သူငယ္ခ်င္းေတြစုျပီး စီးပြားေရးလုပ္မလို႔လား?

 

မိုးရွင္း - I.M.T

 

သူငယ္ခ်င္းေတြစုျပီး စီးပြားေရးလုပ္မလို႔လား?

ဒီေခတ္ထဲမွာ အခ်ိဳ႕လူငယ္ေတြ သူငယ္ခ်င္းေတြစုျပီး
လုပ္ငန္းတစ္ခုကိုု အတူတူလုုပ္တတ္ၾကပါတယ္။
Start-up ေလးေတြ ဟိုဟိုဒီဒီရွိလာၾကပါတယ္။
ဒီလုိေပၚလာတာ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အမ်ား
အားျဖင့္ ေရရွည္မခံပဲ ျပိဳကြဲသြားတတ္ၾကပါတယ္။
ဘာ့ေၾကာင့္မ်ားပါလဲ? ကြ်န္ေတာ္လည္း Start-up
လုပ္ေနတဲ့သူတစ္ေယာက္ျဖစ္ျပီး ဒီလိုနယ္ပယ္ထဲက
လူေတြလည္းအမ်ားၾကီးေတြ႔ဖူးတာေၾကာင့္ သိသမွ်
ရွဲပါရေစ။

(၁) အစတည္းကမျပတ္သားျခင္း

ျမန္မာေတြမွာ အၾကီးမားဆံုး အားနည္းခ်က္က
အားနာတတ္ျခင္းပဲ။ စီးပြားေရးမွာ အားနာလို႔မရဘူး
ဆိုတာကို လက္မခံႏိုုင္ၾကဘူး။ ခင္တာကခင္တာပဲ
စီးပြားေရးလုပ္ၾကျပီဆိုုရင္ စာခ်ဳပ္စာတမ္း၊ မွတ္တမ္း
မွတ္ရာ စသျဖင့္ျပတ္ျပတ္သားသားရွိသင့္တယ္။
နင္ကဘယ္ေလာက္ပိုက္ဆံစိုက္မွာလဲ၊ အခ်ိန္ေရာ
ဘယ္ေလာက္ေပးမွာလဲ၊ ဘယ္အခ်ိန္အထိလုပ္နုုိင္
မွာလဲ၊ ဘယ္အခ်ိန္အထိအျမတ္မရပဲေနႏိုုင္လဲ၊
စသျဖင့္ အားလံုးပြင့္ပြင့္လင္းလင္းရွိရပါမယ္။
ကတိေပးထားသလိုမလုပ္ရင္ေရာ ဘာျဖစ္မလဲ၊
ျဖစ္နုုိင္တဲ့ေထာင့္ေပါင္းစံုက စဥ္းစားပါ။ ဆက္မလုုပ္
ေတာ့တာ၊ ထြက္သြားတာ၊ သစၥာေဖာက္တာ မျဖစ္ႏိုုင္
ဘူးလိုု႔မထင္ပါနဲ႔။ ေငြကလူ႕စိတ္ကို မထင္မွတ္
ထားနုုိင္ေလာက္ေအာင္ ေျပာင္းလဲေစပါတယ္။
စာခ်ဳပ္စာတမ္းကသာ ေသေသခ်ာခ်ာ ထိန္းခ်ဳပ္
နုုိင္တာပါ။

(၂) ေသြးပူတုန္းထကျခင္း

ခ်မယ္၊ လုပ္မယ္၊ ဆင္ဖမ္းမယ္၊ က်ားဖမ္းမယ္၊
တကယ့္တကယ္ ျခင္ဖမ္းခ်င္ရင္ေတာင္ ရွာမရ
ေတာ့တဲ့ သူမ်ိဳးေတြရွိပါတယ္။ ေသြးပူတုန္းေလွ်ာက္
ေျပာတာေတြကို မယံုမိပါေစနဲ႔။ ေသေသခ်ာခ်ာ
အခ်ိန္ေပးပါ။ အားလံုးစိတ္ပါတာေသခ်ာမွလုပ္ပါ။
ေသြးပူတုုန္း ဝုန္းဝုန္းဒိုင္းဒိုင္းလုုပ္ျပီး နည္းနည္း
ေလာက္ လိႈင္းလႈပ္တာနဲ႔ အိမ္ျပန္ခ်င္တယ္ဆိုတဲ့
သူမ်ိဳးေတြရွိပါတယ္။ မုန္တိုုင္းသာတုုိက္ရင္ေတာ့
ရွာလိုု႔ပါရေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အားလံုုးတကယ္
စိတ္ပါတာဟုတ္မဟုတ္သိဖုုိ႔လိုပါတယ္။

