ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ စႏၵယားအိုေလးအေၾကာင္း

 မွတ္စုၾကမ္း

 

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ စႏၵယားအိုေလးအေၾကာင္း
--------------------

ျမန္မာဘုရင္မ်ားေခတ္အခါတုန္းက အဂၤလိပ္ေတြ ဝင္လာေတာ့ တကူးတက သယ္ယူလာၿပီး တီးခတ္ ေလ့ရွိတဲ့ တူရိယာပစၥည္း တမ်ဳိး ရွိပါတယ္။ ဒီ တူရိယာ ဟာ တခမ္းတနား ထုထည္နဲ႔ မဟူရာ အေရာင္ ေတာက္လို႔ ေနတယ္။ ႐ုတ္တရက္ၾကည့္လိုက္တဲ့ အခါလည္း စက္ယႏၲယား ႀကီးနဲ႔ တူလြန္းလွပါတယ္။ အဂၤလိပ္ေတြကေတာ့ ဘယ္လိုေခၚတယ္ဆိုတာကို ေျပာျပတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာေတြ အေနနဲ႔ ကေတာ့ ဒါႀကီးကို စက္ယႏၲယား တူရိယာလို႔သာ တြင္တြင္ေခၚဆိုလာခဲ့တယ္။ ဒီလိုနဲ႔ပဲ "စႏၵယား" ဆိုတဲ့ ေဝါဟာရ အသစ္နဲ႔ တူရိယာေလး ျမန္မာေတြၾကားမွာ ထင္ေပၚ ေက်ာ္ၾကားလာခဲ့တယ္။

ဂီတ သမားေတြအတြက္ တီးခတ္တဲ့ အပိုင္းဟာ ျပႆနာ မဟုတ္ေပမယ့္ ဒီ တူရိယာ အတြင္းပိုင္း ယႏၲယားေတြကို ထိန္းသိမ္းမြမ္းမံျခင္းကိုပါ ျပဳလုပ္ႏိုင္တဲ့လူ ေရွးယခင္တုန္းက ရွားလြန္းလွပါတယ္။ ဒီလို ထိန္းသိမ္းမႈ မရွိတဲ့ စႏၵယားေတြအတြက္ အပူပိုင္းေဒသ ဆိုတာဟာ သိပ္ၿပီး အေကာင္းႀကီးထဲမွာ မပါပါဘူး။ အသံအိုးေတြ အေနနဲ႔ အပူဒဏ္ေၾကာင့္ ပ်က္စီးႏိုင္ သလို စိုထိုင္းတဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္ေၾကာင့္ ႀကိဳးမ်ားေျပေလ်ာ့ျခင္း၊ အသံအိုးမွာ ရွိတဲ့ အပ္တံုး ကေလးမ်ား ပ်က္စီးျခင္း၊ ေနာက္ဆံုး ျခစားလို႔ အတြင္း တည္ေဆာက္ပံုေတြ ယိုယြင္းကာ လံုးဝ တီးမရေတာ့ တဲ့ အေျခအေန အထိကို ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

ဒီလို ေဟာင္းႏြမ္းယိုယြင္းၿပီး လႊင့္ပစ္ရလုဆဲဆဲ စႏၵယား အိုႀကီး တစ္လံုးဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ အနာဂတ္ အတြက္ အရမ္းကို အေရးပါတဲ့ ေနရာကေန တာဝန္ထမ္းေဆာင္သြားတယ္ ဆိုရင္ စာဖတ္သူ တို႔ အံ့ၾသ ၾကမိ လိမ့္မယ္ လို႔ထင္ပါတယ္။

တကၠသိုလ္ရိပ္သာလမ္းက အိမ္တစ္အိမ္ရဲ႕ အေပၚထပ္ ဧည့္ခန္းထဲမွာ YAMAHA စႏၵယားအိုႀကီး တစ္လံုး ရွိပါတယ္။ Johann Pachelbel ရဲ႕ Canon ေတးသြားဟာ ဒီ စႏၵယား ပိုင္ရွင္ အႏွစ္သက္ဆံုး ေတးသြား ျဖစ္ၿပီးေတာ့ မၾကာခဏ ဆိုသလို စြဲမက္စြာ တီးခတ္ေလ့ရွိပါတယ္။

