ဦးသန႔္ (၁၉၀၉ဇန္နဝါရီလ၂၂~~၁၉၇၄နိုဝင္ဘာလ၂၅)

 

Kyaw Thu Ya

 

ဦးသန႔္
(၁၉၀၉ဇန္နဝါရီလ၂၂~~၁၉၇၄နိုဝင္ဘာလ၂၅)

ဦးသန႔္ကိုဖခင္ဦးဖိုးႏွစ္ႏွင့္မိခင္ေဒၚနန္းေသာင္တို႔က၁၉၀၉ဇန္ဝါရီလ၂၂ ရက္ေန႕တြင္ဧရာဝတီတိုင္းပန္းတ ေနာ္ၿမိဳ႕မွာေမြးဖြားခဲ့သည္။ပန္းတ ေနာ္ဇာတိျဖစ္သည့္အတြက္ေနာင္အခါတြင္ဦးသန႔္ကို"ပန္းတေနာ္ဦးသန႔္"လို႔ေခၚခဲ့ၾကသည္။ဦးသန႔္မိဘမ်ားသည္ေျမပိုင္ရွင္၊ဆန္ကုန္သည္မ်ားျဖစ္ၾကၿပီးဖခင္ဦးဖိုးႏွစ္သည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္သူရိယသတင္းစာကိုတည္ေထာင္ခဲ့သည္။ျမန္မာနိုင္ငံသုေတသနအသင္းကိုတည္ေထာင္ရာတြင္လည္းအဖြဲ႕ဝင္အျဖစ္ပါဝင္ခဲ့ သည္။

ဖခင္ကြယ္လြန္ေသာအခါဦးသန႔္သည္အသက္(၁၄)ႏွစ္သာရွိေသးသည္။အေမြဆက္ဆံမႈအမႈအရႈပ္အရွင္းမ်ားေၾကာင့္မိခင္ေဒၚနန္း ေသာင္ႏွင့္ကေလး၄ေယာက္မွာ စီးပြားေရးအၾကပ္အတည္းေပါင္း မ်ားစြာႏွင့္ရင္ဆိုင္ခဲ့ရသည္။ ဦးသန႔္သည္ငယ္စဥ္အခါက ပန္းတေနာ္အထက္တန္းေက်ာင္းတြင္ပညာသင္ၾကားခဲ့ၿပီး၊ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္တြင္သမိုင္းဘာသာရပ္ကိုဆက္လက္သင္ၾကားခဲ့သည္။

ယင္းေနာက္ပန္းတေနာ္အမ်ိဳးသားေက်ာင္းတြင္ေက်ာင္းဆရာအျဖစ္စတင္ခဲ့သည္အသက္၂၅ႏွစ္တြင္ ၎ေက်ာင္းတြင္ေက်ာင္းအုပ္ျဖစ္လာခဲ့သည္။အဲဒီအခ်ိန္တြင္မအူပင္ ၿမိဳ႕မွာေနထိုင္ၿပီးပညာအုပ္ျဖစ္သည့္(ျမန္မာနိုင္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း)ဦးႏုႏွင့္ခင္မင္ရင္ႏွီးခဲ့သည္။ဦးသန႔္သည္အဂၤလိပ္ျမန္မာႏွစ္ဘာသာႏွင့္ထုတ္ေဝသည့္ "ဂႏၱေလာက"မဂၢဇင္းဘာသာျပန္ ျိပိုင္ပြဲတြင္၄ႀကိမ္တိုင္တိုင္ပထမဆုရရွိခဲ့သည္။ ဦးသန႔္၏ ပထမဦးဆုံးစာမူမွာအဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ေရးသားထားသည့္စာမူျဖစ္ၿပီးအသက္၁၅ႏွစ္တြင္ပုံႏွိပ္ေဖာ္ျပျခင္းခံခဲ့ရသည္။ၿမိဳ ျပပုံျပင္မ်ား၊နိုင္ငံေပါင္းခ်ဳပ္အသင္း ႀကီးေက်ာင္းသုံးစာအုပ္၊ဗမာသစ္ ႏွင့္ပညာသစ္၊ျပည္ေတာ္သာခရီး(၃ အုပ္တြဲ)စသည့္စာအုပ္မ်ားအပါ အဝင္ပညာေရး၊လူမႈေရးဆိုင္ရာေဆာင္ပါးမ်ားကိုသီလဝ၊ေမာင္သန႔္၊ဦးသန႔္စသည့္ကေလာင္ခြဲမ်ားႏွင့္ ေရးသားခဲ့သည္။စာေပေဝဖန္ေရး နိုင္ငံေရးေဝဖန္ခ်က္မ်ားကိုေရးသားေသာအခါသူ၏အယူအဆမ်ားကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေရးသားခဲ့သလိုသူ၏အေတြးအေခၚမ်ားကလည္း ေခတ္မီသည္ကိုေတြ႕ရသည္။

