ပုပၸါးေတာင္အေၾကာင္း (၁)

The Express Times

ပုပၸါးေတာင္အေၾကာင္း (၁)

ပုဂံေခတ္တြင္ – ပုပၸားကို ပုဂံ၏ ႏိုင္ငံေရး ေက်ာေထာက္ ေနာက္ခံ နယ္ဟူ၍လည္း ယူဆထားခဲ့ၾကဟန္ ရွိသည္။ အနိ႐ုဒၶ မင္းမျဖစ္မီ ေနာင္ေတာ္ စုကၠေတးႏွင့္ အာဏာယွဥ္ၿပိဳင္ၾကရမည္ ရွိေသာအခါ ယင္းသည္ ပုပၸားသို႔ ထြက္ခဲ့ ၍ လူသူ အလံုးအရင္း စုခဲ့ရေလသည္ (ကုလား၊ပ၊ ၁၆၅) ။ ထို႔အျပင္ ပုပၸားသည္ သူရဲေကာင္းတို႔ ထြက္ရာ အရပ္ ဟူ၍လည္း ဆိုုႏိုင္ ေကာင္းအံ့ ထင္ပါသည္။ အနိ႐ုဒၶ၏ သူရဲေကာင္းေလးဦးထဲမွ ငလံုးလက္ဖယ္ သည္ ပုပၸားသား ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ေတြ႔ရွိရသည္။ ယင္းသည္ ထြန္အရွဥ္း သံုးဆယ္ျဖင့္ ထြန္ေရးမွန္ေအာင္ငင္ႏိုင္ ေသာေၾကာင့္ လူစြမ္းေကာင္း ျဖစ္လာခဲ့ရသည္ (ဦးကုလား၊ ပ၊ ၁၇၁) ။

စိုက္ပ်ိဳးေရး အေရးပါေသာ ေခတ္တြင္ ဤမွ်စြမ္း အားႀကီး ေသာသူတဦး သူရဲေကာင္းျဖစ္သည္ ဆိုသည္မွာ ျဖစ္ထိုက္ ပါေပသည္။ အေၾကာင္းမွာ တေနရာ တမ်ိဳးမိ်ဳးတြင္ ခြန္အားျပႏိုင္သူ မွန္သမွ် သူရဲေကာင္း ျဖစ္ေသာေခတ္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ တည္း။ ငလံုးလက္ဖယ္သည္ တေကာင္းမွ ပန္းပဲ ေမာင္တင့္တယ္၏ စြမ္းအားထက္ လူမႈေရးအားျဖင့္ အေရးပါ အရာေရာက္ေပသည္။ ေက်ာက္ေခတ္က စ၍ ကာယဗလကို အေျခခံေသာ လူစြမ္းေကာင္းေခတ္ မကုန္ဆံုး ေသးေၾကာင္း၊ အေရးပါဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္း သာဓကပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။ အေျပးသန္လွ ျမန္လွေသာ သထံုမွ ေရာက္လာခဲ့သည့္ ကုလားငယ္ (ဗ်တၱ) သည္လည္း သူရဲေကာင္းပင္။ ထို႔အျပင္ ေရကူးေကာင္းေသာ ေညာင္ဦးဖီး၊ ထန္း အတက္ေကာင္းေသာ ငေထြ႐ူး တို႔သည္လည္း ထိုေခတ္၏ သူရဲေကာင္း မ်ားပင္ ျဖစ္ၾကသတည္း။ ဗ်တၱသည္ ပုပၸားေတာင္မွ စံကားပန္း ကို တေန႔ဆယ္ႀကိမ္ ယူငင္ ဆက္ရသည္ဟု ဆိုသည္ (ကုလား၊ပ၊ ၁၈ဝ) ။ ထိုဇာတ္လမ္းကို ခ်ဲ႕ထြင္ စဥ္းစားေသာ္ ပုပၸား၏ အေရးပါမႈသည္ သမိုင္းတြင္ ပိုမိုသိသာ ထင္ရွား လာခဲ့ျပန္သည္။ နတ္ေတာင္ျဖစ္လာေသာ ပုပၸားမွ (စံကား) ပန္းသည္လည္း ေတာ္ဝင္ပန္း (ဝါ) နတ္ပန္း ျဖစ္လာခဲ့ရ ေတာ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေရွးက အမည္မသိ စာဆိုတဦးက ပုပၸားမွ စံကားပန္းကို ဤသို႔လွ်င္ စာဆိုခဲ့ ဖူးေလသည္။

