တိုးတက္မႈရဲ႕ လွ်ဳိ႕ဝွက္ခ်က္...(၁)

ေက်ာက္သင္ပုန္း

 

တိုးတက္မႈရဲ႕ လွ်ဳိ႕ဝွက္ခ်က္...(၁)
==================

စင္ကာပူဟာ လူသားရယ္လို႕ အစျပဳကတည္းက အေအာင္ျမင္ဆုံး လူ႕အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္ခဲ့တယ္။ သူတို႕ဟာ ကမၻာ့ ထိပ္ဆုံးအဆင့္အတန္းကို လွမ္းတက္ရာမွာ တုႏိႈင္းလို႕ မရေအာင္ အလြန္လ်င္ျမန္လွပါတယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၅၀ ေက်ာ္က လြတ္လပ္ေရးစရျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႕ သံတမန္ အဆက္အသြယ္ စတင္ခ်ိန္၊ တစ္ဦးခ်င္း ဝင္ေငြ ေဒၚလာ ၃၂၀ သာရွိတဲ့ ႏုိင္ငံေလးဟာ ယေန႕ေတာ့ ကမၻာ့ အတိုးတက္ဆုံး ႏိုင္ငံျဖစ္လာတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္က သူ႕မွာ သံယံဇာတလဲမရွိ၊ နယ္ေျမအက်ယ္အဝန္းလဲ မရွိ၊ စီးပြားေရးလဲ ေကာင္းရွာခဲ့တာ မဟုတ္ဘူး။
ယေန႕ေတာ့ သူ႕ရဲ႕ တစ္ဦးခ်င္းဝင္ေငြဟာ ၈၅၀၀၀ US$ ေက်ာ္ျဖစ္လာကာ တတိယ ကမၻာ့ တစ္ဦးခ်င္း ဝင္ေငြအမ်ားဆုံးျဖစ္ခဲ့ျပီး အေမရိကန္၊ ဂ်ပန္ကို ေက်ာ္တက္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ ။ သူ႕ထက္ မ်ားတဲ့ ကာတာ(၁)နဲ႕ လူဇင္ဘတ္(၂) တို႕ကေတာ့ လူ႕စြမ္းအားအရင္းအျမစ္နဲ႕ပဲ တည္ေဆာက္ထားတာ မဟုတ္ၾကဘူး။ ကာတာက ေရနံ gas သယံဇာတ ေတြေပၚမွာ အေျခခံထားတာျဖစ္တယ္။

လူဦးေရ ေလးသန္းေလာက္သာ ရွိျပီး ရန္ကုန္ တစ္ျမိဳ႕စာေလာက္သာ အက်ယ္အဝန္းရွိတဲ့ ႏိုင္ငံရဲ႕ GDP (၂၀၁၅) ကေတာ့ US$ ၃၀၇ ဘီလီယံ ရွိပါတယ္။ သူ႕ထက္ အဆေပါင္း ၆၀၀ ေက်ာ္က်ယ္ဝန္းျပီး လူဦးေရ ၁၃ ဆ ေလာက္ ရွိတဲ့ သံယံဇာတေတြ ဘုန္းေပါလေအာ ထြက္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ GDP ထက္ကို ၇.၆ ဆ မ်ားေနပါတယ္။ (၂၀၁၅ ခုႏွစ္ Gross domestic product (GDP) တစ္ႏိုင္ငံလုံးရဲ႕ ထြက္ကုန္တန္ဖိုး ျမန္မာက ဘီလီယံ ၇၀ နီးပါးရွိပါတယ္)

ျမန္မာႏိုင္ငံထက္တင္ မဟုတ္ပါဘူး သူ႕ထက္ၾကီးတဲ့ ကမၻာ့ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ၄ ပုံ ၃ ပုံဟာ သူ႕GDP ရဲ႕ ေအာက္မွာသာ ရွိပါတယ္။ အိုင္ယာလန္၊ ေပၚတူဂီ၊ ဂရိ၊ ဟန္ေဂရီ၊ နယူးဇီလန္၊ ဗီယက္နမ္၊ ဖိလစ္ပိုင္ တို႕ဟာ စင္ကာပူ ေအာက္မွာပါ။ စင္ကာပူဟာ ဘာမွ သံယံဇာတ မရွိတဲ့အတြက္ သူ႕ရဲ႕ဝင္ေငြအားလုံးဟာ ၄ သန္းေလာက္ ရွိတဲ့ ကၽြန္းသားေတြရဲ႕ ဥာဏ စြမ္းအား ကာယစြမ္းအားေတြက ရတာလို႕ တြက္ႏိုင္ပါတယ္။

ကာယစြမ္းအားက တစ္ႏိုင္ငံနဲ႕ တစ္ႏိုင္ငံ သိပ္မကြာလွလို႕ ျပည္သူေတြရဲ႕ ၾကီးမားလွတဲ့ ဥာဏစြမ္းအားက ႏိုင္ငံကို အက်ဳိးျပဳေနျခင္းျဖစ္တယ္။ စီးပြားရွာႏိုင္တဲ့ ဥာဏ္ပညာမွာေတာ့ ကမၻာမွ တုႏႈိင္းလုိ႕မရတဲ့ ပထမလို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

