ဒီမိုကေရစီအတြက္ ရုန္းကန္ၾက - အမွတ္စဥ္ (၉) မ်ိဳးသန္႕

by Myo Thant on Saturday, October 27, 2012 at 9:22pm ·

ဒီမိုကေရစီဆိုတဲ့ သေဘာက အရပ္ဖက္ ႏိုင္ငံေရးအစိုးရမ်ိဳး ျဖစ္လာေအာင္ ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရးျဖစ္တယ္။ လူတိုင္း မိမိအလုပ္ကို မိမိသိရွိနားလည္းၿပီး၊ အျပန္အလွန္ ယံုၾကည္ေလးစားေသာ လူကို တန္းဖိုထားသည့္ လူ႕အဖဲြ႕အစည္းကို ထူေထာင္ျခင္းျဖစ္တယ္။

သို႕ေသာ္လည္းတခါတရံမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြဟာ ဒီမိုကေရစီစနစ္နဲ႕ အာဏာရွင္စနစ္ (၂) ရပ္ အၾကား ဟိုေျပး ဒီေျပး ျဖစ္ေနတတ္တယ္။ အာဏာရွင္စနစ္မွ လံုး၀ဒီမိုကေရစီစနစ္ ဆီသို႕ ေျပာင္းလဲေရး ျဖစ္သြားႏိုင္သလို၊ အာဏာရွင္စနစ္မွ တ၀က္တပ်က္ ဒီမိုကေရစီစနစ္မ်ိဳး ဆီသို႕ ေျပာင္းလဲသြားႏိုင္ဒါမ်ိဳး (သို႕မဟုတ္) တ၀က္တပ်က္ အာဏာရွင္စနစ္မွ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ဆီသို႕ေျပာင္းလဲ ဒါမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တယ္။

ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ၏ ရလာဒ္ေတြက အဂၤလန္ႏိုင္ငံမွာလို ခိုင္မာၿပီး တိုးတက္စြာ ထြက္ေပၚလာခဲ့သလို၊ အာဂ်င္တီနားႏိုင္ငံမွာျဖစ္ခဲ့သလို ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ သြားမႈေတြလည္း ရွိတတ္တယ္။ ဒီလိုမတူညီ ကဲြျပားစြာ ျဖစ္ေပၚတတ္ေသာ ပံုစံေတြေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္လုပ္သူမ်ား သတိရွိရန္ အင္မတန္ အေရးႀကီးတယ္။ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ေတြမွာ ႏိုင္ငံတခု အတြက္ စစ္ပဲြမ်ားဆီသို႕ (ဒါမွမဟုတ္) စီးပြားေရး တိုးတက္လာရာ ဆီသို႕ ဦးတည္ေရာက္ရွိသြားႏိုင္တယ္။ ဒီမိုကေရစီတည္ေဆာက္ေရးသည္ စီးပြားေရးဖံြ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ၊ သမိုင္းေၾကာင္းဆိုင္ရာေတြနဲ႕ အရပ္သားလူ႕အဖဲြ႕အစည္းေတြ တည္ရွိေနမႈ ဆိုေသာ အခ်က္ေတြက လႊမ္းမိုးထားေလ့ရွိတယ္။