(၁) သိုးကေလ၊ ပုပၸားနတ္ေတာင္
အေခါင္ျမင့္ဖ်ား၊ စံုေတာျပား၌
နံ႔ရွားႀကိဳင္လြင့္၊ ခါတန္ပြင့္သည္
ေရႊႏွင့္ယိုးမွား၊ ပန္းစံကား။

(၂) သိုးကေလ၊ စံကားပြင့္ႏွင့္
ႏိႈင္းတင့္ႏိုးသည္၊ ရဲမ်ိဳးသမီး
ေမာင္ႀကီးႏွမ၊ ညက္လွျပာစင္
မယ့္သည္ပင္သည္၊ ခရီးသား။

(၃) သိုးကေလ၊ ၿမိတ္လြတ္စုလည္း
အငယ္တည္းက၊ ကၽြမ္းဝင္ၾကသည္
ေမြးဖတူရင္း၊ မ်ိဳးသည္မင္းႏွင့္
ခ်စ္ျခင္းစု႐ံုး၊ သက္ထက္ဆံုးသည္
ႏွလံုးမျခား၊ ေစာင့္တရား။

(၄) ေဆြမိမင္း၊ မ်က္သုတ္နီစင္
ရထည္းဖ်င္ႏွင့္၊ က်ိဳင္းစင္ျမဝါ
မတ္ႀကီးလ်ာကုိ၊ မယ္သာႀကိဳက္မိ
တုမရွိ။ (ျမန္မာစာၫြန္ေပါင္းက်မ္း၊ပ၊ ၁၅-၁၆)

အစဥ္အလာအရ ပုဂံေခတ္က ကဗ်ာဟုဆိုေသာ္လည္း ေဝါဟာရအခ်ိဳ႕တို႔မွာ ပုဂံေခတ္၌ မေတြ႔ရွိရဖူးေသးသျဖင့္ ခ်င့္ခ်ိန္ဖြယ္ရာျဖစ္ပါသည္။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ပုပၸားႏွင့္ စံကားပန္း၊ ပုပၸားႏွင့္ နတ္ေတာင္တို႔ တြဲမိေနသည္ကိုမူ ေတြ႔ရွိေန ရသည္။ စာက ပုဂံေခတ္ မဟုတ္သည္တိုင္ အေၾကာင္းအရာက ပုဂံေခတ္ကို ၫႊန္းသည္ဟုပင္ ဆိုရပါ မည္။ သို႔ျဖင့္ ပုပၸား၏ ဒ႑ာရီဇာတ္လမ္းမ်ားကလည္း ေႏွာင္းလူတို႔အတြက္ သာ၍ ဆြတ္ပ်ံ႕လြမ္းေမာဖြယ္ရာ ျဖစ္လာရ ေလေတာ့သည္။

ထို႔ထက္ ေနာက္က်မည္ ယူဆရေသာ ပုပၸားေတာင္ႏွင့္ နတ္ေမာင္ႏွမဘြဲ႔ အခ်င္းငယ္ ကဗ်ာတပုဒ္ကိုလည္း ေတြ႔ရွိ ရဖူးေသးသည္။ ထိုကဗ်ာက ပုပၸား၏ ေရွးက အေနအထားကို ေဖာ္ျပေပးသျဖင့္ မ်က္ေမွာက္ အေန အထား တို႔ျဖင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ေလ့လာ ၾကည့္ႏိုင္ေပသည္။ စင္စစ္ ယင္းကဗ်ာစာေပတို႔သည္ အင္းဝေခတ္ထက္ ေစာႏိုင္ စရာ မရွိဟု ယံုၾကည္ရပါသည္။ ေနာက္က်ေကာင္းသာ ေနာက္က်မည္ျဖစ္ပါ သည္။ ထိုကဗ်ာ၊ လကၤာမ်ားသည္ ပုပၸား၏ ေရွးက ပထဝီဝင္ အေနအထားကို ေျပာျပေနဘိ သကဲ့သို႔ ရွိေနပါသည္။ ခံစားၾကည့္ပါ။