အဲဒီမွာ တခ်ဳိ႕ ေျပာၾကတယ္။ ျမန္မာေတာင္ဘက္စြန္း ေကာ့ေသာင္ကေန ထိုင္းကို တူးေျမာင္းျဖတ္ေဖာက္လိုက္ရင္ စင္ကာပူ က်သြားမယ္ ဆိုတယ္။ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္ေတြကဆိုရင္ေတာ့ မွန္ပါလိမ့္မယ္။ အခုက စင္ကာပူရဲ႕ စီးပြားေရးေတြ အရမ္းက်ယ္ျပန္႕သြားျပီး က႑ တစ္ခုတည္းကို မွီခိုေနတာ မဟုတ္ေတာ့လို႕ပဲ။

စင္ကာပူဟာ တကယ္ပဲ အျခားႏိုင္ငံမ်ားထက္ လ်င္ျမန္စြာ တိုးတက္ခဲ့ပါသလား...။

၁၉၆၅ ခုမွ ၂၀၁၄ အထိ GDP ဘယ္ေလာက္တိုးတက္ၾကလဲ ယွဥ္ၾကည့္ရာမွာ US ဟာ အဆ ၃ ဆ တိုးတက္ခဲ့ျပီး စင္ကာပူကေတာ့ အဆ ၃၇ ဆ တိုးတက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီႏႈန္းကေတာ့ သံယံဇာတ မရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ ဘယ္လိုမွမရႏိုင္တဲ့ ႏႈန္းျဖစ္ပါတယ္။

စင္ကာပူဟာ ၁၉၆၅ မွာ မေလးရွားကေမာင္းထုတ္ခံရျပီး မလိုခ်င္တဲ့ လြတ္လပ္ေရး ရရွိခဲ့စဥ္က တစ္ဦးခ်င္း ဝင္ေငြဟာ အာဖရိက ဂါနာႏိုင္ငံရဲ႕ ဝင္ေငြေလာက္သာ ရွိခဲ့တယ္။ အရမ္း မဆင္းရဲေပမယ့္ အဟာရခ်ဳိ႕တဲ့ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေက်ာင္းေတြမွာ ေကၽြးေမြးၾကတဲ့ အစီအစဥ္ေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့တယ္။

ကေလးေသေပ်ာက္မႈႏႈန္း က်ဆင္းေအာင္လည္း လ်င္ျမန္စြာ ခ်ေပးႏိုင္တယ္။ ၁၉၆၅ မွာ ၁၀၀၀ ကို ၃၅ ေယာက္ ေသႏႈန္းရွိခဲ့ရာမွာ ၁၉၈၅ မွာ ၁၀.၉ ႏႈန္းကို က်သြားေစခဲ့တယ္။

ကေလးၾကီးျပင္းလာခဲ့ရင္လည္း ကမၻာ့ အေကာင္းဆုံး ပညာေရးဟာ အသင့္ ေစာင့္ၾကိဳေနပါတယ္။ OECD ranking မွာ ၁၅ ႏွစ္အရြယ္ စင္ကာပူကေလးေတြဟာ သခ်ၤာနဲ႕ သိပၸံမွာ ကမၻာ့အဆင့္ ၁ ျဖစ္တယ္လို႕ သတ္မွတ္တယ္။

ဆင္းရဲသားရပ္ကြက္ေတြဟာလည္း ေပ်ာက္ကြယ္သြားျပီး ႏွစ္ ၅၀ အတြင္း အိမ္ခန္းေပါင္း တစ္သန္းကို အစိုးရမွ ေဆာက္ေပးႏိုင္ခဲ့ကာ ကမၻာ့မွာ အျမင့္ဆုံး အိမ္ယာပိုင္ဆုိင္မႈျဖစ္တဲ့ ၉၀% အထိ အိမ္ယာ ပိုင္ဆုိင္ခဲ့ၾကတယ္။ လစာေတြ ျမန္စြာ ျမင့္တက္လာတာနဲ႕ ေငြ မစုမေနရ စနစ္ (CPF) ေတြဟာ စင္ကာပူႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ အိမ္ပိုင္ဆိုင္မႈ ႏႈန္းကို အံ့ၾသဘြယ္ ျမင့္တက္ေစခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။

