✳ခ်ားလ္ဒါဝင္✳
(ဆင့္ကဲေျပာင္းလဲမႈျဖစ္စဥ္န ွင့္ လူသားမ်ိဳးႏြယ္တုိ႔၏သမုိင္း )
✳Charles Darwin ✳
(Evolution and the story of our species)
ခ်ားလ္ဒဝင္ဟာ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳး တိရစၧာန္မ်ားႏွင့္အပင္မ်ား၏
သဘာဝကိုေလ့လာသူျဖစ္ျပီး ဘူမိေဗဒ ေလ့လာသူတစ္ေယာက္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္သိပၸံပညာ၏ ဖခင္လည္းျဖစ္ပါတယ္။ ရိွရိွသမွ် သတၱဝါေတြဟာ
ေရွေျပးသတၱဝါမ်ားမွ ဆင္းသက္လာေႀကာင္းေဖာ္ထုတ္ခဲ ့ျပီး
Alfred Russel Wallace နွင့္အတူ သူ႔သိပၸံသီအုိရီအား
လူထုေရွ႔ထုတ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဒါဝင္ဟာ သူ႔ဆင့္ကဲသီအုိရီအား သေဘာတူလက္ခံရမည့္
သတ္ေသမ်ားနွင့္အတူ ၁၈၅၉ ခုနွစ္တြင္ ထုတ္ေဝခဲ့ေသာ “On the Origin of
Species” သူ၏စာအုပ္အားထုတ္ေဝခဲ့ပါတယ္ ။ ထုိစာအုပ္တြင္ အေစာပုိင္းသိပၸံနည္းျဖင့္ လက္ခံမႈမရိွသည့္ မ်ိဳးႏြယ္မ်ားအသြင္ေျပာင္းလ ဲျခင္း ကုိေက်ာ္ျဖတ္ကာထုတ္ေဝခဲ့ျခင ္းျဖစ္ပါတယ္။ ေနာင္ (၁၀) နွစ္ေက်ာ္အႀကာ ၁၈၇၀ ေက်ာ္ခုနွစ္မ်ားတြင္ သိပၸံေလာကအဖြဲ႔အစည္းမ်ားနွင ့္
အျခားအဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ ဆင့္ကဲေျပာင္းလဲမႈအား စတင္လက္ခံလာႀကပါတယ္။
ဒါေပမဲ့လည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ ေျဖရွင္းခ်က္မ်ားကုိ
ျပိဳင္ဆုိင္ေနရင္းနဲ႔သာ အခ်ိန္ကုန္ေနႀကပါတယ္။ ၁၉၃၀ ခုနွစ္မွ ၁၉၅၀
ခုနွစ္အတြင္း ထြက္ေပၚလာေသာ Modern Evolutionary Synthesis ေႀကာင့္သာ
ျပိဳင္ဆုိင္မႈမ်ားရပ္တန္႔သြ ားခဲ့ပါတယ္။ ပုိမုိအဆင့္ျမင့္ေလ့လာခ်က္မ ်ားတြင္ ဒါဝင္၏သိပၸံေလ့လာေတြ႔ရိွခ်က ္ဟာ ဘဝသိပၸံသီအုိရီအား စုစည္းေပးခဲ့သလုိ ဘဝအေထြေထြ (Diversity of Life) အား ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။
ဒါဝင္၏အေစာပုိင္းစိတ္ဝင္စား မႈျဖစ္သည့္
သဘာဝအားေလ့လာမႈမ်ားဟာ အီဒင္ဘာ့ဂ္တကၠသုိလ္မွ ေဆးပညာအား ပစ္ပယ္ခဲ့ျပီး
ေရေနေက်ာရုိးမဲ့သတၱဝါ ေလ့လာမႈမ်ားတြင္ ကူညီခဲ့ပါတယ္။ ကန္ဘရစ္တကၠသုိလ္တြင္
တက္ေရာက္ခဲ့ျခင္းဟာ သူ႔ရဲ႔သဘာဝသိပၸံအေပၚ စိတ္ဝင္စားမႈအား
တြန္းအားေပးခဲ့ပါတယ္။ HMS Beagle သေဘာ္ေပၚတြင္ (၅) နွစ္အႀကာ
ခရီးရွည္ထြက္ခဲ့ျပီးေနာက္ ဘူမိေဗဒသမားတစ္ေယာက္ျဖစ္လာခ ဲ့ျပီး
Charles Lyell ၏ တူညီျခင္းအုိင္ဒီယာမ်ားအား ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့သလို
ဒါဝင္ေရးသားခဲ့ေသာ “journal of the voyage” ဟာ ဒါဝင္အား
ေက်ာ္ႀကားတဲ့စာေရးဆရာအျဖစ္ လူသိမ်ားေစခဲ့ပါတယ္။ ခရီးစဥ္အတြင္း
ဒါဝင္၏ရွာေဖြေတြ႔ရိွခ်က္မ်ာ းနွင့္ ေက်ာက္ျဖစ္ရုပ္ႀကြင္းေတြဟာ ဒါဝင္အားအႀကံအုိက္ေစ၍ ေနာက္ပုိင္းတြင္ အေသးစိတ္စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ာ းျပဳလုပ္ျပီး
၁၈၃၈ ခုနွစ္တြင္ သူေရြးခ်ယ္ထားတဲ့ သီအုိရီအား အႀကံရခဲ့ပါတယ္။
သူ႔အုိင္ဒီယာမ်ားအား အျခားသဘာဝေလ့လာသူမ်ားနွင့္ ေဆြးေႏြးခဲ့ေသာ္လည္း
ေလ့လာမႈမ်ားအတြက္ အခ်ိန္လုိအပ္ခဲ့ျပီး ဘူမိေဗဒအလုပ္မ်ားကုိသာ
ဦးစားေပးလုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္ ။ Alfred Russel Wallace မွဒါဝင္အား သူတုိ႔နွစ္ေယာက္၏ အုိင္ဒီယာမ်ားအားေဖာ္ျပထားတ ဲ့ စာတစ္ေစာင္ေပးပုိ႔ခဲ့စဥ္အတြ င္း ၁၈၅၈ ခုနွစ္တြင္ ဒါဝင္ဟာ သူ႔သီအုိရီအားစတင္ေရးသားေနျ ပီျဖစ္ပါတယ္။
၁၈၇၁ ခုနွစ္တြင္ “The Descent of Man, and Selection in Relation to sex”
၁၈၇၂ ခုနွစ္တြင္ “The Expression of the Emotions in Man and Animals” ၁၈၈၁
ခုနွစ္တြင္ “The formation of Vegetable Mould, through the Action of
Worms” တုိ႔အားထုတ္ေဝခဲ့ပါတယ္။ ဒါဝင္အား လူ႔သမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္
လႊမ္းမုိးမႈအရိွဆုံးလူသားတစ ္ေယာက္အျဖစ္ လက္ခံထားႀကပါတယ္။
>>> ၁၈၀၉ ခုနွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၂ ရက္
ခ်ားလ္ေရာ့ဘက္ဒါဝင္အား ၁၈၀၉ ခုနွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ Shropshire ေဒသရိွ Shrewsbury တြင္ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ ခ်မ္းသာသည့္မိသားစုမွ ဆင္းသက္လာသူျဖစ္ျပီး ေမာင္ႏွမ ေျခာက္ေယာက္တြင္ ငါးေယာက္ေျမာက္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဝင္ဟာ ငယ္စဥ္ကတည္းက ခရစ္ယာန္တစ္ေယာက္အျဖစ္ ႀကီးျပင္းလာခဲ့ေသာ္လည္း သူ႔မိသားစုဟာ ပြင့္လင္းျပီး လက္ခံနုိ္င္ေသာ အုိင္ဒီယာမ်ားအား အျမဲႀကိဳဆုိပါတယ္။ သူ႔အဖုိးနွစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ Josiah Wedgewood (စက္မႈသမား၊ ကြ်န္ဥပေဒအား ဆန္႔က်င္သူ) နွင့္ Erasmus Darwin (Zoonomia စာအုပ္ေရးသားခဲ့သူ) တုိ႔ဟာ ဒါဝင္အား အလင္းျပခဲ့သူနွစ္ေယာက္ျဖစ္ပ ါတယ္။
>>> ၁၈၂၅ ခုနွစ္
ဒါဝင္ဟာ သူ႔အေဖနွင့္အဖုိးေျခရာေနာက္ လုိက္၍
အီဒင္ဘာ့ဂ္တကၠသုိလ္တြင္ ေဆးပညာသင္ႀကားခဲ့ပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္လည္းပဲ ေဆးပညာအား
ေကာင္းစြာလုိက္စားခဲ့ျခင္း မရိွပါဘူး။ ထုံေဆးထုိးျပီး
ႀကမ္းတမ္းတဲ့ခြဲစိတ္မႈမ်ားမ ျပဳလုပ္ခင္ထိ
ေတာ္ေတာ္ႀကာ ေဆးပညာသင္ယူခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေကာင္းတဲ့အခ်က္ကေတာ့
အီဒင္ဘာ့ဂ္ဟာ ျဗိတိန္ရိွ သိပၸံပညာအားသင္ယူရန္ အေကာင္းဆုံးေနရာတစ္ခုျဖစ္တာ ပါပဲ။ ေအာက္စဖုိ႔နွင့္ ကန္ဘရစ္လုိမဟုတ္ဘဲ အီဒင္ဘာ့ဂ္ဟာ အေျခခံက်က်လြတ္လပ္စြာ ေတြးေခၚသူမ်ားအတြက္ ေနရာေကာင္းတစ္ခုျဖစ္ခဲ့ပါတယ ္။ ထုိထဲမွ ဒါဝင္ဟာ အျခားေျပာႀကားသူမ်ား၏ အသြင္ေျပာင္းေနာက္ဆုံးသီအုိ ရီမ်ားအား နားေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္းတြင္ ဆင့္ကဲေျပာင္းလဲမႈဟု အမည္တြင္ခဲ့ပါတယ္။
>>> ၁၈၂၇ ခုနွစ္
ဆရာဝန္ျဖစ္ေရးမွ စြန္႔ခြာကာ ဘုရားေက်ာင္းတစ္ခုတြင္ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းအသစ္တစ္ ခု
စတင္ရန္ဆုံးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ အသက္ ၁၈ နွစ္ေရာက္ရိွေသာ္အခါ
ကန္ဘရစ္တကၠသုိလ္တြင္ ခရစ္ယာန္ဘာသာေရးသင္ယူရန္ ထြက္လာခဲ့ပါတယ္။
