စီးပြားေရးပညာရွင္ ေဒါက္တာခင္ေမာင္ညြန႔္ႏွင့္ ေတြ႕ဆုံျခင္း

 Myanmar B2B Management Magazine

 

စီးပြားေရးပညာရွင္ ေဒါက္တာခင္ေမာင္ညြန႔္ႏွင့္ ေတြ႕ဆုံျခင္း
===========================================
အာဆီယံစီးပြားေရးအသိုက္အဝန္း (AEC) သည္ ဒီဇင္ဘာ ၃၁ မွ စတင္အသက္ဝင္ခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ ယင္းႏွင့္အတူ AEC ႏွင့္ပတ္သက္သည့္အေကာင္းျမင္မႈမ်ား၊ စိုးရိမ္ပူပန္မႈမ်ားကလည္း က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ဆက္လက္ထြက္ေပၚေနပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာအပါအဝင္ ဖြံ့ ၿဖိဳးဆဲ အာဆီယံနိုင္ငံမ်ားတြင္ စိုးရိမ္ပူပန္မႈမ်ားပိုရွိေနသည္။

သို႔ဆိုရာ AEC သေဘာတူညီမႈႏွင့္ လက္ရွိအေကာင္အထည္ေဖာ္ေနသည္မ်ား၊ ျမန္မာျပည္အေနျဖင့္ AEC မွမည္သို႔အခြင့္အလမ္းယူသင့္သည္မ်ားကို အာဆီယံ-ၾသစေၾတးလ်ဖြံ့ ၿဖိဳးတိုးတက္မႈပူးေပါင္းေဆာက္ရြက္ေရးပရိုဂရမ္(၂)၏အႀကီးတန္းစီးပြားေရးပညာရွင္ေဒါက္တာခင္ေမာင္ညြန႔္ႏွင့္ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းခဲ့ပါသည္။

ဆရာမဂၤလာပါ။ ဆရာက အာဆီယံ-ၾသစေၾတးလ်ဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္မႈပူးေပါင္းေဆာင္ေရးပရိုဂရမ္- ၂ မွာတာဝန္ယူေနေတာ့ အာဆီယံအေၾကာင္းနဲ႔ပဲစလိုက္ခ်င္ပါတယ္။ အခုျမန္မာနိုင္ငံက အာဆီယံစီးပြားေရးအသိုက္အဝန္း (AEC) နဲ႔ပတ္သက္လို႔ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ေနတာ ၉ဝရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ၿပီးေနၿပီလို႔ေျပာတယ္။အဲဒီေတာ့ ဘယ္အပိုင္းေတြက အေကာင္အထည္ေဖာ္လို႔ၿပီးသြားတယ္ဆိုတာနဲ႔ ဘယ္အပိုင္းေတြကအေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔က်န္ေနေသးတာလဲ သိပါရေစ။

အာဆီယံစီးပြားေရးအသိုက္အဝန္းကို မ႑ိဳင္ေလးခု (Four Pillars) အေပၚအေျခခံထားပါတယ္။ ပထမမ႑ိဳင္က Single Market and Production Base ေပါ့။ ဒုတိယမ႑ိဳင္က Competitive Economic Region ေပါ့။ တတိယမ႑ိဳင္ကေတာ့ Equitable Economic Development။ စတုတၳ
မ႑ိဳင္ကIntegration into The Global Economy ဆိုၿပီးမ႑ိဳင္ေလးခုရွိပါတယ္။ အဲဒီမွာအေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ ေနာက္ဆုံး ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္အစီရင္ခံစာအရ ၉၂.၇ ရာခိုင္ႏႈန္းၿပီးသြားတဲ့အေနအထားရွိပါတယ္။ အဲဒီမွာၿပီးၿပီဆိုတာကလည္း လိုအပ္တဲ့
Commitment ကို နိုင္ငံအားလုံးသေဘာတူလက္မွတ္ထိုးၿပီးျခင္း၊ဒါမွမဟုတ္ တခ်ိဳ႕ေဆာင္ရြက္ဖို႔လုပ္ငန္းေတြ စတင္အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတာကိုေျပာတာျဖစ္တယ္။
အထက္ပါမ႑ိဳင္ေလးခု အေကာင္အထည္ေဖာ္ၿပီးစီးတာ ေျပာရရင္ ပထမမ႑ိဳင္မွာ ၉၂.၄ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ဒုတိယမ႑ိဳင္မွာ ၉ဝ.၅ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ တတိယနဲ႔ စတုတၳမ႑ိဳင္ေတြမွာ အထူးျပဳေဆာင္ရြက္ဖို႔ ၁ဝဝ ရာခိုင္ႏႈန္းၿပီးၿပီျဖစ္ပါတယ္။

AEC က၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာ ၃၁ မွာစခဲ့ၿပီဆိုေတာ့ အခုအာဆီယံဆယ္နိုင္ငံၾကားမွာ ဘာေတြအဓိကစအေကာင္အထည္ေပၚေနၿပီလဲဆရာ။

