ေၾကးနီစီမံကိန္းနဲ႔ သတၱဳတြင္းလုပ္ငန္း

by Lu Cifer on Monday, October 29, 2012 at 7:50am

ေၾကးနီေတာင္လို႔ လူသိမ်ားတဲ့ လက္ပံေတာင္းေတာင္ ျပည္သူ႔ဆႏၵျပပြဲဟာ ျပည္တြင္းျပည္ပသတင္း မီဒီယာေတြမွာ အခုတေလာ မၾကာခဏ ေဖာ္ျပေနတဲ့ သတင္းတပုဒ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပပြဲမွာ ပါဝင္တဲ့ မေအးနက္နဲ႔ မသြဲ႔သြဲ႔ဝင္တုိ႔ကို သတိၱေျပာင္တဲ့ သံမဏီအမ်ဳိးသမီးေတြအျဖစ္ စက္တင္ဘာ (၂၆) ရက္ေန႔ထုတ္ New York Times သတင္းစာမွာ ေဖာ္ျပလိုက္ထားပါတယ္။

ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပပြဲသတင္းကို အေနာက္တိုင္းသတင္းမီဒီယာေတြမွာ မၾကာခဏ ေဖာ္ျပတာေၾကာင့္ ဝက္ေမွးရြာ ကို ကမာၻက သိလာပါတယ္။

စစ္အစိုးရလက္ထက္မွာ အခြင့္ထူးခံစားၿပီး လုပ္ကိုင္ခဲ့တဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြထဲမွာ မံုရြာေၾကးနီေတာ္င စီမံကိန္းလည္း ပါဝင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီကိစၥဟာ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရကို စိန္ေခၚေနတဲ့ ျပႆနာျဖစ္ပါတယ္။

ေၾကးနီတူးေဖာ္တဲ့ တရုတ္ဝမ္ေပါင္ကုမၼဏီနဲ႔ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဦးပိုင္ လိမိတက္ကေတာ့ ျပဌာန္းထားတဲ့ စည္းကမ္းအတိုင္း ေၾကးနီထုတ္လုပ္ေၾကာင္း ေအာက္တုိဘာ (၁၅) ရက္ေန႔က ရန္ကုန္မွာ သတင္းမီဒီယာေတြကို ရွင္းျပသြားပါတယ္။ ေဒသခံေတြဟာ လက္ပံေတာင္းေတာင္ စီမံကိန္းကို မရပ္ဆိုင္းမခ်င္း တုိက္ပြဲဝင္ၾကဖုိ႔ ေအာက္တုိဘာ (၁၈) ရက္ေန႔က ဆားလင္းႀကီးၿမိဳ ႔နယ္ ဆည္တည္းရြာမွာက်င္းပတဲ့ ျပည္သူ႔ညီလာခံမွာ ဆံုးျဖတ္လုိက္ၾကပါတယ္။

မံုရြာခရိုင္က ေၾကးနီေတာင္ေတြျဖစ္တဲ့ စပယ္ေတာင္၊ ေၾကးစင္ေတာင္ နဲ႔ လက္ပံေတာင္းေတာင္မွာ ေၾကးနီထုတ္ယူဖို႔ ႀကိဳးပမ္းခဲ့တာ မဆလ ဆိုရွယ္လစ္ေခတ္ ကတည္းက ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၈၅ မွ ၁၉၉၄ အထိ အမွတ္ (၁) သတၱဳလုပ္ငန္းနဲ႔ ယူဂိုစလပ္အစိုးရကုမၼဏီတို႔ ဖက္စပ္လုပ္ၿပီး စပယ္ေတာင္မွာ ေၾကးနီထုတ္ယူခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေငြရင္းနည္းလို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားသလို ျဖစ္မလာပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကေနဒါႏိုင္ငံ အိုင္ဗင္ဟုိ မုိင္းကုမၼဏီနဲ႔ အမွတ္ (၁) သတၱဳလုပ္ငန္းဟာ စပယ္ေတာင္ နဲ႔ ေၾကးစင္ေတာင္မွာ ေၾကးနီထုတ္ယူၿပီး တဝက္စီခြဲယူဖို႔ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္မွာ သေဘာတူၾကပါတယ္။ ျမန္မာ-အိုင္ဗင္ဟုိ ဖက္စပ္ကုမၼဏီတို႔ကို တည္ေထာင္ပါတယ္။ ၁၉၉၈ မွာ ေၾကးနီတန္ခ်ိန္ (၂) ေသာင္းခြဲ စတင္ထုတ္လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ စပယ္ေတာင္နဲ႔ ေၾကးစင္ေတာင္တို႔မွာ အထြက္နည္းလာလုိ႔ လက္ပံေတာင္းေတာင္ စီမံကိန္းထဲ ပါဝင္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

