ဦးႏု

 

ေစာႏြဲ ့ေနဆိုင္- ပူတာအို

 

ဦးႏု

ဦးႏုသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရျပီးခ်ိန္မွစကာ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေနဝင္း ဦးေဆာင္သည့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္မွ အာဏာသိမ္းယူသည့္အခ်ိန္ထိ၊ ၁၉၄၇ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ ပါလီမန္ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ က်င့္သံုးခဲ့သည့္ ကာလပတ္လံုးတြင္ ေနလတစ္ပါးႏွယ္ထင္ရွားသည့္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးျဖစ္သည္။

ငယ္စဥ္ဘ၀

ဦးႏုကို အဖ ဦးစံထြန္း၊အမိ ေဒၚေစာခင္တို႔မွ ၁၉၀၇ ခုႏွစ္၊ေမလ၊၂၅ ရက္ စေနေန႔၌ ေျမာင္းျမခရိုင္၊ ၀ါးခယ္မျမိဳ႕ တြင္ ေမြးဖြားသည္။ ေမြးခ်င္းႏွစ္ဦးတြင္ အၾကီးဆံုးျဖစ္၍ ညီငယ္အမည္မွာ ေမာင္ဥ ျဖစ္သည္။

၁၉၂၀ ခုႏွစ္၊ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားသပိတ္တြင္ ၀ါးခယ္မျမိဳ႕အစိုးရေက်ာင္း၌ ပဥၥမတန္းမွ ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ၆-တန္း၌ ပညာသင္ၾကားေနစဥ္ ၀ါးခယ္မ အမ်ဳိးသားေက်ာင္းတြင္ ဆရာ အခက္အခဲ ရွိေန၍ ဆရာတစ္ဘက္ ေက်ာင္းသားတစ္ဘက္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။

၁၉၂၅-ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ ျမိဳ႕မ အထက္တန္းေက်ာင္းမွ ဆယ္တန္းေအာင္ျမင္ခဲ့ၿပီး၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ဆက္တက္ခဲ့သည္။

၁၉၂၉-ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွ ဘီ.ေအ (၀ိဇၹာ)ဘြဲ႕ကို ရယူခဲ့သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ လူငယ္မ်ားအစည္းအ႐ံုး တည္ေထာင္ရာတြင္ ကမကထလုပ္၍ ပါ၀င္ခဲ့သည္။ဦးသန္႔၏ တိုက္တြန္းခ်က္အရ ပန္းတေနာ္္ၿမိဳ႕ အမ်ဳိးသားေက်ာင္းတြင္ ေက်ာင္းအုပ္အျဖစ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္သည္။ သံုးခြၿမိဳ႕ အမ်ဳိးသားေက်ာင္းသို႔ ေက်ာင္းအုပ္ အျဖစ္ ေျပာင္းေရြ႕ခဲ့သည္။ ပန္းတေနာ္ၿမိဳ႕ အမ်ဳိးသားေက်ာင္း ေကာ္မတီ ဥကၠဌသမီး ေဒၚျမရီ ႏွင့္ အိမ္ေထာင္က်သည္။ ပန္းတေနာ္ အမ်ဳိးသားေက်ာင္းတြင္ ျပန္လည္၍ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္သည္။ ဦးႏုတြင္ သားႏွစ္ဦး၊ သမီး ႏွစ္ဦး ေမြးဖြားခဲ့သည္။ သားအႀကီးမွာ ဦးေသာင္းထိုက္ျဖစ္ၿပီး ယခုအခါ အေမရိကန္တြင္ ေနထိုင္သည္။

ႏိုင္ငံေရး

၁၉၃၄ ခုႏွစ္တြင္ B.L ေခၚ ဥပေဒတန္း တက္သည္။ တကၠသိုလ္ သမဂၢ အမႈေဆာင္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံရသည္။

၁၉၃၅ ခုႏွစ္တြင္ တကၠသိုလ္ သမဂၢ ဥကၠဌအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံရသည္။ B.L (ဥပေဒဘြဲ႕)ရရွိသည္။

၁၉၃၆ ခုႏွစ္တြင္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား သပိတ္ကို ဦးေဆာင္ခဲ့သည္။ ကၽြန္ပညာကို အလိုမရွိ ဟူေသာသေဘာျဖင့္ B.A ဘြဲ႕ကို ျပန္အပ္သည္။