ဘုရားသခင္အားယုံႀကည္မႈရိွေသ ာ္လည္းပဲ ထုိဘာသာေရးေလ့လာမႈတြင္ စိတ္ပါဝင္စားမႈနည္းခဲ့ပါတယ္ ။ ခရစ္ယာန္ဘုန္းေတာ္ႀကီးအျဖစ္ ေလ့က်င့္ေနစဥ္အတြင္ သူအမွန္တကယ္စိတ္ဝင္စားမႈရိွ တဲ့
ဇီဝေဗဒအားအား ေလ့လာရန္အခ်ိ္န္မ်ားစြာ ရရိွခဲ့ပါတယ္။
အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိ ပုိးေတာင္မာမ်ားစုေဆာင္း၍ စိမ့္ေျမေပၚတြင္
လမ္းေလွ်ာက္ကာ ကုန္ဆုံးခဲ့ပါတယ္။ ၁၈၃၁ ခုနွစ္တြင္ ဘြဲ႔ရရိွခဲ့ျပီး
ခရစ္ယာန္ဘုန္းႀကီးအျဖစ္ လုပ္ကုိင္ခဲ့ျခင္းမရိွဘဲ တစ္သက္မွာတစ္ခါသာ
ရနုိင္တဲ့အခြင့္အေရးအား ဆုတ္ကုိင္ခဲ့ပါတယ္။
>>> ၁၈၃၁ ခုနွစ္
ဒါဝင္၏ကန္ဘရစ္တကၠသုိလ္မွ ဆရာ၏ ေထာက္ခံမႈျဖင့္ ကမာၻပတ္မည့္ HMS BEAGLE သေဘာ္ေပၚတြင္ လုိက္ပါခြင့္ရရိွခဲ့ပါတယ္။ ငါးနွစ္ႀကာျပီးေနာက္ ဒါဝင္ဟာ ကမာၻ႔တုိက္ႀကီး (၄) တုိက္အားေရာက္ရိွခဲ၍ ကမ္းဆင္းရာေနရာမ်ားတြင္ သတၱဝါမ်ိဳးႏြယ္မ်ားစုေဆာင္း ျခင္း၊ ထုိေဒသ၏ ေျမခံေရခံမ်ားအား ေလ့လာျခင္းတုိ႔ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဘာအလုပ္မွ လုပ္စရာမရိွလွ်င္ စာမ်ားဖတ္ထပ္ထပ္ကာဖတ္ေနခဲ့ပ ါတယ္။ Charles Lyell ၏ထုတ္ေဝထားတဲ့စာအုပ္ Principles of Geology ဟာ ဒါဝင့္အေပၚမ်ားစြာလႊမ္းမုိး ခဲ့ပါတယ္။ ထုိခရီးစဥ္အတြင္းမွာပဲ ဒါဝင္ဟာ ဆုိးရြားတဲ့ပင္လယ္မူးျခင္းခ ံခဲ့ရျပီး နာမက်န္းမႈမ်ားရိွခဲ့ပါတယ္။
>>> ၁၈၃၅ ခုနွစ္
HMS Beagle ဟာ ေတာင္အေမရိကမွ ထြက္ခြာလာျပီးေနာက္ အီေကြေဒါကမ္းမွ မုိင္ေပါင္း (၆၀၀) ကြာေဝးသည့္ Galapagos ကြ်န္းမ်ားတြင္ ငါးပတ္အႀကာရပ္နားခဲ့ပါတယ္။ Galapagos ကြ်န္းစုငယ္ေတြဟာ ေသးငယ္သည့္မီးေတာင္ငယ္မ်ားစ ုစည္းစြာ တည္ရိွေနျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ လူမ်ားယုံႀကည္သကဲ့သုိ႔ Galapagos မွာ ဒါဝင္ ရွာေဖြေတြ႔ရိွမႈႀကီးႀကီးမား မားမရိွခဲ့ပါဘူး။ ထုိကြ်န္းစုေတြတြင္ စာမ်ိဳးႏြယ္ဝင္ဌက္ငယ္တစ္မ်ိ ဳး
(ဖင့္စာ)၊ ကုန္းလိပ္၊ အေမရိကန္ေျမလူးဌက္ တုိ႔အားေလ့လာခဲ့ေသာ္လည္းပဲ
ျပီးျပည့္စုံသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားအား ရရိွခဲ့ျခင္းမရိွခဲ့ေပ။ သုိ႔ေပမဲ့
အတည္တက်အခ်က္အလက္မ်ားအား စုေဆာင္းနုိင္ခဲ့ပါတယ္။
>>> ၁၈၃၈ ခုနွစ္
ငါးနွစ္တာခရီးျပီးဆုံးသည့္ေ နာက္ အိမ္သုိ႔ျပန္လာ၍ စုေဆာင္းခဲ့ေသာ သတၱဝါမ်ိဳးႏြယ္ဝင္မ်ားအား သူ႔သူငယ္ခ်င္းဇီဝေဗဒပညာရွင္ မ်ားအား ျပသခဲ့ျပီး ခရီးစဥ္တစ္ေလွ်ာက္ေတြ႔ႀကံဳမ ႈမ်ားအား စာအုပ္စတင္ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ အင္းအားျပင္းျပေသာ အသိတရားတစ္ခု ဒါဝင့္ရင္ထဲ့သုိ႔ေရာက္ရိွခဲ ့ပါတယ္။ တိရစာၦန္ေတြဟာ ပတ္ဝန္းက်င္နွင့္သဟဇာတျဖစ္ေ အာင္ေနနုိင္လွ်င္ ပုိမုိရွင္သန္နုိင္ေႀကာင္းေ တြ႔ရိွခဲ့ပါတယ္။ ဆင့္ကဲေျပာင္းလဲမႈဟာ ဒါဝင္ေျပာဆုိတဲ့ “Natural Selection” ေႀကာင့္ျဖစ္ေပၚခဲ့ျခင္းျဖစ္ ပါတယ္။
သူ႔အေတြးအေခၚမ်ားဟာ ခရစ္ယာန္ဘာသာအျမင္အရ ကြဲလြဲမ်ားစြာရိွခဲ့၍
အေတြးအေခၚနွင့္ ယုံႀကည္မႈႀကားတြင္ ရုန္းကန္ခဲ့ပါတယ္။ သူ႔အဖုိးလည္း
