ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၂၀၁၄ တစ္ႏွစ္အတြင္း ေက်ာက္စိမ္းထုတ္လုပ္မႈ တန္ဖိုး ကန္ေဒၚ
လာ ၃၁ ဘီလီယံထိရွိခ့ဲၿပီး အဆိ္ုပါ ေရာင္းရေငြမ်ားအား ျပည္သူအက်ိဳးခံစားမႈ မရွိ
ခ့ဲဟု Global Witness က သတင္းထုတ္ျပန္
------- ------- --------
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၂၀၁၄ တစ္ႏွစ္အတြင္း ေက်ာက္စိမ္းထုတ္လုပ္မႈ တန္ဖိုး ကန္ေဒၚ
လာ ၃၁ ဘီလီယံထိရွိခ့ဲၿပီး အဆိ္ုပါ ေရာင္းရေငြမ်ားအား ျပည္သူအက်ိဳးခံစားမႈ မရွိ
ခ့ဲဟု ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံအေျခစိုက္ Global Witness ၏ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္အရ သိရ
သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔သည့္ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းအား စစ္တပ္ ထိပ္ပိုင္း
မွ လူမ်ား၊ မူးယစ္ရာဇာမ်ားႏွင့္ စစ္အစိုးရလက္ထပ္က အတူလက္တြဲ လုပ္ခ့ဲသည့္
ခ႐ိုနီကုမၸဏီမ်ားက ေနာက္ကြယ္မွ ထိန္းခ်ဳပ္ထားျခင္းရွိေၾကာင္း Global Witness
အဖြဲ႔၏ ၁၂ လၾကာ စုံစမ္းစစ္ေဆးခ်က္မ်ားျဖင့္ "ေက်ာက္စိမ္း - ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံ
ေတာ္ လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္ႀကီး" အစီရင္ခံစာကို ထုတ္ျပန္ႏိုင္ခ့ဲျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
“ယခုအခ်ိန္အထိ ေက်ာက္စိမ္းက႑၏ တန္ဖိုးကို ဆံုးျဖတ္ရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေပ။ သို႔ေသာ္
သုေတသနႏွင့္ သံုးသပ္ခ်က္အသစ္ တစ္ခုအရ Global Witness က ခန္႔မွန္းသည္မွာ
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ သြင္းကုန္အခ်က္အလက္မ်ား အရ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ တစ္ႏွစ္တည္းပင္
လွ်င္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၂ ဘီလီယံရွိေၾကာင္း ညႊန္ျပထားၿပီး လုပ္ငန္းတစ္ခုလံုး၏
တန္ဖိုးမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃၁ ဘီလီယံခန္႔ ျဖစ္သည္။ ယင္းကိန္းဂဏန္းကို ႏိႈင္း
ယွဥ္ျပရလွ်င္ ယင္းသည္ အစိုးရ၏ က်န္းမာေရး အသံုးစရိတ္၏ ၄၆ ဆရွိၿပီး တစ္ႏိုင္ငံ
လံုး၏ တရား၀င္ အသားတင္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈတန္ဖိုး (GDP) ၏ ၄၈ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိ
သည္” ဟု Global Witness ၏ အစီရင္ခံစာ အႏွစ္ခ်ဳပ္တြင္ ဆိုပါသည္။
ဆက္လက္ၿပီး အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္မွာ ယခင္အစိုးရ အဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္
ေဟာင္း တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဦးသန္းေရႊ၊ လက္ရွိ အာဏာရပါတီမွ ထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္
မ်ား ျဖစ္သည့္ ဦးအုန္းျမင့္၊ ဦးေမာင္ေမာင္သိမ္း တို႔ အပါအ၀င္ အမည္ဆိုးျဖင့္ ေက်ာ္
ၾကားသူမ်ား မိသားစု ဆိုသူမ်ားသည္လည္း အဆိုပါ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္
သူမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုထားသည္။ ယင္း တို႔ႏွင့္အတူ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွ ပိတ္ဆို႔ အ
