လူငယ္ေတြ ၂၀၁၅အလြန္ ျပင္ဆင္ထားဖို႔

Nay Zar‎ေဘာ္တြင္းကိုခ်စ္သူမ်ား ႏွင့္ အေဝးေရာက္ေဘာ္တြင္းသူ/သားမ်ားဆံုစည္းရာ

 

လူငယ္ေတြ ၂၀၁၅အလြန္ ျပင္ဆင္ထားဖို႔
============================

ၿပီးခဲ့တဲ့ေရြးေကာက္ပြဲမွာ NLD ပါတီ အႏုိင္ရခဲ့ၿပီး အခု အစုိးရသစ္ရယ္လို႔ေတာင္ မဖြဲ႔ရေသးတဲ့အခ်ိန္မွာကိုပဲ ႏုိင္ငံၿခားရင္းႏွီးၿမွပ္ႏွံမႈေတြ အမ်ားၾကီးထပ္၀င္လာဖုိ႔ တာစူေနၾကတာကို ေတြ႔ရမွာပါ။

ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအ၀ုိင္းမွာ ဒီထက္ ပို၀င္ဆံ့လာဖုိ႔ရွိေနပါတယ္။ ဒီလုိမ်ိဳး အခြင့္အလမ္းေတြ မ်ားလာေတာ့မဲ့အခ်ိန္မွာပဲ တစ္ဖက္မွာလည္း စိန္ေခၚမႈ၊ ၿပိဳင္ဆုိင္မႈေတြက ကပ္ပါလာေတာ့မွာပါ။

ဒီအတြက္ ဘာေတြၿပင္ဆင္ထားဖို႔ လိုမလဲ

ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္လေလာက္က How to market yourself in a competitive world ဆုိတဲ့ ေဟာေၿပာပြဲတစ္ခုသြားတက္ၿဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီမွာ Speaker တစ္ေယာက္ၿဖစ္တဲ့ ဆရာဦးၿမင့္ေဇာ္က အခုေခတ္လုပ္ငန္းရွင္ေတြ လိုခ်င္ေနၾကတဲ့ အရည္အခ်င္း(၉)ရပ္ဆုိတာကို ေၿပာၿပသြားတယ္။ လူငယ္လူရြယ္ေတြအားလံုး ၿပင္ဆင္ထားႏုိင္ဖုိ႔ပါ။

၁) ဘာသာစကား (Global skills)
---------------------
သူမ်ားႏုိင္ငံေတြမွာ ဘာသာစကားကို ႏွစ္မ်ိဳး သံုးမ်ိဳးေလာက္ သင္ေနၾကတဲ့အခ်ိန္မွာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကေတာ့ အဂၤလိပ္စာတစ္မ်ိဳးတည္းေတာင္ ေတာ္ေတာ္လုပ္ေနၾကရတုန္းပါ။ ကမာၻသံုးဘာသာစကားလည္း ၿဖစ္တယ္၊ စာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ဒါနဲ႔ပဲ ေရးထားတယ္၊ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားလည္း ဒါနဲ႔ပဲ ဆက္သြယ္ၾက၊ ေၿပာၾက၊ ဆုိၾကတယ္။ ဒီေတာ့ သူတုိ႔ေတြၾကားထဲ တုိးခ်င္ရင္ အဲဒီဘာသာစကားကိုကၽြမ္းက်င္ေအာင္ ၾကိဳးစားၾကရမွာပါပဲ။

၂) ကြန္ပ်ဴတာ (Computing skill)
---------------------
Digital literacy လည္း တတ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ဖုန္းမွာ zapya သုံးၿပီး ဖုိင္ေလးေတြ ေပးတတ္ယူတတ္ရံုနဲ႔ ေက်နပ္ေနလို႔ မရပါဘူး။ အစည္းအေ၀းေတြမွာPresentation လုပ္ရင္လည္း ရွိသမွ်စာေတြ ၿပြတ္သိပ္ေရးထားတာ၊ power point ကို ေကာင္းေကာင္းမသံုးတတ္ၾကတာ သတိထားမိပါတယ္။ ၀န္ထမ္းခန္႔ဖုိ႔ အင္တာဗ်ဴးလုပ္တဲ့အခါ ကြန္ပ်ဴတာသင္တန္းတက္ထားေၾကာင္းေတာ့ Certificate ေပါင္းေၿမာက္မ်ားစြာ တင္လာတတ္ၾကပါတယ္။ ကြန္ပ်ဴတာကို ေရွ႔ထုိးေပးလုိက္ၿပီး လုပ္ခိုင္းေတာ့ Excel ေတာင္ ေကာင္းေကာင္းမသံုးတတ္ၾကပါဘူး။

