ေဆာရီးေျပာတာ ပိုခ်စ္လို႕ပါ။
Say "Sorry" is much powerful than others.
__________________________
ကေလးေတြကို မိဘအေနနဲ႕ အထင္မွားၿပီး ဆူမိတာ ဒါမွမဟုတ္ သူတကယ္လုပ္တာ မဟုတ္ဘဲ ကိုယ္ရဲ႕ စိတ္ထင္၊ တျခားဆီက စိတ္အဟုန္ေဒါသေတြနဲ႕ ကေလးကို ဆူမိတာမ်ိဳးဆိုရင္" ေဆာရီး" ျပန္ေျပာသင့္ေကာင္း နီတိုးေမေမ မနွစ္က ေရးဖူးပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္လည္း ေျပာပါတယ္။ ဒီလို ေျပာဖို႕ အက်င့္ရေအာင္လည္း အားထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေဆာရီးျပန္ေျပာစရာ မလိုရင္ေတာ့့ အေကာင္းဆုံးေပါ့။ ဒါေပမယ့္ နီတိုးေမေမတို႕ မိဘေတြဟာလည္း လူသားေတြမို႕ မွားတတ္တာပါပဲ။ မညီမ်ွတဲ့ အမွား၊ ဖန္တရာလိုက္ေနတဲ့ အမွားေတြနဲ႕ ကေလးေတြကို ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေနတာမ်ိဳး နည္းနိုင္သမွ နည္းေအာင္ ႀကိဳးစားရမွာပါပဲ။
" ကေလးကို ခ်စ္တယ္ ဆိုတာ မျပနဲ႕"
" နမ္းခ်င္ရင္ေတာင္ သူတို႕ အိပ္မွ နမ္း။ အရိုအေသတန္လိမ့္မယ္။ ေရာင့္တက္လိမ့္မယ္... ေျပာမရ ဆိုမရ ျဖစ္လိမ့္မယ္"
စတဲ့ စတဲ့ စကားေတြ နားရည္ဝေအာင္ ၾကားဖူးခဲ့ၾကမွာေပါ့။
တကယ္ေတာ့ ကေလးဆိုတာ အခ်စ္ခံရတာကို မခံစားရရင္... ေနြးေထြးမႈကို မခံစားရရင္.... လိုအပ္တဲ့ ဂရုစိုက္မႈကို မခံစားရရင္ သူတို႕ ထုတ္မေျပာတတ္ သူတို႕ ထုတ္မေမးတတ္ေသးေပမယ့္ သူတို႕ ေခါင္းထဲမွာ သူတို႕ ျမင္ရၾကားရထိေတြ႕ရတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြနဲ႕ စဥ္းစားေတြးေတာ ေနၾကပါတယ္တဲ့။ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာလာေတာ့မွ " ေၾသာ္ ဒါက ဒီလိုေၾကာင့္ကိုး" စသျဖင့္ သူတို႕ ဥာဏ္ကေလးနဲ႕ ေကာက္ခ်က္ဆြဲလိုက္ေတာ့တာပါပ
အခ်စ္မခံရရင္... ေကာင္းတာေတြကို လုပ္ေနခ်ိန္မွာ အသိအမွတ္ျပဳ မခံရရင္... သူတို႕ လိုအပ္တဲ့ ေႏြးေထြးမႈကို လုံေလာက္ေအာင္မရရင္ မိဘဆီက attention (ဂရုစိုက္မႈ) ကို ရေအာင္ ဆိုးျပတာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္လာနိုင္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ သူအမွားလုပ္လိုက္လို႕... သူအိမ္စာမရလို႕မွ မိဘက" ဟင္! ဒါဘာလို႕ အဲလို ျဖစ္တာလဲ"" ဒီေလာက္ေတာင္ အသုံးမက်ဘူးလား" စသည္ျဖင့္ သူတို႕ကို ဆူလာမွာကိုး.... သူတို႕ေလးေတြရဲ႕ ဦးေနွာက္က သူတို႕ ခ်စ္တဲ့ သူဆီက attention ကို ေကာင္းတဲ့နည္းလမ္းနဲ႔ ရတာ နည္းေနရင္ ဆိုးတဲ့ နည္းနဲ႕ ရေအာင္ လုပ္ဖို႕ သင္ယူလိုက္ပါတယ္။