အဓိကေအာင္ျမင္မႈရလဒ္ေတြ (Key Achievements)ကို က႑ရွစ္ခုနဲ႔ေျပာရင္ပိုရွင္းပါမယ္။ အဲဒါေတြက ၁- ကုန္သြယ္မႈလြတ္လပ္စြာေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ ၂- ကုန္သြယ္မႈကိုပံ့ပိုးအေထာက္အပံ့မ်ားလုပ္ေဆာင္ျခင္း၊ ၃- ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမႈ လြတ္လပ္စြာလုပ္ေဆာင္ျခင္း၊ ၄- အျပန္အလွန္အသိအမွတ္ျပဳေသာကၽြမ္းက်င္ေသာအသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းဝန္ထမ္းမ်ား အာဆီယံနိုင္ငံမ်ားတြင္ေျပာင္းေရႊ႕လုပ္နိုင္ခြင့္ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ ၅- ေဒသဆိုင္ရာဘ႑ာေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ၊ ၆- ဆက္သြယ္မႈလုပ္ငန္းမ်ားတိုးတက္ရန္လုပ္ေဆာင္ျခင္း၊ ရ- အေသးစားႏွင့္အလတ္စားစက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားတိုးတက္မႈလုပ္ေဆာင္ျခင္းနဲ႔ ၈- ကမၻာ့နိုင္ငံမ်ားႏွင့္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြျဖစ္ပါတယ္။ ပထမက႑အရေျပာမယ္ဆိုရင္ သြင္းကုန္ခြန္ (Tarrif)နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ သြင္းကုန္ခြန္ သုညရာခိုင္ႏႈန္းသို႔ေလၽွာ့ခ်ေရး လုပ္ၿပီးသြားၿပီ။ အာဆီယံေျခာက္နိုင္ငံမွာ သုညရာခိုင္ႏႈန္းျဖစ္သြားၿပီ။ CLMV(ကေမၻာဒီးယား၊ လာအို၊ ျမန္မာနဲ႔ ဗီယက္နမ္) က် ေတာ့ ၂ဝ၁၈ ခုႏွစ္ေပါ့။ ေနာက္တစ္ခုက အဖြဲ႕ဝင္နိုင္ငံခ်င္းကုန္သြယ္ရာ မွာ မိမိနိုင္ငံ၏ျပည္တြင္းျဖစ္ထြက္ကုန္မ်ားကိုတင္ပို႔လၽွင္ အထူးအခြင့္အေရးေပးၿပီး အခြန္ေလၽွာ့ခ်ရန္သေဘာတူထားေသာစည္းမ်ဥ္း (Rules of OriginROO)မွာလည္းစတင္သုံးေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။အဲဒီကုန္ေတြROOနဲ႔အက်ဳံးဝင္ေၾကာင္းပုံစံဃ(FormD)ကိုသုံးရမယ္။အဲဒီပုံစံဃကိုသုံးၿပီးေဖာ္ျပထားတဲ့ပို႔ကုန္ေတြROOနဲ႔ကိုက္ညီေၾကာင္း၊မိမိကိုယ္တိုင္တာဝန္ယူေၾကာင္းစနစ္(Selfcertification)ကိုလည္းေရွ႕ေျပးစမ္းသပ္မႈေတြနဲ႔စမ္းသပ္အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယက႑ထဲမွာၿပီးသြားတာက Trade Facilitationေပါ့။ Trade Facilitation မွာ အဓိကကေတာ့ ASEAN SingleWindow (ASW) ေပါ့။ အဲဒါက CLMV ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမၿပီးေသးဘူး။ နိုင္ငံနယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးမွာ သက္ဆိုင္ရာႏွစ္နိုင္ငံကအေကာက္ခြန္အရာရွိေတြ နိုင္ငံတစ္ခုရွိတစ္ေနရာတည္း၊ တစ္႐ုံးတည္းကအေကာက္ခြန္ဌာနတစ္ခုတည္းအျဖစ္ ပူးေပါင္းစစ္ေဆးျခင္းျဖင့္ ႏွစ္နိုင္ငံနယ္စပ္ကုန္သြယ္မႈ အခ်ိန္သက္သာစြာ ျမန္ဆန္စြာေဆာင္ရြက္ဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ASW အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရးဥပေဒက ၂ဝ၁၅ မွာေရးထိုးၿပီးၿပီ။ အေကာင္အထည္အထည္ေဖာ္ဖို႔က်န္ေသးတယ္။အဲဒီမွာ အေကာက္ခြန္မဟုတ္ေသာအတိုင္းအတာမ်ား (Non-tariff Measues-NTM)အေကာက္ခြန္မဟုတ္ေသာကုန္သြယ္မႈအဟန႔္အတားမ်ား (Non-tariff Barrier-NTB)ေတြကိုလည္းေလ်ာ့နည္းသြားဖို႔ ေဆာင္ရြက္ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ နိုင္ငံအခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္အသိအမွတ္ျပဳေသာသေဘာတူညီခ်က္အစီအစဥ္ (Mutual Recognition Arrangements-MRA)ကိုလည္း ထုတ္လုပ္မႈက႑သုံးခုျဖစ္တဲ့ ၁- လၽွပ္စစ္ႏွင့္အီလက္ထရြန္နစ္၊ ၂- အလွကုန္ပစၥည္းႏွင့္ေဆးဝါးဆိုင္ရာထုတ္ကုန္၊ ၃-အျခားပစၥည္း (စားကုန္၊ ကားႏွင့္ ေဆာက္လုပ္ေရးပစၥည္း) ေတြအရည္အေသြးစံသတ္မွတ္မႈကို MRA အရလုပ္ေနပါၿပီ။
AEC အေကာင္အထည္ေဖာ္တာ တတိယက႑အျဖစ္ေျပာလိုတာက 'အာဆီယံ၏ျပည့္စုံေသာရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမႈသေဘာတူ ညီခ်က္' (ASEAN Comprehensive Investment Agree-ment-ACIA) အရေဆာင္ရြက္ၿပီးနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ဆဲလုပ္ငန္းေတြ
အေၾကာင္းျဖစ္ပါတယ္။ ACIA ကို အဆင့္သုံးဆင့္နဲ႔အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအဆင့္သုံးဆင့္ကေတာ့ ၁-ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမႈလြတ္လပ္စြာလုပ္ေဆာင္ျခင္း (Investment Liberalization)၊၂- အေထာက္အပံ့ပံ့ပိုးေပးျခင္း (Facilitation)
နဲ႔၃-တိုးပြားေစရန္ေဆာင္ရြက္ျခင္း(Promotion)တို႔ျဖစ္ပါတယ္။InvestmentLibralizationက်ေတာ့InvestmentLawေတြကိုLibralizeလုပ္ဖို႔လိုတယ္။Libralizeကဘာလဲဆိုရင္နိုင္ငံျခားပိုင္ဆိုင္မႈရွယ္ယာကိုျမႇင့္ေပးဖို႔နဲ႔ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမႈဥပေဒကိုအျပည္ျပည္ဆိုင္ရာစံႏႈန္းမ်ားႏွင့္အညီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ
ျခင္း (Reform) ျဖစ္တယ္။

