ဇီကာတဲ့လား၊ ဒါဖတ္ၿပီးမွ ေၾကာက္ပါ
========================
February 3, 2016
အခုတေလာ လူေျပာသူေျပာ မ်ားလာျပန္တာက ဇီကာ (Zika) ဆိုတဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ေရာဂါေပါ့။ ဒီဗိုင္းရပ္စ္ကို သယ္ေဆာင္ ကူးစက္ေစတာကေတာ့ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ျဖစ္ေစတဲ့ ျခင္က်ား (Aedes aegypti) ရယ္၊ သူနဲ႔ မ်ိဳးတူ အက်ား မဟုတ္ဘဲ အနက္ေပၚမွာ အျဖဴစက္ေလးေတြပါတဲ့ Aedes albopictus တို႔ပါပဲ။ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး၊ Chikungunya နဲ႔ Yellow fever စတဲ ့ေရာဂါေတြျဖစ္ေစတာ ဒီျခင္ေတြပါပဲ။ မနက္ေစာေစာနဲ႔ ညေနပိုင္းေတြမွာ လူကို ကိုက္တာ မ်ားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ သတင္းတခုအရေတာ့ လိင္ဆက္ဆံတာကေန ဇီကာ ကူးစက္တာ တေယာက္ေတာ့ ေတြ႔ဖူးပါသတဲ့။ အလြယ္တကူ ကူးစက္ပ်ံ႕ပြားေစတဲ့ ေရာဂါလို ့ဆိုၾကပါတယ္။
ဇီကာ ဘာေၾကာင့္ အေရးႀကီးသလဲ
ဇီကာ ေရာဂါက ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြမွာ ျဖစ္ရင္ စိုးရိ္မ္စရာပါ။ ဘရာဇီးမွာ ဒီေရာဂါက ကပ္အသြင္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ ျဖစ္ပြားၿပီးတဲ့အခါ ေရာဂါျဖစ္သူ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြကေန ကေလးေတြကို ကူးစက္ၿပီး ေမြးရာပါ Microcephaly ေခၚတဲ့ ေခါင္းေသးေသးေလးေတြ ျဖစ္ေစတာ ေတြ႔ခဲ့ၾကရလို႔ပါ။ အဲဒီ ဦးေခါင္းေသးေသးေလးေတြက ေမြးဖြားခ်ိန္မွာ ေသဆံုးတတ္သလို အသက္ရွင္ေနရင္လည္း ရုပ္ပိုင္း၊ စိတ္ပိုင္း ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ ျပႆနာေတြနဲ႔ ႀကံဳရတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဇီကာ မျဖစ္ေအာင္၊ တနည္းအားျဖင့္ ျခင္ကိုက္မခံရေအာင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြ အထူးသတိျပဳရမွာပါ။
ဇီကာရဲ႕ ေရာဂါလကၡဏာေတြ
ဇီကာမွာ ေရာဂါ လကၡဏာ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ မရွိတတ္ပါဘူး။ ဖ်ားမယ္၊ ကိုယ္ေပၚမွာ အနီအစက္အေျပာက္ အဖိန္႔ေတြ ထြက္မယ္၊ အဆစ္အျမစ္ေတြ ကိုက္မယ္၊ ေခါင္းကိုက္၊ ကိုယ္လက္နာတာေတြျဖစ္မယ္။ ျဖစ္ေလ့ အရွိဆံုးကေတာ့ မ်က္စိနာတာ၊ နီတာ(Pink eye or conjunctivitis) ေပါ့။ ရက္အနည္းငယ္ကေန ၁ ပတ္ေလာက္ အထိသာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ ့မွာ ဘာလကၡဏာမွ မျပသလို ေရာဂါက ေဆးရံုေတြ ဘာေတြ တက္ရေလာက္ေအာင္ မျပင္းထန္ပါဘူး။ ငွက္ဖ်ား၊ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးနဲ ့Chikunganya တို႔နဲ႔ ဖ်ားတာခ်င္း ခပ္ဆင္ဆင္ပါပဲ။
ကုရာနတၳိ၊ ကာကြယ္လို႔ ရ၏
