ေရးသူ-ခိုင္မင္းညိဳ
“ကြ်န္မကို ဘယ္ေတာ့မွ ထိခိုက္နစ္နာေအာင္မလုပ္ပါဘူးလို႔ သူက ေျပာပါတယ္” Annmarie Chiarini က သူ႔ရဲ႕ရည္းစားေဟာင္းစကားကို ျပန္ေျပာျပပါတယ္။
Maryland တကၠသိုလ္ရဲ႕ ကထိကတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့Chiarini ဟာ၂၀၁၁ ခုႏွစ္က စိတ္ညစ္ဖြယ္ရာအျဖစ္အပ်က္တစ္ခုနဲ႔ ႀကံဳခဲ့ရပါတယ္။ ရည္းစားေဟာင္းနဲ႔ ျပတ္စဲစအခ်ိန္မွာ ရည္းစားေဟာင္းကေနၿပီး ခ်စ္စခင္စ ၾကင္နာစတုန္းကရိုက္ထားတဲ့သူ႔ရဲ႕ကိုယ္လံုးတီးပံုေတြကို ညစ္ညမ္း၀က္ဆိုက္ေတြမွာ တင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီပံုေတြနဲ႕အတူ Chiarini ရဲ႕ လိပ္စာေတြ၊ ကိုယ္ေရးအခ်က္အလက္ေတြ၊ အလုပ္လုပ္တဲ့ေနရာလိပ္စာေတြ စတဲ့ သူ႔ရဲ႕ အခ်က္အလက္အားလံုးနဲ႔အတူ ညစ္ညမ္း၀က္ဆိုက္မွာ တင္ပစ္ခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ဓါတ္ပံုေတြေၾကာင့္ အဲဒီ၀က္ဆိုက္ကို ၾကည့္ရႈသူအေရအတြက္ဟာ တစ္ေန႔တစ္ျခားမ်ားျပားလာခဲ့ပါတယ္။
ဒါက ဥပမာတစ္ခုအေနနဲ႔ပါ။ သူ႔လိုပဲ ခ်စ္သူေဟာင္းအမ်ိဳးသားေတြရဲ႕လုပ္ရပ္ေၾကာင့္ စိတ္ေရာ၊ ကိုယ္ပါ ဒဏ္ရာရခဲ့ၾကတဲ့မိန္းကေလးေတြအမ်ားႀကီးပါ။ အဲဒီမိန္းကေလးေတြရဲ႕ ကိုယ္လံုးတီးပံုေတြက အင္တာနက္ ညစ္ညမ္း၀က္ဆိုက္ေတြမွာ အမ်ားအျပားရွိေနပါတယ္။ ေနရာအနံ႔သယ္ေဆာင္လို႔ရတဲ့ စမတ္ဖုန္းေတြနဲ႔ အခ်က္အလက္ေတြကို သိမ္းဆည္းလို႔ရတဲ့ တန္ဖိုးနည္းအီလက္ထေရာနစ္ပစၥည္းေတြကို အလြယ္တကူ၀ယ္ယူလို႔ရႏိုင္ၿပီး အဲဒီပစၥည္းေတြကိုအသံုးျပဳၿပီးေတာ့ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ၊ ဓါတ္ပံုေတြ၊ ဗီဒီယိုဖိုင္ေတြ စသျဖင့္ Data ေတြကို အလြယ္တကူေ၀ငွလို႔ရၾကပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ခ်စ္သူဘဝေတြကို အဆံုးသတ္ၾကတဲ့အခါ မၾကာခဏဆိုသလို ယခုလိုမ်ိဳး သစၥာေဖါက္မႈေတြနဲ႔ ႀကံဳေတြလာတတ္ၾကပါတယ္။Maryland တကၠသိုလ္ရဲ႕ ကထိကတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့Chiarini ဟာ၂၀၁၁ ခုႏွစ္က စိတ္ညစ္ဖြယ္ရာအျဖစ္အပ်က္တစ္ခုနဲ႔ ႀကံဳခဲ့ရပါတယ္။ ရည္းစားေဟာင္းနဲ႔ ျပတ္စဲစအခ်ိန္မွာ ရည္းစားေဟာင္းကေနၿပီး ခ်စ္စခင္စ ၾကင္နာစတုန္းကရိုက္ထားတဲ့သူ႔ရဲ႕ကိုယ္လံုးတီးပံုေတြကို ညစ္ညမ္း၀က္ဆိုက္ေတြမွာ တင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီပံုေတြနဲ႕အတူ Chiarini ရဲ႕ လိပ္စာေတြ၊ ကိုယ္ေရးအခ်က္အလက္ေတြ၊ အလုပ္လုပ္တဲ့ေနရာလိပ္စာေတြ စတဲ့ သူ႔ရဲ႕ အခ်က္အလက္အားလံုးနဲ႔အတူ ညစ္ညမ္း၀က္ဆိုက္မွာ တင္ပစ္ခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ဓါတ္ပံုေတြေၾကာင့္ အဲဒီ၀က္ဆိုက္ကို ၾကည့္ရႈသူအေရအတြက္ဟာ တစ္ေန႔တစ္ျခားမ်ားျပားလာခဲ့ပါတယ္။