ပုပၸားေတာင္သည္
ေရႊေတာင္တည့္ေလ။

ေရႊေတာင္ပတ္ကံုး
စံကားပင္ႏွင့္ဖံုး
ေတာင္လံုးရနံ႔ႀကိဳင္စြေလ။

ပုပၸားေတာင္တြင္
နတ္ရွင္ႏွစ္ပါး
ရႊင္စံစား
ဘံုျခားဗိမာန္ၿပိဳင္စြေလ
လႈိင္စြေလ၊ လႈိ္င္စြေလ။

လႈိင္စြစံကား
ေတာင္ပုပၸားက
စံကားပ်ံ႕ႀကိဳင္
ပန္းလႈိင္စြေလ။

ေမာင္ေတာ္ေရထက္
မယ္မုတ္ေရ
ဆယ္ေလးသာစြေလ။

ဗိမာန္နန္းမွာ
ထီးစကာ
ျဖန္႔ကာအုပ္မိုး
သာစြေလ ။
(ဦးခ်မ္းျမႏွင့္ ဦးေမာင္ေမာင္ႀကီး။ ကဗ်ာလက္ေရြးစင္ ခုႏွစ္မပါ၊ မ်က္ ၈)

ဤအခ်င္းငယ္သည္ ပထဝီဝင္သေဘာအရလည္းေကာင္း၊ သမိုင္း သေဘာအရ လည္းေကာင္း အေရးပါေလ သည္။ ပုပၸားေတာင္သည္ ေတာဖံုးေနေသာေတာင္ ေတာေတာင္တို႔ျဖင့္ စိမ္းလန္းစိုေျပေနေသာေၾကာင့္ ရာသီ ဥတုေကာင္း ေသာေတာင္၊ ေရထြက္စမ္းမ်ားျဖင့္ သာယာ လွပ ေသာေတာင္၊ ထိုသာယာလွပေသာေတာင္၌ နတ္ေမာင္ႏွမတို႔ စံေပ်ာ္ေန ေၾကာင္းကို ႐ိုး႐ိုးႏွင့္ ယဥ္ယဥ္ကေလး ဖြဲ႔ဆိုထားသည္။ မည္သည့္ေခတ္က မည္ သည့္ စာဆို ေရးဖြဲ႔ခဲ့သည္ဟု မသိရေသာ္လည္း ပုပၸားနတ္ေမာင္ႏွမတို႔ကို လူအမ်ားတို႔ ေလးစား ယံုၾကည္ ေနၾကသည့္ အသြင္ႏွင့္ ဓေလ့စ႐ိုက္ ကိုေပၚေအာင္ ဖြဲ႔ဆိုထားေသာ အခ်င္းငယ္ကဗ်ာ ျဖစ္ပါသည္။

နတ္ႏွင့္ ျမန္မာမင္းမ်ားေတြ႔ေသာလ
ပ်ဴမင္းထီး လက္ထက္ေတာ္ကစ၍ ပုဂံဘုရင္တို႔ ပုပၸားေတာင္တက္ပြဲကို က်င္းပလာခဲ့ၾကရာ ပုဂံပ်က္သည့္တိုင္ ဓေလ့တခုျဖစ္လာခဲ့ဟန္ ရွိသည္။ သို႔ေသာ္ မည္သည့္လတြင္ က်င္းပခဲ့သည္ဟု အေစာပိုင္းက ေဖာ္ျပျခင္းမရွိ၍ မသိရေခ်။ ပ်ဴမင္းထီးလက္ထက္က ပုပၸားတြင္ မဟာဂီရိ နတ္ေမာင္ႏွမတို႔ မရွိၾကေသး၍ မည္သည့္ အေၾကာင္း ျဖင့္ ေတာင္တက္ခဲ့သည္ကိုလည္း ေျပာရန္ခက္ခဲပါသည္။ သို႔ေသာ္ ယံုၾကည္မႈ တရပ္ကိုအေျခခံေနၿပီ ျဖစ္ ေၾကာင္း ကား မွန္းဆ၍ရပါသည္။ တနည္းလည္း ပုပၸားကို ျမင့္ေသာျမတ္ေသာ (နတ္) ေတာင္အျဖစ္ အသိ အမွတ္ျပဳထားၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္းကား ထင္ရွားစြာ ျမင္သာေနၿပီျဖစ္ပါသည္။