၁၉၃၇ ခုႏွစ္
လြတ္လပ္ေရးၾကိဳးပမ္းမႈကာလ

ဦးႏုသည္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ဘ၀ကပင္ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ တက္ၾကြစြာ ပါ၀င္ခဲ့ျပီး ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားသမဂၢတြင္ ဥကၠဌ ရာထူးျဖင့္ တာ၀န္ယူခဲ့ဖူးသည္။ ထိုစဥ္က အတြင္းေရးမႈးမွာ ေအာင္ဆန္း ျဖစ္သည္။ ၁၉၃၀ အေရာက္တြင္ ဒို႕ဗမာအစည္းအရံုး ၀င္မ်ားျဖစ္လာျပီး သခင္ အမည္ကိုခံယူခဲ့ရာမွ သခင္ႏု ဟုထင္ရွားလာခဲ့သည္။၁၉၃၇ တြင္ သခင္သန္းထြန္း ႏွင့္ပူးေပါင္းကာ အမ်ိဳးသားေရး ႏွင့္ လက္၀ဲဆန္သည့္ နဂါးနီစာအုပ္တိုက္ ကိုထူေထာင္ခဲ့သည္။ ျပည္သူ႕အေရးေတာ္ပံုပါတီ ကို တည္ေထာင္သူတစ္ဦး အေနျဖင့္ ဆက္လက္ထင္ရွားလာျပီး မၾကာမီတြင္ ျပည္သူ႕ အေရးေတာ္ပံုပါတီသည္ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီအျဖစ္ေျပာင္းလဲသြားသည္။ ဂ်ပန္ေခတ္လြန္ ကာလမ်ားတြင္ ဖ.ဆ.ပ.လ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္တြင္ ပါ၀င္လႈပ္ရွားကာ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္တြင္ ဥကၠဌအျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့ျပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ႏွင့္တကြ အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ား ၁၉၄၇၊ဇူလိုင္လ ၁၉ရက္ေန႕တြင္ လုပ္ၾကံခံခဲ့ရသျဖင့္ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌအျဖစ္မွ ဖ.ဆ.ပ.လ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးအတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လုပ္ေဆာင္ဆဲျဖစ္သည့္ အဂၤလိပ္တို႔ႏွင့္ ဆက္လက္ ေဆြးေႏြးေရးကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ ကာလ

လြတ္လပ္ေရးရသည္ႏွင့္တျပိဳင္နက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပထမဆံုး ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္မွာ ဦးႏုပင္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ႏုနယ္သည့္ ႏိုင္ငံတစ္ခု၏ ၾကံဳေတြ႕ရသည့္ အခက္အခဲ မ်ားလွသည္ ျဖစ္သကဲ့သို႔ ဦးႏု တစ္ေယာက္ ရင္ဆိုင္ရသည့္ ႏိုင္ငံေရးအက်ပ္အတည္း မ်ားမွာလည္း မနည္းလွေပ။ ေစ်းဦးေပါက္ ရင္ဆိုင္ရသည့္ အခက္အခဲမွာ ကရင္တို႔၏ ခြဲထြက္ရန္ ၾကိဳးပမ္းမႈမ်ား ျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ အတြင္းရွိ ကရင္တပ္သားမ်ား လက္နက္ႏွင့္တကြ ေတာခိုကာ ပုန္ကန္ၾကသည္။ တရုတ္ႏိုင္ငံတြင္ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ပြားျခင္းေၾကာင့္ စစ္ရွံဳး တရုတ္ျဖဴ (ကူမင္တန္) တပ္မ်ား အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံမ်ားအတြင္း ဆုတ္ေျပးရာမွ ျမန္မာႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းေဒသမ်ားတြင္လည္း ၄င္းတို႔တပ္မ်ားလာေရာက္ က်ဴးေက်ာ္ တပ္စြဲထားသည္ကို တိုက္ထုတ္ရေသးသည္။ ထို႔ေနာက္ ျပည္တြင္းရွိ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ႏွင့္ ၄င္း၏ ပါတီကြဲမ်ား အႏၱရာယ္မွာ ေရွ႕တန္း ျပႆနာတစ္ရပ္ ျဖစ္လာျပန္သည္။ ထိုသို႔ျဖင့္ ဆန္႕က်င္ဖက္ပါတီအဖြဲ႔မ်ားေၾကာင့္ ျပည္တြင္းစစ္ ျဖစ္ပြားရ ေတာ့မည့္ အေျခအေနတြင္ ဖ.ဆ.ပလ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္အတြင္း တြင္လည္း ဦးဗိုလ္ အုပ္စု သခင္ အုပ္စုမ်ား ကြဲၾကျပီး ေနာက္ဆံုးတြင္ ဦးႏု၊ ဦးတင္(သခင္တင္)တို႔ ဦးေဆာင္သည့္ ႏုတင္အုပ္စု ႏွင့္ ဦးဗေဆြ၊ ဦးေက်ာ္ျငိမ္းတို႔ ဦးေဆာင္သည့္ ေဆြျငိမ္း အုပ္စု ဟူ၍ အုပ္စုၾကီး ႏွစ္ခု သိသာစြာပင္ ကြဲၾကျပီး ျပိဳင္ဆိုင္မႈမ်ား ပိုမိုျပင္းထန္လာေတာ့သည္။ ထူးျခားခ်က္မွာ ထိုစဥ္က ႏိုင္ငံေရးတြင္ လူသိမမ်ားလွသည့္ ဦးသန္႔မွာ ဦးႏုအစိုးရအဖြဲ႔တြင္ ဦးႏု၏ တိုက္တြန္းခ်က္ျဖင့္ အတြင္း၀န္ရာထူး ထမ္းေဆာင္ခဲ့ျခင္း ပင္ျဖစ္သည္။ ေနာင္တြင္ တည့္တည့္မွန္မွန္ လုပ္တတ္ေသာ၊ မွန္သည္ထင္လွ်င္ အေလ်ာ့မေပးတတ္ေသာ ဦးသန္႔ ႏွင့္ တိုင္းျပည္ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သည့္ ဦးႏုတို႔ မသင့္မျမတ္ျဖစ္ရာမွ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္တြင္ ဦးသန္႔အား ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ၾကီးအျဖစ္ ခန္႔အပ္ကာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ရန္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၊ နယူးေရာ့ခ္ျမိဳ႕သို႔ ေစလြတ္ခဲ့သည္။

