အီသီယိုပီးယားႏွင့္ ျမန္မာျပည္

 ေက်ာက္သင္ပုန္း

 

အီသီယိုပီးယားႏွင့္ ျမန္မာျပည္

၂၀၁၃ ကၽြန္ေတာ္ အာဖရိကမွာ ေနတံုးက Ko James Mint page မွာ ဒီအေၾကာင္း ေရးဖူး ပါတယ္။ အဲဒီစာ ကေတာ့ သူ႔ အေကာင့္ က်သြားတာနဲ႕ ျပန္ရွာမရ ေတာ့ပါဘူး။ ဒီရက္ပိုင္း မွာ အီသီယိုပီးယား နဲ႕ ျမန္မာျပည္ အေၾကာင္း ႏႈိင္းယွဥ္ တာေတြ တက္လာလို႔ ျပန္ေရးတာပါ။

မွန္တာေျပာရရင္ အီသီယိုပီယား ကို အလုပ္ ကိစၥနဲ႕ ပထမဆုံး စသြားတုံးက လုံးဝကို အထင္ မႀကီးတာဗ်။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ ငယ္ငယ္တုံးက သိထားတာက ဘယ္...အီသီယိုပီယား ဆိုတာ စုတ္ျပတ္ ဆင္းရဲ ထမင္းငတ္ ေနတဲ႕ တိုင္းျပည္။ လူသန္းခ်ီ ငတ္မြတ္ ေခါင္ပါး အငတ္ေဘး ၾကံဳ ေသေၾက ေနၾကလို႔ မိုက္ကယ္ဂ်က္ဆင္ တို႔လို အႏုပညာရွင္ေတြ ဦးေဆာင္ LIVE AID အစီအစဥ္နဲ႕ We are the World လို ဂႏၲဝင္ သီခ်င္းႀကီး ေတြဆို အလႈခံရလို႔ ျမန္မာျပည္ အပါအဝင္ ကမ႓ာ့ ႏိုင္ငံေတြက ေစတနာရွင္ေတြ ဝိုင္းဝန္း ေထာက္ပံ႕ ထမင္းေကၽြးခဲ႕လို႔ ပက္ပက္ စက္စက္ မျဖစ္ပဲ အသက္ဆက္ လာတဲ႕ တိုင္းျပည္ လို႔ သိထားတာကိုး။

ထင္ထားတာက အီသီယိုပီးယားမွာ ေလေၾကာင္း လိုင္း ေတာင္မရွိ အဒစ္စ္အဘာဘာ ၿမိဳ႕ေတာ္ ဆိုတာလဲ စုတ္ျပတ္ေနတဲ႕ ေလဆိပ္နဲ႕ စုတ္ျပတ္ ညစ္ပတ္ေနတဲ႕ ဆင္းရဲသားအိမ္ ေတြ သူေတာင္း စား ေတြပဲ ရွိေနမယ္ လို႔ ထင္ထားတာဗ်။

ဘယ္ဟုတ္မလဲ။ အီသီယိုပီးယား ေလေၾကာင္း လိုင္းဆိုတာ အာဖရိကမွာ ကင္ညာေလေၾကာင္း လိုင္း နဲ႕အၿပိဳင္ နံပါတ္တစ္ကို လုေနတဲ႕။ ကမ႓ာ့ အေကာင္းဆုံး ေလေၾကာင္းလိုင္း ၁၀၀ မွာ အဆင့္ ၇၇ ခ်ိတ္ထားတဲ႕။ ေခတ္မွီ ဘိုးရင္း နဲ႕ အဲဘတ္စ္ ေလယာဥ္ျကီးေပါင္း ၇၄ စင္း နဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ ေလဆိပ္ေပါင္း ၁၂၄ ခုကို ပ်ံသန္း ေနတဲ႕ ေလေၾကာင္းလိုင္းႀကီး ျဖစ္ ေနတာကိုး။ ကၽြန္ေတာ္ ကင္ညာ ႏိုင္႐ူဘီကေန အီသီယိုပီးယား ကို စီးတဲ႕ အီသီယိုပီးယား ေလေၾကာင္းက သုံးတဲ႕ ေလယာဥ္က ေနာက္ဆုံးေပၚ ဘိုးရင္း ၇၈၇ Dream Liner ႀကီးဗ်။ ေကာင္းမွေကာင္းေပါ့ဗ်ာ။