၃) မိမိအသိစိတ္ၿဖင့္ ေဆာင္ရြက္တတ္ဖုိ႔ (Initiative)
---------------------
ခုိင္းမွ၊ ေၿပာမွလုပ္တတ္ၾကတဲ့အက်င့္ကို ေဖ်ာက္ၾကရမယ္။ ငယ္ငယ္က ေၿပာစကားနားေထာင္တယ္၊ လိမၼာတယ္ဆိုတာကို ဂုဏ္ယူစရာအၿဖစ္ ပ်ိဳးေထာင္ခံခဲ့ၾကရတယ္။ ပညာေရးစနစ္ကလည္း အဲဒီအတုိင္း ပံုသြင္းေပးထားတယ္။

တီထြင္ၾကံဆၿခင္းထက္ လမ္းေဟာင္းလုိက္ၿခင္းကို ဦးစားေပးတယ္။ မွားရဲေအာင္ မသင္ၾကားေပးဘူး။ အဲဒီလိုနဲ႔ ၾကီးလာတဲ့အခါ အေၿပာင္းအလဲတခုခု လုပ္ဖို႔၊ အမ်ားနဲ႔ကြဲထြက္ရဲဖုိ႔ သတၱိမရွိေတာ့ဘူး၊ ေဘာင္ရဲ႔အၿပင္ဘက္ကုိထြက္ၿပီး မစဥ္းစားတတ္ၾကေတာ့ဘူး။

အဲဒီလိုနဲ႔ လုပ္ငန္းခြင္ထဲ ေရာက္တဲ့အခါ အထက္ကခုိင္းမွ၊ ေၿပာမွ လုပ္တတ္တဲ့အက်င့္က ရလာပါေတာ့တယ္။ ဒီေခတ္မွာ ဆက္ၿပီးရွင္သန္ခ်င္ရင္ေတာ့ ကိုယ့္တာ၀န္ကိုယ္သိၿပီး အလုပ္လုပ္တတ္ဖုိ႔၊ မွားမွာကိုမေၾကာက္ဖုိ႔ ေရွ႔ဆက္ရဲဖုိ႔ အေလ့အက်င့္ ေတြ ေမြးယူၾကရပါလိမ့္မယ္။

၄) အစီအစဥ္ၿဖင့္ အလုပ္လုပ္တတ္ဖို႔ (Action planning)
---------------------
“Fail to plan, Plan to fail” အစီအစဥ္ဆြဲဖို႔ ပ်က္ကြက္ၿခင္းဟာ ရံႈးနိမ့္ဖို႔ အစီအစဥ္ဆြဲေနၿခင္းပါပဲ။ ဒီေန႔ေခတ္ဟာ result oriented ေခတ္ပါ။ ဘာလုပ္လုပ္ ရလဒ္ထြက္ေအာင္ လုပ္တတ္ဖုိ႔လိုပါတယ္။

ရလဒ္ထြက္ေအာင္ လုပ္တတ္ဖုိ႔ဆိုတာ ကုိယ္ဘာလိုခ်င္တာလဲ၊ ကုိယ္ဘာလုပ္ရမွာလဲ၊ ဒါေတြကို အရင္ဆံုးအစီအစဥ္ဆြဲထားဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ဘ၀တစ္ခုလံုးစာ ဘာၿဖစ္ခ်င္တာလဲ ဆုိတဲ့ အိပ္မက္ၾကီးၾကီး အရင္မက္ပါ။

ၿပီးမွ အဲဒီအိပ္မက္ အေကာင္အထည္ေပၚလာဖုိ႔ ေနာင္(၁၀)ႏွစ္မွာ ဘာၿဖစ္ရမယ္၊ ေနာင္(၅)ႏွစ္၊ (၁)ႏွစ္ကေန ေနာက္ဆံုး၊ မနက္ၿဖန္ ဘာလုပ္မယ္၊ ဘာေတြၿပီးေၿမာက္ရမယ္ဆုိတဲ့ အစီအစဥ္မ်ိဳးေတြဆြဲၿပီး အလုပ္လုပ္တတ္ဖို႔ လိုပါမယ္။ မဟုတ္ရင္ေတာ့ ဘယ္နားကမ္းကပ္ရမွန္းမသိတဲ့ေလွလို တစ္၀ဲလည္လည္နဲ႔ပဲ အခ်ိန္ကုန္သြားရပါလိမ့္မယ္။

