HIV ပုိး ရွိႏုိင္မွန္း သိႏုိင္တဲ့ လကၡဏာ မ်ား …!

ခႏၶာကုိယ္ထဲကုိ HIV ပုိး ၀င္ေရာက္ခံသူေတြရဲ႕ ၄၀% မွ ၉၀% ဟာ တစ္လမွ ႏွစ္လအတြင္း Acute retroviral syndrome လုိ႔ေခၚတဲ့ တုပ္ေကြးေရာဂါလုိမ်ဳိး လကၡဏာ ျဖစ္ေပၚတတ္ပါတယ္။ တခါတရံမွာ HIV ေရာဂါပုိး ၀င္တဲ့ လကၡဏာဟာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဒါမွမဟုတ္ ဆယ္စုႏွစ္ ထိေတာင္ မေပၚေပါက္ပဲ ရွိေနတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ HIV ေရာဂါပုိး ရွိေနသူ ငါးေယာက္မွာ တစ္ေယာက္ႏႈန္းဟာ သူတုိ႔မွာ ပုိးရွိမွန္း မသိၾကပါဘူး။ ပုိးရွိမရွိ ေသြးစစ္ေဆးၾကည့္ဖုိ႔က အေရးႀကီးပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ မိမိ အိမ္ ေထာင္ဖက္အေပၚ သစၥာမရွိဘဲ အျခားသူေတြနဲ႔ အကာအကြယ္မဲ့ လိင္ဆက္ဆံမႈ ျပဳသူေတြနဲ႔ မူးယစ္ေဆးကုိ အေၾကာေဆးအျဖစ္ ထုိးသြင္းသူအေနနဲ႔ HIV ပုိးအတြက္ စစ္ေဆးမႈျပဳလုပ္ဖုိ႔က လုိအပ္ပါတယ္။
ေအာက္ပါတုိ႔ဟာ HIV ပုိး ရွိႏုိင္မွန္းသိႏုိင္တဲ့ လကၡဏာ တစ္ခ်ဳိ႕ပါ။

၁။ အဖ်ားရွိျခင္း HIV ပုိး ၀င္ေရာက္တဲ့ ပထမဦးဆုံ လကၡဏာအေနနဲ႔ အဖ်ားရွိတာပါ။ 102 ံ ေလာက္ထိရွိ တတ္ပါတယ္။ ေမာပန္းတာ၊ အက်ိတ္ေရာင္တာနဲ႔ လည္ေခ်ာင္းနာတာေတြပါ တဲြၿပီး ျဖစ္တတ္ ပါတယ္။ ဗုိင္းရပ္စ္ ပုိးဟာ ေသြးအတြင္းေရႊ႕လ်ားေနၿပီး အမ်ားအျပား ေပါက္ဖြားလာတဲ့အခါ ခုခံအားစနစ္တုံ႔ျပန္တာေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚတဲ့ လကၡဏာပါ။
၂။ ေမာပန္းျခင္း ခုခံအားစနစ္ရဲ႕ တုံ႔ျပန္မႈေၾကာင့္ ေမာပန္းတဲ့ေ၀ဒနာ ခံစားရႏုိင္ပါတယ္။ ေမာပန္းတာဟာ HIV ပုိးရွိတဲ့ ပထမနဲ႔ ေနာက္ဆုံး လကၡဏာလဲ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။
၃။ ၾကြက္သား နဲ႔ အဆစ္ေတြ နာက်င္ကုိက္ခဲျခင္း HIV ပုိး၀င္ေရာက္တဲ့ လကၡဏာဟာ တုပ္ေကြးနဲ႔ မွားယြင္းတတ္ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံမွာ ကာလသားေရာဂါ သုိ႔မဟုတ္ အသည္းေရာင္ေရာဂါနဲ႔လဲ မွားယြင္းတတ္ပါတယ္။ အဲဒီေရာဂါေတြ အားလုံးမွာ အဆစ္နဲ႔ ၾကြက္သား ကုိက္ခဲနာက်င္တာ၊ အက်ိတ္ေတြ ေရာင္တာေတြ ျဖစ္ေပၚတတ္လုိ႔ပါ။ ခႏၶာကုိယ္တြင္း ပုိး၀င္ေရာက္တာေၾကာင့္ ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ တုန္႔ျပန္မႈေၾကာင့္ အက်ိတ္ေရာင္တာ ျဖစ္ၿပီး မ်ားေသာအားျဖင့္ လည္ပင္း၊ ခ်ဳိင္းနဲ႔ ေပါင္ၿခံေနရာက အက်ိတ္ေတြမွာ ေရာင္ရမ္းေနတတ္ပါတယ္။
၄။ လည္ေခ်ာင္းနာျခင္း၊ ေခါင္းကုိက္ျခင္း လည္ေခ်ာင္းနာတာနဲ႔ ေခါင္းကုိက္တာဟာလည္း အက်ိတ္ေရာင္တာလုိပဲ HIV ပိုး၀င္ေရာက္တဲ့ တျခား လကၡဏာ ပါ။