ျပည့္သူဝန္ထမ္းဘဝ

လြတ္လပ္ေရးရခါစျမန္မာနိုင္ငံတြင္ဦးႏုဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာေသာအခါဦးသန႔္ကိုရန္ကုန္ေခၚခဲ့ၿပီး၁၉၄၈ခုႏွစ္တြင္အသံလႊင့္ဌာနၫႊန္ၾကားေရးမႈးအျဖစ္တာဝန္ေပးအပ္ျခင္းခံခဲ့ရ သည္။၎ေနာက္၁၉၅၃ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာနိုင္ငံသတင္းႏွင့္ျပန္ၾကားေရးဌာနအတြင္းဝန္းျဖစ္လာခဲ့သည္။ ၁၉၅၁မွ၁၉၅၇ခုႏွစ္အထိဝန္ႀကီး ခ်ဳပ္၏အတြင္းေရးမႈးအျဖစ္တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၿပီးဦးႏုအတြက္မိန႔္ခြန္းေရးသားျခင္း၊နိုင္ငံျခားခရီးစဥ္မ်ားစီစဥ္ေပးျခင္း၊နိုင္ငံျခားဧည့္သည္ေတာ္မ်ားကိုလက္ခံေတြ႕ဆုံျခင္းစသည့္ကိစၥမ်ားကိုေဆာင္႐ြက္ေပးရင္ဦးႏု၏ယုံၾကည္မႈကိုရရွိခဲ့သည္။ နိုင္ငံတကာConfercenceအမ်ားအျပားကိုတက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး၁၉၅၅ခုႏွစ္ကအင္ဒိုနီးရွာနိုင္ငံဘန္ေဒါင္းၿမိဳ႕တြင္က်င္းပသည့္"ဘက္မလိုက္ လႈပ္ရွားမႈ"ကိုေမြးဖြားေပးခဲ့ၿပီးပထမအႀကိမ္အာရွ-အာဖရိကနိုင္ငံမ်ားဆိုင္ရာညီလာခံတြင္အတြင္းေရးမႈးအျဖစ္ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သည္။ အၿမဲတမ္းေျဖာင့္ေျဖာင့္မွန္မွန္လုပ္တတ္ၿပီးမွန္တယ္ထင္ရင္အေလွ်ာ့မေပးတတ္တဲ့ဦးသန႔္ႏွင့္တိုင္းျပည္ေခါင္းေဆာင္ဦးႏုတို႔မသင့္မျမတ္ ျဖစ္လာသည္ကစၿပီး၁၉၅၇ခုႏွစ္တြင္ဦးသန႔္ကိုကုလသမဂၢဆိုင္ရာျမန္မာသံအမတ္ႀကီးအျဖစ္ခန႔္အပ္ၿပီး New York ကိုေစလႊတ္ခဲ့သည္။

၁၉၅၇ခုႏွစ္မွ၁၉၆၁အထိဦးသန႔္သည္ျမန္မာနိုင္ငံရဲ႕အၿမဲတမ္းကိုယ္စာလွယ္အျဖစ္သာမကတခ်ိန္တည္းမွာပင္ယာယီ ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမႈးခ်ဳပ္အျဖစ္တာဝန္ကိုပါပူတြဲထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။၁၉၆၀တြင္ဦးသန႔္ကို"ျပည္ေထာင္စုစည္သူသဂၤဟျပန္တမ္း"အရ"မဟာသူရစည္ဘြဲ"ႏွင့္ဗိုလ္ရာထူးကိုေပးအပ္ခဲ့သည္။ ဦးသန႔္သည္ကုလသမဂၢအေထြေထြအတြင္းေရးမႈးခ်ဳပ္ရာထူးကိုအာရွနိုင္ငံမ်ားထဲတြင္ပထမဦးဆုံးရရွိခဲ့သူျဖစ္သည္။၁၉၆၁ခုႏွစ္နိုဝင္ဘာလ၃ရက္မွစ၍အေထြေထြအတြင္းမႈးခ်ဳပ္ဒက္ဟမ္းမားရွိုးလ္ဒ္(Dag Hammarkjold)ရဲ႕မကုန္ဆုံးေသးတဲ့သက္တမ္းကိုေထာက္ခံခ်က္ႏွင့္ ယာယီအေထြေထြအတြင္းေရးမႈး ခ်ဳပ္အျဖစ္ခန႔္အပ္ခံခဲ့ရသည္။ ၁၉၆၂ခုႏွစ္ဒီဇင္ဘာလ၃၀ရက္ေန႕အေထြေထြအတြင္းေရးမႈးခ်ဳပ္အျဖစ္၁၉၆၆ခုႏွစ္နိုဝင္ဘာလ၃ရက္ေန႕သက္တမ္းအထိခန႔္အပ္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။