" ေဖေဖ/ ေမေမ က ငါ ေကာင္းတာလုပ္ရင္ သိပ္ၿပီး ငါ့ကို အသိအမွတ္မျပဳဘူး။ စကားမေျပာဘူး။ ငါ အျပစ္လုပ္မွ သူတို႕ ငါကို လွည့္ၾကည့္တာ" ဒီလို ေတြးသြားတာေနာ္။
မေန႕ညေနက ေက်ာင္းကလုပ္တဲ့" parenting strategies in managing challenging behaviours in your child" ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႕ ေဆြးေႏြးတဲ့ talk ေလးကို နီတိုးေမေမနဲ႕ ေဖေဖ သြားနားေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲလို သြားနားေထာင္လိုက္ေတာ့ ကိုယ္မွားေနတာ ကိုယ္ လုပ္မိေနတာေလးေတြကို ထပ္ၿပီး သိခြင့္ရလာပါတယ္။
ဒီအထဲက ေဖေဖ တစ္ေယာက္က သူရဲ႕ သား(၁၁)နွစ္အ႐ြယ္နဲ႕ သူေတာ္ေတာ္ အဆင္မေျပ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္း၊ သူခဏခဏ ေအာ္မိေနတယ္ဆိုတဲ့ အေျကာင္း၊ ေအာ္မိတာဟာ ေတာ္ေတာ္မ်ားေနလို႕ စိုးရိမ္မိေနတယ္ ဆိုတဲ့အေၾကာင္း၊ သူဟာ သားအေရွ႕မွာ သူ႕ရဲ႕ ဆိုးတဲ့ အျပဳအမူေတြ လုပ္မိလို႕ သူ႕သားက အတုယူေနၿပီ ဆိုတဲ့အေၾကာင္း..( ဒါကိုက်မတို႕ အားလုံး လုပ္မိပါတယ္ေနာ္) သူ႕သားကို ျပဳျပင္ဖို႕ရာ သူကိုယ္တိုင္ ျပဳျပင္ဖို႕ရာ ေနာက္က်ေနၿပီလားလို႕ ေဆြးေႏြးလာပါတယ္။
ဒါကို speaker က နညး္လမ္း ေပးပါတယ္။ Parenting(သို႕) ကေလးကို စည္းကမ္းသတ္မွတ္ဖို႕ နည္းလမ္းေလးေတြကို ကေလးငယ္တုန္းမွာ စတင္က်င့္ေလ လြယ္ေလပါပဲတဲ့။ ကေလးႀကီးေလ ခက္ေလပါပဲတဲ့။ ဥပမာ_ အိမ္စာလုပ္ဖို႕ အခ်ိန္သတ္မွတ္တာ၊ ကစားခ်ိန္ သတ္မွတ္တာ၊ သြားစရာရွိလို႕ ကစားေနတာ၊စားေနတာ ရပ္ဖို႕ေျပာရင္ ရပ္ေအာင္ ေလ့က်င့္တာ စသျဖင့္ေပါ့။ ဒီလို technique ေလးေတြ က်င့္သုံးၿပီး ကေလးေတြကို ကိုင္တြယ္ရင္ ေအာ္ရတာ ဆူရတာေတြ နည္းၿပီး အဆင္ေျပတာေပါ့။ ငယ္ငယ္ကတည္းက စၿပီး က်င့္သုံးလာမယ္... ကေလးေရွ႕မွာ မွားယြင္းတဲ့ ဆိုးဝါးတဲ့ အျပဳအမူေတြ မလုပ္မိေအာင္ မိဘကိုယ္တိုင္ က ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းၿပီး ေနလာမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ကေလး အ႐ြယ္အလိုက္ challenging ျဖစ္တဲ့ အျပဳအမူေတြ ရွိလာရင္လည္း ပိုလြယ္ပါတယ္တဲ့။
ဒီလို မဟုတ္ဘဲ ခုန က ေဖေဖလို မွားေနၿပီး... အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္လြန္ေနၿပီးလိ
" သား... ေဖေဖ/ ေမေမ အရင္က အရမ္းစိတ္တိုၿပီး သားကို ေအာ္ခဲ့တယ္။ ေတာ္ေတာ္ေအာ္ခဲ့မိတယ္။ ေဖေဖ/