ဒီမိုကေရစီေရးကို ျဖစ္ေပၚေစေသာ အေၾကာင္းမ်ား

ခ်မ္းသာၾကြယ္၀မႈသည္ အမ်ိဳးသားကုန္ထုတ္လုပ္မႈျမင့္မားမႈ႕ျဖစ္၍ ဒီမိုကေရစီစနစ္ႏွင့္ အျပန္အလွန္ ဆက္ႏြယ္မႈ႕ရွိေနတယ္။ တခ်ိဳ႕က ေျပာသည္မွာ- တကယ့္ကို ဒီမိုကေရစီစနစ္ က်င့္သံုးေနသည့္ ႏိုင္ငံေတြမွာ အာဏာရွင္စနစ္ေပၚေပါက္ လာဖြယ္မရွိႏိုင္ဘူးလို႕ဆိုၾကတယ္။ ေယပူယ်ေလ့လာခ်က္တခုက ကမၻာေပၚတြင္ စက္မႈ႕ေတာ္လွန္ေရးမေပၚလာခင္ အခ်ိန္ေတြတုန္းက ဒီမိုကေရစီစနစ္က ရွားပါးစြာ တည္ရွိခဲ့တယ္လို႕ ဆိုတယ္။ လက္ေတြ႕က်ေသာ သုေတသနျပဳခ်က္ေတြက လူအမ်ားကို ယံုၾကည္ေစသည့္ အခ်က္တခုက စီးပြားေရး ဖံြ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေနမႈ႕သည္ ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ အခြင့္အလမ္းမ်ားကို တိုးပြားေစျခင္း (သို႕မဟုတ္) ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ပိုမိုခိုင္မာေအာင္ ေထာက္ပ့ံေပးမႈ အသစ္မ်ားျဖစ္ေပၚလာေအာင္ အကူအညီေပးျခင္းမ်ား ရွိတယ္ဟု ဆိုတယ္။ တခ်ိဳ႕ ဒီမိုကေရစီေရးလႈပ္ရွားသူေတြ ယံုၾကည္ထားဒါက စီးပြားေရးတိုးတက္မႈကေန ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို က်င့္သံုးလာေစတယ္ တဲ့။ သို႕ေသာ္လည္း အျငင္းအခံုတခုက ခ်မ္းသာၾကြယ္၀မႈ႕ေတြက ဒီမိုကေရစီက်င့္သံုးလာေရးကို အားေပးတယ္ (ဒါမွမဟုတ္)၎ ျဖစ္စဥ္ေတြက အျပန္အလွန္ဆက္စပ္မႈေတြ ရွိသည္ မရွိသည္ကို နိဂုံးခ်ဳပ္အတည္ျပဳေပးဖို႕ရာ ေ၀းကြာေနဆဲျဖစ္တယ္။

ပညာေရးက ခ်မ္းသာၾကြယ္၀မႈေတြနဲ႕ဆက္စပ္ၿပီး၊ သက္ေရာက္မႈေတြရွိေနတယ္။ ပိုမိုေကာင္းမြန္ေသာ ပညာရွိလာသူေတြက ပိုၿပီး လစ္ဘရယ္ႏွင့္ ဒီမိုကေရစီတန္ဖိုးေတြကို လက္ခံက်င့္သံုးလာတယ္။ အျခားတဖက္မွာေတာ့ လြတ္လပ္ေသာ ေရြးေကာက္ပဲြေတြ ရွိေနေသာ္လည္း၊ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကိုလ်စ္လ်ဴရႈၿပီး၊ မိမိကိုယ္မိမိ ရွင္ဘုရင္စိတ္ေပါက္ေန သူေတြကို ပညာနည္းပါးေသာ သူေတြ၊ စာမတတ္သူေတြက ၎တို႕၏ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ အေရြးမွားတတ္ၾကတယ္။

သယံဇာတေပါၾကြယ္၀မႈရွိသည့္ ဥပမာ-ေရနံတို႕လို ၾကြယ္၀ေသာ ႏိုင္ငံေတြမွာ ဒီမိုကေရစီက်င့္သံုးမႈမရွိျခင္းသည္ အထက္တန္းလႊာလူတန္းစားေတြက ျပည္သူေတြ၏ အခြန္အထုတ္ေတြထက္ ႏိုင္ငံ၏ သယံဇာတအေပၚမွာသာ ပိုမိုမွီခိုအားထားေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။ တျခားတဖက္မွာေတာ့ အထက္တန္းလႊာ လူတန္းစားေတြက ေျမေတြနဲ႕ ေရနံတို႕ထက္ ေငြေၾကးတို႕ကိုဘဲ ရင္းႏီွးျမဳပ္ႏွံ႕လုပ္ေနတယ္။ အဲဒီေတာ့ တေျဖးေျဖးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြအတြင္းမွာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံ႕မႈေတြကို လြယ္ကူစြာ ထိခိုက္လာႏိုင္တယ္။ ထို႕ေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကိုသာ လက္ခံလာရျခင္းျဖင့္ ျပည္သူေတြ၏ အံုၾကြဆန္႕က်င္မႈတို႕ကို ေရွာင္ရွားေရးကို ဦးတည္လုပ္ေဆာင္ရတယ္။

