သေဘၤာဘယ္ေလာက္ေစာင္းေစာင္း ဘာေႀကာင့္မေမွာက္တာလဲ ?

Pacific Wave added 2 new photos.

သေဘၤာဘယ္ေလာက္ေစာင္းေစာင္း ဘာေႀကာင့္မေမွာက္တာလဲ ?
မေန႔ကတင္တဲ႔ Post တစ္ခုမွာ လူငယ္တစ္ေယာက္ကေစာဒကတက္ထားတာေလးရွိလို႕ရွင္းၿပလိုက္ပါတယ္။(သေဘၤာသားလူသစ္သို႔မဟုတ္ Crew ၿဖစ္မယ္ထင္ပါတယ္။ဒါေႀကာင့္သူေစာဒကတက္တာလို႔နားလည္မိပါတယ္။)
က်ေတာ့သေဘၤာဟာ External Force ေႀကာင့္ ၄၈ ဒီဂရီအထိေစာင္းခဲ႔တယ္။အဲဒါကို ၄၈ အထိေစာင္းတာမၿဖစ္နိုင္ဘူး။
၄၈ အထိေစာင္းရင္ေသခ်ာေပါက္ေမွာက္ၿပီ။Clinnometerကိုမွားႀကည့္မိတာမ်ားလား ဆိုၿပီးေတာ့ ေစာဒကတက္ထားတာေလးပါ။အခုသူေစာဒကတက္လိုက္တာ သူ႕အတြက္ေရာ လူသစ္ေတြအတြက္ေရာ ဗဟုသုတလိုခ်င္တဲ႔စာဖတ္သူေတြအတြက္ေရာ အရမ္းေကာင္းသြားပါတယ္။အရာရွိေတြနဲ႔သက္ဆိုင္ေပမယ့္ အရာရွိစာၿဖစ္ေပမယ့္ Crewေတြပါသိသြားေတာ့ပိုေကာင္းပါတယ္။
ရွင္းၿပခြင့္ရလို႔ပိုသိသြားႀကတဲ႔အတြက္ေႀကာင္႔ပါ။ အမွန္တကယ္က သေဘၤာတစ္စီးဟာ gm ,gz ေကာင္းေနရင္ ေမွာက္စရာအေႀကာင္းမရွိပါဘူး။Bafore sailing မွာ မိမိသေဘၤာရဲ႕ gm,gz ကိုသိထားဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။မိမိသေဘၤာရဲ႕ သိထားရမယ့္ Interior condition ၇ ခ်က္ထဲမွာ gm,gzလည္းပါပါတယ္။gm ေကာင္းေနရင္ သေဘၤာမေမွာက္ႏိုင္သလို gm ေအာက္ေနရင္ေတာင္မွ righting arm လို႔ေခၚတဲ႔ gz ရွိေနေသးရင္ မေမွာက္နိုင္ပါဘူး။ဆရာတစ္ေယာက္ကေၿပာဖူးတယ္။တစ္ခါက ၿမန္မာအရာရွိ ၿဖစ္တဲ႔ Chief Officer တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနတဲ႔ Car Carrier (ကားတင္သေဘၤာ)တစ္စီးဟာ ၆၉ ဒီဂရီအထိlistၿဖစ္သြားတယ္။မေမွာက္ခဲ႔ဘူး။ေနာက္ဆုံး တစ္ေၿဖးေၿဖး ၉၀ ဒီဂရီအထိတိမ္းေစာင္းသြားခဲ႔တာ လုံးဝ မေမွာက္ခဲ႔ပါဘူး။ဘာေႀကာင့္မေမွာက္တာလဲဆိုရင္ gm,gz ရွိေနေသးလို႕မေမွာက္တာပါ။gm,gzကသေဘၤာရဲ႕ဟန္ခ်က္ကိုထိန္းသြားတာပါ။သေဘၤာေတြမွာgm,gz ဘယ္ေလာက္အထိရွိရမယ္ဆိုတာသတ္မွတ္ခ်က္ရွိပါတယ္။ဒါေႀကာင့္သေဘၤာကိုစေဆာက္ကတည္းက