စိတ္က်ေရာဂါ Depression

 

ေက်ာက္သင္ပုန္း

 

Depression နဲ ့ပတ္သတ္ၿပီး ဇာတ္လမ္းေလးေရးေတာ ့ စိတ္၀င္စားၾကတယ္။ စိတ္က်ေရာဂါ Depression ဆိုတဲ ့စိတ္က်ေရာဂါဟာ US လို အဖက္ဖက္ကၿပည္ ့စံုတဲ ့ႏိုင္ငံမွာေတာင္ လူ ၁၅ သန္းေလာက္ကို ထိခိုက္ၿဖစ္ပြားေနပါတယ္။ Treatment မယူပဲထားရင္ လူမွဳေရး၊ စီးပြားေရး အၿပင္ အသက္ကိုပါ ရန္ၿပဳႏိုင္တာမို ့ေစာေစာ သိရွိ ကုသေလ ေရာဂါရဲ ့ ႏွိပ္စက္မွဳက ကိုယ္နဲ ့ကိုယ္ ့ပတ္၀န္းက်င္မိသားစုအေပၚ သက္သာေစမွာၿဖစ္ပါတယ္။ မိမိ ဒါမွမဟုတ္ မိမိပတ္၀န္းက်င္မွတစ္စံုတစ္ဦး စိတ္က်ေနသလားသိရွိဖို ့ေအာက္ပါေမးခြန္းေလးေတြကို အမွန္အတိုင္းေၿဖေပးပါရန္။ ေမးခြန္း ၉ ခုပဲရွိပါတယ္။
PHQ-9 ကိုဘာသာၿပန္ထားပါသည္။(ဘာသာၿပန္လြဲမွားပါက စာေရးသူမိမိရဲ ့တာ၀န္သာၿဖစ္ပါသည္။ စိတ္က်ေရာဂါသံသယရွိပါက သက္ဆိုင္ရာ ဆရာ၀န္မိသားစုဆရာ၀န္နဲ ့ခ်က္ၿခင္းတိုင္ပင္ပါ)

လြန္ခဲ ့တဲ ့ သီတင္း ၂ ပတ္အတြင္းေအာက္ပါအခ်က္မ်ားမည္မွ်ရွိသနည္း။

၁. Little interest or pleasure in doing things.
(မိမိေန ့စဥ္လွဳပ္ရွားေဆာင္ရြက္ေနမွဳမ်ားအေပၚ စိတ္၀င္စားမွဳအလြန္နည္းပါးသည္)

Not at all(လံုး၀မၿဖစ္ပါ) (ရမွတ္ ၀)
Several days (ေန ့ရက္အေတာ္မ်ားမ်ား)(ရမွတ္ ၁)
More than half the days (တစ္ရက္ၿခားတစ္ခါေလာက္) (ရမွတ္ ၂)
Nearly every day (ေန ့တိုင္းနီးပါး) (ရမွတ္ ၃)

၂. Feeling down, depressed, or hopeless.
(စိတ္ပ်က္ စိတ္ဓာတ္က် ေမွ်ာ္လင္ ့ခ်က္ကင္းမဲ ့)

Not at all(လံုး၀မၿဖစ္ပါ) (ရမွတ္ ၀)
Several days (ေန ့ရက္အေတာ္မ်ားမ်ား)(ရမွတ္ ၁)
More than half the days (တစ္ရက္ၿခားတစ္ခါေလာက္) (ရမွတ္ ၂)
Nearly every day (ေန ့တိုင္းနီးပါး) (ရမွတ္ ၃)

၃. Trouble falling/staying asleep, sleeping too much.
(အိပ္ရတာခက္ခဲ အိပ္မေပ်ာ္ သို ့မဟုတ္ အအိပ္လြန္)

Not at all(လံုး၀မၿဖစ္ပါ) (ရမွတ္ ၀)
Several days (ေန ့ရက္အေတာ္မ်ားမ်ား)(ရမွတ္ ၁)
More than half the days (တစ္ရက္ၿခားတစ္ခါေလာက္) (ရမွတ္ ၂)
Nearly every day (ေန ့တိုင္းနီးပါး) (ရမွတ္ ၃)