ေရာဂါ မျပင္းထန္သလို ကုသစရာ ေဆးလည္း မရွိပါဘူး။ အနားယူ၊ ေရမ်ားမ်ားေသာက္၊ ဖ်ားနာကိုက္ခဲေတြအတြက္ ပါရာစီတေမာေလာက္ ကလြဲၿပီး က်န္တာေတြ ေသာက္ဖို ့မလိုပါဘူး။ ေရၾကည္ေရသန္႔မွာ ေပါက္တဲ့ ျခင္က်ားႏြယ္ဝင္ ကိုက္တာကေန ျဖစ္တာမို ့ ျခင္ေပါက္ပြားမႈ မရွိေအာင္ ေရေတြ သိုေလွာင္ရင္ ဖံုးအုပ္တာ၊ ပတ္ဝန္းက်င္ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ၿပီး ပိုးေလာက္လန္း ရွင္းလင္းေရးလုပ္တာေတြက ေရာဂါကာကြယ္တာပါပဲ။ ျခင္ကိုက္မခံရေအာင္ အဝတ္လံုလံုၿခံဳၿခံဳဝတ္၊အဝတ္
ဇီကာနဲ႔ သတိ
တကယ္ေတာ့ ေရာဂါအရ ဇီကာ ျဖစ္တာက စိုးရိမ္စရာ သိပ္မဟုတ္ေပမယ့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြမွာ ကူးစက္ခံရရင္ Microcephly ကေလးေတြ ေမြးလာတာကသာ ေရရွည္အတြက္ စိုးရိမ္စရာျဖစ္ရတာမို႔ ကိုယ္ေနထိုင္ရာ ဝန္းက်င္မွာ ဇီကာလို သံသယျဖစ္စရာ အဖ်ားအနာေတြ ရွိေနရင္ မကူးစက္ေအာင္၊ ျခင္ကိုက္မခံရေအာင္ ဂရုစိုက္ၾကရမွာပါ။ ကိုယ္က ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ မဟုတ္လည္း ကိုယ္ဖ်ားနာတာကေန ကိုယ့္ကို ကိုက္တဲ့ျခင္က ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ကို ကိုက္ရင္ ကူးစက္သြားႏိုင္တာမ်ိဳးပါ။
သတိျပဳပါ။ ဂရုစိုက္ပါ။ သိပ္ေတာ့ ေၾကာက္လန္ ့ေျခာက္ျခားရမယ့္ အေနအထားမ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး။ ကပ္ေရာဂါ အသြင္ေဆာင္ၿပီး အားလံုးကို ကူးစက္လာမွာမ်ိဳးကို မ်က္ေျခမျပတ္ေစဘဲ အဓိက ကာကြယ္ေရးျဖစ္တဲ့ ျခင္ မေပါက္ပြားေရးနဲ႔ ျခင္ကိုက္ မခံရေရးကို ဦးစားေပး လုပ္ေဆာင္ၾကရင္ျဖင့္ ဇီကာလည္း ေအးေဆးပါပဲ။
Irrawaddy....(DR..that Oo)
========================
February 3, 2016
အခုတေလာ လူေျပာသူေျပာ မ်ားလာျပန္တာက ဇီကာ (Zika) ဆိုတဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ေရာဂါေပါ့။ ဒီဗိုင္းရပ္စ္ကို သယ္ေဆာင္ ကူးစက္ေစတာကေတာ့ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ျဖစ္ေစတဲ့ ျခင္က်ား (Aedes aegypti) ရယ္၊ သူနဲ႔ မ်ိဳးတူ အက်ား မဟုတ္ဘဲ အနက္ေပၚမွာ အျဖဴစက္ေလးေတြပါတဲ့ Aedes albopictus တို႔ပါပဲ။ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး၊ Chikungunya နဲ႔ Yellow fever စတဲ ့ေရာဂါေတြျဖစ္ေစတာ ဒီျခင္ေတြပါပဲ။ မနက္ေစာေစာနဲ႔ ညေနပိုင္းေတြမွာ လူကို ကိုက္တာ မ်ားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ သတင္းတခုအရေတာ့ လိင္ဆက္ဆံတာကေန ဇီကာ ကူးစက္တာ တေယာက္ေတာ့ ေတြ႔ဖူးပါသတဲ့။ အလြယ္တကူ ကူးစက္ပ်ံ႕ပြားေစတဲ့ ေရာဂါလို ့ဆိုၾကပါတယ္။
ဇီကာ ဘာေၾကာင့္ အေရးႀကီးသလဲ
ဇီကာ ေရာဂါက ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြမွာ ျဖစ္ရင္ စိုးရိ္မ္စရာပါ။ ဘရာဇီးမွာ ဒီေရာဂါက ကပ္အသြင္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ ျဖစ္ပြားၿပီးတဲ့အခါ ေရာဂါျဖစ္သူ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြကေန ကေလးေတြကို ကူးစက္ၿပီး ေမြးရာပါ Microcephaly ေခၚတဲ့ ေခါင္းေသးေသးေလးေတြ ျဖစ္ေစတာ ေတြ႔ခဲ့ၾကရလို႔ပါ။ အဲဒီ ဦးေခါင္းေသးေသးေလးေတြက ေမြးဖြားခ်ိန္မွာ ေသဆံုးတတ္သလို အသက္ရွင္ေနရင္လည္း ရုပ္ပိုင္း၊ စိတ္ပိုင္း ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ ျပႆနာေတြနဲ႔ ႀကံဳရတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဇီကာ မျဖစ္ေအာင္၊ တနည္းအားျဖင့္ ျခင္ကိုက္မခံရေအာင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြ အထူးသတိျပဳရမွာပါ။