အသြင္ေျပာင္းျခင္းအားေရးသား ခဲ့၍ ဝုိင္းပယ္ျခင္းခံခဲ့ရျခင္းေ ႀကာင့္ ဒါဝင္ေႀကာက္ရြံ႔ေနခဲ့ပါတယ္။ လူထုအားမခ်ျပခင္ သက္ေသမ်ားပုိမုိစုေဆာင္းဖုိ ႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။
>>> ၁၈၅၁ ခုနွစ္
၁၈၅၁ ခုနွစ္တြင္ ဒါဝင္၏ (၁၀) နွစ္သမီး Anne ဖ်ားနာျပီး ဆုံးပါးသြားခဲ့ပါတယ္။ ဒါဝင္လည္း ဖ်ားနာခဲ့ျပီး မူးေဝေအာ့အန္မႈမ်ားစြာ ဆက္တုိက္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဖ်ားနာမႈဟာလည္း ဒါဝင့္အတြက္ တစ္ဘဝလုံးျဖစ္ပ်က္ေနခဲ့ပါတယ ္။ အိမ္မွာပဲ နွစ္အေတာ္အႀကာဖ်ားနာခဲ့ျပီး သူ႔ဇနီးအီမာမွျပဳစုေပးခဲ့ပါ တယ္။ သမုိင္းပညာရွင္ေတြကေတာ့ ဒါဝင္ဘာ့ေႀကာင့္ဖ်ားနာခဲ့သလ ဲဆုိတာ ေျဖရွင္းခ်က္မ်ားစြာျပဳလုပ္ ခဲ့ပါတယ္။ တခ်ိဳ႔က ဌက္ဖ်ားလုိ႔သုံးသပ္ခဲ့ႀကျပီ း အျခားသူေတြကေတာ့ စိတ္ဖိစားမႈမ်ားျပားခဲ့ျခင္ းေႀကာင့္ဟု ေျပာဆုိခဲ့ႀကပါတယ္။ သူ႔ရဲ႔သီအုိရီအသစ္ထုတ္ျပတဲ့ အခ်ိန္တြင္ သူ႔က်န္းမာေရးပုိမုိဆုိးရြာ းခဲ့ပါတယ္။
>>> ၁၈၅၈ ခုနွစ္
၁၈၅၈ ခုနွစ္ ေႏြရာသီတြင္ ဆင့္ကဲေျပာင္းလဲမႈသီအုိရီအတ ြက္ ဒါဝင္ စကားလုံးေပါင္း ၂ သိန္းခြဲခန္႔ေရးသားခဲ့ေသာ္လ ည္း လူထုအားထုတ္ျပခဲ့ျခင္းမရိွေ ပ။
ဒါေပမဲ့ စာတစ္ေစာင္ဟာ ဒါဝင္အားထုိသီအုိရီကုိ လူထုအားခ်ျပဖုိ႔
တြန္းအားေပးခဲ့ပါတယ္။ Alfred Russel Wallace ဟာ ဒါဝင္အား
အားက်သူတစ္ေယာက္ျဖစ္ျပီး Beagle Voyage အား အားက်ကာ Wallace
ခရီးစတင္ထြက္ခြာခဲ့ပါတယ္။ Natural Selection အားေတြ႔ရိွကာ
လူထုေရွ႔ထုတ္ျပဖုိ႔ ဒါဝင္၏အႀကံဥာဏ္အား အလုိရိွခဲ့ပါတယ္။ ဒါဝင္ဟာ သူသာ
Wallace ထက္ေနာက္က်ျပီးလူထုေရွ႔ထုတ္ ျပလွ်င္ Credits အားလုံး Wallace စီေရာက္သြားမွာကုိ မလုိလားပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ Wallace ဟာနုိင္ငံျပင္ပသုိ႔ေရာက္ေနျ ပီး အဆက္အသြယ္ျပတ္ေနခဲ့ပါတယ္။ ဒါဝင္ဟာ သူ႔ကုိယ္တုိင္အတြက္သာမက Wallace အတြက္ပါစဥ္းစားရပါေတာ့တယ္။
>>> ၁၈၅၈ ခုနွစ္ ဇူလုိင္လ
ေနာက္ဆုံးတြင္ ဒါဝင္ဟာ သူ႔ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္သီအုိရီအား Natural Selection ကုိအေျချပဳ၍ လူထုအားထုတ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ထုိသုိ႔ခ်ျပရာတြင္ Wallace ၏ႀကိဳးစားမႈကုိလည္း အသိအမွတ္ျပဳေအာင္ျပဳလုပ္ခဲ့ ပါတယ္။ ဒါဝင္၏ သီအုိရီအား Linnean Society သုိ႔ခ်ျပခဲ့ပါတယ္။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေဆြးေႏြးျပ ီးေနာက္
ဒါဝင္ဟာ သူ႔စာရြက္စာတမ္းေတြအား ဆြဲထုတ္ခဲ့ျပီး Wallace စာရြက္စာတမ္းေတြ
ခ်ျပခဲ့ပါတယ္။ Wallace ျပန္လာေသာအခါ ဒါဝင္သူ႔အေပၚ မွ်တစြာဆက္ဆံခဲ့မႈအား
လက္ခံခဲ့ပါတယ္။ အသက္ (၁၈) လအရြယ္ သားကူးစက္အဖ်ားေရဂါတစ္ခုေႀက ာင့္ ေသဆုံးခဲ့ပါတယ္။
>>> ၁၈၅၉ ခုနွစ္ နုိဝင္ဘာလ
သံသရာမ်ားစြာရိွေနေသာ္လည္းပ ဲ ဒါဝင္ဟာသူ႔ရဲ႔ ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္သီအုိရီအသစ္အာ း ခ်ျပခဲ့ပါတယ္။ ထုိစာအုပ္ဟာ ကမာၻ႔တန္ဖုိးအရိွဆုံးေသာစာအ ုပ္မ်ားထဲက တစ္အုပ္ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒါဝင္ဟာ ထုိစာအုပ္အားေရးေနစဥ္ဟာ Living in Hell (ငရဲတြင္အသက္ရွင္ေနထုိင္သကဲ ့သုိ႔)