အခုျမန္မာျပည္က နိုင္ငံျခားရင္းႏွီး ျမႇုပ္ႏွံမႈဥပေဒမွာJoint Ventureကိုနိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမႈက ၄၉ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ ျပည္တြင္းက၅၁ ရာခိုင္ႏႈန္းဆိုၿပီးခြင့္ျပဳထားတာက အက်ဳံးဝင္ၿပီးသားျဖစ္တာ
ေပါ့။

ျမန္မာကအာဆီယံဥကၠ႒လုပ္တဲ့ႏွစ္ ၂ဝ၁၄ မွာ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမႈေတြမွာ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ့တခ်ိဳ႕က႑ေတြမွာ နိုင္ငံျခားပိုင္ဆိုင္မႈ ၁ဝဝ ရာခိုင္ႏႈန္းေပးထားတယ္။ အာဆီယံနိုင္ငံေတြက ရ၅ရာခိုင္ႏႈန္း Foreign Ownership ခြင့္ျပဳဖို႔ သေဘာတူထားတယ္။
ေနာက္ဆုံး Foreign Ownership က ရ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းပါ။စတုတၳက႑အျဖစ္ေျပာလိုတာက အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းပညာဝန္ထမ္းေတြ (Professionals) အာဆီယံနိုင္ငံေတြအတြင္း ေျပာင္းေရႊ႕လုပ္ကိုင္ခြင့္ (Skills Mobility) ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းပညာရပ္ဆိုင္ရာဝန္ေဆာင္မႈService ရွစ္မ်ိဳးကို အျပန္အလွန္အသိအမွတ္ျပဳျခင္းအစီအစဥ္ (Mutual Recognition Arrangements-MRA)သေဘာတူေဆာင္ရြက္ေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီMRA ရွစ္ခုမွာ အင္ဂ်င္နီယာ၊ သူနာျပဳ၊ ဗိသုကာ (Architecture)၊ ေျမတိုင္း (Surveying)၊ ေဆးဘက္ဆိုင္ရာဆရာဝန္၊သြားဆရာဝန္(Dentist)၊ စာရင္းကိုင္နဲ႔ခရီးသြားလုပ္ငန္း (Tourism)ဆိုင္ရာကၽြမ္းက်င္သူေတြပါဝင္ပါတယ္။ပ ဥၥမက႑အျဖစ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတာက ေဒသဆိုင္ရာဘ႑ာေရးစနစ္ပူးေပါင္းေရး (Financial Integration)ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို အဆင့္သုံးဆင့္နဲ႔အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအဆင့္သုံးဆင့္က ၁- ဘ႑ာေရးလုပ္ငန္းမ်ားပို၍လြတ္လပ္စြာလုပ္ကိုင္နိုင္မႈ၊ ၂- နိုင္ငံျခားေငြ ေငြလုံးေငြရင္းစာရင္းစနစ္နဲ႔ ၃- တစ္နိုင္ငံႏွင့္တစ္နိုင္ငံအခ်ိတ္အဆက္ရေနသည့္ေငြေၾကးေစ်းကြက္ ေတြနဲ႔ေဆာင္ရြက္ေနတာေတြျဖစ္ပါတယ္။အဲဒီအတြက္ အာဆီယံနိုင္ငံဘဏ္မ်ားစနစ္ပူးေပါင္းလုပ္ေရးေဆာင္ေဘာင္ (ASEAN Bank Integration Framework)ကို ၂ဝ၁၄ မွာစတင္ခဲ့တယ္။ အာဆီယံအရည္အခ်င္းသတ္မွတ္မီ ေသာဘဏ္မ်ား (Qualified ASEAN Banks-QAB) ဆက္ သြယ္တဲ့ကြန္ရက္ ေဆာင္ရြက္ေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။ အာဆီယံေငြေၾကးေစ်းကြက္ (ASEAN Capital Markets) ျဖစ္လာေရးအတြက္အာဆီယံစေတာ့အိတ္ခ်ိန္းကို စတင္အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈအျဖစ္စင္ကာပူ၊မေလးရွား၊ထိုင္း၊အင္ဒိုနီးရွား၊ဖိလစ္ပိုင္နဲ႔ဗီယက္နမ္နိုင္ငံေတြ'ကုန္သြယ္မႈလမ္းဆက္'(TradeLink)အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနၿပီျဖစ္တယ္။ဆ႒မက႑အျဖစ္သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးဆက္သြယ္ေရးအေကာင္အထည္ေဖာ္မႈျဖစ္ပါတယ္။ အာဆီယံအျမန္လမ္းမႀကီးမွာပါေနတဲ့လမ္းေတြ လာအိုနဲ႔ျမန္မာမွာ အတန္းအစား ၃ အျဖစ္အဆင့္ျမႇင့္ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ အာဆီယံ-ကူမင္းမီးရထားလမ္းမႀကီးအာဆီယံေလေၾကာင္းပ်ံသန္းမႈေစ်းကြက္ (ASEAN Single Aviation Market) အတြက္ ASEAN Open Sky ေပၚလစီေတြနဲ႔လုပ္ေဆာင္မႈေတြ တစ္ဆင့္ၿပီးတစ္ဆင့္တိုးတက္စြာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ၿပီျဖစ္ပါတယ္။ သတင္းဆက္သြယ္ေရးနဲ႔ နည္းပညာတည္ေဆာက္မႈမွာလည္း စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကိုအေထာက္အကူအားေပးေစမယ့္အေျခအေနမ်ိဳး ဦးစားေပးေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။
သတၱမက႑အျဖစ္ အေသးစားႏွင့္အလတ္စားစီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား (SME) ဖြံ့ၿဖိဳးေရးေဆာင္ရြက္တဲ့လုပ္ငန္းေတြျဖစ္ပါတယ္။ SME သင္ရိုးညႊန္းတမ္းမ်ားျပ႒ာန္းျခင္း၊ SME အေထာက္အပံ့ဌာနမ်ားဖြင့္လွစ္ျခင္း၊ လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္လုပ္ထုံးလုပ္နည္းဥပေဒမ်ား အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာအဆင့္မီျပင္ဆင္ျခင္း၊ ွၿန ေပၚလစီညႊန္းကိန္းမ်ားခ်မွတ္၍ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ လုပ္ငန္းေခ်းေငြလိုအပ္မႈအကဲျဖတ္မႈနည္းလမ္းမ်ား(SME Credit Rating Methodology)
ခ်မွတ္၍အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္း စတာေတြလုပ္ေဆာင္ေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။ေနာက္ဆုံးက႑အျဖစ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနဆဲျဖစ္တာက'ကမၻာႏွင့္ဆက္သြယ္ထားေသာအာဆီယံ'(GloballyEngagedASEAN)ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေတြက အာဆီယံနိုင္ငံမ်ားႏွင့္ အျခားနိုင္ငံမ်ား လြတ္လပ္စြာကုန္သြယ္မႈ(Free Trade Area-FTA) ဧရိယာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေတြက ASEAN+1FTA ေဆာင္ရြက္ျခင္းနဲ႔ ျပည့္စုံသည့္စီးပြားေရး တြဲဖက္လုပ္ေဆာင္ဖို႔သေဘာတူညီခ်က္ (Comprehensive Economic Partnership-CEPAgreement)အရ လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။အဲဒီ CEPနိုင္ငံေတြမွာ တ႐ုတ္နိုင္ငံေတြမွာ တ႐ုတ္၊ဂ်ပန္၊ေတာင္ကိုရီးယား၊ အိႏၵိယ၊ ၾသစေၾတးလ်နဲ႔ နယူးဇီလန္နိုင္ငံေတြျဖစ္ပါတယ္။ေနာက္ဆုံးတစ္ခုကေတာ့ 'ေဒသဆိုင္ရာျပည့္စုံသည့္စီးပြားေရးတြဲဖက္လုပ္ေဆာင္မႈ' ((Regional Comprehensive Economic Partnership-RCEP) ျဖစ္ပါတယ္။RCEP မွာအာဆီယံဆယ္နိုင္ငံအျပင္ CEP ေျခာက္နိုင္ငံနဲ႔ စုစုေပါင္း ၁၆နိုင္ငံသေဘာတူပူးတြဲလုပ္ငန္းေတြလုပ္ေဆာင္ဖို႔ သေဘာတူညီခ်က္ကို ၂ဝ၁၅ မွာ လက္မွတ္ထိုးၿပီးျဖစ္ပါတယ္။

