ကရင္ ဆိုတာ

ေအာင္ေကာင္းစံ added 4 new photos.

ကရင္ ဆိုတာ
-------
ကရင္ဆိုတဲ႕အမည္ဟာ ျမန္မာတို႕က ေခၚေဝၚတဲ႕ အမည္တာ ျဖစ္ပါတယ္ ။ အမွန္မွာေတာ့အဲ႕ဒီ႔ကိစၥနဲ႕ပတ္သတ္လို႕ အဓိပၸါယ္အရင္းအျမစ္ကို အတိအက် မသိရွိျကပါဘူး ။ ယူဆထားျကတာကို ေျပာရရင္ေတာ့ ကမ္းယံဆိုတဲ႕ ေဝါဟာရ ေဗၚညိဳကြ်န္းရွိ ဒယက္လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးရဲ႕ အမည္ျဖစ္တဲ႕ ကယန္ဟူေသာ ေဝၚဟာရ တိဗက္ ျမန္မာ အစုဝင္တို႕ တရုတ္ျပည္မွာရွိစဥ္ ေခၚေဝၚတဲ႔ " ခ်န္ " ဆုိတဲ႕ အမည္ေဝၚဟာရကေန ဆင္းသက္လာတဲ႕ အမည္ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႕ ဒီလို ဆိုျကပါတယ္။ ကရင္ေတြဟာ အမ်ိဳးအလိုက္ ေခၚေဝၚတဲ႕အမည္ရွိတဲ႕အေလွ်ာက္ ကရင္နီေတြဟာ မိမိကိုယ္ကိုမိမိ ကယားဆိုျပီး ေခၚေဝၚျကပါတယ္ ။ ကရင္ေဝါဟာရနဲ႔ကယားေဝါဟာရဟာ နီးစပ္လ်က္ရွိတယ္ ။

ပုဂံေက်ာက္စာတို႔မွာ ကရင္ဆိုတဲ႕ ေဝါဟာရကို မ်ားစြာမေတြ႕ရေပမယ့္လဲ စေျကာ ေတာင္သူ အစရွိတဲ႕ အမည္ကိုေတာ့ ခပ္မ်ားမ်ား ေတြ႕ရွိရပါတယ္ ။ ပုဂံ ေရႊက်င္းခ် ေက်ာက္စာမွ " ပုျခည္ခါဆီ ၃၈ l ကရင္ ထမီေျပာက္ " လို႕ ကရင္ထမီ ေျပာက္ကို ေဖၚျပထားပါတယ္ ။
ကရင္ေတြ မ်ိဳးကြဲသြားပံုကေတာ့ ေတာင္ေပၚ ကရင္နဲ႕ ကြင္းကရင္ လို႕ ဆိုျပီး ၂ မ်ိဳးရွိတာမွာ ကြင္းကရင္တို႕မွာ စေကာ ၅ သိန္းေက်ာ္ခန္႕ရွိျပီး ပိုး ၅ သိန္းမွ်နဲ႕ ပအိုေခၚ ေတာင္သူထက္ဝက္ တစ္သိန္းမွ် ပါဝင္ျကပါတယ္ ။ ေတာင္ေပၚကရင္ေတြမွာ ကယားေခၚ ကရင္နီ ဘြဲေခၚ ဘဂိုင္ ပရဲ႕ ကရင္ျဖဴ ပေဒါင္း ဂဲခိုး ယင္းေဘာ္ ယင္းတလဲ ဇယိန္း ေမာ္ေနဘြားနဲ႕ ထက္ဝက္ေက်ာ္တဲ႕ ပအိုေခၚ ေတာင္သူတို႕ ပါဝင္ျကပါတယ္ ။ ေတာင္ေပၚကရင္ေတြမွာ လူဦးေရ မမ်ားလွပါဘူး ။ ယိုးဒယားနိုင္ငံမွာရွိတဲ႕ ကရင္တို႕မွာ ပိုးနဲ႕ ဘြဲေခၚ ဘဂိုင္အမ်ိဳးမ်ားျဖစ္ျကပါတယ္ ။ ယိုးဒယားနိုင္ငံ အေနာက္ဘက္နဲ႕ အေနာက္ေတာင္ ေတာင္ေပၚမ်ားမွာေတြ႕ရတဲ႕ ကရင္ေတြကေတာ့ ျမန္မာနိုင္ငံကေနတဆင့္ ေရာက္လာျကသူမ်ားတာ ျဖစ္ပါတယ္ ။