(၃) စိတ္ကူးသမားရွိျပီး အဆံုးသတ္သမားမရွိျခင္း

တစ္ခါတစ္ေလ လူေတြျငင္းတတ္ၾကတယ္။ Ideaရွိ
တဲ့သူနဲ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္တတ္တဲ့သူ ဘယ္သူ
က ပိုအေရးၾကီးလဲတဲ့။ ကြ်န္ေတာ္တစ္ဦးတစ္ေယာက္
ထဲရဲ့အျမင္အရ အိုင္ဒီယာဟာ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား
စဥ္းစားတတ္ၾကပါတယ္။ အဲ့ဒီအိုင္ဒီယာကို အေကာင္
အထည္ေဖာ္နုုိင္မယ့္သူသာ ရွာရခက္တာပါ။ ဥပမာ
ေဘာလံုးတစ္သင္းမွာ တစ္သင္းလံုုးအေရးၾကီးတာ
မွန္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဂိုးသြင္းဖို႔ အဆံုးသတ္ေကာင္းတဲ့
ကစားသမားရွိမွ ႏိုုင္မွာပါ။ တစ္သင္းလံုးပိတ္ေဆာ့ရင္
အမ်ားဆံုးရသေရေပါ့။ ဒါေတာင္ သေရကိုလက္မခံပဲ
ပင္နယ္တီနဲ႔ အဆံုးအျဖတ္ေပးတဲ့ပြဲဆို ဂိုးသြင္းဖို႔က
ေသခ်ာေပါက္အေရးၾကီးလာမွာပါ။ ဒီေတာ့ သင္စုဖြဲ႔ထား
တဲ့လူေတြထဲမွာ ေလသမားေတြခ်ည္းပဲ ပါလိုု႔မရပါဘူး။
Start-upဆိုုတာ ရံုးဆင္းဖို႔ ငါးမိနစ္အလိုမွာ အထုတ္
ျပင္ထားတဲ့သူမ်ိဳးေတြနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းလို႔မရပါဘူး။ တက္ၾကြ
ေနျပီးမိမိလုုပ္ငန္းအတြက္ ေပးဆပ္လိုတဲ့သူေတြ အျပည့္
ရွိမွသာေအာင္ျမင္ႏိုုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

(၄) အရင္းအနွီးကုန္သြားျခင္း

Start-up ေတြျပိဳကြဲရတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းထဲမွာ
အရင္းအႏွီးကုန္သြားတာက ထိ္ပ္ဆံုးကပါဝင္ပါတယ္။
မိမိအဖြဲ႔ထဲမွာ သူ႕ဘာသာေတာင္ မနည္းရုန္းကန္ေနရ
တဲ့ အိမ္ေထာင္ရွင္ေတြပါရင္ပိုဆိုုးပါတယ္။ အိမ္ေထာင္
နဲ႔ဆို သူ႕မွာ အမ်ားၾကီး ၾကည့္စရာေတြရွိေနပါတယ္။
လုပ္ခ်င္ရင္ေတာင္ လုပ္လိုု႔မရပါဘူး။ သူ႕ရဲ့မိသားစုကို
ၾကည့္ရပါတယ္။ ဒီေတာ့ အစတည္းက ဘယ္ေလာက္
အထိေတာင့္ခံနုုိင္မလဲ တြက္ခ်က္သင့္ပါတယ္။ ၆လ
အၾကာမွာ ဝင္ေငြမရွိေသးရင္ ဘာဆက္လုပ္ၾကမလဲ။
Plan Bက ဘာလဲ စတာေတြ စဥ္းစားထားသင့္ပါတယ္။