ျဖစ္ေႀကာင္း ဖြဲ႔ဆုိခဲ့ပါတယ္။ သူ႔အဖုိးကဲ့သုိ႔ ဝုိင္းပယ္ျခင္းခံရျပီး
ဂုဏ္ျဒပ္မ်ားက်ဆင္းမွာ ေႀကာက္ရြ႔႔ံေနခဲ့ပါတယ္။ ခရစ္ယာန္ေက်ာင္းမွ
ခက္ထန္ေသာေဝဖန္မႈမ်ားရရိွခဲ ့ျပီး
အျခားသတင္းဌာနမ်ားမွ ေဝဖန္မႈမ်ားစြာ ရရိွခဲ့ပါတယ္။ လူေတာ္ေတ္ာမ်ားဟာ
“လူမ်ိဳးႏြယ္စုဟာ လူဝံ၊ ေမ်ာက္ဝံမ်ိဳးႏြယ္မွ ဆင့္ကဲဆင္းသက္လာတယ္” အဆုိအား
တုန္လႈပ္ခဲ့ႀကပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ လူတခ်ိဳ႔ကေတာ့ ဒါဝင္ဆီက
ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္ သက္ေသေတြကို နားေထာင္ခ်င္ခဲ့ႀကပါတယ္။
>>> ၁၈၆၀ ခုနွစ္ ဇြန္လ
ဒါဝင္ဟာ သူ႔ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္အေႀကာင္းမ် ားကုိ
လူထုထဲတြင္ ကာကြယ္ရန္ ဝန္ေလးေနခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ငယ္ရြယ္တဲ့ ဇီဝေဗဒပညာရွင္
Thomas Huxley မွ ဒါဝင္ဘက္မွ ကာကြယ္ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။ ၁၉ ရာစုမွာ
သိပၸံပညာရွင္မ်ား ေဆြးေႏြးပြဲေတြက လူေတာ္ေတာ္မ်ားကုိ ဆြဲေဆာင္နုိင္ျပီး
ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္အေႀကာင္းျငင္း ခုံျပိဳင္ပြဲမ်ားကေတာ့ လူစိတ္ဝင္စားမႈမ်ားစြာရရိွခ ဲ့ပါတယ္။
Huxley ရဲ႔အေက်ာ္ႀကားဆုံး ထိပ္တုိက္ေတြ႔ဆုံမႈဟာ အဆင့္ျမင့္သိပၸံ
ျဗိတိန္အဖြဲ႔အစည္း ေဆြးေထြးပြဲတြင္ ျဖစ္ပါတယ္။ လူအမ်ား ခရစ္ယာန္ဘုရားနွင့္
သိပၸံပညာရပ္တုိ႔၏ အားျပိဳင္မႈအား ေတြ႔ရိွခဲ့ပါတယ္။ Huxley နွင့္ Bishop
Samuel Wilberforce တုိ႔၏ ထိပ္တုိက္ရင္ဆုိင္ျငင္းခုံခ ဲ့ႀကပါတယ္။ ေနာက္ဆုံးတြင္ နွစ္ဖက္လုံးမွ ေအာင္နုိင္ေႀကာင္းေႀကညာခဲ့ႀ ကပါတယ္။ ထုိျငင္းခုံမႈဟာ ဒါဝင္အား သမုိင္းဝင္လူသားတစ္ေယာက္အျဖ စ္ သတ္မွတ္ျခင္းခံခဲ့ရပါတယ္။
>>> ၁၈၆၂ ခုနွစ္
ဒါဝင္ဟာ အေနနီးတဲ့အမ်ိဳးေတြ အခ်င္းခ်င္းလင္ယူသားေမြး မျပဳလုပ္ဖုိ႔ သတိေပးစာေရးသားခဲ့ပါတယ္။ သူကုိယ္တုိင္လည္းပဲ ေမာင္ႏွမဝမ္းကြဲနွင့္ သူထားေသာ္ေႀကာင့္ သူ႔လက္ထပ္မႈအားလည္း စုိးရိမ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါဝင္နွင့္ သူ႔ညီမဝမ္းကြဲ အမ္မာဟာ ကေလး (၁၀) ေယာက္ေမြးဖြားခဲ့ျပီး ဒါဝင္ဟာသစၥာရိွတဲ့ ေယာကၤ်ားတစ္ေယာက္အျဖစ္ေနထုိ င္ခဲ့ပါတယ္။ လင္မယားနွစ္ေယာက္ဟာ သားတစ္ေယာက္နွင့္ သမီးနွစ္ေယာက္ဆုံးရႈံးသြားျ ပီးေနာက္ တျခားကေလးေတြအားလည္း အဖ်ားေရာဂါမ်ားမွ သက္သာလာေအာင္ ျပဳစုခဲ့ရပါတယ္။ ဒါဝင္ဟာ သစ္ခြပန္းမ်ားအား မ်ိဳးအခ်င္းခ်င္းမ်ိဳးပြားလ ွ်င္ က်န္းမာသန္စြမ္းျခင္းမရိွေႀ ကာင္း သိရိွခဲ့ျပီးျဖစ္ပါတယ္။ ထုိ႔ေႀကာင့္ မိမိအမ်ိဳးမိသားစုအထဲမွ ညီမဝမ္းကြဲအားယူမိခဲ့သျဖင့္ အစဥ္အျမဲစုိးရိမ္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၈၇၁ ခုနွစ္ သန္းေခါင္စာရင္းအား ဝမ္းကြဲအခ်င္းခ်င္းယူျခင္းအ ေပၚေမးခြန္းထုတ္ခဲ့ေသာ္လည္း ျငင္းပယ္ျခင္းခံခဲ့ရပါတယ္။ ဘုရင္မ ဗစ္တုိးရီးယား သူ႔ေမာင္ဝမ္းကြဲနွင့္ လက္ထပ္ခဲ့ျခင္းဟာလည္းပဲ ဒါဝင္အတြက္ရင္ဆုိင္စရာတစ္ခု ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