အနည္းဆံုး ညစ္ညမ္း၀က္ဆိုက္၃၀၀၀ ေက်ာ္ဟာ ဘာသာစကားအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ႏိုင္ငံအလိုက္ ကမၻာအ၀ွမ္းမွာရွိေနၿပီး လက္ရွိအခ်ိန္မွာ ၀က္ဆိုက္အေရအတြက္ဟာလည္း ျမင့္တက္ေနတယ္လို႔ အေမရိကန္ေျမာက္ပိုင္း Michigan အေျခစိုက္ Revision Legal ရဲ႕ ဥပေဒေရးရာ ကြ်မ္းက်င္ပညာရွင္ John Di Giacomoကေျပာပါတယ္။ ၿဗိတိန္နဲ႔ အေမရိကမွာရွိတဲ့ အမ်ိဳးသမီးအက်ိဳးေဆာင္ေတြကိုညစ္ညမ္း၀က္ဆိုက္ကို အတင္ခံရတဲ့ သားေကာင္အမ်ိဳးသမီးေတြက ဆက္သြယ္လာၿပီးေတာ့ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲဆိုတဲ့ အကူအညီေတြကို ေတာင္းခံလာၾကပါတယ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳး အမ်ိဳးသမီးေတြတင္မကဘဲ အမ်ိဳးသားေတြပါ တစ္ခါတစ္ရံ ညစ္ညမ္း၀က္ဆိုက္ေတြမွာ အတင္ခံရတတ္ပါတယ္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အထိ သံုးႏွစ္အတြင္းမွာ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာ အဲဒီလို ျဖစ္ရပ္ေပါင္း ၂၇,၃၃၄ အထိ သံုးဆခန္႔ ျမင့္တက္လာေနတယ္လို႔ ရဲသတင္းဌာနထုတ္ျပန္ခ်က္အရ သိရပါတယ္။
အဲဒီလိုညစ္ညမ္း၀က္ဆိုက္ကို တင္လိုက္တဲ့အက်ိဳးဆက္ေတြဟာ ကာယကံရွင္ေတြကို မညွာမတာ ရက္စက္လြန္းရာက်ျပီးကာယံကံရွင္ေတြရဲ႕ အနာဂတ္နဲ႔ ဘဝတက္လမ္းကို ဖ်က္ဆီးပစ္ရာေရာက္ပါတယ္။ Chiarini ဟာ အင္တာနက္မွာ မဖြယ္မရာအျပဳခံရတာပါ။ တစ္ခ်ိဳ႕ေတြဆို ရင့္ရင့္သီးသီးနဲ႔ အခန္းတံခါးဝထိေအာင္ ေရာက္လာၾကပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္အနည္းငယ္က အဲဒီလိုအျဖစ္နဲ႔ ႀကံဳခဲ့ၾကသူေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ေသေၾကာင္းၾကံခဲ့ၾကတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
အဲဒီလိုမ်ိဳးခံရတဲ့ကာယကံရွင္ေတြဟာ ဥပေဒေဘာင္အတြင္းက အကူအညီမေတာင္းခံဘဲနဲ႔ သူတို႔ဘာသာသူတို႔ေျဖရွင္းခဲ့ၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အသေရဖ်က္မႈ ဒါမွမဟုတ္ ကာယကံေျမာက္ေႏွာက္ယွက္မႈေတြအတြက္ ဥပေဒေတြရွိေနၾကပါတယ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳးေႏွာက္ယွက္တာေတြက ဖုန္းနဲ႔ျဖစ္ေစ၊၊ အင္တာနက္ကျဖစ္ေစ ဆက္သြယ္ၿပီးေတာ့ ကာယကံရွင္ဆီက တုံ႕ျပန္မႈတစ္ခုခုကို ရဖို႔အတြက္ အႀကိမ္ႀကိမ္အခါခါ အေႏွာက္အယွက္ေပးေနတတ္ၾကပါတယ္။ ၀တ္လစ္စလစ္ပံုေတြကို ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀တာေတြကိုလည္း မူပိုင္ခြင့္ဥပေဒေတြက ဘာမွ အကူအညီမေပးႏိုင္ပါဘူး။ ဥပမာအေနနဲ႔ ကိုယ္တိုင္ရိုက္ပံုေတြကိုေတာင္မွ ညစ္ညမ္း၀က္ ဆိုက္ေတြမွာ တင္ထားတာေတြ ေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒီလိုေတြ႕တာကို ဥပေဒအရ အေရးယူဖို႔ဆိုျပန္ရင္လည္း အခ်ိန္ေတြၾကာၿပီးေတာ့ ေငြေၾကးကုန္က်မႈေတြက အေရးယူဖို႔အတြက္ တြန္းအားမျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။ အဲဒီလို တုံ႕ဆိုင္းေနတဲ့အခ်ိန္ေတြမွာ တစ္ျခားေနရာေတြမွာ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀သြားေလာက္ပါၿပီ။ အဲဒီလို ဥပမာေတြလည္းရွိေနပါတယ္။
ညစ္ညမ္းပံုေတြဟာ အခိုးခံရတာျဖစ္ျဖစ္၊ လက္ခံရရွိတာပဲျဖစ္ျဖစ္ ကာယကံရွင္နစ္နာမႈအေပၚ ေလွ်ာ္ေၾကးတစ္ခုခုေတာ့ ရွိေကာင္းရွိႏိုင္ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ေဖေဖၚ၀ါရီလတုန္းက Skype Video File ကို အတင္ခံရတဲ့အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ဟာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၅ သန္းကို သူ႔ရဲ႕ရည္းစားေဟာင္းဆီကနစ္နာေၾကးအေနနဲ႔ ရလိုက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ျပႆနာဟာ မတူညီႏိုင္ပါဘူး။ ဥပေဒေရးရာေတြ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြအတြက္ နစ္နာေၾကးရဖို႔အတြက္ကအေမရိကန္ေဒၚလာ ၁ သန္းအထိရွိၿပီးေတာ့ ဥပေဒအရ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြဟာ ပံုေတြအေပၚမွာ မလိုလားအပ္တဲ့ အာရံုစိုက္မႈေတြ ရလာႏိုင္ပါတယ္။ ၀က္ဆိုက္ေပၚမွာ User ေတြ တင္တဲ့အရာေတြရဲ႕ ဥပေဒအရ တာဝန္ယူမႈရဲ႕အေပၚ ၀က္ဆိုက္ရဲ႕ ဥပေဒစည္းမွ်ဥ္းအရ တစ္ခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြမွာက်ေတာ ေျဖေလွ်ာ့ေပးတာေတြေတာ့ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့ကေလးေတြကိုေတာ့ ျခြင္းခ်က္အေနနဲ႔ထားထားပါတယ္။ Bekah Wells ဆိုတဲ့ Florida က ေက်ာင္းသူေလးတစ္ေယာက္ဟာ သူ႔ရဲ႕ပံုကို အဲဒီလိုအျပာဆိုက္မွာ အတင္ခံရတဲ့ေနာက္ပိုင္း သူ႔ရဲ႕ပံုေတြကို ၀က္ဆိုက္က ျဖဳတ္ခ်ေပးဖို႔ အသနားခံစာေရးထားတာကိုေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။
အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ ညစ္ညမ္းပံုေတြကို တစ္ခါတစ္ရံ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀တာေတြကို ဥပေဒအရ တားျမစ္ထားပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ မတ္လတုန္းက Californian မွာေနထိုင္တဲ့့ Kevin Bollaert ဆိုသူက သူ႔ရဲ႕ ၀က္ဆိုက္ျဖစ္တဲ့ UGotPosted မွာ အသက္၁၈ ႏွစ္ေအာက္ပံုေတြကို ေဖၚျပခဲ့တဲ့အတြက္ Ohio တရားရံုးကေန အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃၈၅,၀၀၀ ကို ေလွ်ာ္ေပးဖို႔ အမိန္႔ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ အလားတူပဲ ညစ္ညမ္း၀က္ဆိုက္တစ္ခုျဖစ္တဲ့ IsAnyoneUp ကို တည္ေထာင္တဲ့ Hunter Moore ဟာ အခုအခ်ိန္မွာ တရားစြဲခ်က္ေတြနဲ႔ တရားရင္ဆိုင္ေနရပါတယ္။ အဲဒီ၀က္ဆိုက္မွာတင္ထားတဲ့ ပံုေတြကို ဘယ္ကေနရတယ္၊ ဘယ္လိုရတယ္ဆိုတဲ့ ဓါတ္ပံုေတြရဲ႕ ရင္းျမစ္ကိုလည္း FBI ကေနၿပီးေတာ့ စံုစမ္းမႈေတြျပဳလုပ္ေနပါတယ္။
Mr Bollaert ဟာလည္း ၿခိမ္းေျခာက္ေငြေတာင္းယူမႈတစ္ခုနဲ႔ ႀကံဳခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳးစြပ္စြဲၿပီးေငြေတာင္းခံတာက သူ႔အတြက္ ေထာင္ဒဏ္ႏွစ္ရွည္က်ခံႏိုင္တဲ့အေျခအေနရွိပါတယ္။ Change My Reputation လို႔ေခၚတဲ့ ေနာက္၀က္ဆိုက္တစ္ခုကေန ေငြေတာင္းခံတာပါ။ U Got Posted ဟာ သူ႔ ပရိသတ္ေတြကို ဆက္သြယ္ၿပီး သူ႔ရဲ႕ပံုေတြကို ပံုႏွိပ္မထုတ္ေ၀ခင္မွာ သတိေပးခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အဲဒီပံုေတြကို မဖ်က္ခင္ ေဒၚလာ သံုးရာဒါမွမဟုတ္ အဲဒီထက္ပိုၿပီး ပိုက္ဆံေပးရမယ္လို႔ သတိေပးအေၾကာင္းၾကားလာပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့တစ္ႏွစ္က အေမရိကန္ဝက္ဆိုက္ ၇ ခုဟာ အဲဒီလိုပိုက္ဆံေတာင္းခံမႈေတြကို လက္ခံတဲ့သူေတြအတြက္ ၀က္ဆိုက္ကေနၿပီး ပံုေတြကို ျဖဳတ္ခ်ေပးခဲ့တယ္လို႔ Klevin စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးနဲ႔ အႀကံေပးဌာန တစ္ခုက ဆိုပါတယ္။ အဲဒီလို ျပစ္မႈေတြအတြက္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးဌာကို လိုအပ္တဲ့အခ်က္အလက္အေထာက္အထားေတြ ေပးပို႔ထားၿပီးျဖစ္ကာ အဲဒီလိုမ်ိဳး ပံုစံတူျဖစ္စဥ္ေတြ ၈ ခုေလာက္ဟာ ေနရာတိုင္းမွာျဖစ္ပြားေနပါတယ္။