ကရင္မ်ား ျဖစ္ေပၚလာပံုနဲ႕ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ေရာက္ရွိလာပံုကို ယံုျကည္ထားျကတာေတာ့ မူရင္းေဒသမွာ တိဗက္ ျမန္မာ အစုဝင္တို႔ရဲ႕ မူရင္း ေဒသပင္ျဖစ္ဟန္ရွိတယ္လို႕ ဆိုတယ္ ။ အခ်ိဳ႕တိုင္းရင္းသားမ်ား ဝင္ေရာက္လာသလိုပါပဲ ျမန္မာနိုင္ငံ အေရွ႕ေျမာက္ ေဒသဆီမွ သံလြင္ျမစ္တစ္ေလ်ာက္ ဝင္ေရာက္လာခဲ႕ဟန္ တူပါတယ္ ။ အခ်ိန္မ်ားစြာ ပို၍ မေစာေစကာမူ ကရင္ေတြဟာ ျမန္မာေတြထက္ ဦးစြာ ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္းကို ေရာက္ရွိေနျကသူမ်ားျဖစ္တယ္ ။ ဝင္ေရာက္လာတာမွာ ရွမ္းျပည္ ကုန္းျပင္ျမင့္ အေနာက္ေတာင္ေလာက္မွာ အေျခစိုက္ျပီးေနာက္ အခါအခြင့္နဲ႕ ေလ်ာ္ညီစြာ ထိုေဒသဆီမွ အေနာက္ေတာင္ဘက္နဲ႕ ေတာင္ဘက္ရွိ ေျမျပန္႕မ်ားကို တေျဖးေျဖး ဆင္းတက္ေနထိုင္ခဲ႕ျကတယ္လို႕ ဒီလိုဆိုရမွာျဖစ္ပါတယ္ ။
ပ်ဴတို႕ရဲ႕ နိုင္ငံျဖစ္တဲ႕ သေရေခတၱရာ ပ်က္ရျခင္းအေျကာင္းကို ေဖၚျပရာမွာ ငစေကာစစ္သည္မ်ား လာျပီဆိုျပီး ထိတ္လန္႕ေသာေျကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု ျမန္မာရာဇဝင္က်မ္းမွာ ဆိုထားရာ ထို ငစာေကာ စစ္သည္ေတြဟာ စေကာကရင္မ်ား ျဖစ္နိုင္ဖြယ္ရွိတယ္လို႕ ဒီလိုဆိုပါတယ္။
ကရင္တို႕ရဲ႕ ယံုျကည္ကိုးကြယ္မႈအရ ကရင္ေတြဟာ နတ္စားျကပါတယ္ ။ ျကက္ရိုးထိုးတဲ႕ဓေလ့ကို ယံုျကည္ျကတယ္ ( ျကက္ရိုးထိုးျခင္း - ရႈ ) ။ ခရစ္ယာန္ သာသနာျပဳဆရာေတြ ေရာက္လာျပီးတဲ႕ေနာက္ လူမ်ားစု ျမန္မာတုိ႕ရဲ႕ လ်စ္လ်ဴရႈျခင္းကို ခံရတဲ႕ ကရင္အခ်ိဳ႕ဟာ ခရစ္ယာန္ ဝါဒ ဂိုဏ္းအမ်ိဳးမ်ိဳး ဆီကို ဝင္ေရာက္လာျကပါတယ္ ။ ကရင္ ေရွးေဟာင္း ေတးမ်ားမွာဆိုရင္ " ယြာ " လို႕ ေခၚတဲ႔ ဘုရားရွိပံု l ယြာ က ကမၻာကို ဖန္ဆင္းပံု l ကရင္တို႕ရဲ႕ ညီငယ္ျဖစ္တဲ႕ လူျဖဴတို႕ဟာ မိမိတို႕ထံကို က်မ္းစာအုပ္မ်ား ယူလာမည္လို႕ ဆိုျပီး က်မ္းစာအုပ္မ်ား ရရွိလာတဲ႕အခါ ကရင္တို႕ ျကီးပြားတိုးတက္မယ္ဆိုတာေတြ ပါပါတယ္။
ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ျဗိတိသွ်တို႕ရဲ႕ ပထမ နယ္ခ်ဲ႕စစ္အျပီး ရခိုင္နဲ႕ တနသၤာရီတို႕ဟာ ျဗိတိသွ် လက္ေအာက္ကို က်ဆင္းသြားတာေျကာင့္ ခရစ္ယာန္သာသနာျပဳ လူျဖဴမ်ားနဲ႕ ပိုမို နီးကပ္သြား ေတြ႕ဆံုခဲ႕ရပါေတာ့တယ္ ။ ေရွးက တေဘာင္အရ လာျခင္းျဖစ္တယ္လို႕ ယံုျကည္ျကျပီး ကရင္တို႕အတြက္ ခရစ္ယာန္ သာသနာျပဳျခင္းဟာ အင္မတန္ ျမန္ဆန္ခရီးေရာက္ခဲ႕ပါေတာ့တယ္ ။ ျမန္မာနိုင္ငံတစ္ခုလံုးကို ျဗိတိသွ်တို႕ သိမ္းပိုက္ျပီးတဲ႕ေနာက္ ခြဲျခားအုပ္ခ်ဴပ္တဲ႕ စနစ္အရ အုပ္ခ်ဳပ္လာခဲ႕ရာမွာ ျဗိတိသွ်တို႕ဟာ ခရစ္ယာန္ျဖစ္လြယ္တဲ႕ ကရင္ေတြကို မ်ားစြာ အခြင့္အေရးေတြ ေပခဲ႕တယ္ ။ ခရစ္ယာန္သာသာနာျပဳတို႕မွာ အေမရိကန္မွ ႏွစ္ျခင္းသာသနာျပဳ l အဂၤလိပ္ေရဖ်န္းသာသနာျပဳနဲ႔ ဗီးရင္ဂ်ီ သာသနာျပဳတို႕ပါဝင္ျကတယ္ ။ စေကာကရင္တို႕မွာ အေမရိကန္ ႏွစ္ျခင္းဂိုဏ္း ထြန္းကားျပီး ေတာင္ေပၚကရင္တို႕မွာေတာ့ ဗရက္ဂ်ီဂိုဏ္း ထြန္းကားခဲ႕ပါတယ္ ။ ယံုျကည္မႈ အသစ္အဆန္းျဖစ္တဲ႕ ခရစ္ယာန္အယူအစ စတင္ေရာက္ရွိလာတဲ႕အခါ ကရင္ဦးေရ ၁၃၀၀၀၀၀ ေက်ာ္မွာ ခရစ္ယာန္ကို ယံုျကည္သူက ၂၁၀၀၀၀ မွ်သာရွိပါေလေသးတယ္ ။ က်န္တဲ႕ ၁၁ သိန္းေက်ာ္ကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာေတြနဲ႕ နတ္ကိုးကြယ္သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္ ။
၁၈၆၆ ခုႏွစ္မွာ ဘိုးပိုက္ဆံ ဆိုတဲ႕ ကရင္အမ်ိဳးသားတစ္ဦး ဗုဒၶအယူဝါဒ l ခရစ္ယာန္ အယူဝါဒနဲ႕ ကရင္တို႕ ရိုးရာကိုးကြယ္တဲ႔ ယံုျကည္မႈေတြကေန ေကာင္းနိုးရာရာ တို႕ စုေပါင္းျပီး ဘာသာသစ္ တစ္ခု တီထြင္ခဲ႕တယ္ ။ အလားတူပဲ ကိုစံရီနဲ႕ ေတာင္ငူမွ ခလီဘိုးပါးဆိုသူေတြလဲ ယံုျကည္မႈအသစ္ေတြ တီထြင္ခဲ႕ျကပါေသးတယ္ ။