လို႕ ေတာင္းပန္ပါတဲ့။ ဒါဟာ အခုလို ပ်က္ယြင္းမႈကို အစပ်ိဳးေနတဲ့ သားသမီးနဲ႕ မိဘၾကား ဆက္ဆံေရးကို ျပန္တည္ေဆာက္ဖို႕ အျခားအရာေတြထက္ နွစ္ဆ အင္အားႀကီးမားပါတယ္တဲ့။#နီတိုးေလးေမေမ
ကေလးဟာ သူ႕ကို ေလးေလးစားစား ဆက္ဆံတယ္၊ သူ႕မွာလည္း အႀကံေပးခြင့္ စဥ္းစားခြင့္ ရွိတယ္၊ သူဟာလည္း အေရးပါတယ္ဆိုတဲ့ ခံစားခ်က္ေတြကို ခံစားရေစၿပီး မိဘက ေအာ္ေငါက္ထားတယ္ဆိုရင္ေတာင္
ဒါေၾကာင့္" Sorry" ေျပာတတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ပါ။ ကိုယ္တိုင္လည္း က်င့္သုံးေနလို႕ speaker ေျပာတဲ့ နွစ္ဆ
ထိေရာက္္တယ္ဆိုတာကို လက္ခံပါတယ္။ အရင္ေခတ္က Parenting ကေတာ့ မိဘဆိုရင္ ျပန္မေျပာနဲ႕....ငါေျပာတာလု
ေလးေလးနက္နက္ Sorry ေျပာတာ အရႈံးေပးတာ မဟုတ္ပါဘူး။
ေလးေလးနက္နက္ Sorry ေျပာတာ ရွက္စရာ မဟုတ္ပါဘူး။
ေလးေလးနက္နက္ Sorry ေျပာတာ ပိုခ်စ္လို႕ပါ။
ေလးေလးနက္နက္ Sorry ေျပာတာ ပိုအင္အားႀကီးတဲ့ ေမတၱာႀကိဳး ခ်ည္ေနွာင္ဖို႕ပါ။
ေလးေလးနက္နက္ Sorry ေျပာတာ ပိုေပ်ာ္စရာေကာင္းတဲ့ မိသားစုေလး တည္ေဆာက္ဖို႕ပါ။
ေမတၱာျဖင့္
ယုငယ္
၂၂/၀၃/၂၀၁၇
Say "Sorry" is much powerful than others.
__________________________
ကေလးေတြကို မိဘအေနနဲ႕ အထင္မွားၿပီး ဆူမိတာ ဒါမွမဟုတ္ သူတကယ္လုပ္တာ မဟုတ္ဘဲ ကိုယ္ရဲ႕ စိတ္ထင္၊ တျခားဆီက စိတ္အဟုန္ေဒါသေတြနဲ႕ ကေလးကို ဆူမိတာမ်ိဳးဆိုရင္" ေဆာရီး" ျပန္ေျပာသင့္ေကာင္း နီတိုးေမေမ မနွစ္က ေရးဖူးပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္လည္း ေျပာပါတယ္။ ဒီလို ေျပာဖို႕ အက်င့္ရေအာင္လည္း အားထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေဆာရီးျပန္ေျပာစရာ မလိုရင္ေတာ့့ အေကာင္းဆုံးေပါ့။ ဒါေပမယ့္ နီတိုးေမေမတို႕ မိဘေတြဟာလည္း လူသားေတြမို႕ မွားတတ္တာပါပဲ။ မညီမ်ွတဲ့ အမွား၊ ဖန္တရာလိုက္ေနတဲ့ အမွားေတြနဲ႕ ကေလးေတြကို ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေနတာမ်ိဳး နည္းနိုင္သမွ နည္းေအာင္ ႀကိဳးစားရမွာပါပဲ။
" ကေလးကို ခ်စ္တယ္ ဆိုတာ မျပနဲ႕"
" နမ္းခ်င္ရင္ေတာင္ သူတို႕ အိပ္မွ နမ္း။ အရိုအေသတန္လိမ့္မယ္။ ေရာင့္တက္လိမ့္မယ္... ေျပာမရ ဆိုမရ ျဖစ္လိမ့္မယ္"
စတဲ့ စတဲ့ စကားေတြ နားရည္ဝေအာင္ ၾကားဖူးခဲ့ၾကမွာေပါ့။
