Motivation ၏ အစတစ္စ

 

ေက်ာက္သင္ပုန္း

 

Motivation ၏ အစတစ္စ

Motivation ဆိုတာက တစ္စုံတစ္ခုကို ျပဳလုပ္ဖို႔အတြက္ မိမိစိတ္ထဲမွာ တည္ရွိသြားေသာ တည္ေဆာက္မိသြားေသာ အေၾကာင္းအရာ အျဖစ္အပ်က္ အေတြ႔အၾကဳံ ေလ့လာမႈ စသည့္ အရာတို႔ကို ေပါင္းစပ္ထားမႈ ျဖစ္ပါသည္။လူတိုင္းတြင္ Motivation ရွိၾကသည္။Motivation အတြက္ အေကာင္းဆုံး အဓိပၸါယ္မွာ Something is happing in your herat ဟူေသာ စကားေလးသည္ Motivation အတြက္ အေကာင္းဆုံး ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ေသာ စကားျဖစ္ပါသည္။

ေအာင္ျမင္ခ်င္သူတိုင္းအတြက္ မရွိမျဖစ္ လိုတာကလည္း Motivation ပင္ျဖစ္သည္။Motivation သည္ Behavior ကို ျပဳဳျပင္ေျပာင္းလဲႏိုင္ေသာ သေဘာရွိသည္။Psychological ကို မူတည္ျပီး Motivation ၏ Specific Behavior သည္ ေျပာင္းလဲသြားသည္။ဥပမာဆိုရေသာ္ - စာေမးပြဲေအာင္လွ်င္ မိခင္က စက္ဘီးဝယ္ေပးမယ္ဟု သားကို ေျပာထားေသာအခါ စာကိုပိုမို ၾကိဳးစားလာျခင္းသည္ Incentive Motivation ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။

ဒါေၾကာင့္ Motivation တြင္ မတူျခားနားေသာ အမ်ိဳးအစားမ်ားကို ေတြ႔ျမင္ရပါသည္။ထိုအထဲတြင္ အေျခခံက်ေသာ Motivation Types ႏွစ္မ်ိဳးကို ေတြ႔ရသည္။
1. Intrinsic Motivation
2. Extrinsic Motivation ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးကို အေျခခံသည္။
Intrinsic Motivation သည္ Internal မွ ျဖစ္လာေသာ Motivation အမ်ိဳးအစား ျဖစ္ပါသည္။Desire ဟုေခၚေသာ လိုခ်င္မႈ ဆႏၵေၾကာင့္ Motivation ကို ျဖစ္ထြန္းေစသည္။တရားဘာဝနာ အားထုတ္ေနေသာ ေယာဂီသူေတာ္စင္သည္ ေလာကီလြတ္ေျမာက္မႈကို လိုခ်င္ေသာေၾကာင့္ ၾကိဳးစားေနေသာ Motivation ျဖစ္သည္။

ထိုနည္းတူစြာ အလုပ္ကို ၾကိဳးစားျပီး လုပ္ေဆာင္ေနေသာ သူတစ္ေယာက္သည္ မေအာင္ျမင္မွာ ေၾကာက္ေသာ Fear ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ထို႔ေၾကာင့္ Motivation သည္ လိုအပ္ေသာ သင္၏ စိတ္အေျခခံကို မူတည္သည္။ထိုစိတ္ကို မူတည္ျပီး ျဖစ္တည္ေသာ Specific Behavior ျဖစ္ေစသည္မွာ လြန္စြာပနာရသည္။

Intrinsic Motivation သည္ ေအာက္ပါ အခ်က္ ၃ ခ်က္တြင္ မ်ားစြာ မူတည္သည္။၎တို႔မွာ-
1. Competence: succeeding in what you do.
2. Relatedness: connecting with others.
3. Autonomy: being in control of your life. တို႔ျဖစ္ပါသည္။

