" IQ ႏွင့္ EQ " #ေဒါက္တာနီလာၾကဴ (စိတ္ပညာပါေမာကၡ)

 

Royal Business Institute

 

" IQ ႏွင့္ EQ "
#ေဒါက္တာနီလာၾကဴ (စိတ္ပညာပါေမာကၡ)

လူတစ္ေယာက္ဟာ IQ ေကာင္းရင္ ေက်ာင္းေကာင္းေကာင္းမွာ တက္ခြင့္ရတယ္။ အလုပ္ေကာင္းေကာင္းရတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီအလုပ္မွာ ေရရွည္ၿမဲဖို႔နဲ႔ ပိုတိုးတက္ၿပီး ေအာင္ျမင္ဖို႔၊ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းျဖစ္ဖို႔အတြက္ေတာ့ EQ ေကာင္းဖို႔ လုိပါတယ္။

IQ (Intelligence Quotient) ဆိုတာက ဉာဏ္ရည္ျပကိန္းျဖစ္ၿပီး သိမႈကို သံုးရတယ္။ EQ (Emotional Quotient) ကေတာ့ စိတ္ခံစားမႈ ျပကိန္းျဖစ္တယ္။ ျပကိန္းလို႔ေျပာတဲ့အတိုင္း ကိန္းဂဏန္းပါတယ္။ တိုင္းလိုက္တဲ့ ရမွတ္ပါတယ္။

အခုေနာက္ပိုင္းမွာ IQ ထက္ EQ က ပိုအေရးပါလာတယ္။ EQ ျမင့္တယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္စိတ္ကုိယ္ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တယ္။ သူတစ္ပါးရဲ႕စိတ္ခံစားမႈကို နားလည္ေပးႏုိင္တယ္။ ကိုယ္က မွန္တယ္၊ မွားတယ္ဆုိတဲ့ ေၾကာင္းက်ဳိးျပတဲ့အခ်က္အလက္ကိုပဲ စဥ္းစားတာမဟုတ္ဘဲ သူတစ္ပါးရဲ႕စိတ္ကို နားလည္ေပးတာမ်ဳိး၊ စာနာစိတ္ထားတာမ်ဳိးကို ေျပာတာပါ။ ဥပမာ ငါ့ဘက္က မွန္တယ္၊ သူ မွားတာ၊ ငါ ေဒါသထြက္တဲ့အတြက္၊ ငါ မွန္တဲ့အတြက္ ငါေျပာပစ္လိုက္မယ္၊ ငါေအာ္ပစ္လိုက္မယ္ဆိုတာမ်ဳိးက EQ နိမ့္လို႔ပဲ။

EQ ရဲ႕အရည္အေသြးေတြထဲမွာပါတဲ့ အခ်က္ေတြကို ေျပာရရင္-
နံပါတ္(၁) Self-awareness ဆိုတာ ကိုယ့္စိတ္ကိုယ္သိတာ။ ပထမဆံုး အေျခခံအေရးႀကီးတာက Self-awareness ပဲ။ လူေတြဟာ တစ္ခါတေလမွာ ကိုယ့္စိတ္ကိုယ္ မသိၾကဘူး။ ကိုယ့္စိတ္ကိုယ္ သိမွ ထိန္းညိႇႏိုင္မယ္။ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မယ္။

နံပါတ္ (၂) Self-control ဆိုတာ ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္ထိန္းခ်ဳပ္တာ။ စိတ္ကိုထိန္းခ်ဳပ္တယ္ဆိုတာက ခံစားခ်က္ကို ဒီအတိုင္းဖိႏွိပ္ခ်ဳိးႏွိမ္ထားခိုင္းတာ မဟုတ္ဘူး။ မွန္ကန္တဲ့နည္းလမ္းနဲ႔ ေဖာ္ထုတ္တတ္ဖုိ႔ပါ။ Aristotle ေျပာဖူးသလို စိတ္တိုေဒါသထြက္ရတာ လြယ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဒါသထြက္တဲ့အခါ လူမွန္၊ အခ်ိန္မွန္၊ ဒီဂရီမွန္၊ ရည္ရြယ္ခ်က္မွန္မွန္ ေဒါသထြက္တတ္ဖို႔ဆိုတာ မလြယ္ကူလွဘူး။ ဆိုလိုတာက ေဒါသထြက္သင့္တဲ့သူကို ေဒါသထြက္သင့္တဲ့အခ်ိန္မွာ ေဒါသထြက္သင့္သေလာက္ ဒီဂရီအတိုင္းအတာနဲ႔ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေဒါသထြက္တတ္ဖို႔ဆိုတာ လူတိုင္းမလုပ္ႏိုင္ဘူးဆိုတဲ့ သေဘာပါ။

နံပါတ္(၃) Self-regulation ဆုိတာ ကိုယ့္စိတ္ကိုယ္ ထိန္းညႇိတာ။ လူတစ္ေယာက္ဟာ တစ္ခါတေလမွာ စိတ္ဆိုးတာေတြ၊ စိတ္ညစ္တာေတြ ရွိတယ္။ ေဒါသေတြ ရွိတယ္။ မနာလိုတာေတြ ရွိတယ္။ ကိုယ္ထင္တာ၊ ကိုယ္ဆံုးျဖတ္လိုက္တာက မွားရင္လည္း မွားသြားမယ္။ အဲဒီအခါမ်ဳိးမွာ ကိုယ္သိထားတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ၊ အခ်က္အလက္ေတြအရ ကိုယ္မွန္တယ္ထင္ခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ထပ္ရလာတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါ ကိုယ့္အယူအဆက မွားေနတယ္ဆိုတာကို သိလိုက္ရင္ ျပန္ေျပာင္းလိုက္တာ၊ ျပန္ျပင္လိုက္တာမ်ဳိးကို ေျပာတာပါ။ မွားမွန္းသိရင္ ျပန္ျပင္ႏိုင္တယ္။ အမွားႀကီးကို ကိုင္စြဲမထားဘူးေပါ့။ ဒါကို မလုပ္သင့္ဘူး၊ ဒါကိုလုပ္ရင္ အက်ဳိးအျပစ္ ဘယ္လိုျဖစ္မလဲဆိုတာ ျပန္စဥ္းစားၿပီး ကိုယ့္စိတ္ကိုယ္ ျပန္ညိႇတာေပါ့။ ေဒါသထြက္မိရင္လည္း ေဒါသကို ျပန္ထိန္းခ်ဳပ္လိုက္တာေပါ့။

