သမိုင္းေၾကာင္း
ဤမွ် ျပင္းထန္ေသာ အဆိပ္ကို လူသားတို့ ေသာက္ရႉသံုးစြဲခဲ့သည္မွာ နွစ္ေပါင္း ၈၀ဝ၀-ခန့္ရွိျပီျဖစ္ပါသည္။ ခရစ္ေတာ္မေပၚမီ နွစ္ေပါင္း ၆၀ဝ၀-ခန့္ (ဘီစီ ၆၀ဝ၀-ခန့္) ကတည္းက အေမရိကတိုက္တြင္ ေဆးရြက္ႀကီးမ်ား စတင္ေပၚေပါက္ေနေျကာင္း ပညာရွင္မ်ားက ခန့္မွန္းခဲ့ျကပါသည္။ အေမရိကတိုက္ေန လူရိုးမ်ား ေဆးရြက္ျကီးကို သံုးစြဲခဲ့သည့္ အေထာက္အထားကိုမူ ခရစ္ေတာ္မေပၚမီ ၁-ရာစုအလိုခန့္တြင္မွ စတင္ေတြ့ရွိခဲ့ပါသည္။ လူရိုင္းတို့သည္ ေဆးရြက္ျကီးမွ အေငြ႕မ်ားကို ေကာင္းကင္သို့ မႈတ္ထုတ္ျပီး နတ္ဘုရားမ်ားထံ အေငြ့မ်ား ဆက္သခဲ့သည္ဟု ဆိုပါသည္။ ထို့ျပင္ ေဆးရြက္ႀကီးကိုငံုျခင္း၊ ေရစိမ္ျပီး အရည္ေသာက္ျခင္းတို့ကိုလည္း ျပဳလုပ္ခဲ့ေျကာင္း အေထာက္အထားမ်ား ေတြ့ရွိခဲ့ပါသည္။ အေမရိကန္ ရက္အင္ဒီးယန္းလူရိုင္းတို့၏ သခၤ်ဳိင္းမ်ားတြင္ ေဆးတံမ်ားကို တူးေဖာ္ေတြ႔ရွိခဲ့ျခင္းက ဤအခ်က္ကို ေထာက္ခံေနပါသည္။
ခရစ္နွစ္ ၁၄၉၂-သို့ေရာက္ေသာအခါ နယ္ေျမသစ္ရွာေဖြသူ ခရစ္တိုဖာကိုလံဘတ္စ္သည္ အေမရိကတိုက္ရွိ ဗဟားမားကြ်န္းသို့ ေရာက္ရွိလာပါသည္။ ကိုလံဘတ္စ္သည္ ကြ်န္းေနလူရိုင္းမ်ား လယ္ယာလုပ္ငန္းမွအျပန္ ညေနေစာင္းတြင္ သစ္ရြက္တမ်ိုးကို မီးရွို့ရႉရွိုက္ေနျကသည္ကို ေတြ့ျမင္ခဲ့ပါသည္။ ဤသည္ကို ေတြ့ျမင္ေသာ ကိုလံဘတ္စ္သည္ သူကိုယ္တိုင္ ရႉရွိုက္ျကည့္ေသာအခါတြင္ အနံ့အရသာကို နွစ္သက္ေသာေျကာင့္ ေဆးလိပ္၊ ေဆးရြက္ျကီးနွင့္ အေစ့မ်ားကို ဥေရာပတိုက္သို့ ယူေဆာင္လာခဲ့ပါသည္။ ဤသို့ျဖင့္ လူသားတို့ကို ဒုကၡေပးမည့္ ေဆးလိပ္နွင့္ ေဆးရြက္ႀကီးတို့သည္ အေမရိကတိုက္မွ ဥေရာပတိုက္သို့ ေျခဆန္႔ေရာက္ရွိလာခဲ့ပါသည္။
အာနိသင္
ေဆးလိပ္တြင္ပါဝင္ေသာ နီကိုတင္း၏ စြမ္းရည္တခုမွာ တျကိမ္ေသာက္ျပီးလွ်င္ ေနာက္တျကိမ္ထပ္ေသာက္ရန္ အတြက္ စြဲလမ္းသြားျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဤအာနိသင္ကို မသိေသးေသာ ဥေရာပတိုက္သားမ်ားသည္ တဦးမွတဦး လက္ဆင့္ကမ္းေသာက္သံုးခဲ့ရာမွ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊ ေဆးရြက္ႀကီးငံုျခင္းတို့သည္ ဥေရာပတိုက္တြင္ ေခတ္စားလာခဲ့ပါသည္။