ပညာရွင္ေတြဟာ ေသခ်ာတြက္ခ်က္ၿပီးတည္ေဆာက္ခဲ႔ႀကတာပါ။နည္းပညာေတြ တိုးတက္လာတာနဲ႔အမွ် ေကာင္းမြန္တဲ႔နည္းပညာေတြကုိ အေၿခခံၿပီးေခတ္မွီစြာတည္ေဆာက္လာႀကတာၿဖစ္လို႕သေဘၤာေတြဟာလည္း တစ္ၿဖည္းၿဖည္းေခတ္မွီလာႀကတယ္။သေဘၤာတည္ေဆာက္ၿပီးသေဘၤာမွာ Stability book ဆိုၿပီးပါလာပါတယ္။Builder ကတစ္ပါတည္း သေဘၤာနဲ႔အတူ ထည့္ေပးလိုက္ၿပီးသား။
သေဘၤာတစ္စီးနဲ႔တစ္စီးဟာ Stability book ခ်င္းမတူပါဘူး။သူ႔ဟာနဲ႔သူလာတာပါ။ဒီသေဘၤာက Stability book ကိုႀကည့္ၿပီးအၿခားသေဘၤာကိုသြားတြက္လို႔မရပါဘူး။
အဲဒီ Stability book let ဟာ သေဘၤာရဲ႕မရွိမၿဖစ္ပါပဲ။အဒီစာအုပ္ထဲမွာသေဘၤာအေႀကာင္းအေသးစိပ္အၿပည့္အစုံပါဝင္ပါတယ္။ အရာရွိတစ္ေယာက္ဟာ cargo အတင္ အခ် ဆီ/ေရအသြင္းအထုတ္ interior /exterior condition စတာေတြအားလုံးပါပါတယ္။Stability book let ကိုႀကည့္ၿပီးမွ သေဘၤာကို cargo operation လုပ္ရ ထိမ္းသိမ္းရတာပါ။ဒါေႀကာင့္ ္
Stbility နဲ႕ပါတ္သက္လို႕ GM နဲ႕ GZ အေၾကာင္းေလးကုိ အေသးစိပ္ ရွင္းၿပခ်င္ပါတယ္။ အမွန္တကယ္ေတာ႕ သူတုိ႕ဟာ သေဘၤာရဲ႕ Stability ဆိုတဲ႕အခန္းက႑မွာ လင္မယားလိုပါပဲ။ သေဘၤာဟာ လႈပ္ေနတယ္ဆိုတာ Metacenter ကေနလႈပ္ေနတာ။ အဲဒါေၾကာင္႕ Rolling Period ဆိုၿပီးၿဖစ္လာတာ။
M လို႕ေခၚတဲ႕ Metacenter ေလးဟာ အၿမင္႕မွာရွိပါတယ္။ သေဘၤာရဲ႕ဟုိးမိုးေပၚအထိအၿမင္႕ဆုံးကုိဆိုလိုတာမဟုတ္ပါဘူး။ Keel ကေနၾကည္႕မယ္ဆိုရင္ အၿမင္႕ဆုံးမွာရွိတယ္လို႕ဆိုလိုတာပါ။
Hold ထဲမွာရွိတယ္။ K ကေနၾကည္႕ရင္ B ၿပီးရင္ G ၿပီးရင္ M ဆိုၿပီးရွိပါတယ္။ K ဆိုတာ keel ပါ။ Bဆိုတာ buoyancy ပါ။ ( တြန္းတင္တာ။)။G ဆိုတာ Gravity (ဆြဲခ်တာပါ။)အဲဒီေတာ႕ K ကေန Mကုိ KM လုိ႕ေခၚပါတယ္။ K ကေန Bကုိ KB လုိ႕ေခၚပါတယ္။K ကေန Gကုိ KG လုိ႕ေခၚပါတယ္။ M ဆိုတာ အၿမင္႕မွာရွိေနတဲ႕အတြက္ေၾကာင္႕ cargo တင္လိုက္တဲ႕အခါ အဲဒီ M ဟာ တစ္ေၿဖးေၿဖးနဲ႕ ေအာက္ကုိနိမ္႕ဆင္းက်လာပါတယ္။ ( M က ေအာက္ကုိက်သြားတယ္ဆိုပါေတာ႕)။
