စားသံုးဆီ (Ediable Oil)

19 November 2012 |By ရိုးရာေလး

ေန႔စဥ္ေၾကာ္ေလွာ္ ခ်က္ျပဳတ္ေသာ မီးဖိုေခ်ာင္တို႔၌ ဆီသည္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ပါေလရာ စားေသာက္ကုန္တစ္မ်ဳိး ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ အမ်ဳိးအမည္ေပါင္း မ်ားစြာေသာ အပင္တို႔၏ ဆီ ထြက္ႏိုင္ေသာ အစိတ္အပိုင္း မွန္သမွ် အဆီဓာတ္ကို ထုတ္ယူႏိုင္ပါ သည္။ သို႔ေသာ္ လက္ေတြ႕တြင္ ဆီကို အေစ့၊ အဆံမွ ထုတ္ယူစားသံုး ေလ့ရွိသည္။ အသီးအရြက္ အဆီႏွင့္ ဆီမ်ား (Vegetable fats and Oils) တုိင္းကို စားသံုး၍ ရခ်င္မွရသည္။ သုိ႔ေသာ္ျငား လည္း အဆိုပါဆီအခ်ဳိ႕ ကို စက္ဆီ၊ သေဘၤာေဆး၊ အလွကုန္၊ ေဆး၀ါးႏွင့္ အျခားေသာ စက္မႈ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ သံုးႏိုင္ ၾကသည္။ လူတိုင္းအပင္မွ အဆီထုတ္တတ္ခဲ့ ေၾကာင္း သက္ေသသာဓကအျဖစ္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀၀၀မွ ေရွးေဟာင္း ပစၥည္းမ်ား တူးေဖာ္ ေတြ႕ရွိျခင္းျဖင့္ သိႏိုင္ခဲ့ပါသည္။
ထုိ႔ျပင္ စားသံုး ေသာဆီမ်ားအျဖစ္ ဖြဲႏုဆီ၊ ပဲပုပ္ဆီ၊ အုန္းဆီ၊ မုန္ညႇင္းဆီ၊ သံလြင္ဆီ၊ ေျပာင္းဆီ၊ ေနၾကာဆီ၊ ၀ါေစ့ဆီ၊ စားအုန္းဆီ၊ ႏွမ္းဆီႏွင့္ ေျမပဲဆီစသည္ တို႔ကို အမ်ဳိးအမည္ခြဲျခားႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ အမ်ဳိးမ်ဳိးအဖံုဖံု အသုံးတည့္ လွေသာဆီမ်ားကို အုပ္စု ခြဲျခားၾကည့္လွ်င္မူ အဆီမ်ားတြင္ (က) အသီးအႏွံမွ ရေသာ စားသံုးဆီ အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ (ႏွမ္းဆီ၊ ေျမပဲဆီ၊ စားအုန္းဆီ၊ ဖြဲႏုဆီ၊ ေနၾကာဆီ၊ ပန္းႏွမ္းဆီ၊ မုန္ညႇင္း ဆီစသည္မ်ား.....) ႏွင့္ (ခ) တိရစၦာန္မွရေသာ အဆီမ်ား (ေထာပတ္ဆီ၊ အမဲဆီ၊ ၀က္ဆီ၊ ငါးဆီ၊ စသည္မ်ား....) ဟူ၍ရွိေၾကာင္း သိႏိုင္ပါသည္။ထို႔ေၾကာင့္ အဆီႏွင့္ဆီ (fats & oils) ကို အသံုးခ်ရန္ အတြက္ အမ်ဳိးမ်ဳိးအဖံုဖံု သုေတသနျပဳလာၾကရာ ဆပ္ျပာ၊ အသားအေရ ထိန္းေဆး၊ ဖေယာင္းတိုင္၊ ေရေမႊး၊ အျခားတစ္ကိုယ္ေရသံုးပစၥည္းမ်ားကဲ့သို႔ အလွကုန္ေဆး၀ါး၊ လူသံုးကုန္ ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ ေလာင္စာ(fuel) တြင္ပါမက်န္ ပါ၀င္ပစၥည္းျဖစ္လာ ခဲ့သည္။ လူခႏၶာကိုယ္အတြက္ အင္အားကို အဆီ ဓာတ္ (fats)၊ ကစီဓာတ္ (Carbohydrates)ႏွင့္ ပ႐ိုတိန္းဓာတ္ (Proteins)တို႔မွ ရရွိပါသည္။ ယင္းတြင္ အဆီဓာတ္ကို တိရစၦာန္ထြက္ အစားအစာမ်ားႏွင့္ ဆီထြက္သီးႏွံမ်ားမွ ရရွိသည္။