ေသဥ္လည္ေၾကာင္မင္းလက္ထက္ မင္းမဟာဂီရိတို႔ ေရာက္ရွိလာသျဖင့္ ထိုအခါတြင္မွ ပုပၸားသည္ နတ္ေတာင္ ဟု ထင္ရွားျဖစ္ၿပီဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။ စင္စစ္ မဟာဂီရိ ဟူသည္မွာ “ႀကီးျမတ္ေသာေတာင္” ဝါ “ေတာင္ႀကီး” ဟူ၍သာ အဓိပၸာယ္ ထြက္ရွိပါသည္။ နတ္ေတာင္ ျဖစ္လိုေသာအခါမွ ဇာတ္လမ္းဆင္ ေဖာ္ျပလာျခင္းဟု ထင္ရ ပါသည္။ မဟာဂီရိသည္ ပါဠိဘာသာစကားျဖစ္၍ ပါဠိစာေပ ထြန္းကားလာၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွ ဤဇာတ္လမ္းမ်ား သည္လည္း ေပၚေပါက္လာျခင္းျဖစ္ပါမည္။ ဤတြင္ ပိဋကတ္စာေပသည္ အနိ႐ုဒၶ သထံုကို တိုက္ခိုက္ ေအာင္ျမင္ ေသာအခါမွ ရရွိသည္ ဆိုၾကျပန္ေသာေၾကာင့္ အနိ႐ုဒၶမတိုင္မီ မဟာဂီရိ ေဝါဟာရ မရွိႏိုင္ေလာက္ ေသး ဟု ဆိုရမည္ကဲ့သို႔ ျဖစ္ပါသည္။ ေရွ႕ေနာက္ မညီၫြတ္ၾကပါ။

မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ထိုဇာတ္လမ္းသည္ ပုဂံေခတ္ႏွင့္ အံဝင္ခြင္က်ပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။ အထူးသျဖင့္ ပါဠိစာေပ ထြန္းကားစျဖစ္ေသာ အနိ႐ုဒၶနန္းစံ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေလးစား႐ိုေသထိုက္္သည္မွန္သမွ် ပါဠိစကားလံုးမ်ားျဖင့္ ေနရာေပး ေဖာ္ျပလာေသာေၾကာင့္ ျမန္မာတို႔ ပါဠိစာေပကို မ်ားစြာေလးစား အထင္ႀကီးေၾကာင္း သိသာ ထင္ရွားေပ သည္။ သို႔ေသာ္ ဗုဒၶသာသနာျဖင့္ ယွဥ္လ်က္ နတ္ကိုးကြယ္မႈ ဓေလ့ေဟာင္းႀကီးကို ဆက္လက္ သယ္ေဆာင္လာခဲ့ သည္မွာ ျမန္မာမင္းတို႔၏ ႏိုင္ငံေရးရည္မွန္းခ်က္ တခုဟုပင္ ဆိုရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာမင္းတို႔ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ျဖစ္လာခဲ့ၾကေသာ္လည္း နတ္ဓေလ့ေဟာင္းကို မစြန္႔ႏိုင္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ျပည္သူ တို႔လည္း ယေန႔တိုင္ တမ်ိဳးသားလံုး နတ္ယံုၾကည္မႈကို မစြန္႔ႏိုင္ ျဖစ္ေနခဲ့ရျခင္း ျဖစ္ပါမည္။ စင္စစ္ ေထရဝါဒ ဗုဒၶသာသနာႏွင့္ ႐ိုးရာနတ္တို႔မွာ မည္သို႔မွ် တြဲဖက္ မမိလွေခ်။

ဤတြင္ ပုပၸားေတာင္အမည္ ေပၚေပါက္လာပံုကို ဆိုရပါဦးမည္။

ပုဂံမတိုင္မီက ပုပၸားေတာင္ကို မည္သို႔ေခၚဆိုခဲ့ၾကပါသနည္း။?