ေစ်းကြက္စီးပြားေရးသည္ တခ်ိဳ႕က ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးတို႕ဟာ သဘာ၀အားျဖင့္ ဆက္ႏြယ္ေနတယ္လို႕ ဆိုတယ္။ ယူဆခ်က္တရပ္က ေယပူယ်အားျဖင့္ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးတို႕သည္ မတူညီျခားနားစြာ တည္ရွိေနေသာ လြတ္လပ္မႈတခု ျဖစ္တယ္။ က်ယ္ျပန္႕လာေသာ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးက တဦးခ်င္း တည္ရွိေနမႈ႕၊ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးၿပီး သေဘာတူညီမႈတို႕ကို ရယူႏိုင္မႈ႕၊ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္အေလ်ာ့ေပးသေဘာတူညီမႈတို႕ကို ရယူမႈ႕နဲ႕၊ တရားဥပေဒႏွင့္ တန္းတူညီမွ်မႈတို႕ကို ဥပေဒေအာက္တြင္ ေလးစားစြာလိုက္နာမႈ႕၊ စသည့္တို႕သည္ ဒီမိုကေရစီက်င့္သံုးျခင္းကို ႀကီးမားစြာ အေထာက္အပံ့ ျဖစ္ေစတယ္။

လူမႈေရးဆိုင္ရာ တန္းတူညီမွ်မႈေတြက အစိုးရကို အာခံမႈမ်ား ေလ်ာ့နည္းေစတယ္။ အေၾကာင္းက အခြင့္အေရးႏွင့္ အခြင့္အလမ္းမ်ားကို လူတိုင္းက တန္းတူ ညီမွ်စြာ ခံစားေနႏိုင္တယ္ ဆိုဒါကို လူေတြ၏ စိတ္ထဲမွာ တည္ရွိေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။ ဒီမိုကေရစီစနစ္တြင္ လူ႕အဖဲြ႕အစည္းတရပ္အတြက္ တန္းတူညီမွ်မႈႏွင့္ အာဏာနဲ႕ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀မႈ႕ေတြတြင္ မမွ်မတမႈႈမ်ားရွိေနလ်င္ အာဏာရွိေသာ အထက္တန္းအလႊာေတြကို တခ်ိန္မွာ ထိခိုက္လာေစႏိုင္တယ္။ ဒီမိုကေရစီက်င့္သံုးမႈကို အေႏွာက္အယွက္ အတားအဆီးေတာင္ျဖစ္ေစတယ္။ အခ်ိဳ႕တိုင္းျပည္ေတြမွာ ဆိုလ်င္ အထက္တန္းလႊာမ်ားအေနျဖင့္ အျငင္းပြားဖြယ္ရာမ်ား မျဖစ္လာေအာင္ သတိထားေဆာင္ရြက္လာတယ္။ အေၾကာင္းက လူမႈ႕ေရးႏိုင္ငံေရးမတည္ၿငိမ္မႈေတြကေန ၎တို႕ကို ေတာ္လွန္ဆန္႕က်င္မႈမ်ား မျဖစ္လာေစရန္ႏွင့္ ယခုလိုၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြက ၎တို႕အတြက္ အပန္းမႀကီးေသာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။ လူတိုင္းတူညီေသာ အခြင့္အေရးႏွင့္ အခြင့္အလမ္းမ်ားရွိေနေသာ လူ႕အဖဲြ႕အစည္းမ်ားတြင္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ျဖင့္ တည္ၿငိမ္မႈကို ပိုမိုေဆာင္ၾကဥ္းေပးႏိုင္တယ္။