ကမၻာမွာ top 10 ဝင္ထားတဲ့ rankings ေတြကေတာ့
စီးပြားေရးလုပ္ရအလြယ္ကူဆုံး ႏိုင္ငံမွာ နံပါတ္ (၁) အျဖစ္ ၇ ႏွစ္ ဆက္တိုက္ရခဲ့တယ္။
ဥာဏပစၥည္း မူပိုင္ခြင့္ ကာကြယ္ေပးမႈတြင္လည္း နံပါတ္ (၁) ျဖစ္တယ္။
Global Enabling Trade Report မွာလည္း နံပါတ္ (၁) ပါပဲ။
စီးပြားေရး လြတ္လပ္ခြင့္အရွိဆုံးမွာေတာ့ နံပါတ္ (၂) ျဖစ္တယ္။
လူတစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ ရင္းႏွီးျမဳႇပ္ႏွံမႈကေတာ့ ကမၻာ့ ဒုတိယျဖစ္တယ္။
Global Information Technology မွာေတာ့ နံပါတ္ (၂) ပါ။
ကမၻာမွာ ျပိဳင္ဆိုင္မႈအေကာင္းဆုံး တိုင္းျပည္အေနနဲ႕ တတိယျဖစ္တယ္။
ႏိုင္ငံျခားအရံေငြ စုေဆာင္းထားႏိုင္မႈကေတာ့ ကမၻာမွာ နံပါတ္ (၁၀) ျဖစ္တယ္။
ကမၻာ့ အသန္႕ရွင္းဆုံး ျမိဳ႕ေတာ္ စာရင္းမွာေတာ့ နံပါတ္ (၇) ပါ။~
အဂတိလိုက္စားမႈ အနည္းဆုံးႏိုင္ငံစာရင္းမွာေတာ့ ဒိန္းမတ္၊ နယူးဇီလန္ နဲ႕ ပူးတြဲ နံပါတ္ (၁)ပါ။

စင္ကာပူ ဘာေၾကာင့္ ဒီေလာက္ထိ ေအာင္ျမင္လဲ...။ လြယ္လြယ္ေျဖရရင္ ထူးျခားလြန္းတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။

ဒီေခါင္းေဆာင္ေတြက Meritocracy, Pragmatism and Honesty (MPH) ဆိုတဲ့ လမ္းစဥ္ ၃ ရပ္ကိုခ်ခဲ့တယ္။
၁။ အေတာ္ဆုံးသူကိုသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ ခန္႕အပ္ျခင္း၊
၂။ လက္ေတြ႕ ဆန္တဲ့ မူဝါဒ၊ (ေရဗူးေပါက္တာ မလို ေရပါရမယ္ ဆိုတဲ့ ဝါဒမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ အျပင္ေလာက မွာ တကယ္အလုပ္ျဖစ္ရမယ္ဆိုတဲ့ မူ)
၃။ ရိုးသားမႈ (အဂတိကင္းျခင္း) ဆိုတဲ့ ၃ ရပ္ တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ က်င့္သုံးေစတယ္။

(၁) အေတာ္ဆုံးသူသာ အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း (Meritocracy)
---------------------------------------------------------
လီကြမ္ယုက ေျပာခဲ့တယ္ “ဘယ္ေတာ့မွ မေျပာင္းလဲတဲ့ အမွန္တရားတစ္ခုကေတာ့ ဒီလို စင္ကာပူ လုံးဝ လုံလုံျခဳံျခဳံေနဖို႕ ဆက္လက္တိုးတက္ေနေစဖို႕ အေတာ္ဆုံးလူေတြကသာ ဦးေဆာင္မႈေပးႏိုင္မယ္” တဲ့။

“ကြၽန္ေတာ္တုိ႔မွာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ဝန္ႀကီးတာဝန္ေတြ ထမ္းေဆာင္ႏုိင္တဲ့ အရည္အခ်င္းျမင့္မားသူေတြကို အစဥ္လိုက္ မွန္မွန္တန္းစီထားတာ မရွိရင္ အနီစက္ေလးျဖစ္ေနတဲ့ စင္ကာပူက အနက္စက္ ေလးျဖစ္သြားမယ္” ဆိုျပန္တယ္။

လီကြမ္ယုဟာ လူေတာ္ေတြ ျပတ္သြားတဲ့အခ်ိန္တိုင္း ဝန္ၾကီးေတြကို အျခားနယ္ပယ္ေတြက လွည့္ရွာရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဝန္ၾကီးေတြကို ပုံမွန္လစာမသတ္မွတ္ဘဲ မူလဝင္ေငြေပၚၾကည့္ျပီး ေပးဖို႕ မူခ်ခဲ့တယ္။
ဝန္ၾကီးေတြရဲ႕ လစာေတြ မ်ားလြန္းတယ္လို႕ စင္ကာပူလူမ်ဳိးေတြ ေဝဖန္ေတာ့လဲ ရွင္းရွင္းပဲ ျပန္ေျပာခဲ့တယ္။