ကင္ဆာေရာဂါနဲ႔ ဆံုးပါးသြားခဲ့ၿပီ ျဖစ္တဲ့ စႏၵယားပိုင္ရွင္ရဲ႕ ခင္ပြန္းသည္ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္က ေနာက္ဆံုး အႀကိမ္ အျဖစ္ သူမဆီကို အလည္လာ သြားစဥ္တုန္းက ဒီ Canon ေတးသြားေလးကို မ်က္ရည္မ်ားနဲ႔ သူမ တီးခတ္ခဲ့ ဖူးပါတယ္။

ခင္ပြန္းျဖစ္သူ အဂၤလန္ ျပန္ေရာက္သြားတဲ့ အခါမွာလည္း အိမ္အနီးက ျဖတ္သြားသူတိုင္း ကို မွာ ေလ့ရွိတာက သူမရဲ႕ စႏၵယားသံကိုပါ။ ဒီအိမ္အထဲကေန စႏၵယားသံ ၾကားရင္ က်ဳပ္ဆီ ဆက္သြယ္ပါ ဆိုၿပီး မွာရတဲ့အထိကို ဇနီးသည္ အသက္ရွင္ေရး မရွင္ေရးက စႏၵယားသံ အဆံုးအျဖတ္ ေပၚမူတည္တယ္လို႔ သူမ ခင္ပြန္း ယံုၾကည္ပါတယ္။

ဒီစႏၵယားအိုႀကီးဟာ Johann Sebastian Bach ရဲ႕ Brandenburg Concertos ေတးသြားေတြ ဆိုညည္းခဲ့ဖူးသလို Béla Bartók ရဲ႕ Piano Sonata နဲ႔လဲ စႏၵယားရွင္ကို ေခ်ာ့သိပ္ခဲ့ဖူး ပါတယ္။ Telemann, Mozart ႏွင့္ Clementi တို႔လို ဂီတပညာရွင္ေတြနဲ႔လဲ သူမဟာဒီစႏၵယားအိုႀကီးကေန တဆင့္ ရင္းႏွီးကၽြမ္းဝင္ခဲ့ရပါတယ္။ ကာလၾကာရွည္စြာ အာဏာရွင္ စစ္အစိုးရကို အတိုက္အခံ လုပ္ လာခဲ့တဲ့ သူမရဲ႕ ပင္ပန္း ႏြမ္းနယ္မႈမ်ား/ မေက်နပ္မႈမ်ား ကို ဒီစႏၵယားအို တစ္လံုးကသာ ေျဖေလ်ာ့ ေပးႏိုင္စြမ္း ရွိပါတယ္။

၁၉၉၇ ခုႏွစ္က အဂၤလိပ္ သတင္းစာဆရာ ဂၽြန္ပီလ္ဂါ နဲ႔ အင္တာဗ်ဴး လုပ္စဥ္အခါတုန္းကလဲ မၾကာ မၾကာဆိုသလို သူမဟာ စိတ္အရမ္းျမန္ေၾကာင္း၊ စိတ္ဆိုးစရာရွိလာတဲ့အခါ စႏၵယား ေျခနင္း ေတြကို တအားဖိနင္း ပစ္လို႔ ႀကိဳးေတြ ခနခန ျပတ္ဖူးေၾကာင္း ထည့္သြင္း ေျပာဆိုခဲ့ ဖူးပါတယ္။