ကရင္တို႕ရဲ႕ ႏွစ္သစ္ကူးေန႕ကေတာ့ ေရွးပေဝဏသီကတည္းက ရွိခဲ႕တာျဖစ္တယ္ ။ကရင္အမ်ိဳးသားတို႕ရဲ႕ ႏွစ္သစ္ကူးေန႕မွာ ျပာသိုလဆန္း တစ္ရက္ေန႕ျဖစ္ပါတယ္ ။ စာေပဘာသာစကားနဲ႕ ပတ္သတ္လို႕ ခရစ္ယာန္ သာသနာျပဳမ်ားမေရာက္မီကပင္ ကရင္လူမ်ိဳးတို႕ အနက္မွ ပအို႕ေတာင္သူတို႕မွာ ကိုယ္ပိုင္စာေပေတြ ရွိေနခဲ႕ပါျပီ ။ ၁၈၃၀ ျပည့္ႏွစ္ေလာက္က ေဒါက္တာဝိတ္ေခၚ အေမရိကန္ ႏွစ္ျခင္းသာသနာျပဳ ဆရာတစ္ေယာက္ဟာ ဂ်ိဳင္းျမစ္ဝွမ္းမွာရွိတဲ႕ ကရင္အမ်ိဳးသားတို႕ကို ခရစ္ယာန္အယူဝါဒေဟာျပေနစဥ္မွာပဲ စေကာကရင္စကားကို စာနဲ႕ ေရးထြင္းခဲ႕တယ္ ။ေရးသားရာမွာေတာ့ ျမန္မာအကၡရာကိုသာ အသံုးျပဳခဲ႕တာျဖစ္ပါတယ္ ။ အဲ႕ဒီလိုေတြေျကာင့္ ခရစ္ယာန္အယူဝါဒဆိုင္ရာက်မ္းမ်ားမွာ စေကာကရင္ဘာသာနဲ႕ ေပၚေပါက္လာခဲ႕ေတာ့ပါတယ္ ။
၁၈၄၁ ခုႏွစ္မွာ ေဒါက္တာေမဆင္ေခၚ အေမရိကန္ သာသနာျပဳဆရာဟာ ထားဝယ္ျမိဳ႕မွာ မိုးေသာက္ျကယ္ ဆိုျပီး စေကာကရင္ သတင္းစာတစ္ေစာင္ကို စတင္ ထုတ္ေဝခဲ႕တယ္ ။အဲ႕ဒီ႕ သတင္းစာကို ဂ်ပန္တို႕ ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္းကို ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္တဲ႕အထိတိုင္ ႏွစ္ ၁၀၀ နီးပါး ထုတ္ေဝခဲ႕ပါတယ္ ။ ပိုးကရင္စာကို စတင္ တီထြင္သူမွာေတာ့ မစၥတာ ဗေရတန္ျဖစ္ျပီး ၁၈၄၀ ျပည့္ႏွစ္ေလာက္က စတင္အသံုးျပဳခဲ႕တာျဖစ္တယ္ ။
ဆိုခဲ႕ျပီးတဲ႕အတိုင္း ကရင္စကားမွာ တိဗက္ ျမန္မာအစုဝင္ ျဖစ္ျပီး စကားအားလံုးမွာ တစ္လံုးျခင္းရဲ႕ အဓိပၸါယ္ရွိျကပါတယ္။ေျပာဆိုရာမွာ အာလုပ္သံပါျပီး အသံမာတယ္။ ကရင္စကားတို႕မွာ တေျပးညီ တူညီခ်က္ရွိျကပါေသာ္လဲ ကြင္းကရင္အခ်င္းခ်င္း ေတာင္ေပၚကရင္အခ်င္းခ်င္း ကြင္းကရင္နဲ႕ ေတာင္ေပၚကရင္ တို႕ အခ်င္းခ်င္း အမ်ိဳးမတူပဲ မိမိတို႕ ဘာသာစကားအရ နားလည္ရန္ အလြန္ခဲရင္းလွပါတယ္ ။ ကရင္စကားမွာ ျမန္မာ ရခိုင္ ထားဝယ္ အင္းသား စကားတို႕လို ဘာသာမတူ အသံကြဲမဟုတ္ပဲ အေျခခံတူေသာ္လဲ ဘာသာကြဲေနတဲ႔ စကားမ်ိဳးျဖစ္တယ္လို႕ ဒီလို ဆိုနိုင္ပါေတာ့တယ္ ။
ဗဟုသုတ ရရွိနိုင္ျကပါေစ
အစဥ္ေလးစားလ်က္
Credit : မူရင္းတင္သူ