>>> ၁၈၆၉ ခုနွစ္
မ်ိဳးႏြယ္ေတြရဲ႔မူလ ပထမ (Origin of Species) စာအုပ္မွာ ကမာၻ႔အေရာင္းရဆုံးစာအုပ္တစ္ အုပ္ျဖစ္ခဲ့ျပီး မ်ားစြာျပင္ဆင္ေရးသားမႈမ်ား ရိွခဲ့ပါတယ္။
ျပင္ဆင္ခ်က္အသစ္တုိင္းတြင္ ဒါဝင္ဟာ သူ႔ျငင္းခုံမႈမ်ားအား
အားျဖည့္ခဲ့ပါတယ္။ ေဝဖန္မႈေတြအား တုံ႔ျပန္ျခင္းအားျဖင့္
သူ႔ဟာပုိမုိသန္မာလာခဲ့ပါတယ္ ။
(၅) ႀကိမ္ေျမာက္ ျပင္ဆင္ခ်က္တြင္ “survival of the fittest”
အပုိဒ္အားေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ထုိအပုိဒ္အား အေတြးအေခၚပညာရွင္ Herbert Spencer
စီမွဌားယူခဲ့ပါတယ္။ ထုိအပုိဒ္ဟာ “natural selection”
နွင့္တူညီျခင္းမရိွခဲ့ေပ။ ဒါဝင္ဟာသူ႔ကုိယ္သူ ဘုရားအားသံသယရိွသူျဖစ္ေႀကာင ္း Huxley မွေျပာႀကားခဲ့ပါတယ္။
>>>၁၈၇၁ ခုနွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ
သူ႔ရဲ႔ “Orgin of Species” စာအုပ္ ထုတ္ျပီးနွစ္မ်ားစြာႀကာျပီး ေနာက္
ဒါဝင္ဟာသူတစ္ခ်ိန္က အနည္းငယ္သာခ်ျပခဲ့ေသာ သူ႔အုိင္ဒီယာမ်ား ျပည္သူမ်ားအား
ခ်ျပဖုိ႔ ဆႏၵမ်ားရိွခဲ့ပါတယ္။ “The Descent of Man” စာအုပ္ဟာ
ခရစ္ယာန္ဘာသာအတြက္ ျပိဳင္ဆုိင္မႈတစ္ခုျဖစ္ပါတယ ္။ လူထုႀကားတြင္ ထြက္ျပေျပာဆုိတာႀကာျမင့္ခဲ့ ျပီးေနာက္ သူ႔ေရးသားေဖာ္ျပခ်က္မ်ားအား
လူအမ်ားေထာက္ခံခဲ့ႀကပါတယ္။ Victorian Society အဖြဲ႔အစည္းကေတာ့
လူသားမ်ိဳးႏြယ္ေတြဟာ လူဝံ၊ ေမ်ာက္ဝံ မ်ိဳးႏြယ္ေတြမွ
ဆင့္ကဲေျပာင္းလဲျခင္းျဖစ္ေႀ ကာင္းကုိ
လက္ခံျခင္း၊ လက္မခံျခင္း ကြဲျပားေနခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့
လူအမ်ားေလးစားမႈရိွတဲ့ ေတြးေခၚသူေတြဟာ “Darwinists”
ဒါဝင္အားေထာက္ခံေနသူမ်ား ျဖစ္ခဲ့ႀကပါတယ္။
>>> ၁၈၈၂ ခုနွစ္ ဧပရယ္လ ၁၉ ရက္
ဒါဝင္ဟာ အဖ်ားေရာဂါနွင့္ပင္ ဒုကၡေရာက္ဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဝင္ကေတာ့ ေသဆုံးသြားသည္အထိ ဆက္လက္ ေလ့လာမႈမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္ ။ သူေသဆုံးခ်ိန္တြင္ သူ႔ဇနီးနွင့္ သစၥာရိွေသာသူငယ္ခ်င္းအခ်ိဳ႔ သာရိွခဲ့ပါတယ္။
သူ႔တုိ႔နွစ္ဦး ကုိးကြယ္ဘာသာခ်င္း တူညီျခင္းမရိွေတာ့ေတာင္မွ သူမေသဆုံးခင္
ေနာက္ဆုံးလမ်ားတြင္ အမ္မာမွေကာင္းမြန္စြာျပဳစုခ ဲ့ပါတယ္။ လူအမ်ားအေပၚသူ႔လႊမ္းမုိးမႈမ ်ား
က်ဆင္းသြားမႈမ်ားအား နားလည္သေဘာေပါက္ျပီးေနာက္ သူ႔အိမ္ေနာက္ေဖး
ေျမကြက္လပ္အား “the sweetest place on Earth” (ကမာၻေျမႀကီးေပၚတြင္
အခ်ိဳျမိန္ဆုံးေသာေနရာ) ဟုဖြဲ႔ဆုိခဲ့ပါတယ္။ အနုိင္မခံအရႈံးမေပးတဲ့ Huxley
အပါအဝင္ ဒါဝင္အားေထာက္ခံသူေတြတြင္ အိမ္ေနာက္ေဖးပန္းျခံတည္ေဆာက ္ရန္ စိတ္ကူးခဲ့ႀကပါတယ္။ ဒါဝင္အား Westminster Abbey တြင္ျမဳပ္နွံခဲ့ပါတယ္။
Translated by NHA
========================== ===============
EMG Marketing Group's Digital Social Media Services