ဖြံ့ၿဖိဳးၿပီးေျခာက္နိုင္ငံ (စင္ကာပူ၊ ထိုင္း၊ မေလးရွား၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ဖိလစ္ပိုင္၊ ဘ႐ူနိုင္း) မွာကေကာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈအေျခအေနကဘယ္လိုုရွိေနၿပီလဲ။

အထက္ကေျပာခဲ့တဲ့ AEC အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈက႑ရွစ္ခုအရေျပာရရင္ အဲဒီေျခာက္နိုင္ငံမွာ အားလုံးနီးပါးလိုအပ္ခ်က္ေတြ အေကာင္အထည္ေဖာ္ျပနိုင္ပါတယ္။ ဘ႐ူနိုင္းအေန
နဲ႔ 'ဘ႑ာေရးစနစ္ပူးေပါင္းေရးက႑' မွာ CLMVလိုႀကိဳးပမ္းေနရတာေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီက႑အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာမွာ BCLMV အစီအစဥ္နဲ႔ ဘဏ္ဝန္ထမ္းကၽြမ္းက်င္မႈျမႇင့္တင္ေရးအစီအစဥ္ (Capacity Building) မွာပါဝင္တာေတြ႕ရပါတယ္။အာဆီယံစေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမွာလည္း ဘ႐ူနိုင္းကမပါဝင္နိုင္ေသးပါ ဘူး။ နိုင္ငံေတြအားလုံးလိုေနတာက NTM နဲ႔ NTB ေလၽွာ့ခ်ေရး၊ASW/NSW အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရးနဲ႔ Connectivity လုပ္ငန္းေတြက်န္ပါတယ္။ Skill Mobility လုပ္ေနပါၿပီ။ Visa Exemption။ က်န္တဲ့ဟာေတြမွာလည္း အဲဒီလိုပဲ။ Movement of Skill Labour မွာလည္း ႏွစ္နိုင္ငံခ်င္းက သေဘာတူတယ္ဆိုရင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္နိုင္တယ္။ ေနာက္တစ္ခုကလည္းကုမၸဏီေတြရဲ့လက္ခံမႈေပါ့။ သူတို႔ကေနခန႔္ဖို႔ သေဘာတူညီတယ္ဆိုရင္လည္းၿပီးသြားတယ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳးဆိုေတာ့ နည္းနည္းေလး ကန႔္သတ္ထားတာေတာ့ရွိတယ္။ နိုင္ငံတစ္ခုခ်င္းစီမွာအရည္အခ်င္း
ကန႔္သတ္ခ်က္၊ လုပ္သက္ကန႔္သတ္ခ်က္၊ အေတြ႕အၾကဳံကန႔္သတ္ခ်က္ေတြ သတ္မွတ္ပုံ အနည္းနဲ႔အမ်ားမတူေသးတဲ့အတြက္ျဖစ္ပါတယ္။CMLV နဲ႔အျပန္အလွန္ဖြင့္ေပးရတဲ့ေနရာမွာလည္း ဒီကၽြမ္းက်င္
လုပ္သားကိစၥက ၾကန႔္ၾကာဦးမယ္ထင္တယ္။ သူတို႔က လြတ္လြတ္လပ္လပ္ဖြင့္ေပးလိုက္ရင္ ဒီဘက္က ဝုန္းခနဲဝင္နိုင္တာဆိုေတာ့။အသက္ေမြးပညာဝန္ထမ္း ျပည္ပမွာအလုပ္လုပ္တာ။
အမွန္ကေတာ့ အခုလည္း AEC မစခင္ကတည္းကလုပ္ေနတာပါပဲ။ ဥပမာ- ျမန္မာအင္ဂ်င္နီယာနဲ႔ ကြန္ပ်ဴတာပညာရွင္ေတြစင္ကာပူမွာလုပ္တယ္တို႔ရွိၿပီးသားပါ။ အခုဟာက အာဆီယံေဘာင္
မူနဲ႔ က်ယ္ျပန႔္စြာလုပ္တဲ့သေဘာနဲ႔ပါ။ အဲဒါ ပထမတစ္ဆင့္ကဒီအင္ဂ်င္နီယာဆိုရင္ ဒီနိုင္ငံထဲမွာ ASEAN Engineering Association ဆိုတာရွိတယ္။ သူ႔ကိုမွတ္ပုံတင္ရမယ္။ အဲဒီေတာ့မွသူက မွတ္ပုံတင္ထားတဲ့အင္ဂ်င္နီယာ လက္မွတ္ေပးလိုက္မယ္။ Qualification Requirment ေတြျပည့္ရင္ရၿပီေပါ့။ ျပည္တြင္းကရၿပီဆိုရင္ ASEAN မွာလည္း အဲဒီအဖြဲ႕အစည္းဖြဲ႕ထားတာရွိတယ္။ အဲဒီမွာတင္ေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ့္နိုင္ငံက ၿပီးသြားရင္ ဟိုမွာဆက္ၿပီးအတည္ျပဳဖို႔ လက္ခံဖို႔ ေလၽွာက္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီဝန္ထမ္းေတြက အာဆီယံမွာ အထူးလိုအပ္တဲ့အလုပ္သမားေတြျဖစ္လို႔ နိုင္ငံေတြအတြက္ အားလုံးအက်ိဳးျဖစ္ထြန္းတာပါ။