“စင္ကာပူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဝန္ၾကီးေတြကို ဂုဏ္သိကၡာရွိဖို႕ပဲ အလုပ္လုပ္သင့္တယ္လို႕ ထင္ေနၾကတယ္။ ဘယ္သူက သက္တမ္းတစ္ခုထက္ပိုျပီးအလုပ္လုပ္မလဲ။ ငါတို႕ကလြဲရင္ေပါ့။ ငါတို႕က တို႕ယုံၾကည္ရာကို လုပ္ဖို႕ အသက္ေတာင္ ေလာင္းေၾကးထပ္ထားတာ”
“ဒီလိုမွ မဟုတ္ရင္ ဒီအစိုးရထဲကို ဗီဗီယန္၊ ရွန္မူဂန္၊ အန္အိန္ဟင္တို႕ ဝင္လာမယ္ထင္လား။ အန္အိန္ဟင္ဆို တစ္ႏွစ္ကို ၃ မီလီယံေလာက္ရတဲ့ ကင္ဆာခြဲစိတ္အထူးကု၊ ရွန္မူဂန္ဆို ေရွ႕ေန အဆင္ေျပတဲ့ႏွစ္ေတြမွာ ငါးမီလီယံေလာက္ ဝင္တယ္။ သူ႕ကို မင္းလစာ ၃ ေသာင္းေပးမွာလား။ ငါက တစ္ႏွစ္ ၁ မီလီယံေက်ာ္ေပးတယ္။ သူက ေငြသိပ္မမက္တဲ့ သူမို႕ လက္ခံတယ္” လို႕ ျပတ္ျပတ္သားသား ဆိုခဲ့တယ္။

ေနာက္တက္လာတဲ့ မ်ဳိးဆက္ေတြထဲက အေတာ္ဆုံးလူေတြ အျမဲေရြးခ်ယ္ေနခဲ့တယ္။ အဲဒီထဲမွာမွ အေတာ္ဆုံး တစ္ေယာက္ကို ကာကြယ္ေရး ဝန္ၾကီးေပးတတ္တာဟာ သူ႕ႏိုင္ငံ့ အိမ္နီးခ်င္းေတြရဲ႕ အနၱရာယ္ရွိေနတာ သိလို႕ျဖစ္တယ္။

သူ႕ႏိုင္ငံအတြက္ပဲ ေျပာခဲ့တဲ့စကားမ်ားဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္လဲ သင္ခန္းစာ ယူစရာပါပဲ။

ခပ္ညံ့ညံ့တစ္ေယာက္ ထိပ္တန္းေရာက္သြားခဲ့ရင္ စနစ္ၾကီးတစ္ခုလုံး ပုံက်ေတာ့တာပဲ။ ေရွာင္လႊဲလို႕ မရဘူး။ ဒါေၾကာင့္ လႊတ္ေတာ္နဲ႕ အစိုးရထဲမွာ မစြံသူေတြ ပါလာမွာကို ငါတားျမစ္ရတယ္။

(၂) လက္ေတြ႕ ဆန္တဲ့ မူဝါဒ၊ (Pragmatism)
---------------------------------------------------------
ရင္းႏွီးျမဳႇပ္ႏွံသူေတြကို ဆြဲေခၚနိုင္ဖို႕ လုံျခဳံတဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္၊ အဂတိကင္းစင္ ျပီး အခြန္နည္းပါးတဲ့ အေျခအေနနဲ႕ ေလဘာ ယူနီယံေတြေၾကာင့္ လုပ္ငန္းေတြ ေႏွာင့္ေႏွးမႈ မရွိေအာင္ ဖန္တီးယူခဲ့တယ္။
လြတ္လပ္တဲ့ အလုပ္သမား သမဂၢမ်ားကို ကန္႕သတ္ထားျပီး အစိုးရ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တဲ့ NTUC (National Trade Union Congress) အဖြဲ႕ ေအာက္မွာ စုေပါင္းတည္ရွိေစတယ္။ တင္းတင္း က်ပ္က်ပ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တာေၾကာင့္ အျပည့္အဝ လြပ္လပ္ခြင့္ မရွိဘူးလို႕ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ယူဆခဲ့တယ္။

မူးယစ္ေဆး ေရာင္းဝယ္သူ ေသဒဏ္ သတ္မွတ္တယ္။
ႏိုင္ငံ နဲ႕ လုပ္ငန္းၾကီးေတြကို ျခိမ္းေျခာက္ထိခုိက္ေစသူေတြကို ေထာင္ခ်တယ္။
ျပင္းထန္ေပမယ့္ စီးပြားေရးသမားေတြေပၚ ျပဴငွာတဲ့ ဥပေဒေတြေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာမွ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြ အမ်ားအျပားလာၾကတယ္။

cargo ေတြ အမ်ားအျပားလက္ခံႏိုင္ျပီး ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္တင္ပို႕ႏိုင္လို႕ ထုတ္ကုန္လုပ္ငန္းေတြ အမ်ားအျပား လာ တည္ေထာင္ျဖစ္ခဲ့တယ္။
လြတ္လပ္ေရး ရျပီး ၇ ႏွစ္အၾကာမွာေတာ့ စင္ကာပူ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းရဲ႕ ၄ ပုံ ၁ ပုံဟာ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား ပိုင္ျဖစ္လာတယ္။ အေမရိကန္နဲ႕ ဂ်ပန္ဟာ ထိပ္တန္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူ ၂ ဦးျဖစ္တယ္။ ဥပေဒေတြဟာ တည္ျငိမ္တာနဲ႕ အမွ် ၇ ႏွစ္ အတြင္းစီးပြားေရးဟာ ၾကီးထြားခဲ့ျပီး GDP ဟာ ၂ ဆ တိုးသြားေစခဲ့တယ္။

