BBC ကမၻာ့အေရး ျမန္မာ့အေရး ေဆြးေႏြးခန္း ၌ အေမး အေျဖ မ်ား ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္

 

Khant Naing

 

ရခိုင္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းမႈကို အားလုံးက
၀ိုင္းၿပီးအကူအညီေပးၾကရန္ ကိုဂ်င္မီ မွ BBC ကမၻာ့အေရး ျမန္မာ့အေရး ေဆြးေႏြးခန္း ၌ အေမး အေျဖ မ်ား ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္
*****************************************************************
ေမး- ကိုဂ်င္မီ ခင္ဗ်ာ အဓိက ရခိုင္အေျခအေနကေလ ျပည္တြင္းမွာလည္း စုံစမ္းမႈေတြလုပ္ေနေတာ့ ဒီလို အာဆီယံရဲ႕စိုးရိမ္မႈေတြ ဘာေၾကာင့္
ထြက္ေပၚလာတယ္လုိ႔ ေျပာႏိုင္္လည္းခင္ဗ်ာ့။

ေျဖ- ဒါ ေဒၚေအာင္းဆန္းစုၾကည္က ေခၚၿပီးရွင္းျပမယ္ဆိုတာ ျမန္မာအစုိးရရဲ႕ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈကို ထုတ္ျပခ်င္တဲ့ သေဘာပါပဲ။ တစ္ဖက္မွာလည္း
မၾကာေသးခင္က ႏိုင္ငံတခုကေနၿပီးေတာ့ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္လုပ္တဲ့
သူကိုယ္တိုင္ က သူ႔ရဲ႕ ပုဂၢိဳလ္ေရး ႏိုင္ငံေရးၾသဇာ ထူေထာင္လိုမႈနဲ႔ သူကိုယ္တိုင္ လမ္းေပၚထြက္ၿပီး ဆႏၵျပတဲ့ လုပ္ရပ္ေတြက ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အာဆီယံတြင္းႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေျဖရွင္းပုံနည္းလမ္းေတြ လြဲေန
တယ္။ အဲဒီ လြဲမွား ေနမႈအေပၚမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကေနၿပီးေတာ့ အာဆီယံႏိုင္ငံေတြကို အာဆီယံအသိုက္အ၀န္းအေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္မွာ
လက္ရွိအစုိးရရဲ႕ ကိုင္တြယ္ေနပုံေတြကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္းသိျမင္ေအာင္လုိ႔၊ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိ ေအာင္လုိ႔ ေခၚယူရွင္းျပမယ္ဆိုတဲ့ သေဘာလုိ႔ က်ေနာ္အဲသလို နားလည္ပါတယ္။

ေမး- ဒါေပမယ့္လို႔ တခ်ိဳ႕ေ၀ဖန္ေနတာက အစိုးရတက္လာလို႔ရွိရင္ ဒီသူတို႔
Independently သူတို႔ စုံစမ္း စစ္ေဆးမႈေတြ၊ သတင္းမီဒီယာေတြ ၊
ႏိုင္ငံျခား NGO ေတြ ကြင္းဆင္းေလ့လာခြင့္မရတဲ့အတြက္ အစုိးရရဲ႕ထုတ္ ျပန္ခ်က္ေတြကိုလည္းပဲ သိပ္ၿပီးေတာ့ ယုံၾကည္အားကိုးလုိ႔ မရတဲ့အတြက္ ဒီလို ႏိုင္ငံတကာက ဖိအားပိုေပး တယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြလည္းပဲ
ထြက္တယ္ေလ အဲသလိုေကာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလား ကိုဂ်င္မီ။