၅) ၿဖန္႔က်က္စဥ္းစားတတ္ဖုိ႔ (Critical thinking)
---------------------
ႏုိင္ငံတကာက လူေတြဟာ စကားေၿပာရင္ၿဖစ္ၿဖစ္၊ အလုပ္လုပ္ရင္ၿဖစ္ၿဖစ္ Evidence based ၿဖစ္ၾကပါတယ္။ Data ေတြ Information ေတြေပၚ အေၿခခံၿပီး စဥ္းစားၾကတယ္၊ ဆံုးၿဖတ္တတ္ၾကတယ္။ စာလည္းတအားဖတ္ၾကေတာ့ အၿမင္က်ယ္က်ယ္နဲ႔ ဘက္စံုေထာင့္စံု စဥ္းစားတတ္ၾကပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြလုိ ေၿမပံုေလးထုိင္ၾကည္႔ၿပီး စီမံခ်က္ေတြ ဆြဲေနၾကတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အခ်က္အလက္ေတြေပၚ အေၿခခံၿပီး ေလာ့ဂ်စ္က်က် စဥ္းစားေတြးေခၚတတ္ဖုိ႔၊ အလုပ္လုပ္တတ္ဖို႔ လုိပါတယ္။

၆) ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ ပီသဖုိ႔ (Professionalism)
---------------------
ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ ဆရာ၀န္တစ္ေယာက္ဟာ ေဆးကုသတဲ့ပညာကို တစ္ဖက္ကမ္းခပ္ တတ္ကၽြမ္းေနရပါမယ္။ အၿမဲမၿပတ္လည္း ေလ့က်င့္ေန၊ ဆည္းပူးေနဖို႔ လိုပါတယ္။ အိပ္ေရးပ်က္တာ၊ ထမင္းစားပ်က္တာ၊ စိတ္ဖိစီးစရာအေၿခအေနေတြမွာ အလုပ္လုပ္ရတာ၊ ဒါေတြကို ညည္းညဴေနလို႔ မရပါဘူး။

ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ဆုိတာ ကုိယ္ယူထားတဲ့တာ၀န္ကုိ ေက်ပြန္ေအာင္ လုပ္ရပါတယ္။ အေရးၾကီးဆံုးကေတာ့ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ပုဂိၢဳလ္ေရး ခံစားခ်က္ေတြကိုေနာက္ပို႔ထားႏုိင္ဖုိ႔ပါပဲ။

၇) စိတ္အားထက္သန္မႈ ရွိဖုိ႔ (Enthusiasm)
---------------------
ေရာက္တဲ့ေနရာမွာ ေက်နပ္ၿပီး ရပ္မေနၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ အလုပ္ေလးတစ္ခု ရရင္၊ လစာေလးပံုမွန္ရေနရင္ ေတာ္ၿပီဆိုၿပီး ေရာင့္ရဲေနတတ္ၾကတယ္။ ရည္မွန္းခ်က္က ရပ္သြားေတာ့ ၾကိဳးစားအားထုတ္မႈေတြ၊ ေလ့လာမႈေတြလည္း ရပ္သြားတတ္ပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ လူတစ္ေယာက္ ဘယ္ေရာက္ေနၿပီလဲဆုိတာထက္ သူဘယ္အထိေရာက္ေအာင္သြားဖို႔ သႏၷိဌာန္ခ်ထားလဲဆုိတာက သူ႔အနာဂတ္ကုိ အဓိကအဆံုးအၿဖတ္ေပးသြားမွာပါ။ တုိးတက္လိုစိတ္၊သင္ယူလိုစိတ္ ၿပင္းၿပဖို႔ လိုပါတယ္။

၈) စီမံခန္႔ခြဲမႈ အရည္အခ်င္း (Management)
---------------------
စီမံခန္႔ခြဲတယ္ဆိုတာ အမ်ားစုေပါင္းအားနဲ႔ အလုပ္ေတြၿပီးစီးေအာင္ လုပ္ေဆာင္ၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။ အေၿခခံအားၿဖင့္ လူ၊ ေငြ၊ ပစၥည္း၊ နည္းပညာနဲ႔ အခ်ိန္ေတြကို အက်ိဳးရွိရွိအသံုးခ်ၿပီး လုပ္ငန္းေအာင္ၿမင္ေအာင္ လုပ္တာဟာ စီမံခန္႔ခြဲမႈပါပဲ။