၄. Feeling tired or having little energy.
(ပင္ပမ္း ႏြမ္းနည္ အားမရွိသလို ခံစားရ)

Not at all(လံုး၀မၿဖစ္ပါ) (ရမွတ္ ၀)
Several days (ေန ့ရက္အေတာ္မ်ားမ်ား)(ရမွတ္ ၁)
More than half the days (တစ္ရက္ၿခားတစ္ခါေလာက္) (ရမွတ္ ၂)
Nearly every day (ေန ့တိုင္းနီးပါး) (ရမွတ္ ၃)

၅. Poor appetite or overeating.
(အစားအေသာက္ပ်က္ သို ့မဟုတ္ အလြန္အကြ်ံ စားေသာက္)

Not at all(လံုး၀မၿဖစ္ပါ) (ရမွတ္ ၀)
Several days (ေန ့ရက္အေတာ္မ်ားမ်ား)(ရမွတ္ ၁)
More than half the days (တစ္ရက္ၿခားတစ္ခါေလာက္) (ရမွတ္ ၂)
Nearly every day (ေန ့တိုင္းနီးပါး) (ရမွတ္ ၃)

၆. Feeling bad about yourself, or that you are a
failure, or have let yourself or your family down.
(မိမိကုိယ္ကိုယ္စိတ္ပ်က္ အားငယ္ ရွံဳ းနိမ္ ့သူလို ့ခံစားရ မိသားစု ပတ္၀န္းက်င္အေပၚလူပိုလို ့ခံစားရ)

Not at all(လံုး၀မၿဖစ္ပါ) (ရမွတ္ ၀)
Several days (ေန ့ရက္အေတာ္မ်ားမ်ား)(ရမွတ္ ၁)
More than half the days (တစ္ရက္ၿခားတစ္ခါေလာက္) (ရမွတ္ ၂)
Nearly every day (ေန ့တိုင္းနီးပါး) (ရမွတ္ ၃)

၇. Trouble concentrating on things, such as reading
the newspaper or watching TV.
(ရုပ္ရွင္ၾကည္ ့ စာဖတ္(ေဖ ့စ္ဘုတ္သံုးရတာေတာင္) စိတ္မပါ စိတ္စုစည္းလို ့မရ

Not at all(လံုး၀မၿဖစ္ပါ) (ရမွတ္ ၀)
Several days (ေန ့ရက္အေတာ္မ်ားမ်ား)(ရမွတ္ ၁)
More than half the days (တစ္ရက္ၿခားတစ္ခါေလာက္) (ရမွတ္ ၂)
Nearly every day (ေန ့တိုင္းနီးပါး) (ရမွတ္ ၃)

၈. Moving or speaking so slowly that other people
could have noticed.
Or the opposite; being so fidgety or restless that
you have been moving around more than usual.
(အေၿပာအဆို ကိုယ္လက္လွဳပ္ရွားမွဳ အရင္ကထက္ေႏွးေကြးလာ သို ့မဟုတ္ ဂဏာမၿငိမ္ စကားေၿပာၿမန္)

Not at all(လံုး၀မၿဖစ္ပါ) (ရမွတ္ ၀)
Several days (ေန ့ရက္အေတာ္မ်ားမ်ား)(ရမွတ္ ၁)
More than half the days (တစ္ရက္ၿခားတစ္ခါေလာက္) (ရမွတ္ ၂)
Nearly every day (ေန ့တိုင္းနီးပါး) (ရမွတ္ ၃)

၉. Thoughts that you would be better off dead or of
hurting yourself in some way.
(ေသသြားရင္ေကာင္းမွာပဲ သို ့မဟုတ္မိမိကုိယ္ကိုယ္ထိခိုက္ေအာင္ လုပ္ခ်င္စိတ္ၿဖစ္)