ေျဖ - က်ေနာ္ကေတာ့ အဲသလို မယူဆဘူးခင္ဗ်ာ့။ ဘာလုိ႔လည္းဆိုေတာ့ ဒီျပႆနာက အမွန္အတုိင္းေျပာ မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ဒီႏိုင္ငံတကာက သတင္းမီဒီယာေတြ ကိုယ္တုိင္ကိုကလည္း က်ေနာ္တို႔ သတင္းအလြဲအမွားေတြ နဲ
႔ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ီထားတာကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ ဒါ သတိျပဳမိတယ္။ ဒါေတာ္ေတာ္
ၾကာပါၿပီ။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ က်ေနာ္ ဥေရာပတိုက္ခရီးစဥ္ထဲကိုက
Dramatize လုပ္ၿပီးေတာ့ ဗုဒၶဘာသာေတြက မူဆလင္ေတြကို ႏွိပ္စက္
ေနတယ္ဆိုတဲ့ပုံစံမ်ိဳးန႔ဲ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ီေနတယ္။ ဒါလည္း တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ေတာ့ ေပၚလာပါၿပီ ဒီအေျခအေနေတြက သတင္းမီဒီယာေတြအားလုံးကိုလည္း က်ေနာ္တို႔က လက္ခံၿပီးေတာ့ ဒီမွာ ကိုယ္လုိသလို စုံစမ္းၾကဆိုရင္ သူတို႔ လိုတဲ့ပုံေဖၚမွာလည္း ဒါရွိႏိုင္ေသးတာကိုးဗ်ာ့။ ဒါေပမယ့္ ေသခ်ာတာတခုကေတာ့ အမ်ားျပည္သူက ယုံၾကည္ စိတ္ခ်ရတဲ့ ျပည္တြင္းျပည္ပယုံၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ ယုံၾကည္မႈရွိႏိုင္မလား မစ္စတာ ကိုဖီအာနန္ လို ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးေပါ့။ အဲဒီ ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးကို အႀကံေပးေကာ္မရွင္ ဥကၠဌလုပ္ၿပီး သြားလာေစလႊတ္မႈ
ေတြရွိေနတာပဲ။ ေနာက္ၿပီး UN ကလည္း ေလ့လာမႈေတြရွိေနတာပဲ။
လိုအပ္လို႔ရွိရင္ ဒီထက္မက ပိုၿပီးေတာ့ ပြင့္လင္းျမင္သာတဲ့ ပုံစံနဲ႔ ေျဖရွင္း မယ့္ အစိုးရမ်ိဳးပါ။ ဒါကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ယုံၾကည္ၿပီးသားပါ။ အဲေတာ့ အခု အာဆီယံအသိုက္အ၀န္းက ဘာျဖစ္လည္းဆိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ မိသားစု အာဆီယံပုံစံနဲ႔ေျဖရွင္းရမယ့္ ကိစၥေတြရွိေနတဲ့ကိုး။ အဲဒါကို တခ်ဳိ႕
ႏိုင္ငံေတြက အာဆီယံပုံစံမ်ိဳး မဟုတ္ပဲနဲ႔ သံတမန္မဆံတဲ့ ပုံစံေတြနဲ႔
ကိုင္တြယ္ေနမယ္၊ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ီမႈေတြရွိ ေနတယ္။ အဲဒီအတြက္ ဒါကိုရွင္းျပ
မယ့္ သေဘာပါပဲ၊ အဲသလိုပဲ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။

ေမး- ရိုဟင္ဂ်ာလို႔ ေခၚတဲ့ လူမ်ိဳးစုတစုက ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရး မုန္းတီးမႈေတြ မျဖစ္ေအာင္ အာဆီယံအေနနဲ႔ ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ကမၻာအေနနဲ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္
၀ိုင္းၿပီးေတာ့ အေျဖရွာမယ္္လို႔ သူတို႔ႀကိဳးပမ္းတာေတြရွိႏိုင္တယ္ေလ။ အထူးသ ျဖင့္ မစ္စတာ ကာ၀ီ ဆိုတဲ့ ပုဂိၢဳလ္က ဒီ ရွဴရာလင္ကြာရာရီ ယူနီဗာစတီက ဘာေျပာလဲဆိုရင္ မေလးရွားႏိုင္ငံ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ကတဲ့
ဒီ သူ႕ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးမွာ ဘာသာေရးကို အျမတ္ထုတ္လုိက္တဲ့ အတြက္
မူဆလင္(၆၀)ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိတဲ့ ဒီ အာဆီယံအဖြဲ႔ႀကီးက ကိုင္တြယ္တာ
မတတ္လို႔ရွိရင္ ကြဲသြားႏိုင္တယ္လုိ႔ေျပာတယ္။ အာဆီယံကြဲသြား
ႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ အထိေတာင္မွ တခ်ိဳ႕ပညာရွင္ေတြက စိုးရိမ္တယ္ေလ။ အဲဒီဟာအေပၚမွာေကာ ကိုဂ်င္မီ တို႔ အေနနဲ႔ ဘယ္လိုျမင္ေတြ႔ရသလဲ။