၅။ အေရျပား တြင္ အဖုအပိမ့္ ေပါက္ျခင္း အေရျပားမွာ အဖုအပိမ့္ ေပါက္တာဟာလည္း HIV ပုိး ၀င္ေရာက္တဲ့ ေစာေစာစီးစီး လကၡဏာ ဒါမွမဟုတ္ ေနာက္က်တဲ့ လကၡဏာေတြ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ျပည္တည္နာလုိမ်ဳိး အနာေတြဟာ လက္ေမာင္းနဲ႔ ခႏၶာကုိယ္ အတြင္း ေပါက္ေနတတ္ပါတယ္။
၆။ ပ်ဳိ႕ျခင္း၊ အန္ျခင္း၊ ၀မ္းသြားျခင္ HIV ပုိး ၀င္ေရာက္သူ ၃၀% မွ ၆၀% ဟာ ပ်ဳိ႕တာ၊ အန္တာ ဒါမွမဟုတ္ ၀မ္းပ်က္ တာေတြျဖစ္တတ္ပါတယ္။
၇။ ကုုိယ္အေလးခ်ိန္ က်ဆင္းျခင္း HV ပုိး ၀င္ေရာက္တာေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ AIDS ေရာဂါ ရဲ႕ ေနာက္ဆုံးအဆင့္ေၾကာင့္ ျဖစ္ႏုိင္သလုိ ဆုိးဆုိး၀ါး၀ါး ၀မ္းပ်က္တာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ကုိယ္အေလးခ်ိန္ က်ဆင္းေနတာဟာ ခုခံအားစနစ္ က်ဆင္းေနတယ္လုိ႔ မွတ္ယူရပါမယ္။ မိမိခႏၶာကုိယ္ အေလးခ်ိန္ရဲ႕ ၁၀% သုိ႔မဟုတ္ ဒါထက္ပုိၿပီး က်ဆင္းကာ ၀မ္းပ်က္ေနၿပီး ရက္ေပါင္း ၃၀ ေက်ာ္အထိ အဖ်ားရွိေနမယ္ဆုိရင္ HIV ပုိး၀င္ေရာက္ႏုိင္တယ္လုိ႔ သံသရရွိရပါမယ္။
၈။ ေခ်ာင္းေျခာက္ဆုိးျခင္း ေခ်ာင္းေျခာက္ဆုိးေနၿပီး ေခ်ာင္းဆုိးေပ်ာက္ေဆးနဲ႔ တျခားေဆး၀ါးေတြ အသုံးျပဳ ရင္ေတာင္ မေပ်ာက္ကင္းခဲ့ရင္ HIV ပုိးရွိတယ္လုိ႔ သံသယ ၀င္ရပါမယ္.
၉။ နမုိးနီးယား အဆုတ္ေရာင္ေရာဂါ ေခ်ာင္းဆုိးတာနဲ႔ ကုိယ္ အေလးခ်ိန္ က်တာဟာ HIV ပုိး ဆုိး၀ါးစြာ ၀င္ေရာက္တဲ့ လကၡဏာျဖစ္ၿပီး ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ ခုခဲအားစနစ္ကလည္း ေကာင္းေကာင္း အလုပ္ မလုပ္ႏုိင္လုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ခုခံအားစနစ္ က်ဆင္း တာေၾကာင့္ ဒါကုိ အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး ေရာဂါ ပုိးမ်ားစြာ ၀င္ေရာက္ႏုိင္ပါတယ္။ နမုိးနီးယားအျပင္ ေရယုန္နဲ႔ မႈိပုိးေတြပါ ၀င္ေရာက္ႏုိင္ပါတယ္။
၁၀။ ညဘက္ ေခၽြးထြက္ျခင္း HIV ပုိး ၀င္ေရာက္သူ ထက္၀က္ခန္႔ဟာ ညဘက္မွာ ေခၽြးထြက္တတ္ပါတယ္။ မီးယပ္ေသြးဆုံးၿပီးသူ အမ်ဳိးသမီးေတြ ခံစားရတဲ့ေ၀ဒနာလုိမ်ဳိးပါ။ အခန္းအပူခ်ိန္ ဒါမွမဟုတ္ ေလ့က်င့္ခန္းျပဳလုပ္တာနဲ႔ မသက္ဆုိင္ပါဘူး။
၁၁။ လက္သည္း ေျခသည္းေျပာင္းလဲျခင္း HIV ပုိး ၀င္ေရာက္တဲ့ လကၡဏာ ဟာ လက္သည္းေျခသည္းေတြ တင္းပုတ္ပုံ ေျပာင္းလဲတာ။ လက္သည္းကဲြတာ ဒါမွမဟုတ္ လက္သည္းအေရာင္ေျပာင္း တာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ မႈိပုိးကူးစက္တာေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္ၿပီး ခုခံအား က်ဆင္းေနတဲ့အတြက္ ပုိးမႊားေတြ အလြယ္တကူ၀င္ေရာက္ႏုိင္လုိ႔ပါ။

