ေရႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ရိုးရာအယူအဆမ်ား

19 October 2012 |

By SHADE Journal

႐ိုးရာေဆးပညာ (Traditional Medicine) ဆိုေသာ စကားရပ္တြင္ Traditionalဆိုသည္ မွာ Tradition(n) 'ဓေလ့ထံုးစံ' ဟု အဘိဓာန္မ်ား တြင္ဖြင့္ဆို သျဖင့္ ေရွးလူႀကီးသူမမ်ား အစဥ္အဆက္က ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေသာ ေဆးပညာႏွင့္ျပဳလုပ္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားဟု ဆိုရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ေရွးျမန္မာလူႀကီးမ်ားသည္ ေဆးဆရာမ်ား မဟုတ္ၾကေသာ္လည္း က်န္းမာေရးအတြက္ သူတို႔၏ေျပာစကား မ်ားမွာ မွတ္သားဖြယ္ရာ ေဆးပညာ႐ႈေထာင့္ မွအျမင္ မ်ားျဖစ္ေနတတ္သည္။ ႐ိုးရာဓေလ့ ထံုးစံအျမင္ျဖင့္ေျပာေသာ မွတ္သားဖြယ္ရာ က်န္းမာေရးအသိမ်ား သည္ Traditional Medicine ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ဤေဆာင္းပါးတြင္ ေရႏွင့္ ပတ္သက္၍ေရွးလူႀကီးသူမမ်ား အစဥ္အဆက္ေျပာခဲ့ၾကေသာ အယူအဆမ်ားကို တင္ျပထားပါသည္။ ထိုအယူအဆမ်ား ယေန႔အထိ ကိုယ့္လူမ်ိဳး၊ ကိုယ့္ဓေလ့ ထံုးစံႏွင့္အညီ မွန္ကန္ေနဆဲျဖစ္ ေၾကာင္းေတြ႕ရပါသည္။ လူမ်ိဳး တစ္မ်ိဳးႏွင့္ တစ္မ်ိဳး မတူညီေသာ႐ိုးရာ (Traditional) မ်ားစြာရွိေနၾကသျဖင့္ အခ်ိဳ႕အယူ အဆ မ်ားမွာ အေနာက္တိုင္းဥေရာပႏိုင္ငံမ်ား ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဖက္ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္ေနပါလိမ့္မည္။ ေရေျမရာသီဥတု လူေကာင္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအေန အထားတို႔လည္း ကြာျခားပါသည္။
ေရႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ျမန္မာေရွး႐ိုး အယူအဆမ်ားမွာ တစ္နည္းအားျဖင့္ က်န္းမာေရးဆိုင္ ရာဓေလ့မ်ားကို တင္ျပရာတြင္ စာေရးသူတို႔ငယ္စဥ္က ဘုန္းႀကီး ေက်ာင္းတြင္စာသင္ခ်ိန္ မွစတင္၍ အသက္အရြယ္ရလာသည္ အထိ စာေရးသူ၏ ဇာတိျဖစ္ေသာ ရန္ကုန္တိုင္း အစြန္အဖ်ားၿမိဳ႕ငယ္ေလးတြင္ လိုက္နာခဲ့သည့္ ဆရာ်တာ္ဘုန္းႀကီးမ်ား ျမန္မာလူႀကီး မိဘမ်ား၏ ဆံုးမစကားမ်ားကို အေျခခံ၍ ေရးသားတင္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ စာေရးသူတို႔ ငယ္စဥ္လြန္ ခဲ့ေသာႏွစ္(၅၀)ခန္႔က မွတ္သားခဲ့ရေသာ ျမန္မာ့ဓေလ့၊ ေရႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အမွာစကားမ်ားမွာ-
