အလုပ္လုပ္ကိုင္ခြင့္ (資格外活動)

အကီ

အလုပ္လုပ္ကိုင္ခြင့္ (資格外活動)
ဒီေန႔ ဂ်ပန္TVမွာ အလုပ္လုပ္ကိုင္ခြင့္မရွိပဲ၊ ဟိုတယ္မွာသန္႔ရွင္းေရးအလုပ္လုပ္ေနတဲ့ ျမန္မာ၁၃ေယာက္ကို ဖမ္းဆီးလိုက္တယ္ဆိုတဲ့ သတင္းကို ၾကည့္လိုက္ရပါတယ္။

ဒီသတင္းအတြက္ တကယ္စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိပါတယ္။
အလုပ္လုပ္ကိုင္ခြင့္ 資格外活動(shikakugaikatsudō) ဆိုတာ ဘာလဲဆိုတာကို အားလံုးေလ့လာလို႔ရေအာင္ ေရးသားလိုက္ပါတယ္။
ဂ်ပန္ေရာက္ေနတဲ့ႏိုင္ငံျခားသားေတြဟာ မိမိရဲ႕လက္ရွိေနထိုင္ေနတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္(ဗီဇာ)အျပင္၊ ျပင္ပကေန ဝင္ေငြရတဲ့ အလုပ္ေတြကို လုပ္ေဆာင္ခ်င္တယ္ဆိုလွ်င္ လဝကမွာ ႀကိဳတင္ၿပီး ခြင့္ျပဳခ်က္ ရယူရပါတယ္။ လဝကကလည္း မူလရည္ရြယ္ခ်က္ မထိခိုက္ႏိုင္ေလာက္တဲ့ အခ်ိန္အတိုင္းအတာထိပဲ ခြင့္ျပဳခ်က္ေပးပါတယ္။

၁။ ေက်ာင္းသားဗီဇာ
ေက်ာင္းသားေတြကို ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာ ပညာသင္ၾကားဖို႔ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ေက်ာင္းသားဗီဇာ(留学)ကို ခ်ေပးပါတယ္။ ဂ်ပန္ဥပေဒအရ ႏိုင္ငံျခားသားေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ဟာ ဝင္ေငြရတဲ့အလုပ္ကို လုပ္ပိုင္ခြင့္ မရွိပါဘူး။
ဒါေပမယ့္...
ပညာသင္ၾကားေနစဥ္ကာလမွာ ေက်ာင္းစားရိတ္၊ ေနစားရိတ္ ရွာေဖြဖို႔ရည္ရြယ္ခ်က္အတြက္ အခ်ိန္ပိုင္း အလုပ္လုပ္မယ္ဆိုလွ်င္ေတာ့၊ ဂ်ပန္လဝကမွာ ခြင့္ျပဳခ်က္ရယူခြင့္ရွိပါတယ္။ ဂ်ပန္လဝကကလည္း အခ်ိန္အကန္႔အသက္နဲ႔ အလုပ္လုပ္ခြင့္ခ်ေပးပါတယ္။ ဒီခြင့္ျပဳခ်က္ကို 資格外活動 လို႔ေခၚပါတယ္။ ဒီခြင့္ျပဳခ်က္မရွိပဲ ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ဟာ ဂ်ပန္မွာ အလုပ္လုပ္ပိုင္ခြင့္ မရွိပါဘူး။
ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ကို တစ္ပတ္မွာ ၂၈နာရီပဲ အလုပ္လုပ္ခြင့္ျပဳပါတယ္(ပ်မ္းမွ်ျခင္း တစ္ရက္၄နာရီ)။ ေႏြရာသီေက်ာင္းပိတ္ရက္နဲ႔ အျခားရက္ရွည္ ေက်ာင္းပိတ္ရက္ေတြမွာေတာ့ တစ္ေန႔ကို၈နာရီအထိ အလုပ္လုပ္ခြင့္ျပဳထားပါတယ္။
သတ္မွတ္ခ်ိန္ထက္ ေက်ာ္လြန္ၿပီး အလုပ္လုပ္မယ္(သို႔) 資格外活動 ခြင့္ျပဳခ်က္မယူပဲ အလုပ္လုပ္မယ္ဆိုလွ်င္၊ လဝကက သိရွိသြားပါက၊ ဗီဇာဖ်က္သိမ္းၿပီး ႏိုင္ငံျပန္ပို႔ခံရႏိုင္ပါတယ္။
( ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ဟာ တကၠသိုလ္(သို႔)ေကာလိပ္ၿပီးလို႔ ဂ်ပန္မွာ ခ်က္ခ်င္းအလုပ္မရခဲ့တဲ့အခါ၊ တစ္ႏွစ္တိတိ ဂ်ပန္မွာ အလုပ္အကိုင္ဆက္လက္ရွာေဖြေနထိုင္ႏိုင္ခြင့္ ရွိပါတယ္။ အလုပ္ရွာေဖြေနတဲ့ အခ်ိန္မွာလည္း ေက်ာင္းတက္စဥ္ကလိုပဲ တစ္ပတ္ကို ၂၈နာရီ အလုပ္လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိပါတယ္။)
၂။ မိသားစုမွီခိုဗီဇာ
ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့လူေတြ၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံက တကၠသိုလ္(သို႔)ေကာလိပ္မွာ တက္ေရာက္ေနတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကို၊ ကိုယ့္ခင္ပြန္း(ဇနီး)ေတြနဲ႔ ဂ်ပန္မွာ အတူတူေနထိုင္ႏိုင္ဖို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ မိသားစုဗီဇာ(家族滞在) ကို ခ်ေပးပါတယ္။
ဒီ 家族滞在(kazokutaizai) ဟာလည္း ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာ အလုပ္လုပ္ပိုင္ခြင့္ မရွိပါဘူး။
အလုပ္လုပ္ခ်င္တယ္ဆိုလွ်င္ လဝကမွာ ခြင့္ျပဳခ်က္ရယူခြင့္ရွိပါတယ္။ ဂ်ပန္လဝကကလည္း အခ်ိန္အကန္႔အသက္နဲ႔ အလုပ္လုပ္ခြင့္ခ်ေပးပါတယ္။ မွီခိုသမားတစ္ေယာက္ကို တစ္ပတ္မွာ ၂၈နာရီပဲ အလုပ္လုပ္ခြင့္ျပဳပါတယ္(ပ်မ္းမွ်ျခင္း တစ္ရက္၄နာရီ)။သတ္မွတ္ခ်ိန္ထက္ ေက်ာ္လြန္ၿပီး အလုပ္လုပ္မယ္(သို႔) 資格外活動 ခြင့္ျပဳခ်က္မယူပဲ အလုပ္လုပ္မယ္ဆိုလွ်င္၊ လဝကက သိရွိသြားပါက၊ ဗီဇာဖ်က္သိမ္းၿပီး ႏိုင္ငံျပန္ပို႔ခံရႏိုင္ပါတယ္။
၃။ အလုပ္သမားဗီဇာ
ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာ ေက်ာင္းၿပီးလို႔ ကုမၸဏီမွာ အလုပ္ဝင္မယ့္လူေတြနဲ႔၊ ႏိုင္ငံျခားက ပညာနဲ႔အလုပ္လာလုပ္မယ့္လူေတြကို၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာ အလုပ္လုပ္ႏိုင္ဖို႔ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ အလုပ္သမားဗီဇာ(就労)ကို ခ်ေပးပါတယ္။
ဒီဗီဇာဟာ ကိုယ္နဲ႔သက္ဆိုင္တဲ့ အလုပ္မွာပဲ အလုပ္လုပ္ခြင့္ရွိပါတယ္။