ဇီကာရဲ႕ ေရာဂါလကၡဏာေတြ
ဇီကာမွာ ေရာဂါ လကၡဏာ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ မရွိတတ္ပါဘူး။ ဖ်ားမယ္၊ ကိုယ္ေပၚမွာ အနီအစက္အေျပာက္ အဖိန္႔ေတြ ထြက္မယ္၊ အဆစ္အျမစ္ေတြ ကိုက္မယ္၊ ေခါင္းကိုက္၊ ကိုယ္လက္နာတာေတြျဖစ္မယ္။ ျဖစ္ေလ့ အရွိဆံုးကေတာ့ မ်က္စိနာတာ၊ နီတာ(Pink eye or conjunctivitis) ေပါ့။ ရက္အနည္းငယ္ကေန ၁ ပတ္ေလာက္ အထိသာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ ့မွာ ဘာလကၡဏာမွ မျပသလို ေရာဂါက ေဆးရံုေတြ ဘာေတြ တက္ရေလာက္ေအာင္ မျပင္းထန္ပါဘူး။ ငွက္ဖ်ား၊ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးနဲ ့Chikunganya တို႔နဲ႔ ဖ်ားတာခ်င္း ခပ္ဆင္ဆင္ပါပဲ။
ကုရာနတၳိ၊ ကာကြယ္လို႔ ရ၏
ေရာဂါ မျပင္းထန္သလို ကုသစရာ ေဆးလည္း မရွိပါဘူး။ အနားယူ၊ ေရမ်ားမ်ားေသာက္၊ ဖ်ားနာကိုက္ခဲေတြအတြက္ ပါရာစီတေမာေလာက္ ကလြဲၿပီး က်န္တာေတြ ေသာက္ဖို ့မလိုပါဘူး။ ေရၾကည္ေရသန္႔မွာ ေပါက္တဲ့ ျခင္က်ားႏြယ္ဝင္ ကိုက္တာကေန ျဖစ္တာမို ့ ျခင္ေပါက္ပြားမႈ မရွိေအာင္ ေရေတြ သိုေလွာင္ရင္ ဖံုးအုပ္တာ၊ ပတ္ဝန္းက်င္ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ၿပီး ပိုးေလာက္လန္း ရွင္းလင္းေရးလုပ္တာေတြက ေရာဂါကာကြယ္တာပါပဲ။ ျခင္ကိုက္မခံရေအာင္ အဝတ္လံုလံုၿခံဳၿခံဳဝတ္၊အဝတ္
ဇီကာနဲ႔ သတိ
တကယ္ေတာ့ ေရာဂါအရ ဇီကာ ျဖစ္တာက စိုးရိမ္စရာ သိပ္မဟုတ္ေပမယ့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြမွာ ကူးစက္ခံရရင္ Microcephly ကေလးေတြ ေမြးလာတာကသာ ေရရွည္အတြက္ စိုးရိမ္စရာျဖစ္ရတာမို႔ ကိုယ္ေနထိုင္ရာ ဝန္းက်င္မွာ ဇီကာလို သံသယျဖစ္စရာ အဖ်ားအနာေတြ ရွိေနရင္ မကူးစက္ေအာင္၊ ျခင္ကိုက္မခံရေအာင္ ဂရုစိုက္ၾကရမွာပါ။ ကိုယ္က ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ မဟုတ္လည္း ကိုယ္ဖ်ားနာတာကေန ကိုယ့္ကို ကိုက္တဲ့ျခင္က ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ကို ကိုက္ရင္ ကူးစက္သြားႏိုင္တာမ်ိဳးပါ။
သတိျပဳပါ။ ဂရုစိုက္ပါ။ သိပ္ေတာ့ ေၾကာက္လန္ ့ေျခာက္ျခားရမယ့္ အေနအထားမ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး။ ကပ္ေရာဂါ အသြင္ေဆာင္ၿပီး အားလံုးကို ကူးစက္လာမွာမ်ိဳးကို မ်က္ေျခမျပတ္ေစဘဲ အဓိက ကာကြယ္ေရးျဖစ္တဲ့ ျခင္ မေပါက္ပြားေရးနဲ႔ ျခင္ကိုက္ မခံရေရးကို ဦးစားေပး လုပ္ေဆာင္ၾကရင္ျဖင့္ ဇီကာလည္း ေအးေဆးပါပဲ။
Irrawaddy....(DR..that Oo)
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။