(၁) အိပ္ယာဝင္ခ်ိန္ေရတစ္ ခြက္ေသာက္ပါ။
ေရမေသာက္ ဘဲအိပ္လွ်င္ ညတြင္အိပ္မက္ မ်ားမက္ၿပီး ေကာင္စြာအိပ္မေပ်ာ္ အာေခါင္ေျခာက္ၿပီး လန္႔ႏိုးတတ္ သည္။
(၂) ေရခ်ိဳးလွ်င္ ဒူးေအာက္ပိုင္းမွစၿပီး ေရေလာင္းပါ၊
ၿပီးမွ တျဖည္းျဖည္းအေပၚ ပိုင္းသို႔ေရေလာင္းခ်ိဳးပါ။ ဒူးေခါင္း ေအာက္ပိုင္းမွစၿပီးေရေလာင္း ေသာအခါ မေကာင္းေသာအပူ အပုတ္၊ အခိုးအေငြ႕မ်ား ေအာက္ သို႔ဆင္းသြားသျဖင့္ မ်က္စိၾကည္ ေစသည္။ ေခါင္းမွစၿပီးေရေလာင္း လွ်င္ မ်က္စိမွာအခိုးငုတ္သျဖင့္ အသက္ငယ္ငယ္ႏွင့္ မ်က္စိအား နည္းေရာဂါရတတ္သည္။ ေခါင္း ကိုက္ေရာဂါလည္းရတတ္သည္။ အခ်ိဳ႕လူႀကီးမ်ားအသက္ႀကီးလာ ၍ မ်က္စိမႈန္လာလွ်င္ ညအိပ္ယာဝင္ ဒူးေအာက္ ေရေဆးအိပ္ ျခင္းျဖင့္ မ်က္စိျပန္ၾကည္လာ သည္ဟုဆိုၾကသည္။
(၃) ထမင္းစားၿပီး ေရမေသာက္ရ။
ေရွးက ျမန္မာထမင္းဝိုင္းမ်ားတြင္ ဟင္း ခ်ိဳပူပူေလးအၿမဲတစ္ခြက္ပါေလ့ ရွိသည္။ ေရေအးကို ထမင္းစား ေနစဥ္ မေသာက္ၾကေပ။ ထမင္း စားရင္း ေရေသာက္သည့္ဓေလ့ မွာ အိႏၵိယႏြယ္ဖြားကုလားလူမ်ိဳး မ်ားတြင္ေတြ႕ရသည္။ သူတို႔ ဓေလ့မွာ အစပ္အလြန္စားသျဖင့္ ေရေသာက္ဖို႔လိုအပ္သည္။ ျမန္ မာဓေလ့မွာ အခ်ိဳ၊ အဆိမ့္၊ အအီစာမ်ားကိုပိုႀကိဳက္ေလ့ရွိ သည္။ အစပ္ကိုအနည္းငယ္ သာစားသည္။ ခ်ိဳ၊ ခ်ဥ္၊ ငန္၊ စပ္၊ ဖန္၊ ခါး ရသာ(၆)ပါးစံု ေအာင္စားေသာလူမ်ိဳးျဖစ္သည္။ အစာႏွင့္ေရပြၿပီး ရင္ျပည့္ရင္ ကယ္ျဖစ္တတ္သည္ဟုဆိုသည္။
(၄) ေသာက္ေရအိုးမွေရႏွင့္ ပ လုတ္မက်င္းရ၊ လက္မေဆးရ၊ ေျခမေဆးရ။
ဤသည္မွာ ေရ ကိုမိမိအသက္သခင္အျဖစ္ ေလး စားသည့္အေနျဖင့္၊ ေသာက္သံုး ရန္ရည္ရြယ္ၿပီး အိုးတြင္ထည့္ ထားေသာေရကို ေထြးထုတ္ျခင္း ေဆးေၾကာျခင္းမျပဳဖို႔ အေလး အနက္ထားဖို႔သင္ၾကားေပးသည့္ ျပည္သူ႔နီတိ သေဘာပါသည့္ ဓေလ့ေကာင္းျဖစ္ပါသည္။
(၅) ထမင္းစားၿပီး ေရမခ်ိဳးရ။ ထမင္းစားၿပီးၿပီးခ်င္း ေရမခ်ိဳးရ။