ႏိုင္ငံတကာ အရင္းအႏွီးေတြ ဒလေဟာ ဝင္လာတဲ့အခါ စင္ကာပူဟာ သူ႕ရဲ႕ လူ႕စြမ္းအားအရင္းအျဖစ္ကို ဗဟိုထားလာခဲ့သလို အေျခခံအေဆာက္အအုံေတြလည္း တည္ေဆာက္တယ္။ နည္းပညာေက်ာင္းမ်ားဖြင့္လွစ္ခဲ့သလို အခေပး အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာေက်ာင္းၾကီးမ်ားကို လက္ခံျပီး အလုပ္သမားမ်ားအတြက္ အိုင္တီ၊ ေရနံဓာတု နဲ႕ အီလက္ထေရာနစ္မ်ားအတြက္ ကၽြမ္းက်င္မႈသင္ေပးေစတယ္။

စက္မႈလုပ္ငန္းမဝင္ခ်င္သူမ်ား အတြက္လည္း တိုးရစ္လုပ္ငန္း၊ သယ္ယူပို႕ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ ေနရာခ်တယ္။ ၁၉၇၀ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ စင္ကာပူဟာ ခ်ည္ထည္၊ အဝတ္အစား၊ အေျခခံ အီလက္ထေရာနစ္ပစၥည္းမ်ား တင္ပို႕သူျဖစ္လာတယ္။ ၁၉၉၀ ႏွစ္မ်ားမွာေတာ့ ႏိုင္လြန္ခ်ည္ထည္၊ ေထာက္ပံ့ပို႕ေဆာင္ေရး၊ ဇီဝနည္းပညာ သုေတသနမ်ား၊ ေဆးဝါးလုပ္ငန္းမ်ား၊ IC ဆားကက္စ္ျပားမ်ားနဲ႕ အာကာသအင္ဂ်င္နည္းပညာအထိ ကၽြမ္းက်င္လာၾကတယ္။

ယေန႕စင္ကာပူကေတာ့ အလြန္႕ကို စက္မႈထြန္းကားတဲ့ ႏုိင္ငံျဖစ္လာတဲ့အျပင္ ကုန္သိုေလွာင္ဖို႕အခ်က္အျခာ ေနရာျဖစ္လာတယ္။ စင္ကာပူဆိပ္ကမ္းဟာ ကမၻာ့ အလုပ္အမ်ားဆုံး ဆိပ္ကမ္းျဖစ္တယ္။ တန္ခ်ိန္အေနနဲ႕ တြက္ရင္ ေတာ့ ရွန္ဟုိုင္း (တရုတ္) ျပီး ဒုတိယ အမ်ားဆုံး ကိုင္တြယ္ႏိုင္တဲ့ ဆိပ္ကမ္းျဖစ္တယ္။

စင္ကာပူကုိ တိုးရစ္ ႏွစ္စဥ္ ၁၀ သန္းေက်ာ္ အလည္လာၾကတယ္။ တိရိစာၦန္႐ုံ၊ ည ဆာဖာရီ၊ သစ္ေတာ ဥယ်ဥ္မ်ား ရွိတယ္။
ျပင္ပႏိုင္ငံမ်ားမွ ေဆးလာကုသသူမ်ား၊ ခ်က္ျပဳတ္ျခင္းနဲ႕ဆိုင္တဲ့ ခရီးသြားလုပ္ငန္း လုပ္ငန္းေတြမွလည္း ဝင္ေငြေတာ္ေတာ္ရတယ္။ အျခားယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ေတြကို လက္ခံထားတာနဲ႕ အဆင့္ျမင့္ ေဆးပညာ စြမ္းအား ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။

ဆြစ္ဇာလန္ အခြန္ ဥပေဒသစ္ေတြ ထုတ္လိုက္တာေၾကာင့္ ဆြစ္ဘဏ္မွ စင္ကာပူဘဏ္ကို ပိုမို ေရႊ႕ေျပာင္းလာၾကျပီး ဘဏ္လုပ္ငန္းလည္း ႏိုင္ငံနဲ႕ မလိုက္ေအာင္ အလြန္ ၾကီးထြားလာခဲ့တယ္။

ဇီဝနည္းပညာလုပ္ငန္းလည္း ပြင့္လန္းလာျပီး ေဆးလုပ္ငန္းရွင္ၾကီးေတြျဖစ္တဲ့ GlaxoSmithKline, Pflizer, and Merck & Co လုပ္ငန္းေတြ တည္ေထာင္ၾကတယ္။
ေရနံသန္႕စင္လုပ္ငန္းေတြဟာလည္း စင္ကာပူစီးပြားေရးရဲ႕ အဓိကေနရာမွာ ရွိေနတယ္။