လူလတ္တန္းစားေတြက အလယ္အလတ္ခ်မ္းသာၿပီး၊ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈတို႕ရွိတယ္။ ဒီမိုကေရစီကို ထြန္းကားေအာင္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္တယ္။ အထက္တန္းလႊာေတြက မိမိတို႕၏ တည္ရွိေနေသာ ေနရာကို ခံုမင္ၿပီး၊ မေပ်ာက္မပ်က္ေအာင္ ကာကြယ္လိုတယ္။ ေအာက္တန္းကလူေတြကေတာ့ မိမိတို႕ဘ၀ေကာင္းမြန္တိုးတက္ေရးကိုသာ ဦးစားေပးေနတတ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ လူလတ္တန္းစားေတြက ၎ အစြန္းႏွစ္ဖက္ကို ခ်ိန္ခြင္လွ်ာမွ်ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္တယ္။

အရပ္သားလူ႕အဖဲြ႕အစည္းမ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ခိုင္မာေသာ အစိုးရမဟုတ္သည့္ အဖဲြ႕အစည္းမ်ား၊ သမဂၢမ်ား၊ ပညာသည္မ်ားႏွင့္ လူ႕အခြင့္အေရးအဖဲြ႕အစည္းမ်ားသည္ ဒီမိုကေရစီေရးအတြက္ အေရးႀကီးသူမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း အယူအဆေရးရာသမားမ်ားက မွတ္ယူထားတယ္။ ၎တို႕သည္ လူေတြကို တူညီေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႕ စုစည္း ညီညြတ္မႈ႕ တို႕ကို ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ အားေပးႏိုင္တယ္။ ၿပီးေနာက္ စုေပါင္းဆက္ႏြယ္ေနေသာ ကြန္ယွက္မ်ားျဖစ္လာေစတယ္။ အာဏာရေနသည့္ အဆင့္ဆင့္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသမားေတြကို စိန္႕ေခၚလာႏိုင္သည္အထိ ျဖစ္လာေစတယ္။ ႏိုင္ငံသူႏိုင္ငံသားေတြအေနျဖင့္ အရပ္သားလူ႕အဖဲြ႕အစည္းအတြင္း ပါ၀င္ပတ္သတ္လာမႈေတြက ဒီမိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ အတြင္း ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာေတြမွာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို ကိုယ္တိုင္ခ်မွတ္လာႏိုင္ေအာင္ ျပင္ဆင္ေပးတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ ဒီမိုကေရစီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ အတြင္းမွာ အလွ်ားလိုက္ဆက္ဆံေရးျဖင့္ လူမႈ႕ကြန္ယွက္တို႕ ကို ျဖစ္ေပၚေစၿပီး၊ လူေတြအတြင္း အျပန္အလွန္ ယံုၾကည္မႈကို ျဖစ္ေစတယ္။ ဒီမိုကေရစီက်ေသာ လူထုအက်ိဳးျပဳ အသင္းအဖဲြ႕ေတြ၏ လုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ရြက္ေရးတြက္ ယံုၾကည္စိတ္ခ်မႈ႕သည္ မရွိမျဖစ္လိုအပ္ခ်က္တရပ္ျဖစ္တယ္။

ႏုိင္ငံဆိုင္ရာသေဘာထားအျမင္တရပ္ ျဖစ္ေပၚလာေစေသာ အေၾကာင္းမ်ားသည္၊ ႏိုင္ငံတခု၏ ႏိုင္ငံေရးစနစ္တည္ေဆာက္ထားပံု၊ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာေတြမွာ ပါ၀င္ေန သူမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္းအရာကိစၥမ်ား၊ ၎တို႕၏ သက္ေရာက္မႈႏွင့္ ရလာဒ္မ်ားတို႕ျဖစ္တယ္။ ႏိုင္ငံေရး ယံုၾကည္ ေတြးေခၚ ျပဳမူမႈ႕ေတြက ဒီမိုကေရစီရွင္သန္ေရးအတြက္ လိုအပ္ခ်က္ေတြျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီအခ်က္ေတြက အေရးႀကီးၿပီး၊ လက္ေတြ႕တြင္ ဒီမိုကေရစီကို ျဖစ္ထြန္းေစတယ္။