ေျဖ- က်ေနာ္ကလည္း အဲဒါကိုေျပာခ်င္တာ။ ေနာက္ဆုံး နည္းေတြေပါ့ဗ်ာ။ အာဏာကို လက္ကိုင္ထားဖုိ႔ အတြက္ ေနာက္ဆုံးနည္းလမ္းေတြသုံးတာေပါ့ဗ်ာ။ ေနာက္ဆုံး ဘာသာေရး လူမ်ိဳးေရး ဆိုတာ အာဏာ လက္
ကိုင္တာေပါ့၊ ဒါေနာက္ဆုံးနည္းလမ္းပဲ သူအသုံးျပဳလုိက္တာ။ အဲဒါက မသင့္ေတာ္တဲ့ လုပ္ရပ္ဗ်ာ့့။ ေနာက္တစ္ခ်က္က က်ေနာ္တုိ႔ အၿမဲေျပာပါ
တယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ဟာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး က်ေနာ္တို႔နားအလည္ဆုံးပါ။ က်ေနာ္တို႔က ခံစားရဆုံးပါ။ က်ေနာ္တုိ႔က လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘယ္ေတာ့မွ လက္ခံမွာမဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ရခိုင္ကိစၥက က်ေနာ္တို႔ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈ တခုထဲနဲ႔
ၾကည့္လိုက္မရဘူးဗ်ာ့။ ဒါ ႏိုင္ငံေတာ္အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကိစၥျဖစ္လာ
တယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ စကားလုံးသုံးလုိက္တာနဲ႔ ဘာျပႆနာမွ ရွင္းလုိ႔မရဘူး။ ဒါ အေသအခ်ာပဲ။ က်ေနာ္တို႔လည္း အဲဒါဆို သေဘာ မတူဘူး။
အဲေတာ့ အဲမွာ ရွိတဲ့သူေတြကို သူတို႔က ဘာျဖစ္ခ်င္တာလဲ။ ဒါကို အဓိကထား ေမးခြန္းထုတ္ရလိမ့္မယ္။ က်ေနာ္တုိ႔က ေသခ်ာတာတခုကေတာ့ဗ်ာ က်ေနာ္တို႔တိုင္းျပည္မွာ Citizen Ship နဲ႔ Nationality ကြဲတယ္။
ဒါကေတာ့ အားလုံးသိၿပီးသားပဲ။ က်ေနာ္တို႔မွာ ႏိုင္ငံသားတိုင္းဟာ
တိုင္းရင္းသားမဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ တိုင္းရင္းသားတိုင္းဟာ ႏိုင္ငံသား
ျဖစ္တယ္။ အဲေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔က လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးကို တုိင္းရင္းသား လို႔ေပးလိုက္တာ နဲ႔ အကုန္လုံးကို က်ေနာ္တို႔က ႏိုင္ငံသားေပးရမွာ။ အဲေတာ့
ဒါ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ ဒီ ဘင္ဂါလီ အေရးကိစၥဟာ သေဘာတူလို႔မရဘူး။ ေနာက္တခုက ဘာလဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔မွာ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ဥပေဒရွိတယ္။ အဲဒီ ဥပေဒနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ေျဖရွင္းလို႔ရတယ္။ ႏိုင္ငံသားေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာပဲ က်ေနာ္တို႔ရွင္းတာ ဟာ အဲဒါ ပိုၿပီးေတာ့ သဘာ၀က်လိမ့္မယ္။ အဲေတာ့
ဒီ အာဆီယံပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဒီအေနာက္ႏိုင္ငံပဲျဖစ္ျဖစ္ ရိုဟင္ဂ်ာ ကန္ပိန္းကို
မလုပ္သင့္ မလုပ္ထိုက္ပဲ လုပ္ေနတဲ့ သူေတြပဲျဖစ္ျဖစ္ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံဟာ အခုမွ အေျပာင္းအလဲ ကို သြားေနရတဲ့ ႏိုင္ငံပါ။ အဲေတာ့ အဲဒီႏိုင္ငံမွာ ထပ္ၿပီးေတာ့ ျပႆနာေတြ မႀကီးလာေအာင္ မလုပ္သင့္ဘူးလို႔ သတိေပးမယ္။ ဥပေဒေၾကာင္းအရလည္း ေျဖရွင္းႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းေတြရွိပါတယ္။
ဥပေဒေၾကာင္းအရ ေျဖရွင္းႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းေတြနဲ႔ပဲ က်ေနာ္တို
႔ ႀကိဳးစားေစခ်င္တယ္။ အဲဒီနည္းသားလွ်င္ အာဆီယံလည္း က်ေနာ္တို
႔ ဥပေဒနည္းလမ္းအရ ေျဖးရွင္းႏိုင္ဖို႔ အာဆီယံကလည္း တိုက္တြန္းသင့္တယ္လို႔ က်ေနာ္ အဲသလိုျမင္ပါတယ္။