၁၅၅၉-ခုတြင္ ေပၚတူဂီနိုင္ငံ၌ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ေသာ ျပင္သစ္သံအမတ္ ဇင္းနစ္ေကာသည္ ေဆးရြက္ျကီး၏ ေဆးဖက္ဝင္အာနိသင္မ်ားကို မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ပါသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ျပင္သစ္ဘုရင္မ ကက္သရင္းသည္ ေခါင္းတျခမ္းကိုက္ ေဝဒနာ စြဲကပ္ေနပါသည္။ နစ္ေကာသည္ ဘုရင္မႀကီး ခံစားေနရေသာ ေခါင္းတျခမ္းကိုက္ ေဝဒနာအတြက္ ေဆးရြက္ႀကီးကို နွာရႉေဆးအျဖစ္ ဆက္သခဲ့ပါသည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ျပင္သစ္နန္းေတာ္ျကီး၌ ေဆးရြက္ျကီးသည္ အထူးေခတ္စားလာခဲ့ပါသည္။ ေဆးရြက္ျကီးတြင္ပါဝင္ေသာ နီကိုတင္းဆိုေသာအမည္သည္ အထက္ေဖာ္ျပပါ သံအမတ္ႀကီး နစ္ေကာကို ဂုဏ္ျပဳေခၚဆိုထားျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။
အဂၤလန္သို့ ေဆးရြက္ျကီး ယူေဆာင္လာခဲ့သူမွာ ဆာေဝၚလတာေရာ္လီ ျဖစ္ပါသည္။ ေဆးလိပ္ေသာက္သံုးစက ဆာေဝၚလတာ၏ အျဖစ္အပ်က္ကေလးတခုမွာ ထင္ရွားပါသည္။ တေန့တြင္ ဆာေဝၚလတာသည္ အခန္းထဲတြင္ တကိုယ္တည္းထိုင္ျပီး ေဆးလိပ္ေသာက္ေနပါသည္။ မီးခိုးမ်ားလည္း တလူလူ ထြက္ေနပါသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ေဆးလိပ္ေသာက္သည္ကို မျမင္ဖူးေသာ ဆာေဝၚလတာ၏ အေစခံသည္ သူ့သခင္ကို မီးေလာင္ေနသည္ထင္ျပီး မီး-မီး ကယ္ျကပါ-ဟု ထိတ္လန့္တျကား ေအာ္ဟစ္ရင္း သူ့သခင္ကို ေရႏွင့္ေလာင္းခဲ့ဖူးပါသည္။
ပ်ံ႔ႏွံ႔လာပံု
၁၆၀ဝ-ျပည့္နွစ္ေရာက္ေသာအခါ ေဆးရြက္ႀကီးသည္ ဥေရာပတိုက္မွတဆင့္ ဂ်ပန္၊ တရုတ္၊ ဖိလစ္ပိုင္နွင့္ အိႏၵိယနိုင္ငံမ်ားသို့ ပ်ံ့နွံ့လာခဲ့ပါသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္မူ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၉၉၁ (ခရစ္နွစ္ ၁၆၂၉) သာလြန္မင္းတရား လက္ထက္တြင္ ေဆးလိပ္ေသာက္ေဆး စတင္ေရာက္ရွိလာေျကာင္း အေထာက္အထားမ်ား အရ သိရွိရပါသည္။ စိနၱေက်ာ္သူ၏ ဩဝါဒထူးပ်ိဳ႕တြင္ ေဆးတံညို တတိုေလာက္၊ ေရာ့ေသာက္ေတာ့ေပး၊ ေဆးတအိုးကြ်မ္း၊ ကြမ္းတယာညက္-စေသာ စကားမ်ား ပါဝင္ေနျခင္းက စိနၱေက်ာ္သူ၏ လက္ထက္ (ျမန္မာနွစ္ ၁၀၉၈-၁၁၃၃) (ခရစ္နွစ္ ၁၇၃၆-၁၇၇၁) တြင္ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းဓေလ့ ေရာက္ရွိေနျပီျဖစ္ေျကာင္း သိရွိနိုင္ပါသည္။
ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၁၂၈-ခုနွစ္တြင္ ဆင္ျဖူရွင္မင္းတရားသည္ ဒြါရာဝတီကို ေအာင္ျမင္ျပီးေသာအခါ ျမန္မာတပ္မေတာ္သားမ်ား ယိုးဒယားတို့ ငွက္ေပ်ာ္ဖက္ေသာက္သည္ကို အတုယူျပီး ငွက္ေပ်ာဖက္၊ ကြမ္းသီးဖက္၊ သနပ္ဖက္မ်ားျဖင့္ ေဆးေပါ့လိပ္ စတင္လိပ္ကာ ေသာက္သံုးခဲ့ျကပါသည္။ ယခုအခါ ကမၻာေပၚတြင္ ေဆးေပါ့လိပ္ ေသာက္သံုးေသာ တခုတည္းေသာနိုင္ငံမွာ ျမန္မာနိုင္ငံသာ ရွိပါေတာ့သည္။
ဤသို့ျဖင့္ အေမရိကတိုက္မွ ေဆးရြက္ျကီးမ်ားသည္ ကမၻာတခြင္လံုးသို့ ျပန့္နွံ့လာခဲ့ပါသည္။ ခရစ္နွစ္ ၁၆၁၂-တြင္ အေမရိကနိုင္ငံ၊ ဗာဂ်ီးနီးယားျပည္နယ္၌ ေဆးရြက္ျကီးကို စတင္စိုက္ပ်ိုးခဲ့ရာ အထူးေအာင္ျမင္ျပီး ကမၻာ့ေဆးရြက္ျကီးေဈးကြက္ကို လွြမ္းမိုးနိုင္ခဲ့ပါသည္။ စီးကရက္ကို စတင္သံုးစြဲသူမ်ားမွာ စပိန္နိုင္ငံ၊ ဆီဗီးလ္ျမို့မွ သူေတာင္းစားမ်ားျဖစ္ပါသည္။ သူတို့သည္ စြန့္ပစ္ထားေသာ ေဆးလိပ္တိုမ်ားမွ ေဆးရြက္ျကီးအမႈန့္မ်ားကိုရရာ စကၠူမ်ားျဖင့္ ပတ္ျပီး ေသာက္သံုးခဲ့ပါသည္။ ၎ေဆးလိပ္မ်ိုးကို စပိန္ဘာသာျဖင့္ စီဂါရီလို (Cigarello) ဟုေခၚဆိုပါသည္။ ေနာင္တြင္မွ ျပင္သစ္တို့က စီးကရက္ (Cigarette) ဟုအမည္ေပးခဲ့ပါသည္။
တြင္က်ယ္လာျခင္း
၁၈၈၁-ခုနွစ္တြင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၌ စီးကရက္စက္ရံု စတင္ေပၚေပါက္လာခဲ့ပါသည္။ ၁၈၈၄-ခုနွစ္ ဧျပီလ ၃၀-ရက္ေန့တြင္ ဂ်ိမ္းစ္ေအဘြန္ဆက္သည္ တရက္လွ်င္ စီးကရက္တသိန္း နွစ္ေသာင္းထြက္နိုင္ေသာ စီးကရက္စက္ရံုကို တည္ေထာင္ခ်ိန္မွစ၍ စီးကရက္ေဈးနႈန္းမ်ား က်ဆင္းလာျပီး ေသာက္သံုးမႈလည္း တိုးပြားလာပါသည္။ ၁၈၉၂-ခုနွစ္တြင္ အလြယ္တကူ သယ္ေဆာင္သြားနိုင္ေသာ မီးျခစ္မ်ား ေပၚထြက္လာေသာ အခါ စီးကရက္ေသာက္သံုးမႈမွာ အလြန္တြင္က်ယ္လာခဲ့ပါသည္။
ပထမကမၻာစစ္နွင့္ ဒုတိယကမၻာစစ္မ်ားတြင္ စီးကရက္သည္ စစ္သားမ်ားအတြက္ မရွိမျဖစ္လိုအပ္ေသာ ရာရွင္ပါပစၥည္းတခု ျဖစ္လာပါသည္။ ၁၉၁၃-ခုတြင္ ေပၚေပါက္ေသာ Camel စီးကရက္သည္ ပထမဆံုး ေခတ္ေပၚနည္းပညာျဖင့္ ထုတ္လုပ္ေသာ စီးကရက္ျဖစ္ပါသည္။ ၁၉၇၂-တြင္ Marlboro (မာပိုလို) စီးကရက္သည္ ကမၻာ့ေရာင္းအား အေကာင္းဆံုး