အဒစ္အဘာဘာ ကို ဆိုက္ေရာက္ေတာ့ Bole International Airport ႀကီးဆိုတာလဲ ရန္ကုန္ ေလဆိပ္ ထက္ ႏွစ္ဆေလာက္ႀကီးၿပီး ႀကီးက်ယ္ ခမ္းနား ေလတာကိုး။

ေလဆိပ္မွာလဲ ႏိုင္ငံတကာ ေလယာဥ္ အဝင္အထြက္ ေတြဆိုတာလဲ ဘန္ေကာက္ တို႔ စကၤာပူတို႔ ေလဆိပ္ေတြလိုပဲ ပ်ားပန္းခပ္ ေနတာပဲ။ very busy ေပါ့ဗ်ာ။

အဒစ္စ္က ေတာင္ေပၚမွာ တည္ထားတဲ႕ ၿမိဳ႕ ဆိုေတာ့ ရာသီဥတုက ကေလာၿမိဳ႕လိုပဲ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း နဲ႕ ေနလို႔ေကာင္းတယ္ဗ်။

ဘိုးလ္ ေလဆိပ္ႀကီးက ထြက္ၿပီး အစည္းအေဝးရွိ တဲ႕ ဟိုတယ္ကို သြားေတာ့ လမ္းတေလွ်ာက္မွာ ေလ့လာ ၾကည့္ရႈ မိသေလာက္ကေတာ့ စနစ္က် လွပတဲ႕ ၿမိဳ႕ကြက္ေတြနဲ႕ ကိုယ္ပိုင္အိမ္ေလးေတြ ကြန္ဒိုေတြ မိုးေမွ်ာ္တိုက္ႀကီး ေတြ သူ႔ေနရာနဲ႕သူ ရွိေနၿပီး ေရွးယခင္ ကိုလိုနီ အေဆာက္အဦး ေတြကိုလဲ စနစ္တက် ထိမ္းသိမ္းျပဳျပင္ သုံးစြဲ ေနၾကတာကို သတိထားမိတယ္။ ေျပာရရင္ အာဖရိကန္ ၿမိဳ႕ေတာ္နဲ႕ မတူ ဥေရာပ ၿမိဳ႕ေတာ္လို လွပေနတာေပါ့ဗ်ာ။

ေစ်းေတြ ေမာလ္ေတြ ဘဏ္ေတြလဲ အမ်ားႀကီး ရွိတယ္ ၾကည့္ေတာ့လဲ လူေတြ ပ်ားပမ္းခပ္ ဝင္ထြက္ ေရာင္းဝယ္ လႈပ္ရွား ေနၾကေတာ့ စီးပြားေရး ေကာင္းတယ္ ဆိုတဲ႕ အဓိပၸါယ္ေပါ့

အမဲေတြ အမ်ားႀကီး ၾကားထဲမွာ အျဖဴ တိုးရစ္စ္ ေတြလဲ ၾကည့္မလြဲ ေအာင္ေတြ႕ေနရေတာ့ တိုးရစ္ဇင္လဲ ေကာင္းတယ္ဆိုတဲ႕ အဓိပၸါယ္ေပါ့

ေတြ႕တဲ႕ အဆင့္ဆင့္ အလႊာလႊာ ေသာ အီသီယိုပီးယန္း ေတြကလဲ အဂၤလိပ္ စကားကို ကိုယ့္ထက္ေတာင္ ေရလည္ေအာင္ ေျပာတတ္ေတာ့ ပညာေရး ေကာင္းတယ္ ဆိုတာ ေျပာစရာ မလိုဘူး။

ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးမွာလဲ သံ႐ုံးေပါင္းစုံ တဲ႕ အျပင္ အာဖရိကန္သမဂၢ African Union ႐ုံးခ်ဳပ္စိုက္တဲ႕ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးဗ်။

ေျပာမဆုံးေပါင္ ေတာသုံေထာင္ပါပဲ

ဆိုလိုရင္းက မေရာက္ဘူးခင္တုံးကဆို ကိုယ့္ျမန္မာျပည္ ကိုယ့္ၿမိဳ႕ေတာ္ေလာက္ အဆင့္ရွိမယ္ လို႔ကို မထင္ထားတာ။ ေရာက္သြားေတာ့မွာပဲ အထင္နဲ႕ အျမင္ တက္တက္စင္ ေအာင္လြဲ မနာလို ျဖစ္စရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ကို ကိုယ့္ထက္သာ ေနတာကိုး။