ေရးယူထားသည့္ မူးယစ္ရာဇာ ေ၀ေရွာက္ခန္သည္ နာမည္ခံ ကုမၸဏီမ်ားျဖင့္ အဆိ္ုပါ
ေက်ာက္စိမ္း လုပ္ငန္းႀကီးအား လႊမ္းမိုးထားေၾကာင္း ဆိုထားသည္။
“ပထမ အမ်ိဳးအစားက စစ္တပ္အသိုင္းအ၀ိုင္းက လူေတြ ပိုင္ဆိုင္ထားတဲ့ ကုမၸဏီ
ႀကီးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ အရင္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးေဟာင္း ဦး
သန္းေရႊ မိသားစု ပိုင္ဆိုင္တဲ့ ကုမၸဏီႏွစ္ခု ရွိပါတယ္။ ဒီႏွစ္ခုကေန ဆင့္ပြားလာတဲ့
အျခားကုမၸဏီေတြလည္း ရွိေနဦးမယ္လို႔ သံုးသပ္ရပါတယ္” ဟု Global Witness ၏
အာရွေဒသဆိုင္ရာ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး Mike Davis က ေျပာပါသည္။
ယင္းတ႔ို ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားသည္ ေရေအာက္၌ ျမဳပ္ေနေသာ ေရခဲတံုးႀကီး၏ အေပၚယံ
အပိုင္းအစမ်ားသာ ျဖစ္ၿပီး ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္သူမ်ားကို တူးဆြလိုက္
သည့္အခါ တပ္မေတာ္ႏွင့္ နီးစပ္ေနသူမ်ားသာ ျဖစ္ေနေၾကာင္း Mike Davis က ဆို
ထားသည္။
ဒုတိယ အမ်ိဳးအစား အေနျဖင့္ စီးပြားေရးဦးပိုင္ ကုမၸဏီ ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ဦးပိုင္ကုမၸဏီ
အေနျဖင့္ မိုင္းတြင္း အေျမာက္အျမားကို လုပ္ကိုင္ေနေၾကာင္း၊ အျခားကုမၸဏီမ်ား အ
ေပၚတြင္လည္း လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္မႈမ်ား ရွိသည္ကို ေတြ႕ရေၾကာင္းႏွင့္ ေရာင္းခ်သည့္ ပ
မာဏ အမ်ားဆံုး ကုမၸဏီလည္း ျဖစ္ေနေၾကာင္း ဆိုသည္။ တတိယ အမ်ိဳးအစား
ကုမၸဏီမွာ ထူးအုပ္စု၊ ေအးရွားေ၀ါလ္ႏွင့္ KBZ Group ကဲ့သို႔ေသာ ခ႐ိုနီအုပ္စုႀကီးမ်ား
ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
Global Witness အေနျဖင့္ အႀကံျပဳ ေထာက္ခံသည့္ အခ်က္မွာ အေမရိကန္အျပင္
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အျခားေသာ လုပ္ငန္းဖက္မ်ား အေနျဖင့္ ပိတ္ဆို႔မႈေလွ်ာ့ခ်ေရး ႏွင့္ အ
နာဂတ္အတြက္ ေထာက္ပံ့ကူညီမႈမ်ားအတြက္ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းတြင္ ျပဳျပင္
ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို စံသတ္မွတ္ခ်က္တစ္ခု အေနျဖင့္ ထားရွိသင့္ေၾကာင္း၊ ယင္းသို႔
လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ ထိန္းခ်ဴပ္မႈႏွင့္ အက်ိဳးအျမတ္မ်ားကို ကခ်င္ျပည္နယ္ႏွင့္ သာတူ
ညီမွ် ခြဲေ၀သုံးစြဲရန္ ဦးစားေပးသင့္ၿပီး အက်ိဳးရလဒ္မ်ားအား ျပည္သူလူထုထံ တာ၀န္
ခံရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုထားသည္။
Global Witness ေလ့လာသုံးသပ္သူ တစ္ဦးျဖစ္သည့္ မစၥတာဂ်ဴမန္ ခတ္ဘာက" ဒီ
အစီရင္ခံစာမွာ နာမည္တပ္ ေဖာ္ျပထားတ့ဲ လူပုဂၢိဳလ္ေတြအေပၚ အေမရိကန္က ပိတ္
ဆို႔ထားတာေတြ၊ သယံဇာတ အရင္းအျမစ္ ထုတ္ယူမႈလုပ္ငန္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး
ေတြမွာ အေမရိ္ကန္က ဦးေဆာင္ ပါ၀င္ေနတာေတြက ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းကေန
စစ္တပ္၊ ခ႐ိုနီ နဲ႔မူးယစ္ရာဇာေတြကို ဆြဲထုတ္ဖို႔ အေမရိကန္အတြက္ ထူးျခားတ့ဲ အ
ေျခအေနတစ္ရပ္ ဖန္တီးေပးထားသလို ျဖစ္ပါတယ္။ ႏို၀င္ဘာ ေရြးေကာက္ပြဲကေန
ထြက္လာမယ့္ အစိုးရသစ္နဲ႔ ပူးတြဲေဆာင္ရြက္တ့ဲအခါ ဒီအခ်က္ကို အေမရိကန္အေန
နဲ႔ ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္ရမွာျဖစ္တယ္" ဟု ဆိုထားသည္။