ႏိုင္ငံေသးေပမယ့္ အေမရိကန္ရဲ႕ ၁၅ ခု ေျမာက္ အၾကီးဆုံး ကုန္သြယ္ဘက္ ႏိုင္ငံျဖစ္တယ္။ ခိုင္မာတဲ့ ကုန္သြယ္ သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ေတြကို ေတာင္အေမရိက၊ ဥေရာပနဲ႕ အာရွႏိုင္ငံမ်ားနဲ႕လည္း ခ်ဳပ္ဆိုထားတယ္။ ကမၻာ့လုပ္ငန္းၾကီး ေပါင္း ၃၀၀၀ ေက်ာ္ဟာ စင္ကာပူမွာ အေျခစိုက္ထားၾကတယ္။ သူတို႕ရဲ႕ထြက္ကုန္ ၃ ပုံ ၂ ပုံ ဟာ export ေရာင္းဖို႕ ျဖစ္တယ္။

စင္ကာပူဟာ လက္ေတြ႕ အသုံးတည့္တဲ့ မူဝါဒမ်ား ခ်မွတ္သလို ဘီလီယံခ်ီတဲ့ လုပ္ငန္းၾကီးေတြ လုပ္လိုက္တိုင္းလဲ အျမဲအက်ဳိးရွိခဲ့သလို လြယ္လြယ္ကူကူနဲ႕ အရင္းျပန္ေက်တယ္။

ေဒၚလာ ၃ ဘီလီယံေက်ာ္ကုန္က်တဲ့ water project ဟာ မေလးရွားကို ေရအတြက္ မွီခိုေနရမႈ ေလ်ာ့ခ်ႏိုင္တယ္။ ေဒၚလာ ၃ ဘီလီယံေက်ာ္ ကုန္က်တဲ့ MRT လွ်ပ္စစ္ရထား ဟာလည္း သြားေရးလာေရး လြယ္ကူသက္သာျပီး အခ်ိန္တိုနဲ႕အရင္းျပန္ရေစတယ္။ ၄ ဘီလီယံေလာက္က်တဲ့ marina bay project ဟာလည္း ကာစီႏိုတင္ တစ္ႏွစ္ကို အခြန္ေငြ US$ ၂ ဘီလီယံေလာက္ျပန္ရေစတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ အရင္အစိုးရေဟာင္းလက္ထက္က မူဝါဒေတြ ခ်မွတ္တိုင္း ခဏ ခဏ ျပန္ျပင္ရတယ္။ အေရးၾကီးတဲ့ ရင္းႏွီးျမဳႇပ္ႏွံမႈ ဥပေဒေတာင္ ျပည္တြင္း တစ္မ်ဳိး ျပည္ပ တစ္မ်ဳိး ထုတ္လိုက္မိေတာ့ ျပန္ျပင္ရေတာ့တယ္။ လုပ္လိုက္တဲ့ လုပ္ငန္းၾကီးေတြလဲ ပိုက္ဆံေတြသာကုန္တယ္ အက်ဳိးရရွိမႈနည္းပါးခဲ့တယ္။ ဥပမာ ghost city လို႕ နာမည္ၾကီးတဲ့ ေနျပည္ေတာ္ျမိဳ႕ေတာ္ၾကီး၊ လူမတည္းတဲ့ ဟိုတယ္ေတြ ေနာက္ဆုံး ႏိုင္ငံတကာ ေလဆိပ္ေတာင္ tourist မဆင္းလို႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရ ကုမၸဏီက ျပန္အမ္းတဲ့ အထိပဲ။ ကားေတြ လာမထိုးတဲ့ ေတာင္ဥကၠလာ ကားပတ္ကင္ညီေနာင္၊ လူမစီးတဲ့ လွ်ပ္စစ္ရထား၊ လူမကူးတဲ့ ကုန္းေက်ာ္တံတား စုံလို႕ပါပဲ။ ဒါေတြကို အစိုးရသစ္လက္ထက္ ေတာ္ေတာ္ ျပင္ယူရဦးမယ္။

ျမန္မာျပည္က တံခါးဖြင့္ျပီး ေတာက္ေလ်ာက္ FDI ဘီလီယံ ၂၀ရေအာင္ မနဲလုပ္ေနရခ်ိန္မွာ စင္ကာပူဟာ ဘီလွ်ံ ၂၇၄ နဲ႔ ကမၻာ့အဆင့္ ၁၇ခ်ိတ္ပါတယ္။