ဒါနဲ႕ ဘယ္ရမလဲ ေမးျမန္းစပ္စု ေလ့လာရတာေပါ့။ Desk Research လုပ္ၾကည့္ေတာ့ စီးပြားေရး လူမႈေရး အၫြန္းကိန္းေတြမွာ ျမန္မာ နဲ႕ သိပ္မကြာဘူး အထင္ႀကီးစရာ မရွိဘူူး ဒါနဲ႕ ဘာလို႔လဲ ဆိုတာကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေလ့လာမွ သုံးခ်က္ပဲ ေတြ႕တယ္။ ဒါေလးသုံးခ်က္မွာ ျမန္မာထက္ သာလို႔ကို ျမန္မာေတြထက္ သာသြား ပါသည္ေပါ့ ဗ်ာ။

(ျမန္မာနဲ႕ GDP မကြာဘူး ဆိုေပမဲ႕ ျမန္မာ GDP ရဲ႕ ၅၀% ေက်ာ္က Natural Resources ေတြ ေရာင္းရေငြေတြ အစိုးရဆီတိုက္႐ိုက္ သြားတာ။ အီသီယိုပီးယား GDP က ၁၀၀% လယ္ယာ စက္မႈ ထုတ္လုပ္ျခင္းနဲ႕ ဝန္ေဆာင္မႈ ေတြက ရတာ ျပည္သူေတြဆီ တိုက္႐ိုက္ သြားတာ ဆိုေတာ့။ ဒီမွာလဲ ေသေသခ်ာခ်ာ ေလ့လာၾကည့္ ရင္ ကြာျခားခ်က္ ေတြ႕ရလိမ့္မယ္)

အီသီယိုပီးယား ဆိုတာ လူသားေတြရဲ႕ အစ မူလေျမ။ အီဂ်စ္နဲ႕ အၿပိဳင္ ႏွစ္ေပါင္းငါးေထာင္ ေက်ာ္ ယဥ္ေက်းမႈ ရွိတဲ႕ေျမ။ ကိုလိုနီေခတ္က အီတလီ ျပင္သစ္ နဲ႕ အဂၤလိပ္ ကိုေတာင္ ျပန္ခံၿပီး အႏိုင္တိုက္ခဲ႕ၿပီး ကၽြန္မျဖစ္ခဲ႕တဲ႕ တစ္ခုထဲေသာ အာဖရိကန္ ႏိုင္ငံတဲ႕ ဗ်ာတို႔။ လူမ်ိဳးႀကီး ႏွစ္ခုနဲ႕ တစ္ကြ လူမ်ိဳးငယ္ ရွစ္ဆယ္ လူမ်ိဳးကြဲ ႏွစ္ရာ ေက်ာ္ နဲ႕ တည္ေထာင္ထားတဲ႕ ဖယ္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု ႀကီးပါတဲ႕။

ဒီႏိုင္ငံႀကီးဟာ ဆိုဗီယက္ကြန္ျမဴနစ္ မိႈင္းမိ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ လူမ်ိဳးစုံေတြၾကား အစိပ္စိပ္ကြဲ အခ်င္းခ်င္း တိုက္ခိုက္ ကြန္ျမဴနစ္ အစိုးရကို ေတာ္လွန္ ေနၾကတာ မညီၫြတ္ေတာ့ မေအာင္ျမင္တဲ႕ အျပင္ ရာသီဥတုကဖ်က္ စစ္ေၾကာင့္ သီးႏွံ မစိုက္ပ်ိဳူးႏိုင္တဲ႕ အတြက္ အငတ္ေဘးႀကီး ဆိုက္ၿပီး ငတ္လို႔ လူတစ္သန္းေက်ာ္ ေသဆုံးခဲ႕ ရပါတယ္တဲ႕။ အဲဒီေနာက္မွာ လူမ်ိဳးစု ေခါင္းေဆာင္ ေတြက ကိုယ့္အမွားကို ျမင္ေတာ့ အခ်င္းခ်င္း မတိုက္ေတာ့ပဲ ညီၫြတ္ေရး တည္ေဆာက္ၿပီး တပ္ေပါင္းစု ဖြဲ႕ၿပီး ကြန္ျမဴနစ္ အစိုးရတပ္ေတြ ဆိုဗီယက္တပ္ေတြ က်ဳးဘားတပ္ ေတြကို အႏိုင္တိုက္ၿပီး ဒီေန႔ အီသီယိုပီးယား ဆိုတာကို တည္ေဆာက္ခဲ႕ တာပါတဲ႕။