ဒါေပမဲ့လည္း ၀က္ဆိုက္ပိုင္ရွင္ေတြက ေငြရွာႏိုင္ပါေသးတယ္။ ပံုအတင္ခံရတဲ့သူေတြကိုယ္စား သူတို႔က သူတို႔ရဲ႕ Copy Rights ေတြနဲ႔အကာအကြယ္ျပဳလုပ္ထားၿပီးေတာ့ တရားဥပေဒအရအကာအကြယ္ျပဳလုပ္ထားၿပီး သူတို႔ရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာေတြကို စီမံခန္႔ခြဲတဲ့အေနနဲ႔ ေၾကာ္ျငာရွင္ေတြဆီက ပိုက္ဆံရွာႏိုင္ပါေသးတယ္။ တကယ္လို႔ ေၾကာ္ျငာရွင္ေတြက တစ္ကိုယ္တည္းထူေထာင္ထားတဲ့ ၀က္ဆိုက္ေတြကို ေရြးခ်ယ္ႏိုင္ပါတယ္ လို႔ Mr. Randazza က ဆိုပါတယ္။
ဥပေဒကြ်မ္းက်င္သူေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြက အြန္လိုင္းညစ္ညမ္း၀က္ဆိုက္ေတြရဲ႕ ျပန္႔ႏွံမႈျမန္ႏႈန္းေၾကာင့္ အဲဒီအေပၚမွာ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာလာၾကပါတယ္။ အစၥေရးႏိုင္ငံမွာ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေစာ္ကားမႈတစ္ခုခုကို အမ်ားဆံုး ေထာင္ဒဏ္ငါးႏွစ္အထိ ေပးႏိုင္တယ္လို႔ ဇန္နဝါရီလက လႊတ္ေတာ္က တစ္ညီတစ္ညႊတ္တည္းမဲေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီလိုအဆိုေတြက ဘယ္ကေနစလာလဲဆိုေတာ့ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ Privacy ေတြကို ခ်ိဳးေဖါက္ရာကေန အစပ်ိဳးခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ရဲေတြက စံုးစမ္းေဖၚထုတ္ၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္ကေန ဥပေဒျပဳေလာက္တဲ့အေျခအေနတစ္ခုျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
အသစ္ထြက္လာတဲ့ဥပေဒေတြဟာ လူေတြရဲ႕ အျပဳအမႈေတြကို ေျပာင္းလဲသြားေစခဲ့ပါတယ္လို႔ လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ Yifat Kariv က ဆိုပါတယ္။ ပထမဆံုးအေနနဲ႔ သံသယရဲ႕ ေနာက္ကြယ္မွာ ယံုၾကည္မႈကို တည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ရည္းစားေဟာင္းေတြရဲ႕ ကြန္ျပဴတာေတြထဲက ပံုေတြအခိုးခံရတာ၊ အဟက္ခံရတာေတြကင္းေ၀းၿပီးေတာ့ ယံုၾကည္မႈေတြကို တည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၄ လ ၀န္းက်င္တုန္းက အဲဒီလို ျပစ္မႈေပါင္း ၅၅ မႈထဲက ၃၇ မႈဟာ စံုစမ္းဆဲလို႔ သိရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အမႈတစ္ခုႏွစ္ခုေလာက္ကိုသာ တရားစြဲဆိုခဲ့တယ္လို႔သိရပါတယ္။
ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံဟာလည္း အဲဒီလိုမ်ိဳး ဥပေဒေတြထုတ္ဖို႔အတြက္ စီစဥ္ေနပါတယ္။ ေဆာင္းဦးရာသီမတိုင္ခင္ဇူလိုင္လအတြင္းက ပါလီမန္မွာ ဒီလိုျပစ္မႈေတြအတြက္ ေငြဒဏ္ေပးသင့္တယ္လို႔ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးဆိုင္ရာ အတြင္းေရးမႈး ျဖစ္တဲ့ Chris Grayling က လႊတ္ေတာ္မွာ အႀကံျပဳထားပါတယ္။ တကယ္လို႔ ဒီလိုျဖစ္စဥ္ဟာ အမွန္တကယ္ျဖစ္ခဲ့တယ္ဆိုရင္ ဥပေဒေတြကို အဟန္႔အတားမျဖစ္ေစဘဲ အေရးတယူလုပ္ဖို႔လိုပါတယ္လို႔ Julian Huppertဆိုတဲ့ လႊတ္ေတာ္အမတ္တစ္ဦးက ဆိုပါတယ္။ ၀က္ဆိုက္ေပၚ အဲဒီလိုတင္တာဟာ တစ္ခ်ိဳ႕လူေတြအတြက္ ရီစရာျဖစ္ေပမဲ့ ခံရတဲ့သူအတြက္ အလြန္ခါးသီးတဲ့ လူသားမဆန္မႈတစ္ခုျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။
ဂ်ာမနီမွာလည္း အဲဒီလို ဥပေဒသစ္ေတြကိုပံုေဖာ္ေနတုန္းျဖစ္ပါတယ္။ ေမလတုန္းက ရည္းစားေဟာင္းမိန္းကေလးရဲ႕ ပံုေတြကို အြန္လိုင္းတင္တဲ့အတြက္ လူတစ္ေယာက္ကိုKoblenz တရားလႊတ္ေတာ္က အမိန္႔ခ်မွတ္လိုက္ပါတယ္။ အြန္လိုင္းေရာက္သြားတဲ့ပံုေတြဟာ မိန္းကေလးရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္နဲ႔ရိုက္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီးေတာ့ အဲဒီပံုေတြ ဘယ္လိုအြန္လိုင္းကိုေရာက္သြားခဲ့တယ္ဆိုတာကို အဲဒီလူကိုယ္တိုင္ေတာင္မသိခဲ့ပါဘူးလို႔ တရားရံုးမွာ ထြက္ဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒီျပႆနာဟာ ကာယကံရွင္ဓါတ္ပံုပိုင္ရွင္ရဲ႕ မူပိုင္ခြင့္ကို ထိခိုက္နစ္နာေစပါတယ္။ အဲဒီအမ်ိဳးသားနဲ႔အမ်ိဳးသမီးႏွစ္ေယာက္စလံုးဟာ အဲဒီပံုေတြကို ဖ်က္ပစ္ေစခ်င္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ၀က္ဆိုက္ပိုင္ရွင္ေတြကို အသနားခံေတာင္းပန္ေနၾကပါတယ္။
အေမရိကန္ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြနဲ႕ ဥပေဒပညာရွင္ေတြဟာလူေတြကအာရံုစိုက္လာၾကတဲ့အေပၚ ေနရာတိုင္းလိုလိုမွာ ကိုင္တြယ္အေရးယူႏိုင္ဖို႔အတြက္ ဆႏၵရွိေနၾကပါတယ္။ New Jersey နဲ႔ California ျပည္နယ္ေတြအပါအ၀င္ ေနာက္ထပ္ျပည္နယ္ေတြမွာ အြန္လိုင္းလိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေစာ္ကားေႏွာက္ယွက္မႈေတြအတြက္ ဥပေဒေတြကို ထုတ္ျပန္ထားၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေနာက္ထပ္ျဖစ္ေပၚလာမယ့္အလားအလာေတြအတြက္လည္း ဥပေဒသစ္ေတြကို ေရးဆြဲဖို႔ စီစဥ္ေနၾကပါတယ္။ Jackie Speier ဆိုတဲ့ Californian ကြန္ကရက္လြတ္ေတာ္ အမ်ိဳးသမီးအမတ္က အဲဒီလိုမ်ိဳးက်ဴးလြန္သူေတြအတြက္ ေငြဒဏ္သတ္မွတ္ဖို႔အတြက္ကို အြန္လိုင္းမွာ ဝါဒျဖန္႔တဲ့အလုပ္ေတြကို လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။