၃။ အဂတိလိုက္စားမႈ ကင္းစင္ေရး (Honesty)
----------------------------------------------------
အဂတိ ကင္းဖို႕ဆိုတာက အခက္အခဲ ဆုံးျဖစ္တယ္။ တတိယ ကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ားစြာ မတိုးတက္လာဘဲ က်ဆုံးရတာ အဂတိေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။
လီကြမ္ယုနဲ႔ သူ႔အဖြဲ႕ဝင္ေတြ ရာထူးလက္ခံဖို႔ က်မ္းသစၥာ က်ိန္ဆိုပြဲမွာ အကၤ် ီ ေဘာင္းဘီ အျဖဴဝတ္ခဲ့တယ္။ အစိုးရကို သန္႔ရွင္းေအာင္ ထားမယ္ဆိုတဲ့ သႏၷိ႒ာန္ကို ျပတဲ့သေဘာပဲ။

လီကြမ္ယုက “ပတ္ဝန္းက်င္ႏိုင္ငံေတြက သိပ္ျပီး အဂတိလိုက္စားမႈ မကင္းၾကဘူး၊ ေငြက အဓိက ဆုံးျဖတ္ေပးေနတယ္။ တစ္ေယာက္ကေျပာမယ္။ ဒီလိုင္စင္ခ်ေပးမယ္။ ဒီလိုင္စင္နဲ႕ ေဒၚလာ မီလီယံခ်ီျပီး ရွာလို႕ရတယ္။ ရရင္ ဘယ္ေလာက္ေပးရမယ္တဲ့။ တို႕က အဂတိလိုက္စားမႈကင္းေအာင္လုပ္တယ္။
သူတို႕က ဥပေဒေတြ မတည္ျငိမ္ဘူး။ တို႕က တသမတ္တည္းသြားတယ္။ တစ္ခုခုကို ငါတို႕က သေဘာတူဆုံးျဖတ္လိုက္ျပီးျပီ ဆိုရင္ ဒီအတိုင္းပဲ မေျပာင္းဘူး။ ဒီေတာ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြက ငါတို႕ ကို ယုံၾကည္စိတ္ခ်လာတယ္” တဲ့။

ဝန္ထမ္းေတြ ျခစားတဲ့ လမ္းေပၚ မေရာက္သြားေအာင္ ကာကြယ္ဖို႔ အလြန္အေရးႀကီးတယ္ဆိုတာ လီကြမ္ယုက နားလည္တယ္။ အဂတိလိုက္စားတဲ့ အစိုးရေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတြဟာ က်ကြဲသြားတဲ့ ေသာက္ေရအိုးလို အေကာင္းအတိုင္း ျပန္မျဖစ္ႏိုင္ဘူးဆိုတယ္။

ဒီေတာ့ စင္ကာပူအစိုးရဟာ လာဘ္စားမႈတိုက္ဖ်က္ဖို႔ စည္းကမ္းဥပေဒမ်ားျပဌာန္းခဲ့ပါတယ္။
၁။ အာဏာကုန္လႊဲအပ္ခံရေသာ CPIB (Corrupt_Practices_Investigation_Bureau) လာဘ္စားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးအဖြဲ႕ႀကီးဟာ အစိုးရဌာနေရာ ပုဂၢလိကကုမၸဏီအားလံုးကို လြတ္လပ္စြာစစ္ေဆးပိုင္ခြင့္ရွိသည္။
၂။ အစိုးရဝန္ထမ္းတဦးဟာ လာဘ္စားတယ္လို႔.စြပ္စြဲခံရရင္ သူဟာ မက်ဴးလြန္ေၾကာင္း သက္ေသျပႏိုင္ရမယ္။
၃။ လာဘ္ယူသူဟာ လာဘ္ယူၿပီးေနာက္ လာဘ္ေပးသူအလိုက် လိုက္မလုပ္ေပးေသာ္လည္း ျပစ္ဒဏ္က်ခံရမယ္။
၄။ အစိုးရဝန္ထမ္းမ်ားဟာ လက္ေဆာင္ပဏၰာယူျခင္း လံုးဝမလုပ္ရဘူး။
၅။ ဝန္ထမ္းတေယာက္ဟာ လာဘ္ယူလို႔ ေထာင္ဒဏ္ ေငြဒဏ္က်ခံရၿပီးေသာ္လည္း လာဘ္ယူထားေငြ အတိအက်ကို ျပန္ေပးရမယ္။
၆။ ဒီလာဘ္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးဥပေဒဟာ စကၤာပူႏိုင္ငံျပင္ပမွာလဲ သက္ေရာက္ပါတယ္။.