ေမး- ဒီ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရိုဟင္ဂ်ာလို႔ေျပာေနတဲ့ လူမ်ိဳးေတြအေပၚမွာ
လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္တယ္၊ ရြာေတြ မီး ရွိဳ႕တယ္၊ ေနာက္တခါ Human right အဖြဲ႔ကလည္း အေသးစိတ္ ၿဂိဳလ္ထုဓါတ္ပုံေတြနဲ႔ စြပ္စြဲတာေပါ့ေလ။ အဲဒီဟာက တျဖည္းျဖည္းက်ယ္ျပန္႔လာတဲ့ အခါၾကေတာ့
ႏိုင္ငံတကာကပါ ၀င္ၿပီးေတာ့ အႀကံေပးရတဲ့ အဆင့့္ ေတြေရာက္လာ
တယ္။ က်ေနာ္တို႔ တုိင္းျပည္က သြားေနတဲ့ ျပႆ နာကို ကိုင္တြယ္ပုံ
ကိုင္တြယ္နည္းကေကာ ဘယ္ေလာက္ထိ လက္ေတြ႕ၾကလဲ၊
ဘယ္ေလာက္ထိ ပကတိျဖစ္ရပ္မွန္နဲ႔ နီးစပ္လဲ ကိုဂ်င္မီ ေျပာျပပါလား။

ေျဖ- တကယ္ေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ေလးငါးႏွစ္ထဲ က Internationl issue
ကျဖစ္ေနတာ၊ ဒါႀကီးကိုအေၾကာင္းျပၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ လူ႔အခြင့္
အေရးေကာ္မရွင္ မွာလည္း အႀကိမ္ႀကိမ္ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ် ရႈံ႕ခ်မႈေတြလုပ္ခဲ့
တယ္။ ဒီႏွစ္မွာမွ ဒါေလ်ာ္သြားတာေပါ့ေနာ္။ ႏိုင္ငံတကာမွာ တဖက္က
၀ါဒျဖန္႔ခ်ီမႈေတြကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္လုပ္ထား
ၿပီးၿပီ။ အလိမ္အလွည့္ေတြ ကေတာ့ အမ်ားႀကီးေပါ့ဗ်ာ။ အဲေတာ့ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္ယုံၾကည္တာ တခုကေတာ့ အခုအခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံတကာ က
မီဒီယာေတြေကာ ၊ ႏိုင္ငံတကာကေခါင္းေဆာင္ေတြေကာက အခုလက္ရွိ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုုယ္တုိင္ေျဖ
ရွင္းေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ သူတို႔ ၀ိုင္းၿပီးကူညီဖို႔ေတာ့ လိုတယ္ဗ်ာ့။ ဘာလုိ႔လည္းဆိုေတာ့ ရိုးရိုးသားသားနဲ႔ မွန္မွန္ကန္ကန္ေျဖရွင္းမွာ၊ ဒါကေတာ့ ေသခ်ာတယ္။ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း နည္းလမ္းကို အသုံးျပဳၿပီးေတာ့လည္း ေျဖရွင္းမွာ ၊ ဥပေဒေဘာင္ထဲကလည္း ေျဖရွင္းမွာ၊ ဒီနည္းလမ္းကို ပဲ အသုံးျပဳမွာေသခ်ာတဲ့အတြက္ ဒါကိုလည္း ႏိုင္ငံတကာက ပုဂၢိဳလ္ေတြေကာ၊ က်ေနာ္တို႔ အားလုံးေပါ့ သူကို႔ ၀ိုင္းၿပီးေတာ့ ကူညီပါ၊ အဲဒါကိုပဲ က်ေနာ္ေတာင္းခံခ်င္ပါတယ္။

ဓါတ္ပုံ- ေမာင္သိန္း(ဒႆနိက)
၁၇.၁၂.၂၀၁၆
.
Credit... TheinHtein