ဥပေဒျပဳတာေတြဟာ လူေတြခံစားရတာသက္သာေအာင္လုပ္ေပးၿပီး အမွန္တကယ္လက္ေတြ႕မွာဘာမွမလုပ္ေပးႏိုင္ပါဘူးလို႔ Mr Randazza ကဆိုပါတယ္။ ဥပေဒခ်ိဳးေဖါက္သူေတြကို အေရးယူဖို႔ အနည္းဆံုး စံျပဳရေလာက္ေအာင္ျဖစ္တဲ့ အမႈေတြအတြက္ အခက္အခဲေတြရွိေနပါတယ္။ ဥပေဒႀကမ္းေတြဟာ အလြန္က်ယ္ျပန္႔ၿပီးေတာ့ တရားရံုးခ်ဳပ္ကေန ပယ္ဖ်က္ႏိုင္ပါတယ္၊ ၿပီးေတာ့ ၁၉၉၆ခုႏွစ္ တုန္းက ကေလးသူငယ္ေတြရဲ႕ အင္တာနက္လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာျဖစ္စဥ္တစ္ခုေနာက္မွာ Federal Law တစ္ခုထြက္လာတာနဲ႔တူပါတယ္လို႔Oxford University က ႏိုင္ငံတကာ အက္တာနက္ဥပေဒေတြကြ်မ္းက်င္သူ Viktor Mayer-Schönberger ကဆိုပါတယ္။
လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေျပာဆိုတဲ့ Campaign ျပဳလုပ္သူေတြဟာအေမရိကန္ ကြန္ကရက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေဟာင္း Anthony Weinerလို စိုးရိမ္ပူမႈေတြျဖစ္ေနပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဥပေဒႀကမ္းေတြမွာ ျပစ္မႈမက်ဴးလြန္ဘဲ ျပစ္မႈေတြကို ဥပမာအျဖစ္နဲ႔ အသံုးျပဳထားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္လိုဆိုပါတယ္။ ဥပေဒျပဳသူေတြက ဥပေဒျပဳဖို႔အတြက္ပဲ စိုင္းျပင္းေနၾကတယ္္လို႔Mr Mayer-Schönbergerကဆိုပါတယ္။
တစ္ကမၻာလံုးအတိုင္းအတာအေနနဲ႔ အင္တာနက္ဆိုင္ရာ လိင္ပိုင္းေႏွာက္ယွက္မႈေတြအေနနဲ႔ နည္းပညာေတြတိုးတက္လာတာနဲ႔အမွ် ျမင့္တက္ေနပါတယ္။ အဲဒီလိုျပႆနာေတြဟာ ေကာင္းက်ိဳးထက္ဆိုးက်ိဳးေတြသာျဖစ္ၿပီး ကာယကံရွင္ေတြအတြက္ အလြန္ပဲနစ္နာလွပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ဆိုရင္ အေပၚမွာတင္ျပခဲ့သလို အသက္ပါဆံုးရႈံးရတဲ့အေနအထားရွိေနပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတိုင္းအတာနဲ႔လည္း အင္တာနက္ဆိုင္ရာ လိင္ပိုင္းေစာ္ကားေႏွာက္ယွက္မႈေတြအတြက္ ဥပေဒေတြအသစ္မထြက္လာေပမဲ့လည္း ထိေရာက္တဲ့အေရးယူမႈေတြရွိေနပါၿပီ။ အဲဒါေၾကာင့္ တိုးတက္လာတဲ့ နည္းပညာေတြကိုတလြဲအသံုးမျပဳဘဲ မိမိတိုရဲ႕မေတာ္တေရာ္ပံုေတြကို ညစ္ညမ္း၀က္ဆိုက္ေတြဆီေရာက္မသြားေအာင္ ထိန္းသိမ္းဆင္ျခင္ဖုိ႔တိုက္တြန္းရင္း….။
Ref: The Economist
myanmarb2bmagazine
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။