သကၠရာဇ္မ်ားအေႀကာင္း

Ayesay.com.mm

 

သကၠရာဇ္မ်ားအေႀကာင္း
(Zawgyi Version)
==================

ၿမန္မာ့ သမုိင္း ရာဇ၀င္ ေတြကိုဖတ္တဲ့အခါ မဟာသကၠရာဇ္၊ သာသ
နာ သကၠရာဇ္၊ ေကာဇာ စသည္ၿဖင့္ေတြ႔ၿပီး ကမာၻ႔သမုိင္းစာေပေတြ
မွာေတာ့ ေအဒီ၊ ဘီစီ တုိ႔ကုိေတြ႔လုိ႔ ခုႏွစ္ သကၠရာဇ္ေတြအေႀကာင္းကုိ သိခ်င္သူမ်ားအတြက္ ရွာေဖြတင္ၿပလုိက္ပါတယ္။

၂၄ နာရီ ကုိ တစ္ရက္ ဟု သတ္မွတ္ၿပီး ၃၆၅ ရက္ ကုိ အခ်ိန္ တစ္ႏွစ္
ဟု သတ္မွတ္ပါတယ္။ တစ္ႏွစ္ကုိ သကၠရာဇ္ တစ္ အၿဖစ္လည္း သတ္မွတ္ပါတယ္။ ေအာက္ပါအတုိင္း သကၠရာဇ္ ၅ မ်ဳိး ရွိပါတယ္။

၁။ မဟာ သကၠရာဇ္ = ေဂါတမဘုရားရွင္၏ အဘုိ ေဒ၀ဒဟ ၿပည္႔ရွင္ ဘုိးေတာ္ အဥၥန မင္းႀကီး လက္ထက္တြင္ မူလရွိၿပီး သကၠရာဇ္ ၈၆၄၅
ခု ကုိၿဖဳိကာ မဟာသကၠရာဇ္ ၁ ခုကုိ စတင္ေရတြက္ပါတယ္။ သ ကၠရာဇ္လို႔ေခၚရၿခင္း အေႀကာင္းကေတာ့သာကီ၀င္မင္းမ်ားစတင္ေရ
တြက္ေသာ ႏွစ္ (သကၠ+ရာဇ) ဆုိတဲ့ ပါဠိကေန ဆင္းသက္လာတယ္
လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒီ မဟာသကၠရာဇ္ဟာ အၿဖဳိခံလုိက္ရတဲ့အတြက္ေႀကာင့္ သက္တမ္း ၁၄၈ ႏွွစ္ပဲ ႀကာခဲ့ပါတယ္။

၂။ သာသနာ သကၠရာဇ္ = မဟာသကၠရာဇ္ ၁၄၈ ခု ကုိေရာက္တဲ့ အခါ ေဂါတမဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ စံေတာ္မႈပါတယ္။ ပရိနိဗၺာန္စံၿပီး
ေလး လ အႀကာမွာ ရာဇၿဂဳိဟ္ၿပည့္ရွင္ဘုရင္အာဇာတသတ္
ႀကီးႀကပ္၍ ပထမသဂၤါရတနာတင္ၿပီးေနာက္ မဟာသကၠရာဇ္ကုိ
ၿဖဳိကာ သာသနာသကၠရာဇ္ ၁ ခု လုိ႔ စတင္ေရတြက္ပါတယ္။ ဒီကေန
ၿပီး သာသနာ သကၠရာဇ္ဟာ ေပၚေပါက္လာခဲ့ပါတယ္။

၃။ ေကာဇာ သကၠရာဇ္၊ ၿမန္မာသကၠရာဇ္ = သာသနာ သကၠရာဇ္
၆၂၄ ခု ေရာက္တဲ့အခါ သေရခတၱရာမင္းဆက္ သုမုႏၵရီမင္းက သကၠ
ရာဇ္ ၆၂၂ ခု ကုိ ၿဖဳိကာ ၿမန္မာ သကၠရာဇ္ ၂ ခုက စတင္ေရတြက္ပါ
တယ္။( အလြယ္ေၿပာရင္ သာသနာ သကၠရာဇ္ ၆၂၄ခု ကုိ ဖ်က္လုိက္ၿပီး ၿမန္မာသကၠရာဇ္ ၂ ခုလုိ႔ၿပင္လုိက္တာပါ)