စီမံခန္႔ခြဲမႈအရည္အေသြး(၃)ခု ရွိပါတယ္။
~~~
Technical skill - ပစၥည္းတစ္ခု ဘယ္လုိထုတ္လုပ္ရမယ္၊ ကားကို ဘယ္လိုၿပင္ရမယ္၊ စက္ကိရိယာေတြ ဘယ္လိုအသံုးၿပဳလို႔ရတယ္ စသၿဖင့္ ဒီလိုလုပ္ငန္းနဲ႔ပတ္သက္တဲ့အေၿခခံေတြကို သိထားရပါတယ္။

Human skill - လူေတြနဲ႔အလုပ္အတူတြဲလုပ္တတ္ဖို႔၊ လံႈ႔ေဆာ္စည္းရံုးတတ္ဖုိ႔၊ ညွိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္တတ္ဖို႔ ဆိုတဲ့အရည္အခ်င္းမ်ိဳးေတြ ရွိဖို႔လုိပါတယ္။

Conceptual skill - အဖြဲ႔အစည္းရဲ႔ အက်ိဳးအတြက္ ဘာလုပ္ရင္ အေကာင္းဆံုးၿဖစ္မယ္ဆုိတာကုိ မဟာဗ်ဴဟာက်က် စဥ္းစားလုပ္ေဆာင္တတ္တဲ့ အရည္အခ်င္းမ်ိဳး ၿဖစ္ပါတယ္။

ရာထူးငယ္ငယ္မွာ ဘယ္လုိလုပ္ရတယ္ဆုိတဲ့ Technical skill ရွိရံုနဲ႔ရပါတယ္။

စီမံခန္႔ခြဲရတဲ့ ရာထူးမ်ိဳးထိ ေရာက္ခ်င္ရင္ေတာ့ အနည္းဆံုး Human skill ေတာ့ ရွိေနေအာင္ ၾကိဳးစားဖုိ႔လိုပါတယ္။ အဲဒါမရွိဘဲ Managerial role တစ္ခုကို ရဖို႔ခက္ႏုိင္ပါတယ္။

၉) စိတ္ဖိစီးမႈကို သည္းခံႏုိင္ဖုိ႔ (Stress tolerance)
---------------------
ဆရာတစ္ေယာက္က ေၿပာဖူးပါတယ္။ စာေမးပြဲမွာ လူနာစမ္းေနတုန္း Stress ေတြအရမ္းမ်ားလို႔ ေၾကာက္လန္႔ၿ႔ပီးငိုတာတုိ႔၊ တလြဲလုပ္တာတုိ႔က ခြင့္လႊတ္ေပးလို႔ေတာ့ မရဘူး။ အဲဒီ stress ေလးကိုေတာင္ မခံႏုိင္ဘဲ ဘယ္လုိဆရာ၀န္လုပ္လုိ႔ ရမလဲ တဲ့။

ဆရာ၀န္ဘ၀ဆုိတာ လူ႔အသက္နဲ႔ရင္းၿပီး အလုပ္လုပ္ရတာမို႔ Stressful condition ေတြမွာ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ အလုပ္လုပ္ႏုိင္ဖို႔ လိုပါတယ္။

ဆရာ၀န္မွမဟုတ္ပါဘူး။ ရာထူးၾကီးလာေလေလ၊ တာ၀န္ေတြလည္း မ်ားလာေလၿဖစ္ၿပီးေတာ့ စိတ္ဖိစီးစရာေတြ၊ စိန္ေခၚမႈေတြကလည္း ပိုပုိၿပီး မ်ားလာမွာ ၿဖစ္ပါတယ္။ အလုပ္နဲ႔ဘ၀မွာ ဘယ္လိုအခက္အခဲေတြ စိတ္ညစ္စရာေတြပဲၾကံဳလာလာ၊ ဒါေတြဟာ ကုိယ့္ဘ၀တုိးတက္ဖို႔အတြက္ အခြင့္အေရးေတြပဲလို႔ ၿမင္ေပးၿပီး ရေအာင္ေက်ာ္လႊားႏုိင္ဖို႔ လိုပါတယ္။

အခြင့္အေရးဆုိတာ စိတ္ကူးေပါက္မွ ေရာက္ေရာက္လာတတ္တဲ့၊ စိတ္သိပ္မရွည္တဲ့ ဧည္႔သည္နဲ႔တူပါတယ္။ သူ တံခါးေခါက္ေနတုန္း ၿမန္ၿမန္လာဖြင့္ရင္ဖြင့္ေပး၊ မဟုတ္ရင္ေတာ့ လွည္႔ၿပန္သြားတတ္ပါတယ္။ ၿပီးရင္ ဘယ္ေတာ့မွ ေနာက္တစ္ေခါက္ၿပန္လာမယ္ဆုိတာလည္း မသိႏုိင္ပါဘူး။

ခု အဲဒီဧည္႔သည္ကေတာ့ လာဖို႔ရွိေနၿပီ။ သူ႔ကိုေၿပးၾကိဳမဲ့ တၿခားလူေတြကလည္း အၿပိဳင္အဆုိင္ ၾကိဳးစားေနၾကၿပီမို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြလည္း သူ တံခါးေခါက္တာနဲ႔ ဖြင့္ေပးႏုိင္ေအာင္ ခုကတည္းကေတာ့ ၿပင္ဆင္ထားရပါလိမ့္မယ္။

ေဒါက္တာ ၿဖိဳးသီဟ

Credit- ေက်ာက္သင္ပုန္း