စစ္ကိုင္းငလ်င္ေၾကာကို ပထမဆံုးေတြ႕ရွိ ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့သူ ဘူမိေဗဒပညာရွင္ ေဒါက္တာ၀င္းေဆြႏွင့္ ေတြ႕ဆံုျခင္း

7Day News Journal's photo.

ေရးသားသူ- အားမာန္

ကမၻာေပၚတြင္ အႀကီးဆုံးသက္ရွိေျမငလ်င္ျပတ္ေရႊ႕ေၾကာမ်ားထဲမွ တစ္ခုအပါအ၀င္ျဖစ္ေသာ ကီလိုမီတာ ၁၀၀၀ ခန္႔ရွည္ေသာ စစ္ကိုင္းငလ်င္ေၾကာကို ဘူမိေဗဒပညာရွင္ေဒါက္တာ၀င္းေဆြက ၁၉၆၉ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ေတြ႕ရွိၿပီး ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ စစ္ကိုင္းငလ်င္ေၾကာေပၚတြင္ လႈပ္ခဲ့ေသာျပင္းအား ၆ ဒသမ ၈ ရွိ ငလ်င္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေဒါက္တာ၀င္းေဆြကို ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းထားသည္မ်ားမွ ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပလိုက္ ပါသည္။

အခုေရႊဘုိငလ်င္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အဘရဲ႕အျမင္ကို သိလိုပါတယ္။
အခုငလ်င္က ကၽြန္ေတာ့္အျမင္က တစ္နည္းအားျဖင့္ ေျပာရရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကံေကာင္းတယ္ဗ်။ ကံေကာင္းတယ္ဆိုတာက လူေနနည္းတဲ့ေဒသမွာ လႈပ္လုိ႔။ ေနာက္ၿပီး ဒီေျမငလ်င္က သိပ္ၿပီး ရွယ္လိုး(ေျမအတိမ္) ျဖစ္တယ္ေလ။ ေျမငလ်င္ ဗဟိုခ်က္ကတိမ္ရင္ ပိုၿပီးအႏၲရာယ္မ်ားတယ္။
ဒီထက္ႀကီးတဲ့ငလ်င္ေတြ စစ္ကိုင္းေျမငလ်င္ေၾကာမွာ အရင္တုန္းက လႈပ္ခဲ့တယ္။ ဒီငလ်င္က အဲဒီအဆင့္ေတြေတာ့ မမီဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူမ်ားႏိုင္ငံမွာဆုိရင္ ဒီေလာက္အင္အားဆိုရင္ ေတာ္ေတာ္ေလး ခံရတယ္။ အခု ငလ်င္က ပုဂံမွာလႈပ္တဲ့ ငလ်င္နဲ႔ ပမာဏ မတိမ္းမယိမ္းပဲ။ သပိတ္က်င္းၿမဳိ႕က ေျမငလ်င္ေၾကာတည့္တည့္ျဖတ္သြားတဲ့ေနရာ။ တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ ဒီနားမွာလာၿပီးလႈပ္ေတာ့ သပိတ္က်င္းဆို ေျမငလ်င္ေၾကာ တစ္ေလွ်ာက္မွာ ေရြ႕တဲ့ဒဏ္လည္းခံရတယ္။ ငလ်င္လႈိင္းက ထြက္လာတဲ့ လႈပ္တဲ့ဒဏ္ကိုလည္း ခံရတယ္။ ရတနာသိဃၤတံတားဆိုရင္လည္း
အေရွ႕ဘက္မွာ အဓိက ငလ်င္ေၾကာရွိတယ္။ ငလ်င္ေၾကာနဲ႔ သိပ္ၿပီးေတာ့နီးတယ္။ ငလ်င္ေၾကာက ေတာင္နဲ႔ေျမာက္နဲ႔ျဖတ္တာ။ ငလ်င္လႈပ္တာလည္း ေတာင္ေျမာက္ေဘးတုိက္လႈပ္တာမွာ တံတားက အေရွ႕အေနာက္ ကန္႔လန္႔ျဖတ္ႀကီးဆိုေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ အေျခအေန ဆုိးတယ္။ အၿပဳိင္ဆိုရင္ေတာ့ သက္သာမယ္။ အားလံုးကိုၿခံဳလိုက္ရင္ မႏၲေလးနဲ႔နီးရင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ စစ္ကိုင္းနဲ႔နီးရင္ေသာ္လည္းေကာင္း ၿမဳိ႕ႀကီးႀကီးနဲ႔နီးရင္ ပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးမႈ ပိုမ်ားမယ္။ လူလည္း ေသတာပိုမ်ားမယ္။ ေနာက္ဆက္တဲြငလ်င္ေတြကေတာ့ ေတာင္ဘက္ကို လိုက္လာတယ္။ ေျမာက္ဘက္ကိုလည္း သြားတယ္။ ေဘးတုိက္ ေတာင္ဘက္ကိုေရာ ေျမာက္ဘက္ကိုေရာ ေရြ႕တဲ့သေဘာရွိတယ္။ အဲ့ဒီလို ေနာက္ဆက္တဲြ ေျမငလ်င္ငယ္ေတြကေတာ့ လာႏိုင္ေသးတယ္။ မူလ ေျမငလ်င္ဗဟိုခ်က္နားကို ဟုတ္ခ်င္မွဟုတ္မယ္။ ေတာင္ဘက္ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္။ ေျမာက္ဘက္ ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္။ဒီငလ်င္က စစ္ကိုင္းနားမွာလႈပ္ရင္ မႏၲေလးမသက္သာဘူး။ စစ္ကိုင္း၊ မႏၲေလးေအာက္ဆိုရင္လူေနက ပိုသိပ္သည္းလာတာေလ။