သတင္း - စိုင္းဟန္
The Ladies News Journal
လာ ၃၁ ဘီလီယံထိရွိခ့ဲၿပီး အဆိ္ုပါ ေရာင္းရေငြမ်ားအား ျပည္သူအက်ိဳးခံစားမႈ မရွိ
ခ့ဲဟု Global Witness က သတင္းထုတ္ျပန္
------- ------- --------
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၂၀၁၄ တစ္ႏွစ္အတြင္း ေက်ာက္စိမ္းထုတ္လုပ္မႈ တန္ဖိုး ကန္ေဒၚ
လာ ၃၁ ဘီလီယံထိရွိခ့ဲၿပီး အဆိ္ုပါ ေရာင္းရေငြမ်ားအား ျပည္သူအက်ိဳးခံစားမႈ မရွိ
ခ့ဲဟု ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံအေျခစိုက္ Global Witness ၏ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္အရ သိရ
သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔သည့္ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းအား စစ္တပ္ ထိပ္ပိုင္း
မွ လူမ်ား၊ မူးယစ္ရာဇာမ်ားႏွင့္ စစ္အစိုးရလက္ထပ္က အတူလက္တြဲ လုပ္ခ့ဲသည့္
ခ႐ိုနီကုမၸဏီမ်ားက ေနာက္ကြယ္မွ ထိန္းခ်ဳပ္ထားျခင္းရွိေၾကာင
အဖြဲ႔၏ ၁၂ လၾကာ စုံစမ္းစစ္ေဆးခ်က္မ်ားျဖင့္
ေတာ္ လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္ႀကီး" အစီရင္ခံစာကို ထုတ္ျပန္ႏိုင္ခ့ဲျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
“ယခုအခ်ိန္အထိ ေက်ာက္စိမ္းက႑၏ တန္ဖိုးကို ဆံုးျဖတ္ရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေပ။ သို႔ေသာ္
သုေတသနႏွင့္ သံုးသပ္ခ်က္အသစ္ တစ္ခုအရ Global Witness က ခန္႔မွန္းသည္မွာ
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ သြင္းကုန္အခ်က္အလက္မ်ား အရ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ တစ္ႏွစ္တည္းပင္
လွ်င္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၂ ဘီလီယံရွိေၾကာင္း ညႊန္ျပထားၿပီး လုပ္ငန္းတစ္ခုလံုး၏
တန္ဖိုးမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃၁ ဘီလီယံခန္႔ ျဖစ္သည္။ ယင္းကိန္းဂဏန္းကို ႏိႈင္း
ယွဥ္ျပရလွ်င္ ယင္းသည္ အစိုးရ၏ က်န္းမာေရး အသံုးစရိတ္၏ ၄၆ ဆရွိၿပီး တစ္ႏိုင္ငံ
လံုး၏ တရား၀င္ အသားတင္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈတန္ဖိုး (GDP) ၏ ၄၈ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိ
သည္” ဟု Global Witness ၏ အစီရင္ခံစာ အႏွစ္ခ်ဳပ္တြင္ ဆိုပါသည္။
ဆက္လက္ၿပီး အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္မွာ ယခင္အစိုးရ အဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္
ေဟာင္း တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဦးသန္းေရႊ၊ လက္ရွိ အာဏာရပါတီမွ ထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္
မ်ား ျဖစ္သည့္ ဦးအုန္းျမင့္၊ ဦးေမာင္ေမာင္သိမ္း တို႔ အပါအ၀င္ အမည္ဆိုးျဖင့္ ေက်ာ္
ၾကားသူမ်ား မိသားစု ဆိုသူမ်ားသည္လည္း အဆိုပါ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္
သူမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုထားသည္။ ယင္း တို႔ႏွင့္အတူ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွ ပိတ္ဆို႔ အ
ေရးယူထားသည့္ မူးယစ္ရာဇာ ေ၀ေရွာက္ခန္သည္ နာမည္ခံ ကုမၸဏီမ်ားျဖင့္ အဆိ္ုပါ
ေက်ာက္စိမ္း လုပ္ငန္းႀကီးအား လႊမ္းမိုးထားေၾကာင္း ဆိုထားသည္။