စီးကရက္ ျဖစ္လာပါသည္။ စင္စစ္ Marlboro ဆိုေသာအမည္မွာ Men always remember Love because of romance only ဆိုေသာ ဝါက်မွ ေရွ့ဆံုးစားလံုးမ်ားကို ဆက္ေခၚဆိုျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္မူ လင္းေခးဦးထြန္းျမင့္သည္ အေမရိကန္နိုင္ငံမွ ဗာဂ်ီးနီးယားေဆးရြက္ႀကီးကို ယူေဆာင္လာျပီး လင္းေခးျမို့တြင္ ဗာဂ်ီးနီးယားေဆးရြက္ျကီး လုပ္ငန္းကို စတင္ရင္း ျမန္မာ့ေဆးလိပ္ေခတ္ကို ဆန္းသစ္ေစခဲ့ပါသည္။
ေရွးဦးအစ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းသည္ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္တတ္ေျကာင္း မသိရွိျကပါ။ ၁၉၃၀-ပတ္ဝန္းက်င္က ထြက္ေပၚလာေသာ ေဆးသုေတသန စာတမ္းတေစာင္က ယခင္က အျဖစ္နည္းေသာ အဆုတ္ကင္ဆာေရာဂါသည္ ပထမကမၻာစစ္အျပီးတြင္ အျဖစ္မ်ားလာေၾကာင္း၊ အေၾကာင္းရင္းမွာ ေဆးလိပ္ေသာက္သံုးမႈေျကာင့္ ျဖစ္နိုင္ေျကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။ သို့ေသာ္ မည္သူကမွ် ဂရုမျပုျကပါ။ ေနာက္ပိုင္းတြင္အဆုပ္ကင္ဆာျဖစ္ပြားမႈနႈန္းမွာ သိသိသာသာ တိုးပြားလာသျဖင့္ အစိုးရမ်ားမွာ အမႈမဲ့မေနနိုင္ေတာ့ပါ။
၁၉၆၂-ခုနွစ္တြင္ အေမရိကန္အစိုးရသည္ သိပၸံပညာရွင္ ၁၀-ဦးကို ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းအေျကာင္း သုေတသနျပုေစပါသည္။ ၎တို့သည္ ၂-နွစ္ျကာ သုေတသနျပုျပီးေနာက္ ၁၉၆၄-ခုနွစ္ ခြဲစိတ္ကုဆရာဝန္မ်ားညီလာခံတြင္ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းေၾကာင့္ အဆုပ္ကင္ဆာျဖစ္ပြားနိုင္ေၾကာင္း အေထာက္အထားမ်ားျဖင့္ တင္ျပနိုင္ပါသည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ စီးကရက္ဘူးခြံမ်ားတြင္ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း သည္ အနၱရာယ္ရွိေၾကာင္း သတိေပးခ်က္မ်ား ထြက္ေပၚလာပါသည္။
ယခုအခါတြင္ အေမရိကန္တနိုင္ငံတည္းမွာပင္ စီးကရက္ေသာက္သံုးမႈေျကာင့္ နွစ္စဉ္ လူဦးေရ ၄၄၂၀ဝ၀-ေသဆံုးလ်က္ရွိပါသည္။ အဆုပ္ကင္ဆာျဖစ္ပြားသူ ၉၀% မွာ ေဆးလိပ္ေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။
Via; Myanmar Wikipedia
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။