သို႔ျဖင့္ ၁၉၅၆ ဇြန္လ တြင္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္အာဏာကို ျပိဳင္ဖက္ျဖစ္သူ ဦးဗေဆြအား တစ္ႏွစ္ၾကာလြဲေပးခဲ့ရသည္။တစ္ႏွစ္ျပည့္သည့္ ၁၉၅၇ ဇြန္လတြင္ ႏုတင္အုပ္စု က သန္႔ရွင္း ဖ.ဆ.ပ.လ ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ေဆြျငိမ္း အုပ္စုက တည္ျမဲဖ.ဆ.ပ.လ ဟူ၍လည္းေကာင္း သီးျခားယွဥ္ျပိဳင္ရာ သန္႔ရွင္း ဖ.ဆ.ပ.လ ေရြးေကာက္ပြဲအႏိုင္ရသျဖင့္ ဦးႏုတစ္ေယာက္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ရာထုူးကို ျပန္လည္ရယူခဲ့ျပန္သည္။ သို႔ေသာ္ ၁၉၅၈ စက္တင္ဘာ ၂၆ ရက္ေန႔တြင္ တစ္ေန႔တစ္ျခားဆိုးရြားလာသည့္ တိုင္းျပည္၏အေျခအေနကို ထိန္းသိမ္းႏိုင္ရန္အတြက္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေန၀င္းအား ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒ တြင္ျပဌာန္းထားရွိသည့္ အတိုင္းအာဏာလြဲအပ္ကာ အိမ္ေစာင့္အစိုးရအဖြဲ႔ ကိုဖြဲ႔စည္းေစခဲ့သည္။

ထိုအိမ္ေစာင့္အစိုးရ၏ သက္တမ္းမွာ ၁၂ လ(တစ္ႏွစ္)အထိသာျပဌာန္းထားေသာ္လည္း အေျခအေန အေၾကာင္းအေၾကာင္း ေၾကာင့္ ၁၇ လ အထိၾကာျမင့္ခဲ့ရသည္။ သို႔ျဖင့္ ၁၉၆၀၊ေဖေဖာ္၀ါရီလ တြင္ အေထြးေထြေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပရာ ဦးႏုဦးေဆာင္သည့္ ျပည္ေထာင္စုပါတီ(ပ.ထ.စ) ေအာင္ပြဲခံႏိုင္ခဲ့ျပီး ဦးႏုလည္း ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ သံုးၾကိမ္ေျမာက္ ေရြးခ်ယ္ခံရျပန္သည္။

သို႕ေသာ္ ျပည္ေထာင္စုမွ ခြဲထြက္ရန္ ကရင္တို႔ အၾကီးအက်ယ္ သူပုန္ထျခင္း၊ ရွမ္းေစာ္ဘြားမ်ားက ပင္လံုစာခ်ဳပ္ပါအခ်က္မ်ားကို ေထာက္ျပကာ ခြဲထြက္ခြင့္အတြက္ ဖယ္ဒရယ္မူ(ရွမ္းမူ)ကို စုေပါင္းေရးဆြဲကာ တင္သြင္းရန္ ၾကိဳးပမ္းလာသည့္အတြက္ ၁၉၆၂-ခုႏွစ္ မတ္လ ၂ ရက္ေန႔တြင္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေနဝင္း ဦးေဆာင္သည့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က အာဏာသိမ္းယူလိုက္သျဖင့္ ဦးႏုသည္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္အျဖစ္မွ ျဖဳတ္ခ်ခံလိုက္ ရေတာ့သည္။

ကြယ္လြန္ျခင္း

၁၉၉၅-ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ(၁၄)ရက္တြင္ အသက္ (၈၇)ႏွစ္ အရြယ္ရွိ ဦးႏုသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေနအိမ္၌ ကြယ္လြန္သည္။ သားသမီးမ်ားမွာ ေဒၚစန္းစန္းႏု၊ ေဒၚသန္းသန္းႏု တို႔ျဖစ္သည္။

ေလးစားစြာျဖင့္
တင္ေမာင္လိႉင္