ေရဖ်ဥ္း စြဲတတ္သည္ဟု ေရွးလူႀကီးမ်ား ေျပာၾကပါသည္။ အမွန္မွာေတာ့ ေၾကာက္ေအာင္ေျခာက္လွန္႔ျခင္း လည္းျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ထမင္းစား ၿပီးလွ်င္ အစာေခ်ခ်ိန္ျဖစ္ပါသည္။ အစာေခ်ဖို႔အတြက္ ခႏၶာကိုယ္ တြင္အေႏြးဓာတ္လိုပါသည္။ အ ထူးသျဖင့္ ဝမ္းဗိုက္အစာအိမ္ တစ္ဝိုက္တြင္ အေႏြးဓာတ္ရွိဖို႔ လိုသည္။ ေရခ်ိဳးလိုက္ေသာအခါ အေအးပတ္ဖြဲ႕သျဖင့္ အစာမေၾက ႏိုင္သျဖင့္ မွန္ကန္ေသာတားျမစ္ ခ်က္ျဖစ္ပါသည္။ စာေရးသူတို႔ငယ္စဥ္က အရက္ သမားႀကီးတစ္ဦးေတြ႕ဖူး သည္။ တစ္ေနကုန္အရက္ ေသာက္သည္။ အၿမဲအက်ႌခြ်တ္ ကိုယ္တံုးလံုးႏွင့္ေတြ႕ရသည္။ သူ႔ အက်င့္မွာ ညေနတိုင္းေသာက္ စားၿပီး ညအိပ္ယာဝင္ခါနီးလွ်င္ ေရခ်ိဳးသည္။ အိမ္နီးခ်င္းျဖစ္သ ျဖင့္ ည ၉နာရီ၊ ၁၀နာရီခန္႔တြင္ ေရတိုင္ကီမွ ေရခ်ိဳးသံကို တဂြမ္းဂြမ္းျဖင့္ ၾကားေနရသည္ ကို မွတ္ မိေနသည္။ ႏွစ္သိပ္မၾကာပါ။ သူသည္ေရဖ်ဥ္းစြဲသည္ ဟုဆိုကာ ဗိုက္ႀကီးပူလာၿပီးေနာက္ ေသဆံုးသြားခဲ့သည္။
(၆) ေနပူထဲမွျပန္လာလွ်င္ ေရတစ္ခြက္ေသာက္ၿပီးမွ အိမ္ထဲဝင္ပါ။
အခ်ိဳ႕အရပ္ မ်ားတြင္ အသုဘပို႔ၿပီးျပန္လာလွ်င္ အိမ္တံစက္ၿမိတ္မွမဝင္မီ ေရတစ္ခြက္ေသာက္ၿပီးမွဝင္ဟု ဆိုၾကသည္။ အမွန္မွာ အပူထဲမွ ျပန္လာသူကို အိမ္ဝမွေရေအး တစ္ခြက္တိုက္ျခင္းျဖင့္ အပူၿငိမ္း ေစေသာနည္းျဖစ္ပါသည္။ ထိုကဲ့သို႔ေသာက္ႏိုင္ရန္ ျမန္မာေရွးအိမ္ မ်ားတြင္ ေလွခါးတက္ခံု(ေလွခါး တက္)အနီးတြင္ ေသာက္ေရအိုး စင္ထားေသာဓေလ့ရွိခဲ့ဖူးပါသည္။
(၇) ေရတစ္ခြက္ေသာက္ၿပီးမွေရခ်ိဳးပါ။
ဤသည္မွာလည္း ေရွး လူႀကီးမ်ား၏ ႐ိုးရာက်န္းမာေရး ဆိုင္ရာ သတိေပးခ်က္ျဖစ္ၿပီး ယခုအခါ ကမၻာႀကီးပူေႏြးလာ သျဖင့္ ံနေအ ွအမသုန ေခၚ အပူ ငုတ္၍ေလျဖတ္ျခင္းအလြန္ေခတ္ စားလာသည္။ ေနပူထဲမွျပန္လာ ၿပီး ေရခ်ိဳးမိသူမဆိုထားႏွင့္၊ မ်က္ႏွာသစ္မိသူ၊ Face Tower ေခၚ မ်က္ႏွာသုတ္ပါဝါ အေအးစ ႏွင့္ မ်က္ႏွာသုတ္မိသူမ်ားပင္ ႐ုတ္တရက္ေလျဖတ္ျခင္း၊ ဦးေႏွာက္ ေသြးေၾကာျပတ္ျခင္းမ်ားအျဖစ္ မ်ားလာသည္ကိုေတြ႕ရပါသည္။ ေရွးက လူႀကီးမ်ား၏စကား မ်ားမွာ ေနပူထဲမွျပန္လာသည္ ျဖစ္ေစ၊ အလုပ္လုပ္ၿပီးေရခ်ိဳး သည္ျဖစ္ေစ၊ နံနက္ ညေန မည္သည့္အခ်ိန္တြင္ျဖစ္ေစ ေရ ခ်ိဳးလွ်င္ ေရတစ္ခြက္(ေရတစ္ ဖန္ခြက္)ေသာက္ၿပီးမွ ေရခ်ိဳးျခင္းသည္ အပူရွပ္ျခင္း၊ အပူပုတ္ျခင္း အႏၱရာယ္မ်ားမွ ကာကြယ္ႏိုင္ ေသာေၾကာင့္ သတိေပးထားျခင္း ျဖစ္ေပသည္။ ေရေသာက္သျဖင့္ ဝမ္း တြင္းအစာအိမ္မွ ငုပ္လွ်ိဳးေနေသာ အပူမ်ားသည္ ထိုက္သင့္သ ေလာက္ ေျပေလွ်ာ့သြားမည္။ ေရမေသာက္ဘဲ ျပင္ပခႏၶာကိုယ္ ေပၚသို႔ ေရေအးေလာင္းခ်လွ်င္ ကိုယ္တြင္းမွအပူမွာ ငုပ္လွ်ိဳးသြားၿပီး ႏွလံုးေသြးေၾကာတြင္ တြန္းကန္ေသာအခါ အထက္ေသြး တက္ၿပီး ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာ ေပါက္ျခင္းကိုျဖစ္ေစႏိုင္သည္။ ေရတစ္ခြက္ေသာက္ၿပီးမွ ေရခ်ိဳးျခင္းသည္ ေႏြ၊ မိုး၊ ေဆာင္း မည္သည့္ရာသီတြင္မဆို ျပဳလုပ္အပ္ ေသာ ႐ိုးရာေဆးပညာအယူအဆ ေကာင္းျဖစ္ေပသည္။
(၈) မိခင္မ်ားေရမခ်ိဳးမီကေလးႏို႔တိုက္ပါ။
ေရွးကလူႀကီး မ်ားက သားသည္အေမမ်ားကို "ဟဲ့ ကေလးကိုေရမခ်ိဳးခင္ ႏို႔တိုက္ထား၊ ေရခ်ိဳးၿပီးရင္ ႏို႔မတိုက္နဲ႔။ ကေလးႏို႔အန္တတ္တယ္" ဟုေျပာ ေလ့ရွိသည္ကို စာေရးသူတို႔ငယ္စဥ္က ၾကားဖူးပါသည္။ ေရွးက မိခင္မ်ားကို အရပ္စကားျဖင့္ 'သားသည္ အေမ' ဟု သံုးစြဲေခၚေဝၚေလ့ရွိခဲ့ ပါသည္။ ဤအယူအဆမွာ စာေရးသူ တိုင္းရင္းေဆးသိပၸံတြင္ ပညာ သင္ၾကားေသာအခါမွ သင္တန္း ဆရာသမားေတာ္ႀကီးမ်ားကို ခ်ဥ္းကပ္ေမးျမန္းၾကည့္ေသာ အခါ မမွားေသာအယူအဆျဖစ္ေၾကာင္း သိလာရပါသည္။ မိခင္မ်ား ေရမခ်ိဳးမီတြင္ ခႏၶာကိုယ္အပူခ်ိန္ တက္ေနဆဲျဖစ္သျဖင့္ ႏို႔ထြက္ေကာင္းသည္။ ကေလးအတြက္ စုပ္ယူရလြယ္ကူသည္။ မိခင္ေရ ခ်ိဳးၿပီးေသာအခါ အေအးဓာတ္ ေၾကာင့္ ႏို႔ထြက္နည္းသြားမည္။ ကေလးစုပ္ယူရခက္သည္။ မ ထြက္ေသာႏို႔ကိုစုပ္ယူရေသာအခါ ေလမ်ားပါသြားၿပီး ကေလးအစာ အိမ္အတြင္းသို႔ ေလမ်ားဝင္ကာ ေလပြၿပီးျပန္အန္ထြက္တတ္သည္။ ထို႔အျပင္ မိခင္၏အေအးဓာတ္ ရွိေနေသာ အသားႏွင့္ထိေတြ႕ ေသာအခါ ကေလးတြင္ေနထိုင္ မေကာင္းျဖစ္တတ္ေသာေၾကာင့္ ေရခ်ိဳးၿပီး ႏို႔မတိုက္ရန္တားျမစ္ ျခင္းသည္ အလြန္မွန္ကန္ေသာ ႐ိုးရာအယူအဆျဖစ္သည္။ မိခင္ ႏွင့္ကေလးက်န္းမာေရးအတြက္ မွန္ကန္ေသာ႐ိုးရာေဆးပညာ ႐ႈေထာင့္ျဖစ္ေပသည္။
(၉) ေရခ်ိဳးခ်ိန္သတ္မွတ္ခ်က္မ်ား။
