သက္တမ္း ႏွစ္ေပါင္း ၁၃၀ တိုင္လုၿပီ
ဆူးငွက္
“အုတ္ က်စ္ ေက်ာ္ ေအး – မႏၲေလး” ဆိုတဲ့ ရာဇဝင္သေကၤတအရ ၁၂၂၁ ခုႏွစ္၊ ကဆုန္လျပည့္ ေက်ာ္ ၇ ရက္ ေန႔မွာ ခုနစ္ဌာနနဲ႔ တၿပိဳင္နက္တည္း တည္ခဲ့တဲ့ မႏၲေလးၿမိဳ႕ေတာ္ဟာ “အင္း ဂ လိပ္ တက္ – မန္းၿမိဳ႕ပ်က္” ဆိုတဲ့ ဥဒါန္းစကားနဲ႔ ၁၂၄၇ ခုႏွစ္ တန္ေဆာင္မုန္း လျပည့္ေက်ာ္ ၈ ရက္ (၁၈၈၅ ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာ ၂၉ ရက္) ေန႔မွာ ပ်က္သုဥ္းခဲ့ရ ပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္က စၿပီး ျမန္မာတျပည္လံုး သူ႔ကြၽန္လက္ေအာက္ ေရာက္ရတာပဲ မဟုတ္လား။
မႏၲေလးက ဘုရင့္ မင္းေနျပည္ေတာ္ ျဖစ္ခဲ့တယ္၊ မႏၲေလးကို ေနျပည္ေတာ္အျဖစ္ တည္ေထာင္ကတည္းက ၿမိဳ႕တည္ နန္းတည္ ခုနစ္ဌာနမွာ က်ံဳးေတာ္၊ ေရႊၿမိဳ႕ေတာ္ဆိုတာ၊ ႏိုင္ငံနဲ႔ အဝန္း အာဏာ ၃ ရပ္ တည္ရွိရာ အဓိက အျမင့္မားဆံုး ေနရာပဲ ျဖစ္တယ္။
သက္ဦးဆံပိုင္ ပေဒသရာဇ္နဲ႔ အတူ အာဏာ ၃ ရပ္ကို ကိုင္စြဲထားတဲ့ မူးႀကီးမတ္ရာ၊ စစ္သူႀကီး ေသနာပတိ တို႔ရဲ႕ စိုးစံ႐ံုးစိုက္ရာ ျဖစ္ တယ္။ အာဏာရဲ႕ အထြဋ္အထိပ္ ျဖစ္တဲ့ ရာဇပလႅင္ ၉ ရပ္ရွိတဲ့ နန္းေတာ္ႀကီးေတြနဲ႔အတူ လႊတ္ေတာ္႐ံုးလည္း ရွိတယ္။ ကိုယ့္အရွင္ ကိုယ့္သခင္ လက္ထက္ေတာ္ ကာလ အခ်ိန္အခါကျဖင့္ မႏၲေလးနန္းၿမိဳ႕ဟာ တတိုင္း တျပည္လံုးရဲ႕ အထြဋ္အထိပ္၊ အျမင့္အျမတ္ ေနရာပါပဲ။
နယ္ခ်ဲ႕စစ္တပ္က မႏၲေလး ေနျပည္ေတာ္ကို သိမ္းပိုက္၊ ရွင္ဘုရင္နဲ႔ တကြ မိဖုရား အေျခြအရံေတြ ဖမ္းဆီးၿပီး အိႏိၵယပို႔၊ လႊတ္ေတာ္ ကို ဖ်က္သိမ္း၊ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာပိုင္မႈ အမွတ္အသား ရတနာပံုက ေဒါင္းအလံကို ျဖဳတ္ခ်ၿပီး ယူနီယံဂ်က္ အလံလႊင့္ထူ လိုက္ တာ နဲ႔ တၿပိဳင္နက္ “ေရႊမွန္ကင္းအစစ္က၊ ထင္း ျဖစ္ခဲ့” ရတာပါပဲ။
တခ်ိန္က လံုၿခံဳေရးရဲမက္ အဆင့္ဆင့္ကို ျဖတ္သန္း၊ ခြင့္ျပဳမွ ေရွ႕ေတာ္ေမွာက္ ခစား ေရာက္ရတာ၊ ေမာ္ဖူးေစဆိုမွ မ်က္ႏွာေမာ့ခြင့္ ရတဲ့ သီဟာသန ပလႅင္ေရွ႕မွာ နယ္ခ်ဲ႕ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြ ဖန္ခြက္ခ်င္းေတ့၊ ေအာင္ပြဲခံၿပီး တံခါးမရွိ ဓားမရွိ ျဖစ္သြားတာပါပဲ။ ျမနန္းစံ ေက်ာ္ ေရႊနန္းေတာ္ႀကီးဟာ နယ္ခ်ဲ႕တို႔ရဲ႕ ပါတီပြဲက်င္းပရာ ေနရာႀကီး ျဖစ္သြားတယ္။