၁၂။ မႈိ ေရာဂါပုိး ဝင္ေရာက္ျခင္း မွကၡရု ေပါက္တာဟာ HIV ပုိး ရွိသူေတြမွာ ျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ကန္ဒိတာ မႈိပုိးေၾကာင့္ ျဖစ္ၿပီး ပါးစပ္ ဒါမွမဟုတ္ အစာမ်ဳိျပြန္မွာ ျဖစ္တတ္တာမုိ႔ အစာမ်ဳိရခက္ခဲတတ္ပါတယ္။
၁၃။ အာရုံစူးစုိက္ရန္ခက္ခဲျခင္း မွတ္္ဥာဏ္ ျပႆနာ၊ အာရုံစူးစုိက္ရ ခက္ခဲတဲ့ ျပႆနာေၾကာင့္ စိတ္တုိလြယ္တာ ဒါမွမဟုတ္ စိတ္ဆတ္တာဟာ HIV ပုိး ၀င္ေရာက္ခံရတဲ့ လကၡဏာပါ။ စာေရးတာလုိမ်ဳိး ေန႔စဥ္ အလြယ္တကူ ျပဳလုပ္ရတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ ျပဳလုပ္ဖုိ႔လည္း ခက္ခဲ တတ္ပါတယ္။
၁၄။ ေရယုန္ေပါက္ျခင္း သုိ႔မဟုတ္ လိင္အဂၤါ ေရယုန္ေပါက္ျခင္း ပါးစပ္ ေရယုန္ နဲ႔ လိင္အဂၤါ ေရယုန္ေပါက္တာဟာ HIV ပုိးရဲ႕ ေနာင္ဆုံးအဆင့္ လကၡဏာ ေတြပါ။ ဒါ့အျပင္ ေရယုန္ေပါက္ တာေၾကာင့္လည္း HIV ပုိးကူးစက္ဖုိ႔ ပုိလြယ္ကူသြားပါတယ္။ ေရယုန္ေပါက္တာေၾကာင့္ အနာျဖစ္ရာမွ လိင္ဆက္ဆံ ေနစဥ္ အတြင္း HIV ပုိးဟာ ခႏၶာကိုယ္တြင္း အလြယ္တကူ ၀င္ေရာက္ႏုိင္လုိ႔ပါ။
၁၅။ ထုံက်ဥ္ျခင္း၊ အားနည္းျခင္း HIV ပုိး ရွိေနရင္ ေျခေထာက္ နဲ႔ လက္မွာ ထုံတာေတြ က်ဥ္တာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အာရုံေၾကာ ပ်က္စီးတာေၾကာင့္ ျဖစ္ၿပီး ဆီးခ်ဳိေရာဂါကုိ မထိန္းနိုင္သူေတြမွာ ျဖစ္တတ္တာနဲ႔ တူပါတယ္။ ၁၆။ ဓမၼတာ မမွန္ျခင္း HIV ပုိးရွိသူေတြ အေနနဲ႔ ရာသီေသြးနည္းတာ၊ ေသြးက်ဲတာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အခ်ိန္မတုိင္ခင္ မီးယပ္ေသြးဆုံးတာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ပုံမွန္္အားျဖင့္ ၄၉ ႏွစ္မွ ၅၃ ႏွစ္ အရြယ္မွာ ေသြးဆုံးတတ္ေပမဲ့ HIV ပုိး ကူးစက္ခံရသူေတြမွာ ၄၇ မွ ၄၈ႏွစ္အရြယ္မွာ ေသြးဆုံးတတ္ပါတယ္။

Credit: Shwemintharlay
 http://www.lwinpyin.com/2017/07/hiv-poe-about.html