Not at all(လံုး၀မၿဖစ္ပါ) (ရမွတ္ ၀)
Several days (ေန ့ရက္အေတာ္မ်ားမ်ား)(ရမွတ္ ၁)
More than half the days (တစ္ရက္ၿခားတစ္ခါေလာက္) (ရမွတ္ ၂)
Nearly every day (ေန ့တိုင္းနီးပါး) (ရမွတ္ ၃)

၁ မွ ၉ အထိရမွတ္မ်ား ခ်ေပါင္းပါ

ရမွတ္ ၀ မွ ၄ Normal range or full remission. The score suggests the patient may not need depression treatment.
(စိတ္က်ေရာဂါမရွိပါ ကုသရန္မလို)

ရမွတ္ ၅ မွ ၉ Minimal depressive symptoms. Support, educate, call if worse, return in 1 month.
(စိတ္က်ေရာဂါအနည္းငယ္ရွိ ႏိုင္ ေဖးမ ပညာေပး ပိုဆိုးလာပါက ဆရာ၀န္ႏွင္ ့ၿပသပါ။ သို ့မဟုတ္ ေနာက္ ၁ လမွာထပ္ေၿဖၾကည္ ့ပါ)

ရမွတ္ ၁၀ မွ ၁၄ Major depression, mild severity. Use clinical judgment about treatment, based on patient’s duration of symptoms and functional impairment. Treat with antidepressant or psychotherapy.
(စိတ္က်ေရာဂါရွိ အနည္းငယ္ဆိုးရြား အေၿခအေနေပၚမူတည္ၿပီး ကုသမွဳ အၿမန္ခံယူသင္ ့ ဆရာ၀န္ေပးေသာေဆး၀ါးမ်ား ကုထံုးမ်ားအၿမန္ရယူသင္ ့)

ရမွတ္ ၁၅ မွ ၁၉ Major depression, moderate severity. Warrants treatment for depression, using antidepressant, psychotherapy or a combination of treatment.
(စိတ္က်ေရာဂါအေတာ္အတန္ဆိုး၀ါးအေၿခအေန။ မၿဖစ္မေနအၿမန္ဆံုးကုသမွဳခံယူပါ။ ကုထံုးေပါင္းစံုၿဖင္ ့ကုသသင္ ့)

ရမွတ္ ၂၀ ႏွင္ ့အထက္ Major depression, severe severity. Warrants treatment with antidepressant and psychotherapy, especially if not improved on monotherapy; follow frequently.
(စိတ္က်ေရာဂါဆိုးရြားလြန္းေသာအေၿခအေန။ မၿဖစ္မေနကုသမွဳခံယူပါ။ ေဆးကုသမွဳမၿပတ္ေအာင္တိုက္တြန္းပါ။ ကုထံုးေပါင္းစံုၿဖင္ ့ကုပါ)

လူအမ်ားစိတ္က်ေရာဂါမွကင္းေ၀းခ်မ္းသာပါေစ
သတိေပးခ်က္...
All content found on this post, including: text, images, audio, or other formats were created for informational purposes only. The Content is not intended to be a substitute for professional medical advice, diagnosis, or treatment. Always seek the advice of your physician or other qualified health provider with any questions you may have regarding a medical condition. Never disregard professional medical advice or delay in seeking it because of something you have read on this post.
ယခု ပိုစ္ မွတင္သမွ် သည္ သတင္းအခ်က္အလက္အတြက္ သံုးရန္သာ တတ္ကြ်မ္းနားလည္ေသာ ဆရာ၀န္မ်ား၏ အၾကံဥာဏ္ႏွင္ ့ကုထံုးကိုအစားထိုးရန္မဟုတ္ပါ။ ဆရာ၀န္ႏွင္ ့သာတိုင္ပင္ပါ အကူအညီရယူပါ။

Win Thu