ျခစားမႈတိုက္ဖ်က္ေရး ဌာနျဖစ္တဲ့ အက်င့္ပ်က္မွဳစံုစမ္းစစ္ေဆးေရးဗ်ဴ႐ို (CPIB) ဟာဆိုရင္ အင္အား အေထာက္အပံ့ ျပည့္စံုၿပီး လြတ္လပ္စြာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္တယ္။ ႏိုင္ငံရဲ႕ ဝန္ထမ္းေတြရဲ႕ လစာကို ပုဂၢလိကဝန္ထမ္းေတြရဲ႕ လစာနဲ႔ ခ်ိန္ညႇိၿပီး သင့္တင့္ေအာင္၊ လက္ေတြ႕က်ေအာင္ သတ္မွတ္ထားတယ္။

အက်င့္ပ်က္မႈကို လက္မခံတဲ့ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းပုံစံ တည္ေထာင္တယ္။ စင္ကာပူ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းဟာ သန္႔ရွင္းတဲ့ စနစ္ကို ေတာင္းဆိုတယ္၊ အက်င့္ပ်က္မႈကို ေတြ႕လာရင္လည္း တိုင္တန္းဖို႔ ဝန္မေလးဘူး။

၁၉၈၆ က လီကြမ္ယုနဲ႕ ခင္မင္တဲ့ Teh Cheang Wan (Minister for National Development) ကိုေဒၚလာ ၈ သိန္း လာဘ္ေပးမႈအတြက္ စစ္ေဆးတယ္။ အဲဒီမွာ သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သူ လီကြမ္ယုကို ေတြ႕ခြင့္ေတာင္းတယ္။ ဒါေပမယ့္ လီကြမ္ယုက အမႈ စစ္ျပီးမွသာ ေတြ႕ႏိုင္မယ္ဆိုတယ္။ သူလဲ ခုံ႐ုံးတင္ဖို႕ လုပ္တုန္းမွာပဲ ကိုယ့္ကို သတ္ေသသြားခဲ့တယ္။ လီကြမ္ယုက ဒီေလာက္ထိျပတ္သားတယ္။

၁၉၉၆ တုန္းက မစၥတာ လီကြမ္ယုနဲ႔ လီရွန္လြန္း အိမ္ဝယ္တဲ့ ကိစၥမွာ မမွန္မကန္ ေလွ်ာ့ေစ်းနဲ႔ ရပါတယ္လို႔ သတင္းေတြထြက္ေတာ့ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္တဲ့ ဂိုခ်ဳပ္ေတာင္က စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ အျပည့္အစံု လုပ္ဖို႔ အမိန္႔ထုတ္ခဲ့တယ္။

အဲဒီမွာ လီကြမ္ယုက "က်ေနာ္ ဝယ္တာေရာ ဒုဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္တဲ့ က်ေနာ့သား ဝယ္တာေရာကို လက္လႊတ္မေပးဘဲ စံုစမ္းစစ္ေဆးခံရတာကို ဂုဏ္ယူ ေက်နပ္တယ္။ စစ္ေၾကာခံရမႈမွာ ဘယ္သူမွ ကင္းလြတ္ခြင့္မရွိတာရယ္၊ ဘယ္ေလာက္ႀကီးတဲ့ ဝန္ႀကီး မဆို အာဏာနဲ႔ အက်င့္ပ်က္ ရယူတယ္လို႔ ယူဆခံရရင္ စံုစမ္း စစ္ေဆးခံရတာေတြဟာ စင္ကာပူအတြက္ အလြန္ အေရးႀကီးတယ္" ဆိုတယ္။
ေနာက္ဆုံး သူ႕ပါတီဟာ ရုိးသားမႈ ေလ်ာ့နည္းလာျပီဆိုရင္ သူ႕ကို ျဖဳတ္ခ်လိုက္ပါ ဆိုတယ္။

တိုင္းျပည္အတြက္သာၾကည့္ျပီး ကိုယ္က်ဳိးမၾကည့္တဲ့ ပညာတတ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ အုပ္ခ်ဳပ္လိုက္ေတာ့ ႏွစ္ ၅၀ အတြင္း စင္ကာပူဟာ နတ္ေရကန္တြင္းခ်လိုက္သလို ျဖစ္သြားခဲ့တယ္။
ျမန္မာနဲ႕ စင္ကာပူ သံတမန္ ဆက္ဆံေရးလဲ ႏွစ္ ၅၀ ေက်ာ္ခဲ့ျပီ။ စင္ကာပူတိုးတက္သြားေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ေျပာင္းျပန္ ဆုတ္ယုတ္ခဲ့ရတယ္။ အာရွမွာ ထိပ္တန္းႏိုင္ငံအဆင့္ကေန ႏွစ္ ၅၀ ေက်ာ္အတြင္း ေလ်ာက်ျပီး LDC (Least developed country) ေတာင္ျဖစ္ခဲ့ရျပီ။ ဒါကို NLD အစိုးရသစ္ အေတာ္ၾကီး ၾကိဳးစား အမွီလိုက္ရဦးမယ္။

ႏွစ္ ၅၀ အတြင္း ျမန္မာ က်႐ႈံးမႈနဲ႕ စင္ကာပူရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈ ၂ ခု ယွဥ္ျပီးေတာ့ သင္ခန္းစာယူစရာနဲ႕ အတုယူစရာေတာ့ အမ်ားအျပား ရွိေနတာေတာ့ အမွန္အကန္ပါပဲ။

Writer Moe Hein