အဆီဓာတ္သည္ ကစီဓာတ္ႏွင့္ ပ႐ိုတိန္းဓာတ္မ်ားထက္ ကယ္လိုရီကို ပိုမိုေပးပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ အဆီ ဓာတ္တစ္ဂရမ္စားသံုးပါက (၉) ကယ္လိုရီ ရေသာ္ လည္း ကစီဓာတ္ႏွင့္ ပ႐ိုတိန္းဓာတ္ကို တစ္ဂရမ္စီ စားသံုးလွ်င္ (၄) ကယ္လိုရီသာရႏိုင္ပါသည္။ အခ်ဳိ႕ေသာအဆီမ်ားတြင္ ေပ်ာ္၀င္ေနေသာ ဗီတာမင္ မ်ားကို အူမွစုပ္ယူႏိုင္ေရးအတြက္ဆီကို စားသံုးရန္ လိုအပ္ေၾကာင္းလည္း ဆိုၾက၏။ စားသံုးဆီမ်ားကို ျပည့္၀အဆီ (Saturated Oil) ႏွင့္ ျပည့္၀မဟုတ္ေသာအဆီ (Unstaurated Oil) ဟူ၍ ခြဲျခားႏုိင္သည္။ တစ္ဖန္ ျပည့္၀မဟုတ္ေသာ အဆီကို ေပါင္းစုအဆီ (Poly Unsaturated Oil) ႏွင့္ တစ္မယ္တည္းအဆီ (Mono Unsaturated Oil) ဟူ၍ ႏွစ္မ်ဳိးထပ္မံခြဲျခားထားျပန္သည္။ ျပည့္၀အဆီတြင္ တိရစၦာန္မွရေသာအဆီ၊ ေထာပတ္၊ အုန္းဆီႏွင့္ စားအုန္းဆီတို႔ပါ၀င္ၿပီး စားသံုး၍လြန္ကဲလွ်င္ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ႏိုင္သည္။ စားသံုးရန္ သင့္ေတာ္ေသာ အဆီျဖစ္သည့္ ျပည့္၀မဟုတ္ေသာ အဆီ (Unsaturated Oil) အမ်ဳိးအစားေပါင္းစံုအဆီ (Poly Unsaturated Oil) ဆိုသည္မွာလည္း ေျပာင္းဖူး ဆီ၊ ပဲပိစပ္ဆီ၊ ေနၾကာဆီ၊ ႏွမ္းဆီစသည္တုိ႔ျဖစ္ ေသာေၾကာင့္ စားသံုးေနၾကၿမဲပင္ျဖစ္သည္။
ဤတြင္ ျပည့္၀မဟုတ္ေသာ အဆီအမ်ဳိးအစား၀င္ တစ္မယ္တည္းအဆီ (Mono Unsaturated Oil) ျဖစ္ေသာ သံလြင္ဆီႏွင့္ ေျမပဲဆီတို႔မွာ လူတို႔စားသံုးရန္ အသင့္ ေတာ္ဆံုးဆီမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း က်န္းမာေရးပညာရွင္ မ်ားက ၫႊန္ျပၾကသည္။ သုိ႔ျဖစ္လွ်င္ စားအုန္းဆီ သည္ ပဲဆီထက္ျပည့္၀အဆီ ပါ၀င္ႏႈန္းႏွစ္ဆ ေက်ာ္ျမင့္မားေသာေၾကာင့္ သာမန္အိမ္ေထာင္စု မ်ားႏွင့္ ေရာင္းတန္း၀င္ စားေသာက္ကုန္ဆိုင္မ်ား တြင္ ခ်င့္ခ်ိန္သံုးစြဲၾကရန္ လုိသည္။ သို႔ေသာ္ စားအုန္းဆီသည္ စားေသာက္ ကုန္အမွတ္တံဆိပ္မွ ထည့္သြင္းပစၥည္းအမယ္ စာရင္းတြင္ ထည့္သြင္းျခင္း၊ စားအုန္းဆီစားသံုးမႈ ျမင့္တက္မ်ားျပားလာျခင္း၊ လူဦးေရမ်ားမ်ားႏွင့္ စားေသာက္ကုန္အခ်ဳိ႕တြင္ စားအုန္းဆီ၏ၾသဇာ သက္ေရာက္ေနမႈေၾကာင့္ က်န္းမာေရးကို စိုးရိမ္ေသာလူမ်ားက ယင္းဆီကို ဖိအားေပးလာၾကသည္။ တစ္ဖန္ ျပည့္၀အဆီ (Saturated Oil) အားလံုးလိုလိုသည္ ကိုလက္စထေရာ ဆိုးက်ဳိးကို မေပးေၾကာင္းလည္း စမ္းသပ္ေတြ႕ရွိၾကသည္။ ယင္းတြင္ လူကို