၂၀၀၄ ခုႏွစ္မွာလည္း တစ္ခါ ကဗ်ာဆရာ ဦးတင္မိုး ေနအိမ္ အက်ယ္ခ်ဳပ္ က်တယ္ ဆိုတဲ့ အသံအၾကား အရမ္း ေပါက္ကြဲ သြားတဲ့ ေဒါသကို သူမဟာ စႏၵယားအေပၚမွာ စုပံု ေဖာက္ခြဲခဲ့ ဖူးပါတယ္။ အဲ့ဒီ တုန္းက တီးကြက္ ေတြေၾကာင့္ စႏၵယား ကီးေတြ ျပဳတ္ကုန္ရတဲ့ အထိပါ။

“Walk On” လို႔ အမည္ရတဲ့ ေတးသီခ်င္းက သူမအတြက္ အိုင္းရစ္ တီးဝိုင္း ျဖစ္တဲ့ U2 အဖြဲ႕ကေန ဂုဏ္ျပဳေရးသား ထားတာျဖစ္ၿပီး ဒီ သီခ်င္း ပါတဲ့ “All that you can't leave behind” အဲယ္လ္ဘမ္ဟာ ၂ဝဝဝ ခုႏွစ္ ဂရမ္မီဆုရ ဓာတ္ျပား ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ၅ ႏွစ္ အၾကာမွာ အိုင္းရစ္ အဆိုေတာ္ႏွစ္ဦး ျဖစ္တဲ့ Damien Rice နဲ႔ Lis Hannigan တုိ႔ ႏွစ္ဦးက “Unplayed Piano” အမည္ရွိတဲ့ ေတးသီခ်င္းကို သူမနဲ႔ သူမ စႏၵယား အတြက္ ဂုဏ္ျပဳလွ်က္ ထုတ္ေဝခဲ့ ျပန္ပါတယ္။

၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္ကာလ တုန္းက ၿဗိတိသွ် အဆိုေတာ္ Annie Lennox အေနနဲ႔ ဒီ ျမန္မာႏိုင္ငံက စႏၵယား ပိုင္ရွင္နဲ႔ သူမ ပိုင္ဆုိင္တဲ့ YAMAHA စႏၵယားအိုႀကီး အေၾကာင္းကို ၾကားသိရတဲ့ အခါမွာလည္း ရန္ပံုေငြ ရွာေဖြၿပီး စႏၵယား အသစ္ တစ္လံုးကို ဝယ္ယူခဲ့ကာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ စႏၵယားရွင္ အား ေပးရန္ အာဏာပိုင္မ်ား ကို အေတာ္ ေတာင္းေတာင္းပန္ပန္နဲ႔ ေျပာခဲ့ၾကရဖူးပါတယ္။

ယခုအခါမွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ပြင့္လင္းလာၿပီး ကမၻာအရပ္ရပ္မွ အေရးႀကီးပုဂၢိဳလ္မ်ား ဝင္ထြက္ လာၾကပါၿပီ။ စႏၵယားရွင္ ဆိုတဲ့ အႏုပညာသည္ေအာက္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဆိုတဲ့ အမ်ိဳးသမီး ဟာ ရဲဝံ့စြာ ထြက္ေပၚ လာပါၿပီ။ အက်ယ္ခ်ဳပ္က လြတ္ေျမာက္ရံုသာမက ႏိုင္ငံ့တိုးတက္ေရးအတြက္ အင္တိုက္ အားတိုက္ လုပ္ေဆာင္ ႏိုင္ေနပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ တကၠသိုလ္ရိပ္သာလမ္းက အိမ္တစ္အိမ္ရဲ႕ အေပၚထပ္ ဧည့္ခန္းထဲမွာ ျမန္မာ့သမိုင္းေတြ အျပည့္နဲ႔ YAMAHA စႏၵယားအိုႀကီး တစ္လံုးရွိေနဆဲပါပဲ။

ref: http://theappendix.net/issues/2013/7/solitude-and-sandaya-the-strange-history-of-pianos-in-burma
http://articles.latimes.com/2012/nov/15/world/la-fg-myanmar-piano-tuner-20121116

- မွတ္စုၾကမ္း #kyawnge