နံပါတ္(၄) Self-motivation ဆိုတာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ေစ့ေဆာ္တာ၊ တိုက္တြန္းတာပါ။ ႀကိဳးစားဖို႔အတြက္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ တိုက္တြန္းေနတဲ့စိတ္၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ေမာင္းႏွင္ေနတဲ့စိတ္၊ လုပ္ခ်င္ကိုင္ခ်င္တဲ့စိတ္ရိွတာေပါ့။ သူမ်ားခိုင္းမွ၊ တိုက္တြန္းမွ လုပ္တာမ်ဳိး မဟုတ္ဘူး။

နံပါတ္(၅) Empathy ဆိုတာ သူတစ္ပါးကို စာနာတတ္တဲ့ စိတ္ထားပါ။ စာနာတာ (Empathy)နဲ႔ သနားတာ(Sympathy)က မတူဘူး။ Sympathy က သနား႐ံုပဲသနားတာ။ ဟယ္... ဟိုတစ္ေယာက္ သနားပါတယ္၊ မ၀တ္ႏိုင္မစားႏိုင္နဲ႔ဆိုၿပီး သနားတာ။ ငါသာ သူလိုျဖစ္ရင္လို႔ စာနာတာ မပါဘူး။ စာနာတာကက်ေတာ့ သူ ငါ့ကို လက္သီးနဲ႔ထိုးရင္ ငါနာမွာပဲ၊ ငါ သူ႔ကို ထိုးရင္လည္း သူနာမွာပဲ၊ ေတာ္ၿပီ ငါမထိုးေတာ့ဘူးဆိုတာက စာနာတာပဲ။ သူ႔ကို ငါ ဒီလိုေျပာလိုက္ရင္ သူ ႀကိဳက္ပါ့မလား၊ ငါ့ကို ေျပာရင္ေကာ ငါ ဘယ္လိုျဖစ္မလဲဆိုတာမ်ဳိး စာနာတာေပါ့။ စာနာတယ္ဆိုတာ ကိုယ္ခ်င္းစာၾကည့္လိုက္တာပဲ။

လူတစ္ေယာက္ဟာ အဲဒီလိုမ်ဳိး ကိုယ့္စိတ္ကိုယ္ နားလည္ႏိုင္တယ္၊ ကိုယ့္စိတ္ကိုယ္ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တယ္၊ ထိန္းညိႇႏိုင္တယ္၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ေစ့ေဆာ္တိုက္တြန္းႏိုင္တယ္၊ သူတစ္ပါးကို စာနာႏိုင္တယ္ဆိုရင္ EQ ျမင့္တယ္။ အဲဒါဆိုရင္ လုပ္ငန္းခြင္မွာ ေအာင္ျမင္တယ္။ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရး ေကာင္းတယ္။ အမ်ားရဲ႕ခ်စ္ခင္ေလးစားမႈကို ရတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္မွာ အဲဒီစိတ္ဓာတ္ေတြ ရွိရမယ္။

ဒါေၾကာင့္ တင္စားေျပာမယ္ဆိုရင္ ေက်ာင္းေကာင္းေကာင္းမွာ ၀င္ခြင့္ရဖုိ႔၊ အလုပ္ေကာင္းေကာင္းရဖို႔ IQ က အေရးႀကီးေပမယ့္ အဲဒီ ရတဲ့အလုပ္ေနရာမွာ ျမဲမလား၊ ပိုတိုးတက္ေအာင္ျမင္သြားၿပီး ထိပ္ဆံုးဆိုတဲ့ခံုမွာ ထိုင္ရမလားဆိုတာအတြက္ေတာ့ EQ က ပိုအေရးႀကီးတယ္။ ကၽြန္မက IQ ေကာင္းလို႔ အလုပ္ေတာ့ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကၽြန္မက ကိုယ့္စိတ္ကိုယ္မထိန္းႏိုင္လို႔ လုပ္ငန္းခြင္ထဲမွာ လူတိုင္းနဲ႔ အဆင္မေျပဘူးဆိုရင္ အဲဒီအလုပ္က ျပဳတ္သြားမွာပဲ။ အလုပ္မျပဳတ္ရင္ေတာင္ ဒီထက္ ေရွ႕ဆက္မတက္ဘူး။ IQ ေကာင္းလို႔ ဒီအလုပ္ရတယ္၊ EQ ပါေကာင္းမယ္ဆိုရင္ ဒီအလုပ္လည္း ျမဲတယ္။ ဒီထက္လည္း ေရွ႕ဆက္တိုးတက္တယ္။ ေခါင္းေဆာင္ေနရာကို ျမန္ျမန္ေရာက္တယ္။

#ေဒါက္တာနီလာၾကဴ (စိတ္ပညာပါေမာကၡ)
Eternal Light Magazine
February 2017
#စာနာနားလည္မႈ