အာဆီယံက စီးပြားေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ တ႐ုတ္နဲ႔ေတာ္ေတာ္ေလးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနတာရွိတယ္။ ဆရာဆိုရင္ ၾသစေၾတးလ်-အာဆီယံပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈပရိုဂရမ္မွာ တာဝန္ယူေနတယ္။ ေနာက္အလားတူ တျခားနိုင္ငံ၊ တျခားေဒသေတြနဲ႔ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြလည္းရွိေနပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အာဆီယံရဲ့အနာဂတ္က ဘယ္ ကိုေရြ႕ေနလဲ၊ စီးပြားေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈအေနနဲ႔ ဘယ္နိုင္ငံ၊ဘယ္ေဒသေတြက အဓိကမိတ္ဖက္ေတြျဖစ္လာနိုင္လဲ။အထက္က က႑ရွစ္ခုမွာေဖာ္ျပခဲ့တဲ့အတိုင္း ASEAN & China FTA က ၂ဝ၁ဝ မွာလက္မွတ္ထိုးၿပီး အေကာင္ အထည္ေဖာ္ေနတယ္။ တ႐ုတ္နိုင္ငံအာဆီယံမွာရင္းႏွီးထားတဲ့ FDI က ၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္မွာ ၈.၆ ဘီလီယံထိတိုးလာတယ္။ သူကကုန္သြယ္မႈ၊ ဘ႑ာေရး၊ Property နဲ႔ စက္မႈလုပ္ငန္းေလးခုမွာအမ်ားဆုံးျမႇုပ္ႏွံတာေတြ႕ရပါတယ္။ကုန္သြယ္ေရးမွာ အာဆီယံနဲ႔တ႐ုတ္နဲ႔က ပိုမ်ားတယ္။ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အာဆီယံကုမၸဏီေတြကိုယ္တိုင္က တ႐ုတ္မွာ သြားၿပီးေထာင္ထားရင္းနဲ႔ သြားတာဆိုေတာ့ Values of SupplyChain မွာအဆက္အစပ္ရေနတယ္။ နဂိုကတည္းက သမိုင္းေၾကာင္းအရလည္းတ႐ုတ္နဲ႔ကမ်ားေနတယ္။ နိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမႈနဲ႔ပတ္သက္ရင္ေတာ့အီးယူက တ႐ုတ္ထက္သုံးဆပိုမ်ားတယ္။EU နိုင္ငံမ်ားဧရိယာအက်ပ္အတည္း (Euro Area Crisis) ျဖစ္သြားတဲ့ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္က ဘယ္လိုျဖစ္သြားသလဲဆိုေတာ့ အီးယူေစ်းကြက္ကိုအပို႔က်ဆင္းေတာ့ အာဆီယံအခ်င္းခ်င္းျပန္ပို႔ရတယ္၊တ႐ုတ္ကိုျပန္ပို႔ရတယ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳးဆိုေတာ့ တ႐ုတ္နဲ႔ကုန္သြယ္ေရး
ပိုမ်ားလာတယ္။CLMV က တ႐ုတ္နဲ႔မ်ားတယ္။ စင္ကာပူ၊ ထိုင္း၊ မေလးရွားလိုဟာမ်ိဳးကေတာ့ အီးယူတို႔၊ ယူအက္စ္တို႔၊ ကေမၻာဒီးယားဆိုရင္လည္း ယူအက္စ္နဲ႔မ်ားတယ္။ Historical Connection လို႔ေခၚမွာေပါ့။ ကေမၻာဒီးယားက ယူအက္စ္နဲ႔ကုန္သြယ္မႈက နဂိုကတည္းကရွိပုံရတယ္။ ျမန္မာရဲ့ကုန္သြယ္ေရးက အာဆီယံနိုင္ငံနဲ႔ပိုမ်ားတယ္။ အနာဂတ္ ၂ဝ၁၅ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အထက္ကေျပာခဲ့တဲ့ CEP နိုင္ငံနဲ႔လုပ္ငန္းေတြ၊ RCEP ထဲက ၁၆ နိုင္ငံနဲ႔
ပါဝင္တဲ့ စီးပြားေရး၊ နိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရးေတြ တိုးတက္လုပ္နိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