ဒီသကၠရာဇ္ကုိ ဆက္လက္ သုံးစြဲခဲ့ၿပီး ၅၆၂ ခု ေရာက္ခ်ိန္ ပုဂံၿပည္ ပုပၸါးေစာရဟန္းမင္းလက္ထက္မွာ သကၠရာဇ္ ၅၆၀ ကုိ ၿဖဳိလုိက္ၿပီး ၂ ခုကေန ေရတြက္ၿပန္ပါတယ္။ အခုကြ်န္ေတာ္တုိ႔ သုံးေနတဲ့ ၿမန္မာၿပကၡ
ဒိန္ဟာ ဒီကေနစတာပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။
အခုေရာက္ရွိေနတဲ့ ၿမန္မာသကၠရာဇ္ နဲ႔ ၿဖဳိခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြကုိ ေပါင္းလုိက္
ရင္ ၁၃၇၇+၅၆၀+၆၂၂ = ၂၅၅၉ ဆုိတဲ့သာသာႏွစ္ကုိ သိရမွာပဲၿဖစ္ပါ
တယ္။

၄။ ခရစ္ သကၠရာဇ္ ( ဘီစီ ) = ကမာၻ႔လူမ်ဳိးအသီးသီးမွာ ေရတြက္ပုံစနစ္
ေတြမ်ားစြာရွိေပမယ့္ တစ္ကမာၻလုံးသိတဲ့ သကၠရာဇ္ေတြကေတာ့ ဘီစီ နဲ႔ ေအဒီ ပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။ ဘီစီ ဆုိတာ ခရစ္ေတာ္မေပၚမီကာလကို ဆုိ
ပါတယ္။
B C ( BCE ) = before Christ ( placed after a date, indicating
that it is before the Christian era. Usage- in 72 BC, ( not BC
72 ) [Oxford Dictionary]

၅။ ခရစ္ သကၠရာဇ္ ( ေအဒီ ) = ေအဒီ ဆုိတာက ခရစ္ေတာ္ေပၚၿပီး အခ်ိန္ကေန စတင္ေရတြက္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔လက္ရွိသုံးေနတဲ့ အဂၤလိပ္ခုႏွစ္ ဟာ ေအဒီၿဖစ္ပါတယ္။
A D ( CE ) = Anno Domini ( used to indicade that a date
comes the specified number of years the traditional date of Christ’s birth ) AD is an abbreviation of latin Anno Domini .
it is normal to write the third century AD . AD should be
placed before the numerals, as in AD 375 ( not 375 AD )
[Oxford Dictionary]

Ref:

ၿမန္မာ့စြယ္စုံက်မ္း
Oxoford Dictionary
ၿမန္မာ့သကၠရာဇ္ေတြရဲ႕ အဓိပၸါယ္- အရွင္သုနႏၵာလကၤာရ ( သီဟိုဠ္ )

သက္ကရာဇ်များအကြောင်း
(Unicode Version)
==================

မြန်မာ့ သမိုင်း ရာဇဝင် တွေကိုဖတ်တဲ့အခါ မဟာသက္ကရာဇ်၊ သာသ
နာ သက္ကရာဇ်၊ ကောဇာ စသည်ဖြင့်တွေ့ပြီး ကမ္ဘာ့သမိုင်းစာပေတွေ
မှာတော့ အေဒီ၊ ဘီစီ တို့ကိုတွေ့လို့ ခုနှစ် သက္ကရာဇ်တွေအကြောင်းကို သိချင်သူများအတွက် ရှာဖွေတင်ပြလိုက်ပါတယ်။

၂၄ နာရီ ကို တစ်ရက် ဟု သတ်မှတ်ပြီး ၃၆၅ ရက် ကို အချိန် တစ်နှစ်
ဟု သတ်မှတ်ပါတယ်။ တစ်နှစ်ကို သက္ကရာဇ် တစ် အဖြစ်လည်း သတ်မှတ်ပါတယ်။ အောက်ပါအတိုင်း သက္ကရာဇ် ၅ မျိုး ရှိပါတယ်။

၁။ မဟာ သက္ကရာဇ် = ဂေါတမဘုရားရှင်၏ အဘို ဒေဝဒဟ ပြည့်ရှင် ဘိုးတော် အဥ္စန မင်းကြီး လက်ထက်တွင် မူလရှိပြီး သက္ကရာဇ် ၈၆၄၅
ခု ကိုဖြိုကာ မဟာသက္ကရာဇ် ၁ ခုကို စတင်ရေတွက်ပါတယ်။ သ က္ကရာဇ်လို့ခေါ်ရခြင်း အကြောင်းကတော့သာကီဝင်မင်းများစတင်ရေ
တွက်သော နှစ် (သက္က+ရာဇ) ဆိုတဲ့ ပါဠိကနေ ဆင်းသက်လာတယ်
လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒီ မဟာသက္ကရာဇ်ဟာ အဖြိုခံလိုက်ရတဲ့အတွက်ကြောင့် သက်တမ်း ၁၄၈ နှှစ်ပဲ ကြာခဲ့ပါတယ်။