ယဥ္ေက်းမႈ႕ေတြက ဒီမိုကေရစီတန္ဖိုးေတြကို ပိုမိုခိုင္မာေစတယ္။ ထို႕ေၾကာင့္ မတူညီေသာ ယဥ္ေက်းမႈ႕မ်ားအၾကား တခုႏွင့္တခု အျပန္အလွန္ သံုးသပ္ ဆံုးျဖတ္ေန တတ္တယ္။ ျဖစ္ေပၚမႈ႕ေတြက အေနာက္ႏိုင္ငံေတြ၏ ယဥ္ေက်းမႈ႕မ်ားသည္ ဒီမိုကေရစီကို လက္ခံႏိုင္တယ္ဟု ေထာက္ျပၾကတယ္။ ဒီမိုကေရစီေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး မလုပ္ႏိုင္ေသာ အစိုးရေတြက ၎တို႕၏ ယဥ္ေက်းမႈ႕ေတြက အေနာက္ႏိုင္ငံ၏ ယဥ္ေက်းမႈ႕ေတြနဲ႕ မတူညီေသာေၾကာင့္ဟု ေစာဒကတတ္ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေနာက္ႏိုင္ငံမဟုတ္ေသာ အိႏၵိယ၊ ဂ်ပန္၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ နမီးဘီယား၊ ဘြစ၀ါးနား၊ ထိုင္၀မ္ႏွင့္ ေတာင္ကိုရီးယားႏိုင္ငံေတြမွာ ဒီမိုကေရစီစနစ္က်င့္သံုးႏိုင္သည္ကို ေတြ႕ရမွာျဖစ္တယ္။

ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြ၏ ဦးေဆာင္မႈ႕ျဖင္ သမိုင္း၀င္ ၈.၈.၈၈ ျပည္သူ႕အာဏာျပမႈ႕ ပံုရိပ္တခု http://netipr.org/four8/19880819_awpic05.jpg

လူသားေတြ၏ ယံုၾကည္ခ်က္တန္ဖိုးႏွင့္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေသာ အားမ်ားသည္ လူသားေတြ၏ တိုးတက္ဖံြ႕ၿဖိဳးေရးႏွင့္ သက္ဆိုင္တယ္။ ၎တို႕သည္ ျပည္သူေတြကို အဆင့္(၃)ဆင့္ျဖင့္ အားျဖည့္ေပးတယ္။

(၁) ေခတ္မွီတိုးတက္ျခင္းျဖင့္ လူေတြအတြက္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္စြမ္းမ်ားျဖစ္ေပၚလာေစျခင္းႏွင့္ ၎စြမ္းအားမ်ားသည္ လူေတြအတြက္ လြတ္လပ္မႈကို လက္ေတြ႕က်င့္သံုးကာ မလုပ္ႏိုင္ေသာ အလုပ္မ်ားကို လုပ္ကိုင္လာႏိုင္ျခင္း၊ စသည္တို႕သည္ လြတ္လပ္စြာ ဖြင့္ဟမႈႏွင့္ တူညီေသာ အခြင့္အေရးမ်ားကို အထူးျပဳလာေစတယ္။

(၂) အဲဒီတန္ဖိုးေတြက ျပည္သူေတြကို မလုပ္ႏိုင္မကိုင္ဘူးလို ယခင္က ယူဆခ်က္ေတြနဲ႕ လက္ေတြ႕မွာ ကြာျခားေနေၾကာင္းကို နားလည္း သေဘာေပါက္လာေစၿပီး၊ လြတ္လပ္မႈ႕ကို လက္ေတြ႕ က်စြာ က်င့္သံုးခ်င္လာေစတယ္။