EMG Marketing Group လူႀကီးမင္းတို႔၏ လုပ္ငန္းမ်ားကို Facebook တြင္ ပုိမုိနာမည္ရ ေအာင္ျမင္လာေစရန္ ၀န္ေဆာင္မႈေပးေနေသာ Marketing Agency တစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ လူႀကီးမင္းတုိ႔၏ Facebook Page မ်ားကုိ ဝန္ေဆာင္မႈေပးရာတြင္ အျခား Facebook Page မ်ားထက္ လူအမ်ားၾကား ပ်ံ႕ႏွံ႔ေစရန္လုပ္ေဆာင္ေပးရ ုံသာမက
Like အေရအတြက္ကုိ ပုိမုိတုိးပြားေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးျခင္း၊ Facebook ႏွင့္
ပူးေပါင္းျပီး ေၾကျငာမ်ားထည့္ျပီး Promote လုပ္ေပးျခင္း၊ Graphic Design
မ်ားကုိ ေရးဆြဲေပးျခင္း၊ Comment Reply ႏွင့္ Message Response မ်ားကုိ
အခ်ိန္ႏွင့္တေျပးညီ ျပန္ၾကားေပးျခင္း၊ လူႀကီးမင္းတုိ႔၏ Facebook Page တြင္
အမွန္တကယ္သုံးစြဲသူမ်ားနွင့ ္ အခ်ိတ္အဆက္မိေစရန္ Campaign Idea မ်ားထုတ္ေပးၿပီး ပုိမုိလူသိမ်ားေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးျခင္း စသည္တုိ႔ကို စိတ္တုိ္င္းက်ဝန္ေဆာင္မႈေပး ေနပါသည္။ သင္တုိ႔၏လုပ္ငန္းမ်ား အရွိန္အဟုန္ျမွင့္ ေအာင္ျမင္ရန္အတြက္ EMG Marketing Group ႏွင့္ အတူတကြ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္လုိက္ပါ။
(Hotline: 09-977-977-877)
EMG Marketing Group
No.116G, Sein Lei Kan TharStreet,
Near YUFL @ University Avenue,Kamayut Tsp, Yangon, MyanmarContact: 09977977877, 01537547, 01524399
Email: emg@emgmm.com
Facebook: www.facebook.com/ emg.marketing.mm
(ဆင့္ကဲေျပာင္းလဲမႈျဖစ္စဥ္န
✳Charles Darwin ✳
(Evolution and the story of our species)
ခ်ားလ္ဒဝင္ဟာ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳး တိရစၧာန္မ်ားႏွင့္အပင္မ်ား၏
ဒါဝင္၏အေစာပုိင္းစိတ္ဝင္စား
>>> ၁၈၀၉ ခုနွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၂ ရက္
ခ်ားလ္ေရာ့ဘက္ဒါဝင္အား ၁၈၀၉ ခုနွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ Shropshire ေဒသရိွ Shrewsbury တြင္ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ ခ်မ္းသာသည့္မိသားစုမွ ဆင္းသက္လာသူျဖစ္ျပီး ေမာင္ႏွမ ေျခာက္ေယာက္တြင္ ငါးေယာက္ေျမာက္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဝင္ဟာ ငယ္စဥ္ကတည္းက ခရစ္ယာန္တစ္ေယာက္အျဖစ္ ႀကီးျပင္းလာခဲ့ေသာ္လည္း သူ႔မိသားစုဟာ ပြင့္လင္းျပီး လက္ခံနုိ္င္ေသာ အုိင္ဒီယာမ်ားအား အျမဲႀကိဳဆုိပါတယ္။ သူ႔အဖုိးနွစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ Josiah Wedgewood (စက္မႈသမား၊ ကြ်န္ဥပေဒအား ဆန္႔က်င္သူ) နွင့္ Erasmus Darwin (Zoonomia စာအုပ္ေရးသားခဲ့သူ) တုိ႔ဟာ ဒါဝင္အား အလင္းျပခဲ့သူနွစ္ေယာက္ျဖစ္ပ
>>> ၁၈၂၅ ခုနွစ္
ဒါဝင္ဟာ သူ႔အေဖနွင့္အဖုိးေျခရာေနာက္
>>> ၁၈၂၇ ခုနွစ္
ဆရာဝန္ျဖစ္ေရးမွ စြန္႔ခြာကာ ဘုရားေက်ာင္းတစ္ခုတြင္ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းအသစ္တစ္
>>> ၁၈၃၁ ခုနွစ္
ဒါဝင္၏ကန္ဘရစ္တကၠသုိလ္မွ ဆရာ၏ ေထာက္ခံမႈျဖင့္ ကမာၻပတ္မည့္ HMS BEAGLE သေဘာ္ေပၚတြင္ လုိက္ပါခြင့္ရရိွခဲ့ပါတယ္။ ငါးနွစ္ႀကာျပီးေနာက္ ဒါဝင္ဟာ ကမာၻ႔တုိက္ႀကီး (၄) တုိက္အားေရာက္ရိွခဲ၍ ကမ္းဆင္းရာေနရာမ်ားတြင္ သတၱဝါမ်ိဳးႏြယ္မ်ားစုေဆာင္း