ေစာင္းညင္းပတ္သာနဲ႔ ဘုန္းေတာ္ဘြဲ႔ သီခ်င္းသံ အစား၊ အဂၤလိပ္ဘင္ခရာအဖြဲ႔က “ေနမဝင္ အင္ပါယာအရွင္၊ ဝိတိုရိယဘုရင္မႀကီး” ကို ခ်ီးမြမ္းေထာမနာ ျပဳတဲ့ သီခ်င္းသံေတြ ၿခိမ့္ၿခိမ့္ညံသြားေတာ့တယ္။
မႏၲေလးနန္းၿမိဳ႕တြင္း အေဆာင္ေဆာင္ အနန္းနန္း၊ ၾကငွာန္း ျပာသာဒ္မ်ားဟာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး႐ံုး၊ စစ္႐ံုးစိုက္ရာ အေဆာက္အအံုေတြ၊ ပါတီပြဲက်င္းပရာ အေဆာက္အအံုေတြ ျဖစ္သြားတယ္။ ဒါ့အျပင္ ၄၈ ရပ္ ျပာႆာဒ္ရွိတဲ့ အနက္ ၿမိဳ႕႐ိုး ေျမာက္ဘက္ျခမ္း၊ ဘံု ၅ ဆင့္ နဲ႔ စည္သာတံခါး ျပာႆာဒ္ေတာ္ႀကီးကို အတြင္းကေန ျပန္လည္မြမ္းမံ ျပင္ဆင္ၿပီး ဘုရင္ခံအိမ္ေတာ္ အျဖစ္ပင္ အေျခစိုက္လိုက္ၾက တယ္။
တကယ္ေတာ့ ရွင္ဘုရင္ကို ၾကက္ကေလး၊ ငွက္ကေလးမ်ား သဖြယ္၊ လြယ္လင့္တကူ ဖမ္းဆီးကာ တျပည္လံုး သိမ္းပိုက္လိုက္ ေပမယ့္ တကယ့္ တိုင္းသူ ျပည္သား အမ်ားစုႀကီးကေတာ့ ဒီသိမ္းပိုက္မႈကို လြယ္လြယ္ကူကူ လက္မခံပါဘူး။ မႏၲေလး ေနျပည္ေတာ္ အပါအဝင္ တျပည္လံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ ရရာလက္နက္ ဆြဲကိုင္ၿပီး ျပန္လည္ေတာ္လွန္ ပုန္ကန္ၾကတယ္။ တပ္ဖြဲ႔တပ္စု အလံုး အရင္း အေနနဲ႔ေရာ၊ ေျပာက္က်ားပံုစံနဲ႔ေရာ ပုန္ကန္ၾကလို႔ အဂၤလိပ္ စစ္တပ္အေနနဲ႔ ႏွစ္ေပါင္း ဆယ္ခ်ီၿပီး ႏွိမ္နင္းခဲ့ရသတဲ့။ ဒီေတာ့ သူတပါး တိုင္းျပည္ကို လာၿပီး မတရား သိမ္းပိုက္ထားသူမ်ားအဖို႔ သူတို႔ လံုၿခံဳေရးဟာ ရတက္ မေအးဖြယ္ရာ ပါပဲ။
ဒီလို ေခါင္းငံု႔မခံ၊ အခြင့္အေရး ရရင္ ရသလို ျပန္လည္ပုန္ကန္တဲ့ အေျခအေနမွာ မႏၲေလး နန္းၿမိဳ႕ႀကီးဟာ အဂၤလိပ္ အုပ္စိုးသူ၊ အဂၤလိပ္ စစ္တပ္အတြက္ေတာ့ “ေရကန္အသင့္၊ ၾကာအသင့္” ဆိုရေလာက္တဲ့ ခံတပ္ႀကီးပါပဲ။ တဖက္ကို ၁ မိုင္ ၂ ဖာလံု၊ ၅၅ ကိုက္ အရွည္ရွိတဲ့ ေလးေထာင့္စပ္စပ္ နန္းၿမိဳ႕ႀကီးဟာ အျမင့္ေပ ၃၀ နီးပါး ထု ၁၀ ေက်ာ္ရွိတဲ့ အုတ္ၿမိဳ႕႐ိုးႀကီးလည္း ပတ္ရံထားတယ္။ ဒီ အုတ္ၿမိဳ႕႐ိုးႀကီးကိုပဲ အက်ယ္ေပ ၂၀ဝ နီးပါး၊ အနက္ေပ ၂၀ ဝန္းက်င္ရွိတဲ့ ေရက်ံဳးႀကီးနဲ႔လည္း ေလးဘက္ေလးတန္ ဆီးရံ ထားေသး ရဲ႕။
အုတ္ၿမိဳ႕႐ိုးႀကီး ေလးေထာင့္စပ္စပ္မွာ အဝင္အထြက္ အတြက္ တံခါးမႀကီး ၄ ေပါက္၊ မလြယ္ေပါက္ ၈ ေပါက္ပဲ ရွိတယ္။ က်ံဳးႀကီး ကို ျဖတ္ဖို႔ အတြက္လည္း အေရးေပၚရင္ အလယ္က အခင္းနင္းၾကမ္းေတြ လြယ္လင့္တကူ ျဖဳတ္လို႔ ရတဲ့ တံတား ၅ စင္းပဲ ရွိတယ္။
ဒီေတာ့ မႏၲေလးနန္းၿမိဳ႕ဟာ လံုၿခံဳေရးအတြက္ စိတ္ခ်ရၿပီေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ နယ္ခ်ဲ႕ အဂၤလိပ္က အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ႐ံုးေတြ အပါအဝင္ သူ႔ရဲ႕ စစ္တပ္ေတြကို မႏၲေလးနန္းၿမိဳ႕တြင္းမွာပဲ ေနရာခ် ေပးလိုက္ ေတာ့တယ္။
အဲဒီကာလ နယ္ခ်ဲ႕စစ္တပ္ ဆိုတာ ျပည္သူကို ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ မဟုတ္ဘူး။ သူတို႔ အစိုးရအဖြဲ႔၊ သူတို႔ အာဏာပိုင္ အဖြဲ႔အစည္း၊ သူတို႔ အက်ိဳး စီးပြားကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ ျဖစ္တယ္။ နယ္ခ်ဲ႕စစ္တပ္ ဆိုတာ ျပည္သူ႔ အက်ိဳးစီးပြား ထိခိုက္မယ့္၊ ျပည္သူကို ထိပါးမယ့္ အႏၲရာယ္ ရန္စြယ္ကို တိုက္ခိုက္ တြန္းလွန္ဖို႔ မဟုတ္ဘူး။ သူတို႔ အစိုးရ၊ သူတို႔အာဏာ၊ သူတို႔ အက်ိဳးစီးပြားကို ထိခိုက္မယ့္၊ အႏၲရာယ္ ရွိႏိုင္မယ့္၊ သူတို႔ မတရား ဖိႏွိပ္အုပ္ခ်ဳပ္မႈ အေပၚ ျပန္လည္ ခုခံတြန္းလွန္ ပုန္ကန္မယ့္ ျမန္မာျပည္သူ ကိုပဲ ႏွိမ္နင္းဖို႔၊ ၿဖိဳခြင္းဖို႔ ျဖစ္တယ္။
ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ အတြက္ လံုၿခံဳေရးကိုပဲ အဓိက ထားတယ္။ သူတို႔ လံုၿခံဳမယ့္ မႏၲေလး နန္းၿမိဳ႕တြင္းမွာပဲ၊ ေရက်ံဳးတတန္၊ ၿမိဳ႕႐ိုးတတန္၊ အဝင္အထြက္ အစစ္အေဆး အကြပ္အညႇပ္ အတန္တန္နဲ႔ မတရား သိမ္းပိုက္ ေနထိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါဟာ သူ႔ကြ်န္ဘဝ တုန္းက က်ေနာ္တို႔ ျပည္သူလူထု ရရွိခဲ့တဲ့ အေမြဆိုး တခုပါပဲ။
ဒီ အေမြဆိုးဟာ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၄ ရက္ လြတ္လပ္ေသာ သမၼတႏိုင္ငံအျဖစ္ ကမၻာကို ေၾကညာၿပီး ကိုယ့္အမ်ိဳးသား အလံ လႊင့္ထူၿပီးခ်ိန္ အထိ က်ေနာ္တို႔ ျပည္သူလူထု ဆက္ခံရဆဲ ပါပဲ။
အုပ္စိုးသူ ကိုယ့္အမ်ိဳးသား အစိုးရရဲ႕သေဘာထားနဲ႔ အတူ အခ်င္းခ်င္း မညီၫြတ္မႈမ်ားေၾကာင့္ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီး မၾကာခင္မွာပဲ ျပည္တြင္း စစ္မီးႀကီး ဟုန္းဟုန္းထ၍ ေတာက္ေလာင္ေတာ့၊ အစိုးရအာဏာနဲ႔ အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္မႈ ယႏၲရားကို ကာကြယ္ဖို႔ အမ်ိဳးသား တပ္မေတာ္ကလည္း အဂၤလိပ္ရဲ႕အေမြကို ဆက္ခံကာ မႏၲေလးနန္းတြင္းမွာပဲ အခိုင္အမာ တပ္စြဲ ထားဆဲ ပါပဲ။
ျပည္သူလူထုကို ကာကြယ္ရမယ့္ အစား လက္နက္ကိုင္ထားတဲ့ စစ္တပ္က က်ံဳးေလးတန္ ကာဆီးၿပီး အုတ္ၿမိဳ႕႐ိုးႀကီး အခိုင္အမာနဲ႔ နန္းတြင္းမွာပဲ လံုၿခံဳစြာ ေနထိုင္ေတာ့တယ္။ ေလးဘက္ေလးတန္ ၿမိဳ႕႐ိုးမွာရွိတဲ့ အဝင္အထြက္ တံခါးမႀကီး ၄ ေပါက္ကိုသာ အစစ္ အေဆး၊ အေမးအျမန္း ထူထပ္က်ပ္တည္းစြာနဲ႔ ေန႔ပိုင္းအခ်ိန္ ေတြမွာသာ ဖြင့္လွစ္ ေပးထားတယ္။ က်န္တဲ့ မလြယ္ေပါက္ တံခါး ၈ ေပါက္ကိုေတာ့ အေသပိတ္လိုက္တယ္။ က်ံဳးကူးတံတားႀကီး ၅ စင္း အနက္ ၄ စင္းကိုပဲ ျပန္လည္ ျပင္ဆင္ အသံုးျပဳခဲ့တယ္။ အသံုး မျပဳတဲ့ ေရွးေဟာင္း တံတားႀကီး ၁ စင္းျဖစ္တဲ့ စည္ရွည္တံတားကို လြန္ခဲ့တဲ့ ၄ ႏွစ္ခန္႔က အုတ္ျမစ္ ပါမက်န္ ဖ်က္ဆီးပစ္လိုက္ပါ ေသးတယ္။
ဒီေတာ့ ျမန္မာ တမ်ိဳးသားလံုးရဲ႕ အမ်ိဳးသား လကၡဏာအသြင္ အထင္အရွား က်န္ရစ္ကာ တန္ဖိုးထားအပ္တဲ့ မႏၲေလး နန္းၿမိဳ႕ႀကီး အတြင္း အဂၤလိပ္က စစ္တပ္မ်ား ေနရာေပး ခ်ထား တပ္စြဲခဲ့ျခင္းဟာ “အေမြဆိုး” တခု ျဖစ္တယ္။ ဒီအေမြဆိုးကို အေၾကာင္း ျပခ်က္မ်ားစြာနဲ႔ ႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရး ရခဲ့ေသာ္လည္း ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က ေက်နပ္စြာ လက္လႊဲခံယူခဲ့တယ္။ ေနာက္ပိုင္း ဖဆပလ ေခတ္၊ အိမ္ေစာင့္အစိုးရ ေခတ္၊ ေတာ္လွန္ေရး အစိုးရ ေခတ္၊ လမ္းစဥ္ပါတီ ေခတ္၊ နဝတ ေခတ္၊ နအဖ ေခတ္အထိ ေခတ္ စနစ္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေျပာင္းခဲ့ျငား၊ ဒီအေမြဆိုးကို ေက်နပ္စြာ ေထြးပိုက္ ထားဆဲပါပဲ။
ရွစ္ေလးလံုး လူထုေတာ္လွန္ေရး အၿပီး စစ္တပ္အာဏာသိမ္း နန္းတြင္းမွာ ရွိတဲ့ စစ္တပ္မ်ားရဲ႕လံုၿခံဳေရးကို ပိုၿပီးေဆာင္ ရြက္လာပါတယ္။ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္ ကတည္းက တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ ေတာင္ဘက္ က်ံဳးနဲ႔ ၿမိဳ႕႐ိုးၾကားက “မန္းသီတာ” အမည္ရွိ လူထု အပန္းေျဖ ဥယ်ာဥ္ႀကီးကို ဖ်က္သိမ္းလိုက္တယ္။ နန္းတြင္းက ျဖတ္တဲ့ မတၱရာ ရထားလမ္းကို ဖ်က္သိမ္းလိုက္တယ္။ အပန္းေျဖ ေပါင္းကူး တံတားေတြလည္း ဖ်က္သိမ္းလိုက္တယ္။ က်ံဳးကို ျပန္လည္ တူးေဖာ္ၿပီး သံပန္း အကာအရံေတြ ကာလိုက္တယ္။ နန္းၿမိဳ႕တြင္း အဝင္ အထြက္ေတြကို က်ပ္တည္းစြာ ကန္႔သတ္လိုက္တယ္။
အခု ျပည္သူက ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္လိုက္တဲ့ ျပည္သူ႔အစိုးရေခတ္ ေရာက္ၿပီလို႔ ကမၻာ့အလယ္မွာ ေၾကညာ ရပ္တည္ ေနပါၿပီ။
ျပည္သူ႔တပ္မေတာ္က ျပည္သူကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ ပိုမိုပီျပင္ လာေစရပါ ေတာ့မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၁၈၈၅ ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာ ၂၉ ရက္ကတည္းက မႏၲေလးနန္းၿမိဳ႕ေတာ္တြင္းမွာ အခိုင္အမာ တပ္စြဲခဲ့တဲ့ အဂၤလိပ္စစ္တပ္မွသည္ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္အထိ လာမယ့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာ ၂၉ ရက္ေရာက္ရင္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၂၉ ႏွစ္ ရွိေနပါၿပီ။
လက္ရွိ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္ အေနနဲ႔ ျပည္သူလူထု အက်ိဳးစီးပြားကို ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ေနတာ ျဖစ္လို႔မို႔ အဂၤလိပ္ အေမြဆိုးကို ပစ္ခ်ၿပီး ျပည္သူနဲ႔ တသားတည္းလည္းျဖစ္၊ ျပည္သူကို တကယ္ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္းလည္း ေလ်ာ္ညီေအာင္ က်ံဳးၿမိဳ႕႐ိုး အလယ္က အၿပီးတိုင္ ထြက္ခြာၾကၿပီး မႏၲေလးၿမိဳ႕ျပင္ ေလ်ာ္ကန္သင့္ျမတ္တဲ့ ေနရာမွာသာ အေျခခ်ေနထိုင္ တပ္စြဲ ထားသင့္ပါေၾကာင္း။ ။
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။