AEC နဲ႔ပတ္သက္လို႔ နည္းနည္းေမးခ်င္ပါတယ္ဆရာ။ ကိုယ့္ျပည္တြင္းမွာၾကားရသေလာက္ AEC နဲ႔ပတ္သက္ရင္ လုပ္ငန္းရွင္ေတြကအကာအကြယ္ေပးမႈ Protectionism ကိုေအာ္ေနၾကတယ္။သူတုုိ့ကို အစိုးရကအကာအကြယ္ေပးပါေပါ့။ ဒါေပမဲ့ အစိုးရကေတာ့ အာဆီယံရဲ့သေဘာတူညီမႈအတိုင္းေဆာင္ရြက္ေနရတာေပါ့။အဲဒီေတာ့တျခားအာဆီယံနိုင္ငံေတြမွာေကာ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဘယ္လိုေျပာၾကဆိုၾကလဲ။

စီးပြားေရးကို လြတ္လပ္စြာလုပ္ကိုင္တဲ့စနစ္ (Liberalization)က အကာအကြယ္ေပးျခင္းစနစ္ (Protectionism)ထက္ ထုတ္လုပ္ေရး၊ ကုန္သြယ္ေရး၊ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမႈ၊ အလုပ္အကိုင္စတဲ့အခြင့္အလမ္းပိုမ်ားေစလို႔ Liberalization ကိုလုပ္ရတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမွန္ကန္ဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ အေရးႀကီးပါတယ္။အာဆီယံနိုင္ငံေတြရဲ့ၿပိဳင္ဆိုင္မႈမွာ ႏွစ္မ်ိဳးေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။ ၁- တိုးတက္ၿပီး အာဆီယံေျခာက္နိုင္ငံနဲ႔ CLMV ၿပိဳင္
ဆိုင္ မႈ၊ ၂- အာဆီယံဆယ္နိုင္ငံနဲ႔ CEP နိုင္ငံေတြ၊EU နဲ႔ အေမရိကန္ စတဲ့ ကမၻာနဲ႔ၿပိဳင္ဆိုင္ေရး ေတြ႕ရလိမ့္မယ္။အာဆီယံရဲ့လုပ္ထုံးလုပ္နည္းလည္း ေယဘုယ်အေနနဲ႔ႏွစ္ရပ္ေတြ႕ရလိမ့္မယ္။ ၁- အာဆီယံေျခာက္နိုင္ငံက CLMV
ကူညီျခင္း၊ ဖြံ့ၿဖိဳးမႈနိမ့္ျမင့္ကြာတာနည္းပါးေရး၊ ၂- အာဆီယံဆယ္နိုင္ငံနဲ႔ တျခားနိုင္ငံေတြ အၿပိဳင္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တြဲဖက္ၿပီးပဲျဖစ္ျဖစ္ သတို႔လုပ္ရတယ္။ လုပ္ငန္းရွင္ေတြက နိုင္ငံေရးသမားေတြကို မဲထည့္ထားတာတို႔၊ ဘ႑ာေရးထည့္ထားတာ အဲဒါမ်ိဳးရွိေတာ့လုပ္ငန္းရွင္ေတြဘက္ကို ျပန္ၾကည့္တာမ်ိဳးလည္းပါမယ္။ အင္ဒိုနီးရွားမွာအစပိုင္းကရွိတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့အစိုးရလက္လက္မွာ။ အခ်ိဳ႕လုပ္ငန္းေတြမွာ ဖြင့္လိုက္၊ ပိတ္လိုိက္ျဖစ္ၿပီး အခက္အခဲရွိတာေပါ့။ သူတို႔က မျပတ္သားဘူးဆိုၿပီး ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံသူေတြကျမင္တယ္။ဒါေပမဲ့ ေနာက္လာတဲ့အစိုးရကေတာ့ အထူးသျဖင့္ေတာ့ စီးပြားေရးမွာအဟန႔္အတားျဖစ္တဲ့ ေပၚလစီေတြ၊ ဥပမာ- အစိုးရက ဓာတ္ဆီ၊
ေလာင္စာဆီေတြကိုအေထာက္အပံ့ေပးေနတဲ့(SubsidyPolicy)နဲ႔ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းေတြအကြယ္ေပးထားတဲ့ေပၚလစီကိုထုတ္လိုက္တယ္။အဲဒီလိုရပ္ၿပီးLiberalizationလုပ္တာကစီးပြားေရးစနစ္ႀကီးတစ္ခုလုံးပိုမိုထိေရာက္ရွင္သန္ေစလို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ေနာက္တစ္ခုကလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔အျမင္အရကၽြန္ေတာ္တို႔နိုင္ငံမွာ အျမန္လုပ္လိုက္လို႔ေပါ့ေလ။ Liberalizeလုပ္တယ္ဆိုတာ အရင္ဆုံးကိုယ့္နိုင္ငံကလုပ္ငန္းရွင္ေတြ ပထမဆုံး၊ေငြ၊ နည္းပညာနဲ႔ အားေပးေျမေတာင္ေျမႇာက္ရမယ္။ ၿပီးေတာ့မွ
ၿပိဳင္နိုင္ၿပီဆိုေတာ့မွ ဒုတိယအဆင့္အျဖစ္ ဟိုဘက္နိုင္ငံျခားကိုဖြင့္ေပး။ အဲဒီလိုမ်ိဳးႏွစ္ဆင့္ေလာက္လုပ္ရမွာေပါ့။