(၅) Plan B မရွိျခင္း

ဘုရင့္ေနာင္ ေဖာင္ဖ်က္တာ နားေထာင္လို႔ေတာ့
ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ေတြ႔ဘဝမွာ သိပ္ျပီး
မလြယ္ကူလွပါဘူး။ ေဖာင္ဖ်က္တယ္ဆိုတာ ေနာက္ကို
ဆုတ္လို႔လည္း အဆင္မေျပေတာ့တဲ့ အေျခအေနမိုု႔ပါ။
ဒါေပမယ့္ ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ Plan Bေပၚပိုုျပီးယံုၾကည္
ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ကေတာ့ ငါက Plan Bမရွိဘူး။ ရေအာင္
ပဲလုုပ္ေလ့ရွိတယ္ဆိုတဲ့သူမ်ိဳးေတြေတြ႔ဖူးပါတယ္။
ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ အျမဲPlan Bရွိပါတယ္။ အဲ့ဒီလိုု
ထားျခင္းေၾကာင့္လည္း အျမဲကိုအဆင္ေျပခဲ့ပါတယ္။
Plan Bက သင္တို႔အဖြဲ႔ေပၚမူတည္ပါတယ္။ ဒါမျဖစ္ရင္
ဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲ။ ရင္းႏွီးျမႈဳပ္ႏွံသူရွာၾကမလား၊
ဘာလုပ္ၾကမလဲ။ အဲ့ဒါက သင္စဥ္းစားရမယ့္အပိုင္းပါ။

(၆) မလိုတာေတြျဖဳန္းျခင္း

အခ်ိဳ႕က မလိုုအပ္တာေတြ ျဖဳန္းတတ္ၾကပါတယ္။ ဥပမာ
မလိုအပ္ပဲ ရုံးခန္းၾကီးတာရွာတာမ်ိဳး။ အထဲမွာထားတဲ့
တန္ဆာပလာေတြအတြက္ မလိုအပ္ပဲ ေစ်းၾကီးေပးဝယ္
တာမ်ိဳး၊ ပိုုက္ဆံမရွိေသးခ်ိန္ Taxiေတြ ခဏခဏစီးတာ
မ်ိဳး၊ လက္ပ္ေတာ့ေတြ အေကာင္းစားဝယ္တာမိ်ဳးစသျဖင့္
လုုပ္တတ္ၾကပါတယ္။ စီးပြားေရးတစ္ခုစတင္တဲ့အခ်ိန္မွာ
တတ္ႏိုုင္သမွ်ေခြ်တာတာ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ အထူးသျဖင့္
ေငြေသသြားမယ့္ေနရာမ်ိဳးေတြမွာေပါ့။ ဥပမာကိုယ္လုပ္
မယ့္လုုပ္ငန္းက မိမိရံုးကို လူေတြခဏခဏလာမယ့္
အလုပ္မဟုတ္ဘူးဆိုရင္ ရံုးခန္းအေကာင္းစားၾကီး မငွား
သင့္ပါဘူး။ မိမိတို႔အဖြဲ႔ အလုပ္လိုု႔အဆင္ေျပမယ့္ ေနရာမ်ိဳး
ေလာက္ဆိုရပါျပီ။

(၇) လူထပ္ေနျခင္း

ဆိုလိုခ်င္တာက အလုပ္တစ္ခုကို ၂ေယာက္လုပ္ေနၾက
ျခင္းပါ။ ေဘာလံုးပြဲနဲ႔ ဥပမာျပန္ေပးရရင္ ေဘာလံုုးပြဲတစ္ခု
မွာ ကစားသမား ၁၁ေယာက္ဟာ သူ႕ေနရာနဲ႔သူတာဝန္
ေက်ေအာင္ ထမ္းေဆာင္ရပါတယ္။ အလယ္တန္းက
ကစားသမားက တိုက္စစ္မႈးေနရာ လိုက္ေဆာ့ေနလို႔
မရပါဘူး။ ဂိုးမသြင္းရလို႔ စိတ္ေကာက္တာမ်ိဳးလည္း
လုပ္လို႔မရပါဘူး။ အဖြဲ႔လိုက္ မိမိက်တဲ့ေနရာမ်ိဳးမွာ
တာဝန္ေက်မွ ေအာင္ျမင္မွာပါ။ ဒီလိုမွမဟုတ္ပဲ တစ္ေန
ရာထဲမွာ စုျပံဳျပီးလုပ္ေနရင္ေတာ့ ဘယ္လိုမွ အဆင္ေျပ
မွာမဟုတ္ပါဘူး။

(၈) စိတ္ဓာတ္ေပ်ာ့ည့ံျခင္း

၃လေလာက္လုပ္တယ္၊ အျမတ္ရဖို႔ လမ္းမျမင္ေသး၊
စိတ္ဓာတ္က်၊ ေျဗာင္းဆန္၊ teamထဲမွာ ဟိုလူ႔ကိုမဲ၊
ဒီလူ႕ကိုမဲ၊ နင္မေကာင္းလိုု႔ ၊ သူမေကာင္းလို႔ စသျဖင့္
ကေယာင္ေျခာက္ျခားျဖစ္တတ္တဲ့သူမ်ိဳးပါလာရင္ေတာ့
အဲ့ဒီလုပ္ငန္းေရရွည္တည္တံ့ဖို႔မလြယ္ပါဘူး။