၂။ သာသနာ သက္ကရာဇ် = မဟာသက္ကရာဇ် ၁၄၈ ခု ကိုရောက်တဲ့ အခါ ဂေါတမဘုရားရှင် ပရိနိဗ္ဗာန် စံတော်မှုပါတယ်။ ပရိနိဗ္ဗာန်စံပြီး
လေး လ အကြာမှာ ရာဇဂြိုဟ်ပြည့်ရှင်ဘုရင်အာဇာတသတ်
ကြီးကြပ်၍ ပထမသင်္ဂါရတနာတင်ပြီးနောက် မဟာသက္ကရာဇ်ကို
ဖြိုကာ သာသနာသက္ကရာဇ် ၁ ခု လို့ စတင်ရေတွက်ပါတယ်။ ဒီကနေ
ပြီး သာသနာ သက္ကရာဇ်ဟာ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပါတယ်။

၃။ ကောဇာ သက္ကရာဇ်၊ မြန်မာသက္ကရာဇ် = သာသနာ သက္ကရာဇ်
၆၂၄ ခု ရောက်တဲ့အခါ သရေခတ္တရာမင်းဆက် သုမုန္ဒရီမင်းက သက္က
ရာဇ် ၆၂၂ ခု ကို ဖြိုကာ မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၂ ခုက စတင်ရေတွက်ပါ
တယ်။( အလွယ်ပြောရင် သာသနာ သက္ကရာဇ် ၆၂၄ခု ကို ဖျက်လိုက်ပြီး မြန်မာသက္ကရာဇ် ၂ ခုလို့ပြင်လိုက်တာပါ)

ဒီသက္ကရာဇ်ကို ဆက်လက် သုံးစွဲခဲ့ပြီး ၅၆၂ ခု ရောက်ချိန် ပုဂံပြည် ပုပ္ပါးစောရဟန်းမင်းလက်ထက်မှာ သက္ကရာဇ် ၅၆၀ ကို ဖြိုလိုက်ပြီး ၂ ခုကနေ ရေတွက်ပြန်ပါတယ်။ အခုကျွန်တော်တို့ သုံးနေတဲ့ မြန်မာပြက္ခ
ဒိန်ဟာ ဒီကနေစတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
အခုရောက်ရှိနေတဲ့ မြန်မာသက္ကရာဇ် နဲ့ ဖြိုခဲ့တဲ့နှစ်တွေကို ပေါင်းလိုက်
ရင် ၁၃၇၇+၅၆၀+၆၂၂ = ၂၅၅၉ ဆိုတဲ့သာသာနှစ်ကို သိရမှာပဲဖြစ်ပါ
တယ်။

၄။ ခရစ် သက္ကရာဇ် ( ဘီစီ ) = ကမ္ဘာ့လူမျိုးအသီးသီးမှာ ရေတွက်ပုံစနစ်
တွေများစွာရှိပေမယ့် တစ်ကမ္ဘာလုံးသိတဲ့ သက္ကရာဇ်တွေကတော့ ဘီစီ နဲ့ အေဒီ ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဘီစီ ဆိုတာ ခရစ်တော်မပေါ်မီကာလကို ဆို
ပါတယ်။
B C ( BCE ) = before Christ ( placed after a date, indicating
that it is before the Christian era. Usage- in 72 BC, ( not BC
72 ) [Oxford Dictionary]

၅။ ခရစ် သက္ကရာဇ် ( အေဒီ ) = အေဒီ ဆိုတာက ခရစ်တော်ပေါ်ပြီး အချိန်ကနေ စတင်ရေတွက်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့လက်ရှိသုံးနေတဲ့ အင်္ဂလိပ်ခုနှစ် ဟာ အေဒီဖြစ်ပါတယ်။
A D ( CE ) = Anno Domini ( used to indicade that a date
comes the specified number of years the traditional date of Christ’s birth ) AD is an abbreviation of latin Anno Domini .
it is normal to write the third century AD . AD should be
placed before the numerals, as in AD 375 ( not 375 AD )
[Oxford Dictionary]

Ref:

မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း
Oxoford Dictionary
မြန်မာ့သက္ကရာဇ်တွေရဲ့ အဓိပ္ပါယ်- အရှင်သုနန္ဒာလင်္ကာရ ( သီဟိုဠ် )

SKK
#AyeSay
www.ayesay.com.mm