National Single Window (NSW) မွာ ျမန္မာက ဘာေၾကာင့္မၿပီးတာလဲ။ ဘယ္အပိုင္းေတြ အဓိကက်န္ေနတာလဲ။

NSW စတင္အသုံးျပဳျခင္းကို အာဆီယံခုနစ္နိုင္ငံမွာ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္အတြင္းစတင္နိုင္ခဲ့ပါတယ္။ က်န္သုံးနိုင္ငံ CLMကလည္း လိုအပ္ခ်က္ေတြျပင္ဆင္ၿပီးလုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ မၿပီးေသးရတဲ့အဓိကအေၾကာင္းရင္းေတြက ၁- ဥပေဒအသစ္မ်ားျပ႒ာန္းရန္လိုအပ္ခ်က္မ်ားရွိျခင္းႏွင့္ တည္ရွိၿပီးဥပေဒႏွင့္လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ားျပင္ရန္လိုျခင္း၊ ၂- အီလက္ထရြန္နစ္အေကာက္ခြန္စနစ္က်ယ္ျပန႔္စြာမသုံးနိုင္ေသးျခင္း၊ ၃- နည္းပညာဆိုင္ရာလုပ္ငန္းကၽြမ္းက်င္မႈလိုေနျခင္း၊ ဥပမာ- အေကာက္ခြန္အမ်ိဳးအမည္သတ္မွတ္မႈ၊ အေကာက္ခြန္ပစၥည္းတန္ဖိုးျဖတ္မႈ၊ ၄- အေကာက္ခြန္လုပ္ငန္းေခတ္မီကိရိယာနည္းလမ္းမသုံးနိုင္မႈ၊ ဥပမာ- အႀကီးစားကုန္တင္ယာဥ္ကားႀကီးမ်ား အလိုအေလ်ာက္စက္ျဖင့္စစ္ေဆးေသာ
စနစ္ (Cargo/Vehicle Inspection System) မသုံးနိုင္ေသးျခင္း။ နယ္စပ္ NSW မွာ ႏွစ္နိုင္ငံကရွိတဲ့ Officer ေတြ တစ္႐ုံးတည္းမွာထိုင္ရမယ္။ ဥပမာ- ျမန္မာျပည္ကဥပေဒက ျမန္မာျပည္က အရာရွိက တျခားတိုင္းျပည္မွာသြားလုပ္လို႔မရဘူး။ ဥပေဒကို
ျပင္ဖို႔လိုတယ္။ ကြန္တိန္နာႀကီးေတြလာတဲ့အခါက်ေတာ့ ScreeningMachineႀကီးေတြလိုတယ္။ အဲဒါေတြမွာလည္းအခက္အခဲရွိတယ္။Technicalပိုင္းမွာလည္းလိုလာတယ္။ပို႔ကုန္၊ သြင္းကုန္ပုံစံေတြကြန္ပ်ဴတာစနစ္သုံးရမယ္။အဲဒါအတြက္ပုဂၢလိက ကုမၸဏီေတြNSW
မွာပါဝင္ဖို႔လုပ္ေပးရမယ္။ဒါမွ အဆင့္ဆင့္Processေလ်ာ့သြားမယ္၊အခ်ိန္လည္းေလ်ာ့သြားမယ္။

AEC ၊ AFTA ဆို ၾကားတာနဲ႔ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကလန႔္ေနတယ္။တစ္ဖက္မွာလည္း ပုဂၢလိကက႑ကဦးေဆာင္သူေတြ၊ ပညာရွင္ေတြကအာဆီယံရဲ့သန္းေျခာက္ရာေစ်းကြက္ကို အခြင့္အလမ္းအေနနဲ႔အသုံးခ်လို႔ရတယ္လို႔ တိုက္တြန္းေနၾကတာရွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ဆရာ့အျမင္အရဆိုရင္ေကာ ဒီအာဆီယံခ်ိတ္ဆက္မႈက ျမန္မာအပါအဝင္ CMLVအတြက္ အခြင့္အလမ္းနဲ႔စိန္ေခၚမႈ ဘယ္ဘက္ကပိုအေလးသာမယ္လို႔ျမင္လဲ။