အိုင္ဗင္ဟိုကုမၼဏီရဲ ႔ ေငြရင္းဟာ ေဒၚလာသန္းတရာေလာက္ရွိၿပီး ဂ်ပန္ကုမၼဏီကလည္း ရင္းႏီွးျမဳပ္ႏွံထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စိုက္ထားတဲ့ေငြရင္းကို ေၾကးနီေရာင္းလို႔ရလာတဲ့ေငြနဲ႔ အရင္ဆံုး ျပန္ဆပ္ဖုိ႔ သေဘာတူထားတာမို႔ ေငြရင္းျပန္ရတဲ့ ၂၀၀၅ ေရာက္မွ အုိင္ဗင္ဟုိနဲ႔ အမွတ္ (၁) သတၱဳလုပ္ငန္းဟာ ေဒၚလာ (၁၀) သန္းစီ ရယူႏိုင္ၾကပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ေၾကးနီအထြက္မ်ားရင္မ်ားသလို အျမတ္အစြန္းလည္း မ်ားလာပါတယ္။ ေၾကးနီေရာင္းရေငြ (၄) ရာခုိင္ႏႈန္း သတၱဳတြင္းဝန္ႀကီးဌာနကို ေပးရပါတယ္။ ၂၀၁၀ မွာ အမွတ္ (၁) သတၱဳလုပ္ငန္းရဲ ႔ ေၾကးနီအစုရွယ္ယာကို စစ္အုပ္စုပိုင္ ျမန္မာ့စီးပြားေရး ဦးပိုင္လိမိတက္လက္ထဲ လႊဲေျပာင္းေပးလုိက္ပါတယ္။ အုိင္ဗင္ဟိုကေတာ့ သူပိုင္တဲ့ အစုရွယ္ယာကို တရုတ္ဝမ္ေဘာင္ကုမၼဏီကို ေရာင္းလုိက္တာမုိ႔ ေၾကးနီစီမံကိန္းဟာ ျမန္မာ-တရုတ္ ဖက္စပ္လုပ္ငန္း ျဖစ္လာပါတယ္။

