈရလာသည္။ အၿပင္ပန္းအေနအထားအရသူတို႔
ႏွစ္ဦးမွာ မးိုႏွင္႔ေၿမပမာကြာသည္။ ဆိုကေရတီသည္ ႏွာေခါင္းတိုတို၊ ႏႈတ္ခမ္းထူထူႏွင္႔ ရုပ္ဆိုးဆိုးမြဲေၿခာက္ေၿခာက
ဆိုကေရတီကိုစြဲခ်က္တင္ ေသာအခါပေလတိုသည္ တရားရံုးတြင္ရွိေနခဲ႔သည္။ ဆိုကေရတီအတြက္ အာမခံေပးဖို႔ပင္အဆိုၿပဳခဲ႔သ
ဆိုကေရတီအဆိပ္ေသာက္ေသေစသည္႕
ပေလတိုသည္ႏိူင္ငံတကာ၊ ေဒသတကာတို႔တြင္၁၂ႏွစ္တိတိခရ
။ထို႔ေနာက္ေအသင္တြင္ အကယ္ဒမီေက်ာင္းကိုတည္ေထာင္ၿ
ထိုေခတ္ထိုအခါက ပေလတိုသည္ေယာက္်ားမိန္မတန္း
ပေလတို၏ဒႆနသေဘာအေၿခခံမွာ ဆိုကေရတီ၏ အမွန္သေဘာ(Reality)ဟူေသာ၀ါဒ
ယင္း၀ါဒ၏ဆိုလိုရင္းမွာ အမွန္သေဘာ(၀ါ)ပရမတ္သေဘာ သည္ စင္စစ္အားၿဖင္႔အရာ၀တၳဳတို႔၏
စိတ္ကူးၿဖစ္ေသာအသြင္အၿပင္၌သ
ယင္းသို႔အားၿဖင္႔ ပေလတိုသည္ဆိုကေရတီ၏ အယူအဆမ်ားကိုမ်ိဳးေစ႔ဗီဇအေန
ရီပတ္ဗလစ္သည္ပေလတို၏ အေက်ာ္ၾကားဆံုး အေရးပါဆံုးက်မ္းဂန္ၿဖစ္သည္။
ရီပတ္ဗလစ္သည္ အက်င္႔စာရိတၱပညာၿဖင္႔လည္းေက
ကိုယ္က်င္႔တရားဆိုင္ရာ ဂုဏ္အရည္အခ်င္းမ်ား၏တိုးတက္
ၿပႆနာမ်ားကိုရဲ၀႔ံၿပတ္သားစြ
“ရီပတ္ဗလစ္သည္ ႏိူင္ငံေရးက်မ္းဂန္မဟုတ္။ ပညာႏွင္႔ပတ္သက္၍ မေပၚဖူးေသးေသာက်မ္းဂန္ၿဖစ္သ
ပေလတိုအေပၚ၌ ပိုက္သာဂိုရပ္၏ ၾသဇာလည္းလႊမ္းမိုးခဲ႔ေလသည္။
ပေလတိုသည္လည္း ဂဏန္းသခၤ်ာအား ဒႆနပညာ၏ ပထမေလွကားထစ္အၿဖစ္အေလးေပးထာ
ထိုေခတ္က ဂဏန္းသခ်ာၤကိုစစ္ေရးစစ္ရာမ်
ပေလတို၏ အကယ္ဒမီေက်ာင္းအ၀င္တံခါးတြင
ပေလတိုသည္ နကၡတၳေဗဒ(Astronomy)ႏွင္႔ အသံညွိအတတ္(Harmonies) ကိုလည္းသင္ၾကားပို႔ခ်ေပးခဲ႔
ႏွင္႔ပတ္သက္ေသာ က်ယ္ၿပန္႔သည္႕အသိဥာဏ္ကိုသာလ
ၿဖစ္ေပၚေစေသာ အေၾကာင္းအရာႏွင္႔ပတ္သက္ေသာသ
ပေလတို၏စံၿပစိတ္ကူးႏိူင္ငံ (Utopia) ကိုမူခြ်တ္ယြင္းခ်က္မ်ားရွိ
( ယူေနာပိယား Utopiaးသည္ ဂရိဘာသာတြင္ မရွိဟူေသာအနက္ကိုေဟာသည္႔ Ou ႏွင္႔ ေနရာကိုေဟာသည္႕
Topos တို႔ကိုေပါင္းစပ္တီထြင္ထားသ
လြန္ခဲ႔ေသာႏွစ္ေပါင္း ၂၄၀၀သမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္ က်ယ္ၿပန္႔ၾကီးမားေသာႏိူင္ငံ
ေနရသည္။ယင္းစာေပက်မ္းဂန္မ်ာ
ယင္းစာေပက်မ္းဂန္မ်ားကိုအေၿ
(လွ်ိဳ႕၀ွက္ဂႏၶာရီပညာေလ႔လာလ
က်မ္းကိုး။ ။ ေဒါက္တာသန္းထြန္း(ေက်ာ္စြာ၁
Credit; ခိုင္ထူးသစ္
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။