ေျမငလ်င္ပညာရွင္ေတြ ပူပန္ေနတဲ့ ပဲခူးအနီးတစ္၀ိုက္နဲ႔ ေအာက္ပိုင္းမွာ ဒီေလာက္အင္အားရွိတဲ့ ငလ်င္လႈပ္ခဲ့ရင္ ဘယ္လိုျဖစ္မယ္ထင္လဲ။
ပဲခူးလႈပ္ရင္ ေတာ္ေတာ္ေလး စိုးရိမ္ရတယ္။ အရင္ ပဲခူးမွာလႈပ္တာ 7.3 ေပါ့ဗ်ာ။ သူမ်ား ႏိုင္ငံမွာလည္း အဲဒီေလာက္ဆို ေတာ္ေတာ္ေလး ခံေနရၿပီ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ေျမငလ်င္ ဗဟုသုတသိပ္မရွိဘဲနဲ႔ ေဆာက္တာေတြကလည္း အမ်ားႀကီး။ ငလ်င္မလႈပ္တာၾကာလို႔ အိုေနတဲ့ အေဆာက္အအံုေတြကလည္း ရွိေသးတယ္ဗ်။

ဒီငလ်င္လႈပ္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ျပည္သူကုိ သတိေပးခ်င္တာ ပူပန္တာမ်ိဳးေကာရွိလား။
သပိတ္က်င္းေဒသဘက္မွာရွိတဲ့ ေရႊတူးတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေတာ့ စိုးရိမ္တယ္။ ေျမေအာက္မွာ လံုလံုၿခံဳၿခံဳ မဟုတ္လို႔ရွိရင္ အႏၲရာယ္မ်ားတယ္။ ႏိုင္ငံျခားမွာေတာ့ ေျမေအာက္ကို တူးၿပီဆိုရင္ က်က်နန ခိုင္ခိုင္ခံ့ခံလုပ္တယ္။ ဒီမွာကေတာ့ ေျမငလ်င္က ေန႔တိုင္းလႈပ္တာမဟုတ္ေတာ့ ေမ့ေမ့ေလ်ာ့ေလ်ာ့ လုပ္ၾကလိမ့္မယ္လို႔ ထင္တယ္။ ေျမငလ်င္အေတြ႕အႀကံဳ သိပ္မရွိၾကေတာ့ ျဖစ္ကတတ္ဆန္း လုပ္ၾကလိမ့္မယ္လို႔ထင္တယ္။ သပိတ္က်င္း ဟိုဘက္က ေရႊတူးတာမ်ားလို႔ အဲဒါေလးပဲ ကၽြန္ေတာ္စိုးရိမ္တယ္။

အဘက စစ္ကိုင္းငလ်င္ေၾကာကို ပထမဆံုးေတြ႕ရွိခဲ့တာျဖစ္တယ္။ ဒီငလ်င္ေၾကာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အမ်ားႀကီးလည္း ေလ့လာခဲ့ဖူးေတာ့ အခုငလ်င္ႀကီးတစ္ခုလႈပ္ၿပီးသြားၿပီ။ စစ္ကုိင္းငလ်င္ေၾကာမွာ အရင္က ငလ်င္ႀကီးတစ္ခု လႈပ္ၿပီးလွ်င္ ေနာက္ထပ္ငလ်င္ႀကီးတစ္ခု
ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္းမွာ လႈပ္ဖူးလား။