အဂၤ်င္နီယာဗီဇာနဲ႔ေနေနတဲ့လူဟာ အဂၤ်င္နီယာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့အလုပ္ပဲ လုပ္ခြင့္ရွိပါတယ္။ အရက္ဆိုင္၊ စားေသာက္ဆိုင္ေတြမွာ အခ်ိန္ပိုင္းအလုပ္လုပ္ခြင့္ မရွိပါဘူး(တကၠသိုလ္ေတြမွာ အဂၤ်င္နီယာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အခ်ိန္ပိုင္းနည္းျပခြင့္ေတာ့ ရွိပါတယ္)။အခ်ိန္ပိုင္းအလုပ္မွာ လုပ္ေနလို႔လဝကက သိရွိသြားပါက၊ ဗီဇာဖ်က္သိမ္းၿပီး ႏိုင္ငံျပန္ပို႔ခံရႏိုင္ပါတယ္။
၄။ ထရိန္နီဗီဇာ
ဂ်ပန္ႏိုင္ငံက နည္းပညာေတြေလ့လာၿပီး ကိုယ့္ႏိုင္ငံကို တိုးတက္ေအာင္လုပ္ႏိုင္ဖို႔ 技能実習(ginōjisshū)လို႔ေခၚတဲ့ ထရိန္နီဗီဇာေတြကို ခ်ေပးပါတယ္။
ဒီဗီဇာသမားေတြဟာ ကိုယ္ထရိန္နီဆင္းရမယ့္ အလုပ္ေတြမွာပဲ အလုပ္လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိပါတယ္။
အလုပ္ေျပာင္းခြင့္မရွိသလို အခ်ိန္ပိုင္းအလုပ္လုပ္ခြင့္လည္းမရွိပါဘူး။အျခားအလုပ္(သို႔)အခ်ိန္ပိုင္းအလုပ္မွာ လုပ္ေနလို႔လဝကက သိရွိသြားပါက၊ ဗီဇာဖ်က္သိမ္းၿပီး ႏိုင္ငံျပန္ပို႔ခံရႏိုင္ပါတယ္။
၅။ ယာယီဗီဇာ
ဒီဗီဇာကေတာ့ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ အမိႏိုင္ငံမျပန္ႏိုင္တဲ့လူေတြကို ဂ်ပန္မွာ ယာယီေနထိုင္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ထုတ္ေပးတဲ့ဗီဇာပါ။特定活動(tokuteikatsudō) လို႔ေခၚပါတယ္။ ဒီဗီဇာမွာကေတာ့ အခ်ိဳကအလုပ္လုပ္ခြင့္ရွိၿပီး အခ်ိဳ႕က အလုပ္လုပ္ကိုင္ခြင့္ မရွိၾကပါဘူး။ ကိုယ့္ရဲ႕ ေနထိုင္ခြင့္ကဒ္(在留カード)ကို ၾကည့္လွ်င္ အလုပ္လုပ္ခြင့္ ရွိလားမရွိလား ဆိုတာ သိရွိႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။အလုပ္လုပ္ခြင့္မရွိပဲ အလုပ္လုပ္ေနတာကို လဝကက သိရွိသြားပါက၊ ဗီဇာဖ်က္သိမ္းၿပီး ႏိုင္ငံျပန္ပို႔ခံရႏိုင္ပါတယ္။
၆။ အလုပ္လုပ္ခ်ိန္ ကန္႔သတ္မႈမရွိတဲ့ ဗီဇာ
ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာ အၿမဲတမ္းေနထိုင္ခြင့္ ရထားတဲ့ 永住者(eijūsha) PRသမား၊PR သမားရဲ႕မွီခို၊ ဂ်ပန္လူမ်ိဳးရဲ႕မွီခို၊ 定住者(teijūsha) သမားေတြဟာအလုပ္လုပ္ခ်ိန္ ကန္႔သတ္ခ်က္ မရွိပါဘူး။ လြတ္လပ္စြာ အလုပ္လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိပါတယ္။
မိမိေနထိုင္ေနတဲ့ ဗီဇာ၊ မိမိအလုပ္လုပ္ခြင့္ရွိတဲ့ အခ်ိန္ေတြကို သတိထားၿပီး ေနထိုင္လုပ္ကိုင္ ႏိုင္ၾကပါေစ။
ေမတၱာျဖင့္
အကီ ။ ။