တကယ္ေတာ့ ကေလးဆိုတာ အခ်စ္ခံရတာကို မခံစားရရင္... ေနြးေထြးမႈကို မခံစားရရင္.... လိုအပ္တဲ့ ဂရုစိုက္မႈကို မခံစားရရင္ သူတို႕ ထုတ္မေျပာတတ္ သူတို႕ ထုတ္မေမးတတ္ေသးေပမယ့္ သူတို႕ ေခါင္းထဲမွာ သူတို႕ ျမင္ရၾကားရထိေတြ႕ရတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြနဲ႕ စဥ္းစားေတြးေတာ ေနၾကပါတယ္တဲ့။ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာလာေတာ့မွ " ေၾသာ္ ဒါက ဒီလိုေၾကာင့္ကိုး" စသျဖင့္ သူတို႕ ဥာဏ္ကေလးနဲ႕ ေကာက္ခ်က္ဆြဲလိုက္ေတာ့တာပါပ
အခ်စ္မခံရရင္... ေကာင္းတာေတြကို လုပ္ေနခ်ိန္မွာ အသိအမွတ္ျပဳ မခံရရင္... သူတို႕ လိုအပ္တဲ့ ေႏြးေထြးမႈကို လုံေလာက္ေအာင္မရရင္ မိဘဆီက attention (ဂရုစိုက္မႈ) ကို ရေအာင္ ဆိုးျပတာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္လာနိုင္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ သူအမွားလုပ္လိုက္လို႕... သူအိမ္စာမရလို႕မွ မိဘက" ဟင္! ဒါဘာလို႕ အဲလို ျဖစ္တာလဲ"" ဒီေလာက္ေတာင္ အသုံးမက်ဘူးလား" စသည္ျဖင့္ သူတို႕ကို ဆူလာမွာကိုး.... သူတို႕ေလးေတြရဲ႕ ဦးေနွာက္က သူတို႕ ခ်စ္တဲ့ သူဆီက attention ကို ေကာင္းတဲ့နည္းလမ္းနဲ႔ ရတာ နည္းေနရင္ ဆိုးတဲ့ နည္းနဲ႕ ရေအာင္ လုပ္ဖို႕ သင္ယူလိုက္ပါတယ္။
" ေဖေဖ/ ေမေမ က ငါ ေကာင္းတာလုပ္ရင္ သိပ္ၿပီး ငါ့ကို အသိအမွတ္မျပဳဘူး။ စကားမေျပာဘူး။ ငါ အျပစ္လုပ္မွ သူတို႕ ငါကို လွည့္ၾကည့္တာ" ဒီလို ေတြးသြားတာေနာ္။
မေန႕ညေနက ေက်ာင္းကလုပ္တဲ့" parenting strategies in managing challenging behaviours in your child" ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႕ ေဆြးေႏြးတဲ့ talk ေလးကို နီတိုးေမေမနဲ႕ ေဖေဖ သြားနားေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲလို သြားနားေထာင္လိုက္ေတာ့ ကိုယ္မွားေနတာ ကိုယ္ လုပ္မိေနတာေလးေတြကို ထပ္ၿပီး သိခြင့္ရလာပါတယ္။
ဒီအထဲက ေဖေဖ တစ္ေယာက္က သူရဲ႕ သား(၁၁)နွစ္အ႐ြယ္နဲ႕ သူေတာ္ေတာ္ အဆင္မေျပ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္း၊ သူခဏခဏ ေအာ္မိေနတယ္ဆိုတဲ့ အေျကာင္း၊ ေအာ္မိတာဟာ ေတာ္ေတာ္မ်ားေနလို႕ စိုးရိမ္မိေနတယ္ ဆိုတဲ့အေၾကာင္း၊ သူဟာ သားအေရွ႕မွာ သူ႕ရဲ႕ ဆိုးတဲ့ အျပဳအမူေတြ လုပ္မိလို႕ သူ႕သားက အတုယူေနၿပီ ဆိုတဲ့အေၾကာင္း..( ဒါကိုက်မတို႕ အားလုံး လုပ္မိပါတယ္ေနာ္) သူ႕သားကို ျပဳျပင္ဖို႕ရာ သူကိုယ္တိုင္ ျပဳျပင္ဖို႕ရာ ေနာက္က်ေနၿပီလားလို႕ ေဆြးေႏြးလာပါတယ္။