ငလ်င္အႀကီးႀကီး လႈပ္မယ္ဆိုရင္ အင္အားအမ်ားႀကီးစုရတယ္ဆိုေတာ့ အၾကာႀကီးစုရတဲ့ သေဘာရွိတယ္။ တစ္ခါတေလ က်ေတာ့လည္း အႀကီးႀကီးမဟုတ္ဘဲ အလတ္စားတစ္ခုေလာက္ ျဖတ္ျပီးေတာ့ လႈပ္တာမ်ဳိးလည္း ရွိတတ္တယ္။ တစ္ခါတည္းေတာ့ တစ္ခါလႈပ္ဖူးရင္ ေနာက္ျပန္လႈပ္ မလားဆိုတာ ေျမငလ်င္ပညာရွင္ေတြ ဘူမိပညာရွင္ေတြ တိုင္းတာတြက္ခ်က္ ေလ့လာေနၾကတုန္း။ တခ်ဳိ႕ဟာေတြက်ေတာ့ ႏွစ္ေထာင္နဲ႔ခ်ီတယ္။ တခ်ဳိ႕ဟာေတြက်ေတာ့ ႏွစ္ရာနဲ႔ခ်ီတယ္။ အတိုင္းအတာ အမ်ားႀကီး ကြာၾကတယ္။ အေရးႀကီးတာက ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈပဲ။ ဂ်ပန္မွာလုိ ငလ်င္ ဒဏ္ခံႏုိင္ေအာင္ အေဆာက္အအုံေတြကုိေဆာက္ဖုိ႔၊ ေနာက္ငလ်င္ လႈပ္ရင္ ငလ်င္ဒဏ္ခံႏုိင္တဲ့အခန္းကုိ သိၿပီးအျမန္သြားႏုိင္ဖုိ႔ျပင္ဆင္တာ မ်ဳိးေတြလုိတယ္။ ခုေနာက္ပိုင္း လူေနသိပ္သည္းလာတယ္။ အေဆာက္အအံုေတြကလည္း အမ်ားႀကီးမ်ားလာတယ္။ ၿမဳိ႕ႀကီးျပႀကီးေတြဆိုရင္ ေျမငလ်င္လႈပ္ရင္ ၀ါယာေရွာ့ခ္ေတြ ဘာေတြျဖစ္၊ ဓာတ္ေငြ႕လိုင္းေတြ ဘာေတြပိတ္ၿပီးေတာ့ မီးေလာင္တတ္တယ္။ ငလ်င္လႈပ္လို႔ပ်က္စီးတာထက္ မီးေလာင္လို႔ ပ်က္စီးတာက ပိုဆံုး႐ံႈးတယ္။ ငလ်င္လႈပ္ၿပီးရင္ မီးေလာင္တာ ေနာက္ဆက္တဲြ ပါစၿမဲပဲ။ အခု ဘယ္မွာမီးမွမေတာက္ဘူးဗ်။ အဲ့ဒါလူေနနည္းလို႔။ လူေတြကေတာ့ ေျပာတယ္။ ဒီေလာက္ပ်က္စီးတာ တစ္ခါမွ မျမင္ဖူးဘူးလို႔။ ကၽြန္ေတာ့္အျမင္က ေျပာရရင္ ကံေတာ္ေတာ္ ေကာင္းတယ္ထင္တယ္။ လူေနနည္းလို႔။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဒီေျမငလ်င္ေၾကာတစ္ေလွ်ာက္ကေတာ့ ျဖစ္မွာပဲ။ ဘယ္ေတာ့ ျဖစ္မယ္သာ မေျပာႏိုင္တာ။ အရမ္းျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္ဗ်ာ။ ျဖဴးကို လႈပ္ခဲ့ဖူးတယ္ဗ်ာ။ ဆြာမွာ လႈပ္ခဲ့ဖူးတယ္ဗ်ာ။ ပဲခူးဆို အႀကိမ္ႀကိမ္လႈပ္ခဲ့ဖူးတယ္ဗ်ာ။

လူေတြက ေျမငလ်င္ႀကီးနဲ႔ နဖူးေတြ႕ဒူးေတြ႕ႀကံဳၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ေျမငလ်င္အႏၲရာယ္ကို ေတာ္ေတာ္ေၾကာက္လာတယ္။ ေျမငလ်င္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျပည္သူေတြကို ဘာမ်ား အႀကံျပဳခ်င္ပါသလဲ။