(၃) ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို က်င့္သံုးဖို႕ဆိုဒါက ဒီလိုလက္ေတြ႕က်ေသာ လြတ္လပ္မႈမ်ားကို တရား၀င္အသံုးခ်ႏိုင္မႈ႕ျဖင့္ ျပည္သူေတြကို ယံုၾကည္စိတ္ခ်မႈမ်ားေပးႏိုင္တယ္။ အဲဒီအေျခအေနထဲမွာ မလုပ္ႏိုင္ဒါေတြကို လုပ္ကိုင္ႏိုင္လာေစေသာ စြမ္းအားမ်ားျဖစ္ေပၚလာ၍၊ ျပည္သူေတြကို ဒီမိုကေရစီစနစ္ လက္ေတြ႕က်င့္သံုးႏိုင္ေၾကာင္း ျပသေနသည့္ ခိုင္မာေသာ အခ်က္တရပ္ျဖစ္တယ္။

အထူးသျဖင့္ တိမ္ၿမိဳပ္ေနေသာ စြမ္းအားမ်ားေဖၚထုတ္ျခင္း (သို႕မဟုတ္) ဒီမိုကေရစီတည္ထြန္းေနျခင္းကို ခိုင္မာေစေသာ အခ်က္မ်ားျဖစ္ျခင္းတို႕ျဖစ္တယ္။ ျပည္သူေတြ၏ ေခတ္မွီတိုးတက္ေနျခင္းကို ျပသေနျခင္းျဖစ္တယ္။ အကယ္၍ ျပည္သူေတြအေနျဖင့္ မိမိတို႕၏ ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးမ်ားဆံုးရွဳံးလာလ်င္ အထက္တန္းလႊာမွ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသမားမ်ားကို စိန္ေခၚႏိုင္စြမ္းရွိလာတယ္။ ထို႕ေၾကာင့္ ျပည္သူေတြ၏ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို မိမိတို႕ကိုယ္တိုင္ လက္ေတြ႕က်င့္သံုးႏိုင္ေၾကာင္းကို ျပသျခင္းျဖစ္တယ္။

ျပည္သူလူထုအတြင္း လူမ်ိဳးတူမ်ား ျဖစ္ေနျခင္း၊ တခ်ိဳ႕ ယံုၾကည္ေနဒါက ႏိုင္ငံတခုတြင္ လူမ်ိဳးမ်ား၊ ဘာသာမ်ားႏွင့္ ဘာသာစကားမ်ားသည္ ႀကီးမားစြာ ကဲြျပားေနျခင္းသည္ ဒီမိုကေရစီ တည္ထြန္းေရးအတြက္ ခက္ခဲတတ္တယ္ဟု ဆိုတယ္။ အဲဒီ အယူအဆက လူမ်ိဳးတမ်ိဳး၊ ဘာသာတမ်ိဳး (သို႕မဟုတ္) ဘာသာစကားတမ်ိဳးေျပာသည့္ သူေတြက မိမိတို႕အက်ိဳးအတြက္ကိုသာ ေရွ႕ရႈ႕ၿပီး၊ မိမိႏွင့္ မတူညီေသာ သူမ်ားႏွင့္ အတူယွဥ္တဲြၿပီး မေနလိုေသာေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္ လူမ်ဳိးေပါင္းစံု၊ ဘာသာေပါင္းစံုႏွင့္ ဘာသာစကားမ်ဳိးစံုတို႕ျဖင့္ ေပါင္းဖဲြ႕ထားႏိုင္ျခင္းက ကမာၻေပၚမွာ အေကာင္းဆံုး ေဖၚျပစရာ ဥပမာေကာင္းတခုုျဖစ္ေနတယ္။