AFTA မွာ သြင္းကုန္ခြန္မရွိဘဲ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈကိုအေျခခံထားတယ္။ ျပင္ဆင္ထားတာနဲ႔ ယွဥ္ၿပိဳင္နိုင္မႈနည္းတာေပါ့။ ဒါေၾကာင့္လည္း CLMV ကိ ု ၂ဝ၁၈ ဆု ိ ၿပီးေနာက္ဆုတ္ေပးတယ္။ ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းေတြစိုးရိမ္တာကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ျမန္မာနိုင္ငံမွစိုးရိမ္တာမဟုတ္ဘူး။ ထိုင္း၊ အင္ဒိုနီးရွားနဲ႔ ဖိလစ္ပိုင္မွာလည္း စိုးရိမ္ေနၾကတာေပါ့။ ကိုယ့္လုပ္ငန္းပ်က္မလားဆိုၿပီး။ ဘာေၾကာင့္စိုးရိမ္ေနၾကတာလဲဆိုေတာ့ တ႐ုတ္ကုန္ပစၥည္းေတြက ဝင္လာတယ္။CLMV ရဲ့ထုတ္ကုန္ေတြထက္ ေစ်းသက္သာတယ္။ အရည္အေသြးေကာင္းတယ္။ ေခတ္မီလူႀကိဳက္မ်ားတယ္။ အေၾကာင္းကေခတ္မီနည္းပညာေတြနဲ႔ထုတ္လုပ္နိုင္လို႔ျဖစ္တယ္။ အဲဒီလိုပဲအာဆီယံေျခာက္နိုင္ငံနဲ႔ CEP နိုင္ငံေတြ၊ အီးယူနဲ႔ အေမရိကန္ထုတ္ကုန္ေတြမွာလည္း အရည္အေသြးေကာင္းတယ္။ လူႀကိဳက္မ်ားတယ္။ ေစ်းလည္းသိပ္မႀကီးဘူး။ အေၾကာင္းကေတာ့ အေရအတြက္မ်ားမ်ားထုတ္နိုင္ၿပီး ပစၥည္းတစ္ခုရဲ့ထုတ္လုပ္စရိတ္နည္းလို႔ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေတြက CLMV ကိုစိန္ေခၚမႈလို႔လည္း ေျပာနိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ AFTA ေၾကာင့္ CLMV မွာ အခြင့္အလမ္းပြင့္ၿပီးအက်ိဳးရွိတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔တ႐ုတ္ကုန္ပစၥည္းကဝင္တာလဲဆိုေတာ့ လုပ္အားခသက္သာတဲ့အေျခအေန အျမဲမရရွိနိုင္ဘူး။ရန္ကုန္မွာလည္းၾကည့္ေပါ့။ လုပ္အားခသက္သာတယ္ဆိုၿပီး စက္႐ုံ
ေတြဝင္လာၿပီးေတာ့ အခုလုပ္အားခကျပန္တက္သြားျပန္ေရာ။ ေျပာခ်င္တာက ၁- တ႐ုတ္နိုင္ငံလုပ္ခနိမ့္ၿပီး ထုတ္လုပ္စရိတ္သက္သာေပမဲ့ တစ္ခ်ိန္မွာတက္ၿပီး CLMV ရဲ့လုပ္ခထက္ျမင့္ပါမယ္။ တစ္
ခ်ိန္တည္းမွာ Product တင္မကဘူး။Technology ပါပါလာတာကိုး။ အဲဒါကိုကၽြန္ေတာ္တို႔ကသင္ယူၿပီး Technology ရေအာင္ လုပ္ရင္ အဲဒါအက်ိဳးအျမတ္ပဲေလ။ ခ်က္ခ်င္းဒီမွာ စက္အသစ္ေတြသုံးနိုင္တဲ့အခါက်ေတာ့ထုတ္လို႔ရတယ္ေလ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ
လိုတာက အရင္းအႏွီးပဲလိုတာ။ လူတိုင္းလုပ္တတ္သြားၿပီ။ AutoMachine ေတြအက်ိဳးေက်းဇူးေပါ့။ ၃- ေနာက္အက်ိဳးေက်းဇူးကေတာ့ ေလာေလာဆယ္မၿပိဳင္နိုင္ေတာ့Regional ProductionNetwork ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ထုတ္ကုန္ရဲ့အစိတ္အပိုင္းေတြ
(Spare Parts) ေရာင္းတဲ့အဆင့္မွာရွိမယ္ေလာေလာဆယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ သူက Image Hit ျဖစ္ေနတယ္ေလ။ အဲဒီအစိတ္အပိုင္းေတြကလည္း အာဆီယံမွာ Growing Industry ျဖစ္ေနေတာ့ အဲဒါနဲ႔လည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔က အခြင့္အေရးအျဖစ္ဝင္ၿပိဳင္
နိုင္တယ္။ မဟုတ္ရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ေရာင္းေပးမယ့္လူရွာေနရတယ္။ အခုဟာက Supplier က သူ႔ Network နဲ႔သူရွိၿပီးသားဆိုေတာ့ မာလ္တီေနရွင္နယ္ ကုမၸဏီေတြနဲ႔တြဲနိုင္တဲ့အတြက္ အခြင့္အေရးရတယ္။ ေနာက္ထပ္ဆယ္ႏွစ္၊ ၁၅ ႏွစ္ၾကာလာရင္ အဲဒီနည္းပညာနဲ႔လုပ္ေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ့္ျပည္တြင္းမွာ Joint Venture ျဖစ္ေစ၊ Auto Mobile အလုံးလိုက္ျဖစ္ေစဝင္လာနိုင္တယ္။ ေလာေလာဆယ္ကေတာ့ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းေတြျပဳတ္မသြားေအာင္အစိုးရရဲ့ေပၚလစီနဲ႔ ေငြေၾကး၊ နည္းပညာ စတဲ့ပံ့ပိုးမႈေတြေပးၿပီးျပည္တြင္းလုပ္ငန္းေတြၿပိဳင္ဆိုင္ေစနိုင္မယ့္အခြင့္အလမ္းေတြလုပ္ေပးဖို႔လိုပါတယ္။ ၄- အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းေတြ CLMVမွာတိုးလာနိုင္ပါတယ္။ လခေတြလည္းတိုးရလာပါမယ္။ ၅- အလုပ္
သမားေတြရဲ့နည္းပညာတတ္ကၽြမ္းမႈတိုးလာေစမယ္။ ၆- အလုပ္ကလူမႈဖူလုံမႈရန္ပုံေငြ စတာေတြစုေဆာင္းရရွိလာနိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာနိုင္ငံကစိုက္ပ်ိဳးေရးအဓိကနိုင္ငံျဖစ္တယ္။ ေနာက္ ေမြးျမဴေရးအထိုက္အေလ်ာက္ရွိတယ္။ Manufacturing ကုန္ထုတ္လုပ္မႈလုပ္ငန္းက႑က ေတာ္ေတာ္အားနည္းေနေသးတယ္။ ဒီလိုအေျခအေနမွာ ျမန္မာအေနနဲ႔ AEC ၊ AFTA ကေန ဘာေတြအက်ိဳးေက်းဇူးရေအာင္လုပ္သင့္လဲ။

အမွန္ေတာ့ Comparative Advantage ကေန CompetitiveAdvantageရတဲ့လုပ္ငန္းကို ထပ္တိုးခ်ဲ႕ဖို႔လိုတာေပါ့။Comparative Advantage ဆိုတာ ကိုယ့္မွာရွိတဲ့ Natural Resources ေပါ့။ Water Resources က တျခားနိုင္ငံေတြမွာရွားတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာေတာ့ Natural Resources က ဧရာဝတီျမစ္