ေကာင္းက်ဳိးေပးေသာ ကိုလက္စထေရာ (H.D.L) ႏွင့္ဆိုးက်ဳိးေပးေသာ ကိုလက္စထေရာ (L.D.L) ဟူ၍ရွိရာ စားအုန္းဆီစားသံုးမႈသည္ အျခားျပည့္၀ အဆီမ်ား ျဖစ္သည့္ အုန္းဆီ၊ ႏို႔၊ တိရစၦာန္အဆီမ်ား ႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္လွ်င္ ေသြးထဲမွကိုလက္စထေရာ နည္းပါးပါသည္ဟု စမ္းသပ္မႈအစီရင္ခံစာအခ်ဳိ႕က ေဖာ္ျပၾကျပန္သည္။
ထုိ႔ျပင္ စားအုန္းဆီတြင္ ပါ၀င္သည့္ ပါမစ္တစ္အက္ဆစ္ (Palmitic Acid) က အျခား ျပည့္၀အဆီမ်ားႏွင့္မတူဘဲ ကိုလက္စထေရာအဆင့္ ကိုမွ်ေစသည္ဟူ၍လည္း ဆိုၾက၏။ ဆီစားသံုးမႈတြင္ ျပည့္၀အဆီ (Saturated fat)သည္ က်န္းမာေရး အတြက္ မသင့္ေလ်ာ္ေၾကာင္း၊ ပံုေျပာင္းအဆီ (Trans fat) သည္ လူကိုအႏၲရာယ္ေပးတတ္ေၾကာင္း၊ ျပည့္၀ မဟုတ္ေသာအဆီ (Unsaturated fat) ကို စားသံုး သင့္၍ တစ္မယ္တည္းအဆီ (Mono Unsaturated Oil) ကိုသာ ဦးစားေပး၍စားသံုးသင့္ေၾကာင္း ဓာတ္ခြဲ ပညာရွင္မ်ားက ေတြ႕ရွိခဲ့ၾကေသာ္လည္း သေဘာထား ကြဲလြဲမႈ အနည္းငယ္ရွိခဲ့သည္။ အခ်ဳိ႕က ခ်က္ျပဳတ္ေၾကာ္ေလွာ္ရာတြင္ ဆီသည္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္သည္ဟု ဆိုၾကေသာ္လည္း အခ်ဳိ႕က ဆီကို ေရွာင္ၾကဥ္သင့္သည္ဟု သေဘာထားခဲ့ၾကသည္။ F.D.A အဖြဲ႕အစည္းကမူ အဆီစားသံုးလွ်င္ ကယ္လိုရီ နည္းနည္း (သုိ႔) ပါ၀င္မႈ ၃၀% သာ စားသံုးသင့္ သည္ဟု ေထာက္ခံခ်က္ ေပးၾကသည္။ အျခား အာဟာရဓာတ္ ပညာရွင္မ်ားက ၫႊန္းရာတြင္ လူ တစ္ေယာက္အေနျဖင့္ အဆီကရသည့္ ကယ္လိုရီကို ၁၀% ထက္မပိုသင့္ဟု ဆိုၾကျပန္သည္။ သို႔ျဖင့္ ဆီ စားသံုးမႈလြန္ကဲလွ်င္ အသည္းအဆီဖံုးျခင္း၊ ႏွလံုး ေသြးေၾကာက်ဥ္းျခင္း၊ ႏွလံုးေရာဂါႏွင့္ ကင္ဆာ ေရာဂါကိုအားေပးျခင္းဟူေသာ ဆိုးက်ဳိးမ်ားကို ရႏိုင္ေၾကာင္း က်န္းမာေရးအသိ မ်ားရွိခဲ့ၾကသည္။ လူတုိ႔အတြက္ ေန႔စဥ္အာဟာရဓာတ္ လုိအပ္ခ်က္တြင္ ဆီသည္လည္း တစ္ခုအပါအ၀င္ ျဖစ္ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဆီစားသုံးမႈမ်ားျပားပါက က်န္းမာေရးကုိထိခုိက္ႏုိင္ၿပီး အသည္းအဆီဖံုးျခင္း၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာ က်ဥ္းျခင္း၊ ႏွလံုးေရာဂါႏွင့္ ကင္ဆာေရာဂါကို အားေပးျခင္း စသည့္ဆုိးက်ိဳးမ်ား ျဖစ္ေပၚေစႏုိင္သျဖင့္ “တန္ေဆး၊ လြန္ေဘး”ဆုိသည့္ ျမန္မာ စကားပုံအတိုင္း ခ်င့္ခ်ိန္စားသုံးၾကရန္ လုိအပ္ ပါေၾကာင္း တင္ျပအပ္ပါသည္။
Ref By - http://myanmarfoodindustry-directory.com/oil.aspx