အတိတ္က အေတြ႕အႀကံဳနဲ႕ ဒီမိုကေရစီကို တခ်ဳိ႕အယူအဆသမားေတြ ယူဆၾကဒါက ႏိုင္ငံတခုအတြက္ အတိတ္မွာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ရွိခဲ့တယ္၊ မရွိခဲ့ဘူး ဆိုသည္က ေနာက္ပိုင္းမွာ ဒီမိုကေရစီက်င့္သံုးမႈ႕ကို ထူးျခားစြာ သက္ေရာက္ႏိုင္တယ္လို႕ ဆိုတယ္။ အတိတ္မွာ ဒီမိုကေရစီမတည္ထြန္းထားဘဲနဲ႕ ရုတ္ျခည္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို က်င့္သံုးႏိုင္ရန္ ခက္ခဲတတ္တယ္၊ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႕ တခ်ဳိ႕က အျငင္းပြားၾကတယ္။ ဆိုလိုခ်က္က ဒီမိုကေရစီစနစ္ဆိုဒါ တျဖည္းျဖည္း ျဖစ္ထြန္းလာဒါျဖစ္တယ္၊ ရုတ္ျခည္လုပ္ယူလို႕ မရဘူးဟု ဆိုလိုဒါမ်ဳိးပါ၊ သို႕ေသာ္လည္း အတိတ္မွာ ရွိထားေသာ အေတြ႕အႀကံဳေတြက ဒီမိုကေရစီက်င့္သံုးဖို႕ကို ဆိုး၀ါးေစႏိုင္ဒါေတြလည္းရွိတတ္တယ္။ ဥပမာေျပာရလ်င္- ပါကစၥတန္မွာလို အတိတ္မွာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ေအာင္ျမင္စြာ မျဖစ္ခဲ့တဲ့အတြက္ ေနာက္ထပ္တခါ နဂိုလမ္းကို ျပန္မသြား၀ံ့ဒါမ်ဳိးျဖစ္တယ္။

ႏိုင္ငံျခားမွ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္း ဒီမိုကေရစီကို ျပည္ပမွ က်ဴးေက်ာ္စစ္ျဖင့္ ျဖစ္ထြန္းေစဒါမ်ဳိးလည္းရွိတယ္။ ဥပမာ-ဒုတိယကမာၻစစ္အၿပီး ဂ်ာမဏီႏွင့္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံေတြမွာ ျဖစ္ခဲ့သလိုမ်ဳိးပါ။ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြက ကိုလိုနီစနစ္ပ်က္သုန္းသြားခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံေတြမွာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို တည္ေထာင္ရန္လုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒါေတြဟာ မ်ားမၾကာမီမွာ အာဏာရွင္စနစ္ျဖင့္ အစားထိုး ခံခဲ့ရဒါေတြ ျဖစ္လာခဲ့ၾကဒါရွိတယ္။

အသက္ကလည္း စကားေျပာတယ္။ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အသက္ႀကီးသူမ်ားသည္ ဒီမိုကေရစီကို ေဖၚထုတ္ ထိန္းသိမ္းလိုပံုရတယ္လို႕ သုေတသနစစ္တမ္းအရေတြ႕အရ သိရွိရတယ္လို ဆိုတယ္။ ငယ္ရြယ္သူေတြထက္ အသက္ႀကီးသူေတြက ေအးေဆးတည္ၿငိမ္ေသာ စနစ္မ်ဳိးကို ပိုမိုႀကိဳက္ႏွစ္သက္တယ္။ ထို႕ေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီစနစ္က ႏိုင္ငံကို တည္ၿငိမ္စြာ ထိန္းႏိုင္တယ္။ အေၾကာင္းက ဥပေဒအရ၊ လြတ္လပ္မႈ႕အရ၊ တန္းတူညီမွ်မႈအရ ႏိုင္ငံသူႏိုင္ငံသားေတြကို အာမခံေပးထားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။