>>> ၁၈၃၅ ခုနွစ္
HMS Beagle ဟာ ေတာင္အေမရိကမွ ထြက္ခြာလာျပီးေနာက္ အီေကြေဒါကမ္းမွ မုိင္ေပါင္း (၆၀၀) ကြာေဝးသည့္ Galapagos ကြ်န္းမ်ားတြင္ ငါးပတ္အႀကာရပ္နားခဲ့ပါတယ္။ Galapagos ကြ်န္းစုငယ္ေတြဟာ ေသးငယ္သည့္မီးေတာင္ငယ္မ်ားစ
>>> ၁၈၃၈ ခုနွစ္
ငါးနွစ္တာခရီးျပီးဆုံးသည့္ေ
>>> ၁၈၅၁ ခုနွစ္
၁၈၅၁ ခုနွစ္တြင္ ဒါဝင္၏ (၁၀) နွစ္သမီး Anne ဖ်ားနာျပီး ဆုံးပါးသြားခဲ့ပါတယ္။ ဒါဝင္လည္း ဖ်ားနာခဲ့ျပီး မူးေဝေအာ့အန္မႈမ်ားစြာ ဆက္တုိက္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဖ်ားနာမႈဟာလည္း ဒါဝင့္အတြက္ တစ္ဘဝလုံးျဖစ္ပ်က္ေနခဲ့ပါတယ
>>> ၁၈၅၈ ခုနွစ္
၁၈၅၈ ခုနွစ္ ေႏြရာသီတြင္ ဆင့္ကဲေျပာင္းလဲမႈသီအုိရီအတ
>>> ၁၈၅၈ ခုနွစ္ ဇူလုိင္လ
ေနာက္ဆုံးတြင္ ဒါဝင္ဟာ သူ႔ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္သီအုိရီအား
>>> ၁၈၅၉ ခုနွစ္ နုိဝင္ဘာလ
သံသရာမ်ားစြာရိွေနေသာ္လည္းပ
>>> ၁၈၆၀ ခုနွစ္ ဇြန္လ
ဒါဝင္ဟာ သူ႔ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္အေႀကာင္းမ်
>>> ၁၈၆၂ ခုနွစ္
ဒါဝင္ဟာ အေနနီးတဲ့အမ်ိဳးေတြ အခ်င္းခ်င္းလင္ယူသားေမြး မျပဳလုပ္ဖုိ႔ သတိေပးစာေရးသားခဲ့ပါတယ္။ သူကုိယ္တုိင္လည္းပဲ ေမာင္ႏွမဝမ္းကြဲနွင့္ သူထားေသာ္ေႀကာင့္ သူ႔လက္ထပ္မႈအားလည္း စုိးရိမ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါဝင္နွင့္ သူ႔ညီမဝမ္းကြဲ အမ္မာဟာ ကေလး (၁၀) ေယာက္ေမြးဖြားခဲ့ျပီး ဒါဝင္ဟာသစၥာရိွတဲ့ ေယာကၤ်ားတစ္ေယာက္အျဖစ္ေနထုိ
>>> ၁၈၆၉ ခုနွစ္
မ်ိဳးႏြယ္ေတြရဲ႔မူလ ပထမ (Origin of Species) စာအုပ္မွာ ကမာၻ႔အေရာင္းရဆုံးစာအုပ္တစ္
>>>၁၈၇၁ ခုနွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ
သူ႔ရဲ႔ “Orgin of Species” စာအုပ္ ထုတ္ျပီးနွစ္မ်ားစြာႀကာျပီး
>>> ၁၈၈၂ ခုနွစ္ ဧပရယ္လ ၁၉ ရက္
ဒါဝင္ဟာ အဖ်ားေရာဂါနွင့္ပင္ ဒုကၡေရာက္ဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဝင္ကေတာ့ ေသဆုံးသြားသည္အထိ ဆက္လက္ ေလ့လာမႈမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္
Translated by NHA
==========================
EMG Marketing Group's Digital Social Media Services
EMG Marketing Group လူႀကီးမင္းတို႔၏ လုပ္ငန္းမ်ားကို Facebook တြင္ ပုိမုိနာမည္ရ ေအာင္ျမင္လာေစရန္ ၀န္ေဆာင္မႈေပးေနေသာ Marketing Agency တစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ လူႀကီးမင္းတုိ႔၏ Facebook Page မ်ားကုိ ဝန္ေဆာင္မႈေပးရာတြင္ အျခား Facebook Page မ်ားထက္ လူအမ်ားၾကား ပ်ံ႕ႏွံ႔ေစရန္လုပ္ေဆာင္ေပးရ
(Hotline: 09-977-977-877)
EMG Marketing Group
No.116G, Sein Lei Kan TharStreet,
Near YUFL @ University Avenue,Kamayut Tsp, Yangon, MyanmarContact: 09977977877, 01537547, 01524399
Email: emg@emgmm.com
Facebook: www.facebook.com/
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။