ဒါကို speaker က နညး္လမ္း ေပးပါတယ္။ Parenting(သို႕) ကေလးကို စည္းကမ္းသတ္မွတ္ဖို႕ နည္းလမ္းေလးေတြကို ကေလးငယ္တုန္းမွာ စတင္က်င့္ေလ လြယ္ေလပါပဲတဲ့။ ကေလးႀကီးေလ ခက္ေလပါပဲတဲ့။ ဥပမာ_ အိမ္စာလုပ္ဖို႕ အခ်ိန္သတ္မွတ္တာ၊ ကစားခ်ိန္ သတ္မွတ္တာ၊ သြားစရာရွိလို႕ ကစားေနတာ၊စားေနတာ ရပ္ဖို႕ေျပာရင္ ရပ္ေအာင္ ေလ့က်င့္တာ စသျဖင့္ေပါ့။ ဒီလို technique ေလးေတြ က်င့္သုံးၿပီး ကေလးေတြကို ကိုင္တြယ္ရင္ ေအာ္ရတာ ဆူရတာေတြ နည္းၿပီး အဆင္ေျပတာေပါ့။ ငယ္ငယ္ကတည္းက စၿပီး က်င့္သုံးလာမယ္... ကေလးေရွ႕မွာ မွားယြင္းတဲ့ ဆိုးဝါးတဲ့ အျပဳအမူေတြ မလုပ္မိေအာင္ မိဘကိုယ္တိုင္ က ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းၿပီး ေနလာမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ကေလး အ႐ြယ္အလိုက္ challenging ျဖစ္တဲ့ အျပဳအမူေတြ ရွိလာရင္လည္း ပိုလြယ္ပါတယ္တဲ့။
ဒီလို မဟုတ္ဘဲ ခုန က ေဖေဖလို မွားေနၿပီး... အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္လြန္ေနၿပီးလိ
" သား... ေဖေဖ/ ေမေမ အရင္က အရမ္းစိတ္တိုၿပီး သားကို ေအာ္ခဲ့တယ္။ ေတာ္ေတာ္ေအာ္ခဲ့မိတယ္။ ေဖေဖ/
လို႕ ေတာင္းပန္ပါတဲ့။ ဒါဟာ အခုလို ပ်က္ယြင္းမႈကို အစပ်ိဳးေနတဲ့ သားသမီးနဲ႕ မိဘၾကား ဆက္ဆံေရးကို ျပန္တည္ေဆာက္ဖို႕ အျခားအရာေတြထက္ နွစ္ဆ အင္အားႀကီးမားပါတယ္တဲ့။#နီတိုးေလးေမေမ
ကေလးဟာ သူ႕ကို ေလးေလးစားစား ဆက္ဆံတယ္၊ သူ႕မွာလည္း အႀကံေပးခြင့္ စဥ္းစားခြင့္ ရွိတယ္၊ သူဟာလည္း အေရးပါတယ္ဆိုတဲ့ ခံစားခ်က္ေတြကို ခံစားရေစၿပီး မိဘက ေအာ္ေငါက္ထားတယ္ဆိုရင္ေတာင္
ဒါေၾကာင့္" Sorry" ေျပာတတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ပါ။ ကိုယ္တိုင္လည္း က်င့္သုံးေနလို႕ speaker ေျပာတဲ့ နွစ္ဆ
ထိေရာက္္တယ္ဆိုတာကို လက္ခံပါတယ္။ အရင္ေခတ္က Parenting ကေတာ့ မိဘဆိုရင္ ျပန္မေျပာနဲ႕....ငါေျပာတာလု
ေလးေလးနက္နက္ Sorry ေျပာတာ အရႈံးေပးတာ မဟုတ္ပါဘူး။
ေလးေလးနက္နက္ Sorry ေျပာတာ ရွက္စရာ မဟုတ္ပါဘူး။
ေလးေလးနက္နက္ Sorry ေျပာတာ ပိုခ်စ္လို႕ပါ။
ေလးေလးနက္နက္ Sorry ေျပာတာ ပိုအင္အားႀကီးတဲ့ ေမတၱာႀကိဳး ခ်ည္ေနွာင္ဖို႕ပါ။
ေလးေလးနက္နက္ Sorry ေျပာတာ ပိုေပ်ာ္စရာေကာင္းတဲ့ မိသားစုေလး တည္ေဆာက္ဖို႕ပါ။
ေမတၱာျဖင့္
ယုငယ္
၂၂/၀၃/၂၀၁၇
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။