ထို႔အျပင္ external ေၾကာင့္ ျဖစ္ထြန္းေသာ Extrinsic Motivation မွာ Reward နဲ႔ Threat ေၾကာင့္ ျဖစ္ေစသည္။Motivation တည္ေဆာက္ရာတြင္ Intrinsic ေရာ Extrinsic ေရာ ရွိမွသာ တည္ေဆာက္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။Extrinsic ေၾကာင့္ Intrinsic ျဖစ္ေစသလို Intrinsic ေၾကာင့္လည္း Extrinsic ျဖစ္ေစပါသည္။

Extrinsic Motivation ကို (4) ပိုင္းျခားႏိုင္သည္။အဆိုပါ (4) မ်ိဳးမွာ -
1. External Motivation
2. Introjected Motivation
3. Identified Motivation
4. Integrated Motivation တို႔ျဖစ္ပါသည္။Environment မွ တိက်ေသာ ထိမိေသာ ရိုက္ခတ္မႈတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚေသာ Motivation အမ်ိဳးအစားတို႔ ျဖစ္ပါသည္။

ဥပမာတစ္ခု အေနျဖင့္ ေနာင္ရုိးတိုက္ပြဲကို ၾကည့္လွ်င္ ဘုရင့္ေနာင္ ျမွင့္တင္ခဲ႔ေသာ Motivation အမ်ိဳးအစားမ်ားမွာ Intrinsic ႏွင့္ Extrinsic ကို ေပါင္းစပ္ထားသည္။Desire & Fear , Reward & Threat တို႔ပါဝင္သည္။Motivation Type မ်ားကိုမူ ေပၚလြင္စြာ ေတြ႔ရသည္။
1. Incentive Motivation
2. Fear Motivation
3. Self Motivation စသည့္ Motivation မ်ားကို ေတြ႔ျမင္ရသည္။

Motivation Theories မ်ားသည္ အမ်ားအားျဖင့္ ေအာက္ပါ အခ်က္တို႔ကို မူတည္ျပီး ေပၚေပါက္လာသည္။
1. Natural & Rational
လူတို႔၏ need,want,demand တို႔ကို မူတည္ျပီး ျဖစ္တည္ေသာ သေဘာတရားမ်ား
2. Content & Process
How ႏွင့္ What ကို ကြဲျပားေစျပီး လုပ္ေဆာင္ေစေသာ သေဘာတရား တို႔ျဖစ္ပါသည္။

ထင္ရွားေသာ Theories မ်ားမွာ -
1. Push - Pull Theory
2. Drive Theory
3. Socio-Culture Theory(Known as Social Motivation)
4. Maslow's Hierarchy Theory
5. Herzberg's Two Factors Theory
6. Alderfer's ERG Theory
7. Goal Setting Theory စသည့္ Theories မ်ားပါဝင္ပါသည္။အျခားေသာ Theories ေျမာက္ျမားစြာလည္း က်န္ရွိပါေသးသည္။

မိမိတို႔သည္ Motivation အားေကာင္းေအာင္ ျပဳလုပ္ရာတြင္ မိမိတို႔၏ SWOT Analysis ကို ေကာင္းစြာ ဆန္းစစ္ရမည္။သို႔မွသာ မိမိတို႔ လိုခ်င္ေသာ မိမိတို႔ေရာက္ခ်င္ေသာ GOAL / OBJECTIVE တို႔ကို ေရာက္ရွိႏိုင္မည္။Motivation သည္ စိတ္ကို အေျခခံေသာေၾကာင့္ စိတ္တည္ျငိမ္ေအာင္ အရင္ဆုံး ျပဳလုပ္ရမည္။တည္ျငိမ္မႈ ရွိမွသာ မွန္ကန္ေသာ လားရာကို မွန္းဆႏိုင္မည္။Motivation ျဖစ္ထြန္းရာတြင္လည္း အပ္စပ္ေသာ Motivation ျဖစ္ျပီး ေအာင္ျမင္မႈကို ေရာက္ရွိႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။

ေဝျဖိဳးဟိန္း (HRM Learner)