ဤေမးခြန္းကို ေျဖဆိုၾကည့္ရန္ ႀကိဳးစားၾကည့္ေသာ္ လည္း ေက်နပ္ဖြယ္ မေတြ႔ရွိရပါ။ ပုဂံေခတ္ ေက်ာက္စာ တို႔တြင္ပင္ ပုပၸားအမည္ကို မေတြ႔ရွိရဘူးေသးပါ။ ဧရာဝတီကို “ျမစ္ႀကီး” ဟု ေခၚဆိုခဲ့ၾကသကဲ့သို႔ ပုပၸားေတာင္ ကိုလည္း “ေတာင္ႀကီး” ဟူ၍သာ ေခၚဆိုခဲ့ၾကမည္ ထင္ပါသည္။ ပါဠိ စာေပ ပိုမိုထြန္းကားလိုက္စားလာေသာ ပုဂံေခတ္ေႏွာင္း (သို႔မဟုတ္) အင္းဝေခတ္ေလာက္တြင္မွ ေရးႀကီးခြင့္က်ယ္ ေဒသမ်ားကို ပါဠိစာလံုးမ်ားျဖင့္ ေရွးကထက္ ပိုမိုကင္ပြန္းတတ္ ေခၚဆိုလာၾကမည္ မွန္းဆရပါသည္။ သို႔ျဖင့္ ျမစ္ႀကီးကို “ဧရာဝတီ” ေတာင္ႀကီး ကို “မဟာဂီရိ” ဟူ၍ ပါဠိဘာသာ ျပန္ဆိုခဲ့ၾကဟန္ ရွိပါသည္။ တနည္းလည္း ပန္းတို႔ ပြင့္လန္းရာေတာင္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ပါဠိလို ပုပၹဂီရိ ပန္းေတာင္ဟု ေခၚလာခဲ့ၾကရာမွ ပုပၸားေတာင္ ဝါ ပုပၸားေတာင္ ျဖစ္လာႏိုင္ သည္ဟူ၍လည္း ေတြးဆရႏိုင္ပါသည္။ ေတာင္အျမင့္ထက္တြင္ ပြင့္ေသာပန္းကိုလည္း နတ္ပန္းဟု ယံုၾကည္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္ပါမည္။

ပုပၸားေတာင္မွ စံကား (နတ္) ပန္းသည္ အနိ႐ုဒၶလက္ထက္တြင္ ေတာ္ဝင္ပန္းျဖစ္လာခဲ့ပံု သေဘာကို ျမန္မာ ရာဇဝင္ ဆရာမ်ားက ေဖာ္ျပၾကသည္။ ေနာက္ပိုင္း မင္းတို႔လက္ထက္ ပုပၸားေတာင္မွ မဟာဂီရိနတ္ကို သြားေရာက္ ေတြ႔ဆံုၾက ေၾကာင္း၊ မဟာဂီရိနတ္ႏွင့္ ဘုရင္တို႔ စကားေျပာဆိုၾကေၾကာင္းမ်ားကိုလည္း မဟာ ရာဇဝင္ေတာ္ႀကီးတြင္ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေတြ႔ရွိရေလသည္။ ဘုရင္မ်ားက နတ္ႏွင့္ ေတြ႔ၾကသည္မွာ ျပည္သူတို႔က မင္းဧကရာဇ္ကို ပိုမိုခန္႔ညား ေလးစားလာ ေစရန္ ျဖစ္သည္။

ရာဇဝင္ေတာ္ႀကီးအလိုအရ ျမန္မာမင္းတို႔ နတ္ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုၾကေသာလမွာ နတ္ေတာ္လ ျဖစ္သည္။ နတ္ေတာ္လ သည္ နတ္ႏွင့္ ဘုရင္ (ေတာ္) တို႔ ေတြ႔ဆံုရာလကို ေခၚျခင္းဟု အဓိပၸာယ္ ထြက္ရွိမည္ ထင္ေပသည္။ ေဆာင္း ကာလျဖစ္၍ ရာသီဥတု ေျခခင္းလက္ခင္း သာေသာအခ်ိန္လည္း ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဦးကုလားက “နတ္ေတာ္ လေရာက္လတ္ ေသာ္ မင္းတကာတို႔သည္ ပုပၸားေတာင္သို႔ တက္ၿမဲျဖစ္ေသာ ေၾကာင့္ အစဥ္တိုင္း ပုပၸားသို႔ တက္ေတာ္မူေလသည္ (ကုလား၊ပ၊ ၂၇၉၂၈၉)” ။ ဤသို႔ျဖင့္ ဥဇနာမင္းႀကီး ပုပၸားေတာင္သိ႔ု ႂကြခ်ီ ေတာ္မူလာစဥ္ ေတာင္၏ေျမာက္ဘက္ရွိ ဆိတ္ထိန္း ကမ္းျဖဴအရပ္မွ အမ်ိဳးသမီးငယ္တဦးကို ေတာ္ေကာက္ယူ ေတာ္မူႏိုင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေလသည္(ကုလား၊ပ၊ ၂၈ဝ)။ ဤကား ပုဂံရာဇဝင္ထဲတြင္ ေတြ႔ရွိရေသာ ပုပၸားေတာင္ အေၾကာင္းတည္း။