ဆက္သြယ္ေရးႏွင့္ နည္းပညာတိုးတက္လာမႈေတြက အာဏာရွင္ေတြ၏ အာဏာအေျခခံ အေဆာက္အအံုတို႕ကို ထိေရာက္စြာ တိုက္စားလာႏိုင္ဒါကို ေတြ႕ရွိရမွာပါ။ လူထုလႈပ္ရွားမႈေတြအတြက္ ဆက္သြယ္ေရး၊ စည္းရံုးလႈံေဆာ္ေရးႏွင့္ ဆႏၵျပေတာင္းဆိုမႈေတြအတြက္ ထိေရာက္စြာ အသံုးျပဳႏိုင္ေနတယ္။ ဒီအျပင္ အာဏာရွင္ေတြ၏ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖါက္မႈေတြ၊ အာဏာအလဲြသံုးစားမႈေတြကို ေဖၚထုတ္ႏိုင္ေရးတြင္လည္း မ်ားစြာ အေထာက္အပံ့ျဖစ္ေနတယ္။ လူေတြအတြက္ သတင္းအမွန္ကို သိရွိ ခြင့္မ်ားလာရၿပီး၊ အမွန္တရားအတြက္ ပြင့္လင္းစြာ ရပ္တည္မႈမ်ားရွိလာၾကတယ္။ အာဏာရွင္မ်ားက ဆက္သြယ္ေရး မီဒီယာေတြကို ခ်ဳပ္ကိုင္ႏိုင္မႈမ်ားေလွ်ာ့က်လာကာ ပိုမိုပြင့္လင္းေသာ လူ႕ေဘာင္ဆီသို႕ ဦးတည္လာေစတယ္။

ယခုမ်က္ေမွာက္မွာေတာ့ အတိတ္မွာ ဒီမိုကေရစီတည္ေဆာက္ေရးေတြကို အၾကမ္းဖက္မႈ႕ေတြ၊ တိုးတက္ဖို႕ေႏွးေကြးမႈ႕ေတြ၊ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္မႈ႕ေတြ မည္ကဲ့သို ရွိခဲ့ပါေစ၊ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ ေအာင္ျမင္စြာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ေပၚထြန္းလာဒါေတြ ရွိေနတယ္။ (၁၉၇၂)ခုႏွစ္ကတည္းက သုေတသနျပဳခ်က္ေတြအရ ႏိုင္ငံေပါင္း (၆၇)ႏိုင္ငံမွာ အာဏာရွင္စနစ္မ်ား က်ဆံုးသြားခဲ့ဒါကို ေလ့လာေတြ႕ရွိရတယ္လို႕ဆိုတယ္။ အၾကမ္းမဖက္ေသာ အရပ္သားလႈပ္ရွားမႈ႕ေတြက ေအာင္ျမင္စြာျဖင့္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ၎ႏိုင္ငံေတြမွာ တည္ေထာင္ႏိုင္ခဲ့တယ္ တဲ့။

ဒီမိုကေရစီေရး အေျပာင္းအလဲေတြကို ျပင္ပမွာ စြက္ဖက္လာျခင္းႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး (သို႕မဟုတ္) အာဏာရွိသူေတြထဲ့က ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို စတင္လုပ္လာဒါ တို႕ျဖင့္ မလုပ္လာႏိုင္ခဲ့ရင္ေတာင္၊ အရပ္ဖက္လူ႕အဖဲြ႕အစည္းေတြက စုေပါင္းၿပီး အၾကမ္း မဖက္လႈပ္ရွားမႈႏွင့္ အျခားေသာ ျပည္သူေတြ၏ အာဏာရွင္ေတြကို အာခံ အန္တုေသာ လႈပ္ရွားမႈ႕မ်ား ျဖစ္ေသာ ဆႏၵျပျခင္း၊ သပိတ္ေမွာက္ျခင္း၊ ျပည္သူေတြ၏ အာဏာဖီဆန္ျခင္းႏွင့္ လူထူဆႏၵျပပဲြမ်ားတို႕ျဖင့္ အေျပာင္းအလဲေတြအတြက္ ဒီမိုကေရစီေရဆီသို႕ ဦးတည္ တြန္းပို႕ လာႏိုင္ဒါေတြကို ေတြ႕ရွိရမွာ ျဖစ္တယ္။

ဆက္ရန္….. ေမွ်ာ္…