ပိုင္ရွင္လႊဲေျပာင္းခ်ိန္မွာ ေဒၚလာ (၃) သန္းေက်ာ္၊ က်ပ္ေငြသန္း (၂၀၀၀) ေက်ာ္ တန္းဖိုးရွိတဲ့ ေၾကးနီတန္ခ်ိန္ (၃၀၀) ေက်ာ္ အလႊဲသံုးစားလုပ္မႈ ေပၚထြက္လာေၾကာင္း စက္တင္ဘာ (၁၇) ရက္ေန႔ထုတ္ The Voice စာေစာင္မွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ စက္ရံုမွဴး ဦးေအာင္ေလာဟာနဲ႔ ပို႔ေဆာင္ေရးတာဝန္ခံ ဦးေက်ာ္ေဆြတို႔ကို ဆားလင္းႀကီးၿမိဳ ႔နယ္ ရဲတပ္ဖြဲ႔စခန္းက ၾသဂုတ္လကုန္ပိုင္းမွာ ဖမ္းဆီးအေရးယူထားတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ဒီလိုအလြဲသံုးစားလုပ္မႈကို ေၾကးနီစက္ရံုဝန္ထမ္း (၄၆) ဦးက ၂၀၁၁ စက္တင္ဘာလ (၁) ရက္ေန႔ကတည္းက သက္ဆုိင္ရာ တုိင္းေဒသႀကီးဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးကို တိုင္ၾကားေပမယ့္ အေရးမယူတာေၾကာင့္ သမၼတကို တိုင္ရတာလို႔ ဆုိပါတယ္။ ဆားလင္းႀကီးၿမိဳ ႔နယ္ ရဲစခန္းဟာ အေရးယူဖို႔ ၾကန္႔ၾကာေနတာေၾကာင့္ အမႈမွာပါဝင္တဲ့ ႏိုင္ငံျခားသား ျပည္ပကို ထြက္ခြါသြားႏုိင္ခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ဦးေအာင္ေလာဟာနဲ႔ ဦးေက်ာ္ေဆြ တို႔ဟာ အိုင္ဗင္ဟိုက မန္ေနဂ်ာ Glenn Ford ခိုင္းတဲ့အတိုင္း လုပ္တာျဖစ္လို႔ အျပစ္မရွိေၾကာင္း ညီျဖစ္သူ ဦးေအာင္ေလာကီး က သမၼတကို ပန္ၾကားထားတယ္လို႔ စက္တင္ဘာ (၂၅) ရက္ထုတ္ ဧရာဝတီသတင္းစာေစာင္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ေၾကးနီတန္ခ်ိန္ (၃၀၀) ေက်ာ္ ရန္ကုန္မွာ သိမ္းထားတာမ်ဳိးကို အထက္လူႀကီးမပါဘဲ မလုပ္ရဲဘူးလို႔ ဆုိပါတယ္။

သတၱဳတြင္းဝန္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္မွာ အမွတ္ (၁)၊ (၂)၊ (၃) စသျဖင့္ သတၱဳလုပ္ငန္း (၃) မ်ဳိးရွိၿပီး ေရႊ၊ ေငြ၊ ခဲ၊ သြပ္၊ ေၾကးနီ၊ သံ၊ သံျဖဴ နဲ႔ ေက်ာက္မီးေသြး ထုတ္လုပ္ရာမွာ ပါဝင္ေနပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေက်ာက္မ်က္လုပ္ငန္း၊ ပုလဲလုပ္ငန္း၊ ဆားလုပ္ငန္း စတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္က ေက်ာက္စိမ္း ေဒၚလာသန္းႏွစ္ေထာင္ဖိုး တင္ပို႔ေရာင္းခ်ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

စစ္အစိုးရေခတ္ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏီွးျမဳပ္ႏံွမႈထဲမွာ သတၱဳတြင္းလုပ္ငန္းဟာ ပဥၥမေနရာကလုိက္ေနၿပီး ျမန္မာအိုင္ဗင္ဟို ေၾကးနီလုပ္ငန္းဟာ အႀကီးဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ အပစ္ရပ္အဖြဲ႔နဲ႔ တရုတ္ကုမၼဏီေတြလည္း မုိင္းလုပ္ငန္း ကန္ထရိုက္ရၾကပါတယ္။ အခုေတာ့ စပယ္ေတာင္နဲ႔ ေၾကးစင္ေတာင္မွာ ေၾကးနီကုန္ခါနီးေနၿပီျဖစ္လို႔ တရုတ္ေငြရင္းနဲ႔ လက္ပံေတာင္းေတာင္ စီမံကိန္းအေကာင္အထည္ ေဖာ္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဦးေအာင္ခင္, ေဒၚခင္စိုးဝင္း

26.10.2012

VOA

http://burmese.voanews.com/content/news-analysis-coppermine-project/1534389.html