ပုဂံသည္ အနိ႐ုဒၶလက္ထက္၌ ေထရဝါဒဗုဒၶသာသနာ ေရာက္ရွိလာခဲ့ၿပီးေနာက္ ပုဂံျပည္သူတရပ္လံုး ဗုဒၶ သာသနာ သက္ဝင္ယံုၾကည္လာၾကသည္ဟုဆိုသည္။ ပုဂံရွိ ဘုရားပုထိုး ေစတီတို႔ကလည္း ျပည္သူတရပ္လံုး ဗုဒၶ၏ အဆံုးအမ၌ တည္ေနၾကၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသျပေနဘိသို႔ ရွိပါသည္။ သို႔ေသာ္ ပုပၸားႏွင့္ သက္ဆိုင္ လာေသာ အခါ၌မူ သာသနာ မေရာက္မီကရွိခဲ့ေသာ နတ္ယံုၾကည္မႈဓေလ့သည္ မင္းႏွင့္တကြ ျပည္သူတု႔ိၾကား တြင္ ျပန္လည္ ေပၚေပါက္ခဲ့ဟန္ ရွိပါသည္။ စင္စစ္မူ မင္းတိုင္းကား ဤသို႔မဟုတ္ဟု ထင္ပါသည္။ ရာဇဝင္ ဆရာက ပုဂံမင္းႏွင့္ ပုပၸားနတ္တို႔ကို တြဲ၍ျပခဲ့ေသာ အေရအတြက္မွာ အနည္းငယ္မွ်သာ ရွိခဲ့ပါသည္။

ဤတြင္ က်န္စစ္သားဟု အသိမ်ားေသာ ထိလိုင္ရွင္ကို မဟာဂီရိနတ္ႏွင့္ စကားေျပာသူအျဖစ္ တခမ္းတနား ေဖာ္ျပေပးခဲ့ပါသည္။ ပုပၸား ေစာရဟန္းႏွင့္တုန္းက မင္းမ်ိဳးမဟုတ္၍ စကားမေျပာခ်င္ဟုဆိုေသာနတ္သည္ က်န္စစ္သားမင္းႏွင့္မူ စကားဆို ျပန္ေသာေၾကာင့္ ယင္းကို မင္းမ်ိဳးဟု သတ္မွတ္ေစလို၍ ေပေလာ ေတြးဆဖြယ္ ျဖစ္လာပါသည္။ မဟာဂီရိသည္ က်န္စစ္သားကို ဒုကၡအေပါင္းမွ အႀကိမ္ႀကိမ္ ကယ္ခဲ့သည့္ နတ္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုေဖာ္ျပခ်က္က က်န္စစ္သားမင္းကို ဘုန္းတန္ခိုးႀကီးေၾကာင္း ေပၚလြင္ေစလို၍၊ သို႔မဟုတ္ မင္းမဟာ ဂီရိနတ္ ကို လူတို႔က ပိုမိုပူေဇာ္ ပသလာေစလို၍ ျဖစ္မည္ထင္ပါသည္။