G လည္း Cargo Hold မွာရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႕ KM ထဲကေန KG ကုိႏႈတ္လိုက္ရင္GM ဆိုၿပီးထြက္လာပါတယ္။ အဲဒီGM ဟာ NLT 0.15 ထက္မနည္းပါေစနဲ႕။အဲဒီ GM ဟာ ေအာက္လညး္ဆင္းတယ္ ။ အထက္လညး္တက္တယ္။ Cargo ေတြကုိေအာက္ကုိမ်ားမ်ားထည္႕ရင္G က ေအာက္ဆင္းၿပီး အေပၚတင္ရင္ အေပၚတက္တယ္။အေပၚကုိတင္ရင္းတင္ရင္းနဲ႕Gနဲ႕M သြားထိတဲ႕အခါ GM 0 ၿဖစ္သြားပါတယ္။အဲဒီ G ဟာ M ရဲ႕အထက္ကုိတက္သြားရင္ေတာ႕ GM - ၿဖစ္သြားေတာ႕တာပါပဲ။ အဲဒီအခါ သေဘၤာဟာ လုံး၀ကုိပ်ားတုတ္ၿပီးတုိင္ပတ္ေတာ႕တာပါပဲ။ GM ဟာ ေအာက္ကုိဆင္းသြားရင္ေတာ႕ Stability အရေကာင္းပါတယ္။ဒါေပမယ္႕ သေဘၤာမွာ B (KB)လို႕ေခၚတဲ႕ ဆရာၾကီးတစ္ဆူက်န္ပါေသးတယ္။သူဟာ Buoyancy ေပါ႕။ အဲဒီ B ဟာ Draft မ်ားလာရင္ အေပၚကိုတက္လာပါတယ္။ သတ္မွတ္ထားတဲ႕ကုန္တစ္ခုကိုသေဘၤာေပၚတင္လိုက္ရင္ ( Cargo Hold ထဲကိုထဲ႕လုိက္ရင္) G ကေအာက္က်လာပါတယ္။ G ကေအာက္က်လာသလို Weight မ်ားလာတဲ႕အခါ B ကလည္းအေပၚကုိတက္လာပါတယ္။အဲဒီလို Cargo Hold ထဲကို Cargo ေတြတင္ရင္းတင္ရင္းနဲ႕B နဲ႕G ထိလာပါေတာ႕တယ္။ G သည္ M နဲ႕ေ၀းသြားတဲ႕အတြက္ေၾကာင္႕ GM ေကာင္းလာေပမယ္႕ B နဲ႕ထိသြားတဲ႕အတြက္ေၾကာင္႕ Over Load ၿဖစ္သြားၿပီး သေဘၤာၿမဳတ္သြားပါေတာ႕တယ္။ အဲဒါေၾကာင္႕Over Load ၿဖစ္တယ္ဆိုတာ B နဲ႕G ထိသြားလို႕ပါ။ အေၾကာင္းမွာ Summer Draft ေက်ာ္သြားလို႕ပါပဲ။ တစ္ခ်ိဳ႕သဲသေဘၤာေတြ . ေက်ာက္စရစ္တင္တဲ႕သေဘၤာေတြ ၿမဳပ္တယ္ဆိုတာ Over Load ေၾကာင္႕ Summer Draft ေက်ာ္သြားလို႕ပါ။
GM ေၾကာင္႕သေဘၤာေစာင္းေနရင္ အဲဒီေစာင္းေနတာကိုၿပန္ဆြဲတည္႕ဖို႕အတြက္GZ လို႕ေခၚတဲ႕ Righting Arm ကုိသိဖုိ႕လုိပါတယ္။ အဲဒီ GZ လို႕ေခၚတဲ႕ Righting Arm နဲ႕ၿပန္ဆြဲတည္႕ရတာပါ။ ကရိန္းနဲ႕ၿပန္ဆြဲတည္႕တာမဟုတ္ပါဘူး။ ( ေတာ္ၾကာ ကရိန္းနဲ႕ၿပန္ဆြဲတည္႕ေနမွာစုိးလို႕ပါ။ အဲဒီ GZ က θ ( Theta ) 30 ဒီဂရီမွာ NLT 0.2 ၿဖစ္ရပါမယ္။ 0.2 ထက္နည္းသြားရင္ အဲဒီသေဘၤာဟာ ၿပန္မတည္႕နုိင္ေတာ႕ပါဘူး။ သေဘၤာတစ္စီးရဲ႕ Stability နဲ႕ပါတ္သက္လို႕ သိထားရမယ္႕အေၿခခံ အရည္အခ်င္းေတြထဲမွာGMတုိ႕ GZ တုိ႕လညး္အဓိကပါ၀င္ပါတယ္။ GZ တြက္နည္းကလညး္ ၃ မ်ိဳးရွိပါတယ္။ GZ တြက္တဲ႕အခါ အရင္ဆုံး GM သိမွတြက္လို႕ရပါမယ္။ ေနာက္ၿပီး KG ကုိသိရပါမယ္။ KG ဆိုတာ GM တြက္တဲ႕အခါ အသုံးၿပဳတဲ႕ Final KG ကုိယူၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။ GM မွာလည္းပဲ Fluid GM ကုိယူပါ။ Solid GM ကုိမယူပါနဲ႕။ အေသမွတ္ထားရမွာက သေဘၤာရဲ႕ Displacement ကုိသိရင္ KM တုိ႕ KN တုိ႕ရဲ႕တန္ဖိုးေတြကုိသိႏိုင္ပါတယ္။ Stability book let ထဲက Hydrostatic Particular ( Hydrostatic Table ) မွာ ၾကည္႕ရင္သိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႕မွတ္ထားေစခ်င္တာက
KM ထဲကေန GM ကုိႏႈတ္ရင္ KG ရပါတယ္။
KG ထဲကေန KB ကုိႏႈတ္ရင္ BG ရပါတယ္။
KM နဲ႕KB ကို သေဘၤာေပၚရွိ Stability book let ထဲမွယူပါ။ Displacement နဲ႕ၾကည္႕ၿပီးယူပါ။
KN ထဲကေန X ဆိုတဲကေဒါင္႕ေလးကုိႏႈတ္လိုက္ရင္ GZ ရပါတယ္။ X ဆိုတာဘယ္ကရလဲလို႕ေမးရင္ θ ဆိုတာ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္အနားကုိ ေထာင္႕မွန္ခံအနားနဲ႕စားလိုက္တာပါ။
မ်က္နွာခ်င္းဆုိင္အနားဆိုတာ X ပါ။ ေထာင္႕မွန္ခံအနားဆိုတာ KG ပါ။ အဲဒါေၾကာင္႕ X ဆိုတာ KG နဲ႕ Sin θ ကုိေၿပာတာပါ။ ဒါဆိုရင္ GZ လိုခ်င္ရင္ ဘယ္ကရမလဲဆိုရင္ KG ကုိ ၂ နဲ႕စားၿပီး ရလာတဲ႕အေၿဖကုိ KN ထဲကေန နႈတ္ေပးၿခင္းၿဖင္႕ရပါလိမ္႕မယ္။ တစ္နညး္ေၿပာရရင္ KN ထဲကေန KG ကုိနႈတ္ ( KG ကုိ ၂ နဲ႕မစားပါေတာ႕နဲ႕၊ တုိက္ရုိက္နႈတ္ပါ။) ပါ။ၿပီး ရင္ Sin θ နဲ႕ေၿမွာက္ပါ။ Sin 30 ဟာ 0.5 ၿဖစ္ပါတယ္။ T လို႕ေခၚတဲ႕ Rolling Period တြက္နည္းအပါအ၀င္ GZ တြက္နညး္ေတြကိုပါ အေသးစိပ္သိခ်င္ရင္ေတာ့ Navigation and Stability Knowledge ဆိုတဲ႔ Page မွာထပ္မံေလ့လာႏိုင္ပါတယ္။
မွားတာရွိရင္လည္းေထာက္ၿပေပးပါရန္ေလးစားစြာေၿပာႀကားအပ္ပါတယ္။္
ေက်းဇူးတင္စြာၿဖင္႕။