ေရွးလူႀကီးမ်ားက ကိုယ္ပူ လွ်င္ေရမခ်ိဳးရ၊ ဖ်ားေနလွ်င္ေရ မခ်ိဳးရဟု တားျမစ္ေလ့ရွိသည္။ ယခုေခတ္ အေနာက္ တိုင္းေဆး႐ံု မ်ားတြင္ ဖ်ားေနသူကို ေရပတ္ တိုက္သည္။ ဖ်ားေနသည့္ကေလး ကို ေရခဲေရခ်ိဳးသည္မ်ားကိုေတြ႕ ရဖူးသည္။ ေရေက်ာက္ေပါက္ လွ်င္ ေရမခ်ိဳးရ၊ ေရယုန္ေပါက္ လွ်င္လည္း ေရမခ်ိဳးရပါ။ ထို ေရာဂါမ်ားသည္ ေရႏွင့္ထိလွ်င္ အလွ်င္အျမန္ပြားလြယ္သည္။ ေရခ်ိဳးလွ်င္ ခ်က္ျခင္းအဖ်ားပါ ဝင္လာေလ့ရွိသည္။ လူငယ္မ်ားအတြက္ ေရခ်ိဳး ခ်ိန္ကို ေရွးလူႀကီးမ်ားက မသတ္ မွတ္ၾကေသာ္လည္း ေခါင္းေလွ်ာ္ ရက္ကိုမူ သတ္မွတ္ေလ့ရွိသည္။ ေမြးေန႔၊ ေသာၾကာ၊ တနလၤာ ေန႔မ်ားတြင္ ဆံပင္မညႇပ္ရ၊ ေခါင္း မေလွ်ာ္ရဟုဆိုသည္။ ထိုစာတြင္ ေမြးေန႔ဆိုသည္မွာ မိမိေမြးေန႔ ထင္ၿပီး ေခါင္းမေလွ်ာ္ ၾကသူ မ်ားလည္းရွိသည္။ ေဝဒပညာ ရွင္တစ္ဦးရွင္းျပခ်က္အရ ဘုရား ၏ဆံေတာ္ပယ္ေသာေန႔ ေသာၾကာေန႔၊ ဘုရားေမြးေန႔ေသာၾကာ ေန႔တြင္သာ ဆိုလိုသည္။ တနလၤာေန႔မွာ တနလၤာ ၂ခါျပန္ဟု ျမန္မာမ်ားက ယူဆေျပာဆိုေလ့ရွိသည္။ ဤစာဆိုအရ ေသာၾကာႏွင့္ တနလၤာႏွစ္ရက္မွလြဲ၍ ေခါင္း ေလွ်ာ္ႏိုင္သည္ဟု ဆိုႏိုင္ေပ သည္။
ယံုၾကည္သူမ်ားမွာ ယေန႔အထိ လိုက္နာေနၾကဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္းေတြ႕ရပါသည္။ ေရခ်ိဳးရမည့္နာရီသတ္မွတ္ ခ်က္မ်ားမွာ လူႀကီးသက္ႀကီး ရြယ္အိုမ်ား အေအးပတ္ၿပီးေလ ျဖတ္မည္စိုးေသာေၾကာင့္ သတ္ မွတ္ေပးထားျခင္းျဖစ္မည္ဟုထင္ ပါသည္။ ေရခ်ိဳးခ်ိန္လကၤာမွာ ေႏြကိုး၊ မိုးတစ္ဆယ္၊ ေဆာင္း ဆယ့္တစ္ဟူ၍ျဖစ္သည္။ အဓိပၸါယ္ မွာ လူႀကီးမ်ားေႏြရာသီတြင္ နံ နက္ ၉နာရီ(မွေနာက္ပိုင္း)ေရခ်ိဳး ပါ။ မိုးရာသီတြင္ အေအးဓာတ္ ရွိသျဖင့္ ေနပြင့္ခ်ိန္ ၁၀နာရီ(မွ ေနာက္ပိုင္း)ေရခ်ိဳးပါ။ ေဆာင္း ရာသီတြင္ အေအးဓာတ္လြန္ကဲ သျဖင့္ ေနျမင့္ခ်ိန္ ၁၁(မွေနာက္ ပိုင္း)မွ ေရခ်ိဳးသင့္သည္ဟုဆို ထားပါသည္။ ဤသည္မွာ ေရွးျမန္မာ ႐ိုးရာအဆိုအမိန္႔မ်ားမွ လက္ ဆင့္ကမ္းခဲ့သည့္ ႐ိုးရာတိုင္းေဆး ပညာ႐ႈေထာင့္ဆိုင္ရာ ေရႏွင့္ ပတ္သက္ေသာအယူအဆမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ က်န္းမာေရးဟူ သည္ ေရာဂါျဖစ္မွကုသျခင္းထက္ ကာကြယ္ျခင္းက ထိေရာက္သည္ဟု ဆိုသည့္အယူအဆကို ေရွးကျမန္မာဓေလ့မ်ားက ေဖာ္ျပသင္ၾကားေပး ထားၿပီးျဖစ္သည္ ဟုဆိုခ်င္ပါသည္။ ႐ိုးရာဓေလ့ မေမ့စေကာင္းသျဖင့္ စုေဆာင္း တင္ျပလိုက္ရျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ၾကည္လြင္ျမင့္(မုျဒာ)