အႀကီးႀကီးတစ္ခုလႈပ္ၿပီးရင္ သူ႔ေလာက္ေတာ့မႀကီးေတာ့ဘဲနဲ႔ ေနာက္ဆက္တဲြငလ်င္ေတြေတာ့ လႈပ္တတ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီငလ်င္သည္ အဓိက ငလ်င္ဆိုရင္ ေနာက္ဟာေတြက သူ႕ထက္နည္းသြားဖို႔ပဲရွိတယ္။ အခုလႈပ္တဲ့ ငလ်င္သည္ ပရင္စီပယ္ေရွာ့(အဓိကငလ်င္) လို႔ပဲ ထင္တယ္။ ေနာက္
ဆက္တဲြ ငလ်င္ေတြေတာ့ လာေတာ့လာမယ္၊ ပထမဟာေလာက္ေတာ့ ႀကီးစရာ အေၾကာင္းမရွိဘူး။ အျခားေသာ အလားတူနည္းမ်ိဳးနဲ႔ တြက္မယ္ဆိုရင္ ဒီငလ်င္က ေရွ႕ေျပးငလ်င္ပဲဆုိရင္ သူ႕ထက္ႀကီးတဲ့ေကာင္က လာရဦးမယ္ေပါ့။ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ေတာ့ ထင္ပါတယ္။ ဒီလိုငလ်င္မ်ဳိး မလာတာၾကာၿပီဆိုေတာ့ ဒါသည္အႀကီးဆံုးျဖစ္ၿပီးေတာ့ ေနာက္ေသးတာေလးေတြေလာက္ပဲ ဒုကၡမေပးႏိုင္တာေတြပဲ လာလိမ့္မယ္လို႔ ထင္တယ္။ နင္လားငါလား စိုးရိမ္ရင္ စိုးရိမ္စရာေတာ့မရွိဘူး။ လံုး၀စိုးရိမ္စရာ မရွိဘူးလည္း မဟုတ္ဘူး။ ေနာက္ဆက္တဲြ ေျမငလ်င္ဆိုေပမယ့္ ပထမလႈပ္တဲ့ဒဏ္ေၾကာင့္ ပ်က္ထားတဲ့အိမ္က အေပၚမွာတင္ေနတာမ်ဳိးဆိုရင္ ေနာက္ထပ္ နည္းနည္းေလးလႈပ္လိုက္ရင္ သူက ျပဳတ္က်ဦးမွာပဲေလ။ အဲဒီလုိအေပၚကေန ျပဳတ္က်ႏိုင္တဲ့ အရာေတြရွိႏိုင္တဲ့ ေနရာမ်ဳိးေတာ့ ေရွာင္ေပါ့ဗ်ာ။ အေပၚက ျပဳတ္က်စရာမရွိတဲ့ေနရာမွာ ေလာေလာဆယ္ သြားေနလိုက္ရင္ ဘာမွမျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။

ဒီငလ်င္အေတြ႕အႀကံဳကေန အစုိးရကို ဘာမ်ားအႀကံျပဳခ်င္ပါသလဲ။
သဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္တစ္ ခုက်ေရာက္လာၿပီဆိုရင္ အဲဒါကို သိပၸံနည္းက် စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး လုပ္ဖို႔လိုတယ္။ နည္းပညာအရေရာ၊ လူမႈေရးအရဆိုလည္း ေနာင္ဒီလုိမ်ဳိးေတြျဖစ္လာရင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမယ္ဆိုတာ ပညာေပးႏိုင္ဖို႔၊ သင္ခန္းစာယူႏိုင္ဖို႔၊ အခ်က္အလက္ေတြ ေကာက္ဖုိ႔ေတာ့ လိုတာေပါ့ဗ်ာ။ ဒီလုိေျမငလ်င္မ်ဳိးဆိုတာ လူကလႈပ္လို႔ရတာမ်ဳိး မဟုတ္ဘူး။ လႈပ္တုန္းေလးကို သြားၾကည့္ၿပီးေတာ့ သိပၸံနည္းက် အခ်က္အလက္ ေကာက္ယူတာေရာ၊ လူမႈသိပၸံနည္းက် အခ်က္အလက္ေတြ ေကာက္ယူတာမ်ဳိးေတြ၊ ေနာင္ျဖစ္လာရင္ ဘယ္လို စီမံခန္႔ခဲြရမယ္ ဆိုတာ အိုင္ဒီယာေတြရလာေအာင္ ေသေသခ်ာခ်ာ ေလ့လာသင့္တာ အမွန္ပဲ။ အခုလည္း အစိုးရက ျဖစ္ၿပီးၿပီးခ်င္း ဒုတိယသမၼတ ခ်က္ခ်င္းဆင္းသြားၿပီးၾကည့္တာမ်ဳိးၾကားေတာ့ ၀မ္းသာပါတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားတုန္းကဆိုရင္ ငလ်င္လႈပ္ၿပီးေတာ့ တစ္ကမၻာလံုးက ၀ိုင္းလာၾကတာ။ ေလ့လာခ်င္လို႔။ တာေလတုန္းကလည္း ေျမငလ်င္အသင္းကသြားေတာ့ သိပၸံနည္းက် အခ်က္အလက္ေတြရတယ္။ ေနာင္အတြက္ အမ်ားႀကီး အသံုး၀င္တယ္။

ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ။