“ႏိုင္ငံသားစိတ္ဓာတ္ကို အကာအကြယ္ယူၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံရဲ႕ေရရွည္ တိုးတက္ေရးနဲ႔ ေရရွည္ညီညြတ္ေရးကို လုပ္ေစခ်င္တယ္ဆိုတဲ့ ဆရာမမသီတာ(စမ္းေခ်ာင္း)ႏွင့္ေတြ႕ဆံုျခင္း”

Eternal Light Magazine

“Democratic Society ျဖစ္ဖုိ႔”

Q. အခုလက္ရွိအေနအထားအရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ Democratic Society ျဖစ္ဖုိ႔အတြက္ဆိုရင္ အစိုးရအေနနဲ႔ေရာ ႏိုင္ငံသားေတြအေနနဲ႔ပါ ဘာေတြလုိအပ္ခ်က္ရွိေနလဲဆိုတာ ေဆြးေႏြးအၾကံျပဳေပးပါဆရာမ။
A. Democratic Society မွာ မ႑ိဳင္ႀကီးငါးခုရွိတယ္။ အစုိးရလို႔ ေျပာရင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္က အဓိကပဲ။ အစိုးရက အာဏာရွင္စနစ္ တစ္ေလွ်ာက္လံုးမွာ မ႑ိဳင္ႀကီးသံုးခုစလံုးကို တစ္ခုတည္းအေနနဲ႔ ကိုင္ထားတာ။ ဥပေဒျပဳေရးလႊတ္ေတာ္ဆိုတာ ရွိမွမရွိတာ။ တရားစီရင္ေရးကိုလည္း သူပဲကိုင္ထားတာ။ အဲဒီလို ကိုင္ထားတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ အက်င့္ပါေနတာေပါ့။ Inertia လို႔ တုိ႔က သံုးေလ့ရွိတယ္။ Inertia ျဖစ္တဲ့အခါက်ေတာ့ သူက က်န္တဲ့မ႑ိဳင္ေတြကို ၾသဇာေညာင္းဖုိ႔ ႀကိဳးစားတယ္။

အဲဒီဟာကို သူ႔ဘက္က ဆင္ျခင္ဖုိ႔လိုၿပီ။ တန္းတူအခြင့္အေရးအတြက္ လိုအပ္ေနတဲ့ Infrastructure ေတြ ကို ျဖည့္ဆည္းေပးဖုိ႔ကိုပဲ အာ႐ံုစိုက္ေစခ်င္တယ္။ က်န္တဲ့မ႑ိဳင္ေတြေပၚမွာ ၾသဇာေညာင္းဖုိ႔အတြက္ မႀကိဳးစားေစခ်င္ဘူး။ သူ အဲဒီလို ႀကိဳးစားေနတာနဲ႔ သ႔ူမ႑ိဳင္က သူ႔အလုပ္ေတြကို သူ ေကာင္းေကာင္း လုပ္ႏိုင္မွာမဟုတ္ေတာ့ ဘူး။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္က လူေတြအေနနဲ႔ ကိုယ့္ရဲ႕စီမံခန္႔ခြဲမႈေတြ၊ ကိုယ့္ရဲ႕အလုပ္ေတြကိုပဲ အာ႐ံုစိုက္ၿပီးေတာ့ ပိုၿပီးႀကိဳးစားေစခ်င္တယ္။

လႊတ္ေတာ္ဆိုတာက မ႑ိဳင္အသစ္။ ဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္ဆိုတာ အရင္တုန္းက မရွိခဲ့ဘူး။ အရင္က ဥပေဒကဲ့သို႔ အာဏာတည္ေသာ အမိန္႔ဆိုတာမ်ဳိးနဲ႔ ၿပီးသြားတာဆိုေတာ့ ဒါမ႑ိဳင္အသစ္ျဖစ္လာတယ္။ အဲဒီေတာ့ လႊတ္ေတာ္ကလူေတြကလည္း ႏိုင္ငံသားေတြကို အကာအကြယ္ေပး မယ့္ဥပေဒေတြ မ်ားမ်ားေပၚေပါက္ဖို႔၊ တည္ဆဲဥပေဒေတြက ႏိုင္ငံသားေတြ အတြက္ ထိခိုက္နစ္နာေစတယ္ဆိုရင္လည္း ဒါေတြကို ေလ်ာ့သြားေအာင္ ဦးစားေပး အာ႐ံုစိုက္ၿပီးေတာ့ ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ေစခ်င္တယ္။ ဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္ကေန တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္အေပၚမွာ သြားၿပီးေတာ့ ၾသဇာေညာင္းဖုိ႔ မႀကိဳးစားေစခ်င္ဘူး။ ဒီလိုမွပဲ Balance ဆိုတာ ရွိမွာေလ။ မ႑ိဳင္တစ္ခုခုက အဲဒီလိုမ်ဳိး ၾသဇာေညာင္းဖို႔အတြက္ လုပ္ေနလို႔ရွိရင္ အာဏာရွင္စနစ္ကို ျပန္သြားမွာပဲ။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္ သူတို႔ကလည္း သူတုိ႔အလုပ္ကိုပဲ ဦးစားေပးၿပီးေတာ့ ပီပီျပင္ျပင္ လုပ္ေစခ်င္တယ္။

တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္ကလည္း ဒီအတိုင္းပဲ။ တရားစီရင္ေရး မ႑ိဳင္က အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရဲ႕လက္ေ၀ခံအေနနဲ႔ တစ္သက္လံုးရပ္တည္ခဲ့ရာကေန ခြဲထြက္ေစခ်င္ၿပီ။ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ရပ္တည္ေစခ်င္ၿပီ။ ဥပေဒျပဳေရး မ႑ိဳင္ကလူေတြ အဆင္မေျပရင္ ေထာက္ျပတဲ့သူ ျဖစ္ေစခ်င္ၿပီ။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္ကလူေတြ အဆင္မေျပရင္ ေထာက္ျပတဲ့ သူ ျဖစ္ေစခ်င္ၿပီ။ ႏိုင္ငံသားေတြကို ဖိႏွိပ္တာမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲနဲ႔ ႏိုင္ငံသား အားလံုးကို ဥပေဒရဲ႕ေအာက္မွာ ေအးခ်မ္းလံုျခံဳစြာ ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ ဖုိ႔အတြက္ဆိုရင္ တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္ကို ေမာင္းတင္တဲ့သူေတြက အေရးႀကီးဆံုးပဲ။ ဒါေတြကို လုပ္ေစခ်င္ၿပီ။

မီဒီယာကလည္း ဒီအတိုင္းပဲ။ စတုတၳမ႑ိဳင္ျဖစ္တဲ့ မီဒီယာေတြ လုပ္ရမွာက အစိုးရနဲ႔ ရန္ျဖစ္ဖို႔လည္း မဟုတ္ဘူး။ ႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ သတင္းသိပိုင္ခြင့္ကို အစြမ္းႏိုင္ဆံုး ျဖည့္ဆည္းေပးဖုိ႔ပဲ။ ႏိုင္ငံရဲ႕ Democratic Society ဆိုတဲ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကို ဘယ္လိုတည္ေဆာက္ရတယ္၊ ဘယ္အခန္းက႑မွာ ႏိုင္ငံသားေတြက ပါေနရတယ္၊ ဘယ္ေလာက္ အေရးႀကီး တယ္ဆိုတာေတြကို နားလည္သေဘာေပါက္ေအာင္ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္က လည္း ေလ့လာရမယ္။ သံုးသပ္ရမယ္။ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ က ျဖည့္စြမ္းၿပီးေတာ့မွ ႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕သိပိုင္ခြင့္ကို အစြမ္းကုန္ျပည့္၀ေအာင္ အားထုတ္ေစခ်င္တယ္။ ဘဘဦး၀င္းတင္ရဲ႕ စကားနဲ႔ေျပာရရင္ ႏိုင္ငံေရး လုပ္စားကိုင္စား အာ၀ဇၨန္းေလာက္နဲ႔ ပိုက္ဆံရဖုိ႔အတြက္ကိုပဲ ဦးတည္တယ္ ဆိုတဲ့ မီဒီယာေတြမ်ားလာလုိ႔ရွိရင္ ဒီမ႑ိဳင္က ၾကံဳလွီသြားမွာ ပဲ။ ေဒါက္တိုင္ တစ္ခုအေနနဲ႔ ရပ္တည္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူး။ ေအာက္ေျခကို ေရာက္သြားမွာပဲ။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္ ေရာက္ခ်င္ေရာက္သြားမယ္။ ဥပေဒျပဳေရးေအာက္ ေရာက္ခ်င္ေရာက္သြားမယ္။ တရားစီရင္ေရးေအာက္ ေရာက္ခ်င္ေရာက္သြားမယ္။ အဲဒီလိုမ်ဳိးေတြ ျဖစ္သြားလိမ့္မယ္။ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ သီးသန္႔ လြတ္လပ္ခြင့္ရဖို႔ဆိုရင္ ကိုယ့္မွာ စြမ္းအားရွိမွျဖစ္မယ္။ မီဒီယာမ႑ိဳင္ကိုလည္း အဲဒီလို ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။

ႏိုင္ငံသားမ႑ိဳင္ကေတာ့ တာ၀န္အႀကီးဆံုးမ႑ိဳင္ပဲ။ ခုနက မ႑ိဳင္ႀကီးေလးခု တလြဲျဖစ္ေနရင္ သူကပဲေအာ္ရမွာ။ သူကပဲ ေျပာရမွာ။ တလြဲမျဖစ္ေအာင္ သူေစာင့္ၾကည့္ရမွာ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္ကို သူမဲေပးၿပီး ေရြးထားတာ။ အစိုးရဆိုတာကလည္း သူမဲေပးၿပီးေရြးထားတဲ့သူေတြကိုပဲ ဖြဲ႕စည္းၿပီး အစိုးရျဖစ္လာတာ။ မ႑ိဳင္ႀကီးႏွစ္ခုစလံုးကို သူက တုိက္႐ိုုက္သြားၿပီးေတာ့ ထိေရာက္ေအာင္ လုပ္ေပးႏိုင္တဲ့သူ။ တစ္ခါ မီဒီယာမ႑ိဳင္ကိုလည္း မွားေနရင္ သူကိုယ္တိုင္က ၀ယ္မဖတ္ဘူးဆိုၿပီး ျငင္းရမွာ။ မင္းတို႔ ငါ့ကိုေတာ့ တလြဲေတြ၊ အလကားေတြနဲ႔ လာမေရာင္းနဲ႔။ ပိုက္ဆံအကုန္ခံၿပီး ၀ယ္မဖတ္ဘူး။ ငါတို႔ အဲဒါမ်ဳိးေတြ အားမေပးဘူး။ ဒါမ်ဳိးေတာ့ လာမလုပ္နဲ႔ေဟ့ဆိုတာမ်ဳိးေတြ သူက ေျပာမယ္၊ လုပ္မယ္ဆိုရင္ အဲဒီ အေပါစားေတြ၊ လုပ္စားကိုင္စားေနတာေတြ ရပ္တန္႔ သြားလိမ့္မယ္။ ဒီလိုနည္းနဲ႔ မီဒီယာကို သန္႔စင္လို႔ရတယ္။ အဲဒါ Consumer's Rights ပဲ။ အဲဒီေတာ့ ႏိုင္ငံသားမ႑ိဳင္ကလည္း သူ႔အလုပ္ကိုသူ လုပ္ေစခ်င္ တယ္။ အဲဒီလိုလုပ္မယ္ဆိုရင္ Democratic Society ကို ေကာင္းေကာင္းတည္ေဆာက္ႏိုင္မွာပါ။

“ႏိုင္ငံသားစိတ္ဓာတ္ကို အကာအကြယ္ယူၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံရဲ႕ေရရွည္ တိုးတက္ေရးနဲ႔ ေရရွည္ညီညြတ္ေရးကို လုပ္ေစခ်င္တယ္ဆိုတဲ့ ဆရာမမသီတာ(စမ္းေခ်ာင္း)ႏွင့္ေတြ႕ဆံုျခင္း”
Eternal Light Magazine
June 2014
“မ်ဳိးခ်စ္စိတ္စစ္စစ္ဆိုတာ”