အီသီယိုပီးယား ဖယ္ဒရယ္ ဥပေဒအရ လူမ်ိဳးကို အေျခခံတဲ႕ ျပည္နယ္ ၁၀ ခုကို ဖြဲ႕စည္းထား ပါတယ္။ ထူးျခားတာက ျပည္နယ္ ေတြကို အာဏာ သုံးရပ္ ခြဲေဝထားပါတယ္။ အာဏာ အရွိဆုံးက ဖယ္ဒရယ္ အစိုးရ ဆိုေသာ္ျငား ၎ အစိုးရကို ျပည္နယ္ေတြက သီးသန္႔ လြတ္လပ္စြာ ေရြးေကာက္ခံ တက္လာတဲ႕ အစိုးရ ေတြကေန ေရြးခ်ယ္ ဖြဲ႕စည္းထားလို႔ အားလုံးကို မွ်မွ်တတ ကိုယ္စားျပဳပါတယ္။ ပိုၿပီး ထူးျခားတာက ျပည္နယ္ ေတြကို ခြဲထြက္ခြင့္ ေပးထားေသာ္လည္း ႏွစ္ေပါင္း အစိတ္ အတြင္းမွာ အီရီထရီးယား တစ္ခုပဲ ခြဲထြက္ သြားပါတယ္။

အီသီယိုပီးယား နလန္ထူလာျခင္း အေၾကာင္းရင္းမ်ား

နံပါတ္ တစ္ (ညီၫြတ္မႈ) မငတ္ေရးအတြက္ ညီၫြတ္ၾက Unity for Hunger ဆိုတဲ႕ စိတ္ဓါတ္ပါ။ အီသီယိုပီးယား ကြန္ျမဴနစ္ အာဏာရွင္ စနစ္ေအာက္ ကြဲခဲ႕ၿပဲခဲ႕ တိုက္ခိုက္ခဲ႕ ၾကလို႔ လူရွစ္သန္းေလာက္ ငတ္ လူတစ္သန္း ေလာက္ ေသခဲ႕ရေတာ့ ဘယ္ေလာက္ပဲ မတည့္ပေစ မငတ္ေရး အတြက္ ေတာ့ အားလုံး ညီၫြတ္တယ္ဗ်။

နံပါတ္ ႏွစ္ (လာဘ္စားမႈ) နည္းတယ္ ကမ႓ာ့လာဘ္ စား တဲ႕ ႏိုင္ငံစာရင္း ၁၇၄မွာ အဆင့္ ၁၁၀ ရွိတယ္ (ျမန္မာက ၁၅၆)

နံပါတ္သုံး (ပညာေရး) အီသီယိုပီးယား ရဲ႕ GDP ဟာ ျမန္မာနဲ႕ မတိမ္းမယိမ္း ျဖစ္ေသာ္လည္း ပညာေရး အသုံးစားရိတ္ကို GDP ရဲ႕ 5 to 10 % အထိ သုံးပါတယ္ (ျမန္မာ 1 to 5 %)

ကြာသြားတာ ဒါပါပဲ ခင္ဗ်ာ။

ပိုၿပီးခံျပင္းဖို႔ေကာင္းတာက ေဆြးေႏြးမိတဲ႕ အီသီယိုပီးယား ေတြ ေျပာတာက ငါတို႔ ဆီမွာတဲ႕ မညီမၫြတ္ ျဖစ္ၾကၿပီ ဆိုရင္ (တစ္) အရင္တုံးက မညီၫြတ္လို႔ ငတ္ခဲ႕ၾကတာ ျပန္ သတိေပးတယ္ ( ႏွစ္) ျမန္မာျပည္ကိုၾကည့္ ခုထိ မညီၫြတ္လို႔ ငါတို႔ေနာက္မွာ က်န္ခဲ႕ၿပီလို႔ သတိေပးၾက တယ္တဲ႕။

ေသၿပီဆရာ

(တစိခါတစ္ေလ စိတ္ေပါက္ေပါက္နဲ႕ စဥ္းစားမိတယ္ ငါတို႔ ျမန္မာျပည္ ငတ္လို႔ မေသဘူးၾက ေသးလို႔မ်ား ခုထိ မညီၫြတ္ႏိုင္ မတိုးတက္ႏိုင္ပဲ အီသီယိုပီယား ေနာက္ က်န္ခဲ႕တာလား လို႔)

Wanna More