(၉) ေခါင္းေဆာင္မပါဝင္ျခင္း

ေအာင္ျမင္ေနတဲ့အဖြဲ႔အစည္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ
ေခါင္းေဆာင္ရွိပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္မပါပဲ တစ္ေနရာ
ကိုသြားဖို႔ဆိုတာ မလြယ္ပါဘူး။ မိမိတို႔ဖြဲ႔ထားတဲ့အဖြဲ႔
ထဲမွာ အားလံုုးက ေနာက္လိုက္ေတြခ်ည္းပဲျဖစ္ေနလို႔
မရပါဘူး။ ဦးစီးဦးေဆာင္ရွိမယ့္သူတစ္ေယာက္ရွိဖို႔လို
ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ေနရာ ဝိုင္းလုေနလို႔လည္းမျဖစ္
ပါဘူး။ တကယ္ေတာ့ ေခါင္းေဆာင္ဆိုတာ တာဝန္
အရမ္းၾကီးပါတယ္။ ထိုက္တန္တဲ့သူကို ဝိုုင္းျပီးခန္႔အပ္
သင့္ပါတယ္။ ပါဝါအမ်ားၾကီးမေပးထားရင္ေတာင္
ဒီလုပ္ငန္းကို ဦးစီးဦးေဆာင္ သေဘာမ်ိဳးေလးေတာ့
ထားသင့္ပါတယ္။

(၁၀) စုန္းျပဴးပါဝင္ျခင္း

သူငယ္ခ်င္းအရင္းေတြ စုလုပ္ၾကရင္ ဒီျပႆနာသိပ္မျဖစ္
တတ္ပါဘူး။ ျဖစ္တတ္တာက ကိုယ့္သူငယ္ခ်င္းက
ေနာက္ထပ္ တစ္ေယာက္ကို ေခၚသြင္းလာတဲ့အခါမ်ိဳးမွာ
ပါ။ ဘာမွလည္း လုုပ္ငန္းအေၾကာင္းနားမလည္။
အလကားေန မေကာင္းျမင္။ လူတိုင္းအျမင္ကတ္၊
ဘယ္သူနဲ႔မွ အဆင္မေျပ၊ စတဲ့လူမ်ိဳးပါ။ အ့ဲဒီလိုလူမ်ိဳး
ကိုေတာ့ သတိထားၾကပါ။ တစ္ဖြဲ႔လံုးပ်က္သြားေအာင္
ဖ်က္ဆီးနုုိင္တဲ့ အစြမ္းသူ႕မွာရွိပါတယ္။

(၁၁) အေသးစိတ္မျပင္ဆင္ထားျခင္း

အခ်ိဳ႕က စီးပြားေရးကို စိတ္ကူးေလးနဲ႔ပဲဝင္လုပ္ၾကပါ
တယ္။ တစ္ေယာက္တည္း လုုပ္ရင္ေတာ့ ကိစၥမရွိပါ
ဘူး။ အမ်ားနဲ႔လုုပ္ရင္ေတာ့ စိတ္ညစ္စရာေတြ အမ်ားၾကီး
သင္ေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္။ အေစာၾကီးတည္းက မီးစင္ၾကည့္က
မယ္ဆိုတဲ့ ပံုစံမ်ိဳးနဲ႔ဆိုရင္ေတာ့ အဲ့ဒီစီးပြားေရး ၾကာရွည္
မခံပါဘူး။

အထက္ပါအခ်က္ေတြကေတာ့ ကြ်န္ေတာ္သိသေလာက္
ပဲျဖစ္ျပီး အျခားအခ်က္ေတြလည္းရွိေကာင္းရွိႏိုုင္ပါေသး
တယ္။ သိသေလာက္ကို အျခားသူေတြ ဗဟုုသုတရဖိုု႔
Shareျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔စီးပြားေရး
လုုပ္တဲ့အခါ သတိထားနုုိင္ဖိုု႔ပါ။

#မိုးရွင္း (I.M.T) ေရးသားသည္။

'သူစိတ္ဓာတ္က်တိုင္းဖတ္ဖို႔' စာအုပ္ကို အၾကိမ္၂၀
ေျမာက္ ျပန္လည္ ထုတ္ေဝျဖန္႔ခ်ီေပးထားပါတယ္။