ယင္းတို႔ႏွစ္ဦးသည္ ေရွးက ရွင္အရဟံႏွင့္အတူ ဆုေတာင္းဖက္မ်ားဟုဆိုခဲ့သည္။ ဤသည္မွာ ရာဇဝင္ဆရာတို႔ က အေၾကာင္းတခုေၾကာင့္ က်န္စစ္သားကို မ်က္ႏွာလိုက္ျခင္းေပေလာ ေတြးဆဖြယ္ျဖစ္ပါသည္။ စည္သူ (၁ ) လက္ထက္တြင္ မဟာဂီရိနတ္သည္ ပို၍ပင္ ႀကီးက်ယ္လာခဲ့ေတာ့သည္။ အေၾကာင္းမွာ ယင္းသည္ စည္သူ (၁) ၏ ဆရာေလးဦး စာရင္းတြင္ အပါအဝင္ ျဖစ္လာေသာေၾကာင့္တည္း။ ထိုစည္သူ (၁) ၏ ဆရာမ်ားမွာ ရွင္အရဟံ၊ စိမ္းညက္မင္း သားေတာ္ မဟာေထရ္၊ ရွင္အာနႏၵာႏွင့္ မင္းမဟာဂီရိ တို႔ျဖစ္သည္ (ကုလား၊ပ၊ ၂၂၁) ။ ဤတြင္ မင္းမဟာဂီရိကို ရဟန္း သံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ တတန္းတစားတည္း ထားဘိသကဲ့သို႔ ရွိေတာ့သည္။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ပုဂံေခတ္တြင္ (ေက်ာက္စာတို႔၌ မေတြ႔ရွိရေသာ္လည္း) နတ္ကိုးကြယ္မႈသည္ ယုတ္ေလ်ာ့ သြား ခဲ့သည္မရွိဘဲ သာသနာ မေရာက္မီကကဲ့သို႔ပင္ အားေကာင္းဆဲဟူ၍သာ ဆိုရမည္ျဖစ္ပါသည္။

အခ်ဳပ္မွာ ပုပၸားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပုဂံေခတ္ေရး ေက်ာက္စာတို႔တြင္ တႀကိမ္မွ် မေတြ႔ရွိရဘူးေသးေခ်။ မင္းမဟာဂီရိ နတ္ေမာင္ႏွမႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း ထို႔အတူသာလွ်င္ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဒ႑ာရီဇာတ္လမ္း တို႔ကား မ်ားျပား လွသည္။ ေက်ာက္စာတြင္မပါ၍ မယံုၾကည္ရဟု မဆိုနိုင္ေသာ္လည္း နတ္ယံုၾကည္မႈကို ပံုေဖာ္ရာ၌မူ ပညာသားပါလွ သည္ဟု ဆိုရမည္ထင္မိပါသည္။ ပုဂံရွိ သာသနိက အေဆာက္အအံုတို႔က အနိ႐ုဒၶႏွင့္ ရွင္အရဟံ တို႔၏ လံု႔လဥႆဟ ေၾကာင့္ ေထရဝါဒ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ ပြင့္လင္းစည္ပင္ လာခဲ့ရ သည္ကို သက္ေသျပေနဘိသို႔ ရွိပါသည္။ တဖက္တြင္ လည္း နတ္ကိုးကြယ္မႈကို အားေပးထားေၾကာင္း ပုပၸားေတာင္က သက္ေသျပလ်က္ ရွိေနျပန္ပါသည္။ ထို႔အျပင္ ပုပၸားသည္ ေလာကီပညာရပ္မ်ား က်င့္ႀကံ အားထုတ္ရာဟူ၍လည္း ယံုၾကည္ရသည္။ က်န္စစ္သားက ငရမန္ကိုတိုက္ရန္ ထီးလိုင္ဘက္တြင္ စည္း႐ံုး ေနရခ်ိန္တြင္ ဆရာရွင္ပုပၸားက ယၾတာမ်ားစီရင္ေပးရ ေၾကာင္းလည္း ေတြ႔ရွိရဖူးသည္ (ကုလား၊ ပ၊ ၂ဝ၉)။ ဤမွ် အေရးပါခဲ့ေသာ ပုပၸားေတာင္သည္ ပုဂံေခတ္ကုန္ေသာ အခါ အဓိကရျဖစ္ ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အသိုင္း အဝန္းႏွင့္တကြ ႏိုင္ငံေရးဗဟိုခ်က္သည္ အထက္အညာသို႔ ေရႊ႕ခဲ့ၿပီျဖစ္၍ ယင္း၏အေရးပါ မႈ အခန္းက႑က က်ဥ္းေျမာင္းလာခဲ့ေတာ့သည္။ စာေပတြင္လည္း အေတြ႔နည္းပါး လာခဲ့ရသည္မွာ ဝန္ႀကီး ပေဒသရာဇာ၏ ေခတ္ကာလ တိုင္ေအာင္ပင္ျဖစ္ေပသည္။

ကုိးကား

ေဒါက္တာသန္းထြန္း၏ ပ်ဴေတြဘယ္ေပ်ာက္သြားသလဲ (၂၀၀၆-ခု၊ ဇူလိုင္၊ ပႀကိမ္)