“ပထမ အမ်ိဳးအစားက စစ္တပ္အသိုင္းအ၀ိုင္းက လူေတြ ပိုင္ဆိုင္ထားတဲ့ ကုမၸဏီ
ႀကီးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ အရင္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးေဟာင္း ဦး
သန္းေရႊ မိသားစု ပိုင္ဆိုင္တဲ့ ကုမၸဏီႏွစ္ခု ရွိပါတယ္။ ဒီႏွစ္ခုကေန ဆင့္ပြားလာတဲ့
အျခားကုမၸဏီေတြလည္း ရွိေနဦးမယ္လို႔ သံုးသပ္ရပါတယ္” ဟု Global Witness ၏
အာရွေဒသဆိုင္ရာ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး Mike Davis က ေျပာပါသည္။
ယင္းတ႔ို ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားသည္ ေရေအာက္၌ ျမဳပ္ေနေသာ ေရခဲတံုးႀကီး၏ အေပၚယံ
အပိုင္းအစမ်ားသာ ျဖစ္ၿပီး ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္သူမ်ားကို တူးဆြလိုက္
သည့္အခါ တပ္မေတာ္ႏွင့္ နီးစပ္ေနသူမ်ားသာ ျဖစ္ေနေၾကာင္း Mike Davis က ဆို
ထားသည္။
ဒုတိယ အမ်ိဳးအစား အေနျဖင့္ စီးပြားေရးဦးပိုင္ ကုမၸဏီ ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ဦးပိုင္ကုမၸဏီ
အေနျဖင့္ မိုင္းတြင္း အေျမာက္အျမားကို လုပ္ကိုင္ေနေၾကာင္း၊ အျခားကုမၸဏီမ်ား အ
ေပၚတြင္လည္း လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္မႈမ်ား ရွိသည္ကို ေတြ႕ရေၾကာင္းႏွင့္ ေရာင္းခ်သည့္ ပ
မာဏ အမ်ားဆံုး ကုမၸဏီလည္း ျဖစ္ေနေၾကာင္း ဆိုသည္။ တတိယ အမ်ိဳးအစား
ကုမၸဏီမွာ ထူးအုပ္စု၊ ေအးရွားေ၀ါလ္ႏွင့္ KBZ Group ကဲ့သို႔ေသာ ခ႐ိုနီအုပ္စုႀကီးမ်ား
ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
Global Witness အေနျဖင့္ အႀကံျပဳ ေထာက္ခံသည့္ အခ်က္မွာ အေမရိကန္အျပင္
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အျခားေသာ လုပ္ငန္းဖက္မ်ား အေနျဖင့္ ပိတ္ဆို႔မႈေလွ်ာ့ခ်ေရး ႏွင့္ အ
နာဂတ္အတြက္ ေထာက္ပံ့ကူညီမႈမ်ားအတြက္ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းတြင္ ျပဳျပင္
ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို စံသတ္မွတ္ခ်က္တစ္ခု အေနျဖင့္ ထားရွိသင့္ေၾကာင္း၊ ယင္းသို႔
လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ ထိန္းခ်ဴပ္မႈႏွင့္ အက်ိဳးအျမတ္မ်ားကို ကခ်င္ျပည္နယ္ႏွင့္ သာတူ
ညီမွ် ခြဲေ၀သုံးစြဲရန္ ဦးစားေပးသင့္ၿပီး အက်ိဳးရလဒ္မ်ားအား ျပည္သူလူထုထံ တာ၀န္
ခံရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုထားသည္။
Global Witness ေလ့လာသုံးသပ္သူ တစ္ဦးျဖစ္သည့္ မစၥတာဂ်ဴမန္ ခတ္ဘာက" ဒီ
အစီရင္ခံစာမွာ နာမည္တပ္ ေဖာ္ျပထားတ့ဲ လူပုဂၢိဳလ္ေတြအေပၚ အေမရိကန္က ပိတ္
ဆို႔ထားတာေတြ၊ သယံဇာတ အရင္းအျမစ္ ထုတ္ယူမႈလုပ္ငန္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး
ေတြမွာ အေမရိ္ကန္က ဦးေဆာင္ ပါ၀င္ေနတာေတြက ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းကေန
စစ္တပ္၊ ခ႐ိုနီ နဲ႔မူးယစ္ရာဇာေတြကို ဆြဲထုတ္ဖို႔ အေမရိကန္အတြက္ ထူးျခားတ့ဲ အ
ေျခအေနတစ္ရပ္ ဖန္တီးေပးထားသလို ျဖစ္ပါတယ္။ ႏို၀င္ဘာ ေရြးေကာက္ပြဲကေန
ထြက္လာမယ့္ အစိုးရသစ္နဲ႔ ပူးတြဲေဆာင္ရြက္တ့ဲအခါ ဒီအခ်က္ကို အေမရိကန္အေန
နဲ႔ ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္ရမွာျဖစ္တယ္" ဟု ဆိုထားသည္။
သတင္း - စိုင္းဟန္
The Ladies News Journal
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။