သူ၏ပထမသက္တမ္းအတြင္းဦးသန႔္သည္ က်ဴးဘားဒုံးပ်ံျပႆနာ(Cuban Missile Crisis)ကိုေျဖရွင္းရာတြင္ေစ့စပ္ေပး ၿပီးကြန္ဂိုျပည္တြင္းစစ္ကိုၿပီးဆုံးေအာင္ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းေပးနိုင္ခဲ့သည္။ယင္းအတြက္ေၾကာင့္ ကမၻၻာၻကအသိအမွတ္ျပဳခံခဲ့ရသည္။ ၁၉၆၆ခုႏွစ္ဒီဇင္ဘာလႏွစ္ရက္ေန႕တြင္လုံၿခံေရးေကာင္စီ၏တညီတၫြန္တည္းေထာက္ခံမႈႏွင့္ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမႈးခ်ဳပ္ဒုတိယသက္တမ္းအျဖစ္အၿငိမ္းစားယူမည့္၁၉၇၀ဒီဇင္ဘာလ၃၀ရက္ေန႕အထိခန႔္အပ္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။ဒုတိယသက္တမ္းတြင္ဦးသန႔္သည္အလုပ္မ်ား စြာကိုျပဳလုပ္ခဲ့သည္။

အထူးသျဖင့္ကုလသမဂၢအဖြဲ႕အစည္းကိုအာရွႏွင့္အာဖရိကနိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဝင္ေရာက္လာနိုင္ေရးကိစၥ၊ ေတာင္အာဖရိကအသားအေရာင္ခြဲျခားမႈဆန႔္က်င္ေရးကိစၥ၊၁၉၆၂ခုႏွစ္တြင္ယီမင္အေရးႏွင့္၁၉၆၇မွာအာရပ္-အစၥေရးေျခာက္ရက္စစ္ပြဲ၊၁၉၆၈ခုႏွစ္တြင္ဘာရိန္းအေရး၊ပရာပ္ႏြေဦးေတာ္လွန္ေရး(Prague Spring)ႏွင့္ခ်က္ကိုစလိုဗက္ကီးယားကိုဆိုဗီယက္က်ဴးေက်ာ္အေရးအခင္း၊ဗီယက္နမ္းစစ္ပြဲ၁၉၇၁ဘဂၤလာေဒ့ရွ္ကိုလြတ္လပ္ေရးရွိေစမည့္အိႏၵယ-ပါကစၥတန္စစ္ပြဲစသည္တို႔ကိုေအး ၿငိမ္းေအာင္ေျဖရွင္းေပးနိုက္ခဲ့သည္။၁၉၆၂အေမရိကန္ဆိုဗီယက္စစ္ေအးတိုက္ပြဲအခ်ိန္ကသမၼတႏွစ္ဦးၾကားဦးသန႔္က"တတိယဘာသာစကားအသစ္"ကိုအသုံးခ်"ေတြ႕ဆုံအေျဖရွာေရး"ကိုအေျခခံၿပီးေစ့စပ္ေဆာင္႐ြက္ေပးခဲ့သည့္အတြက္ဆိုဗီယက္တို႔ကဒုံက်ည္စခန္းကို႐ုပ္သိမ္းသြားၿပီးအေမရိကန္တို႔ကက်ဴးဘားကိုပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို႐ုပ္သိမ္းေပးခဲ့သည္။

၎အေရးအခင္းအားလုံးတြင္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိုထိပါးေစနိုင္သည့္အျပင္စစ္ျဖစ္ၾကေတာ့မည့္အရိပ္အေယာင္လကၡဏာျဖစ္ၿပီးဦးသန႔္၏လိမ္မာပါးနပ္စြာၾကားဝင္ေစ့စပ္ေပးမႈမ်ားေၾကာင့္စစ္ကိုေရွာင္လြဲခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ေအာက္စဖိုဒ္တကၠသိုလ္က၂၀ရာစုအထင္ကရပုဂၢိုလ္မ်ားအေၾကာင္းစုစည္းထုတ္ေဝထားသည့္ Who's Who in the 20th Century စာအုပ္တြင္ဦးသန႔္၏အေၾကာင္းပါဝင္ၿပီးနိုင္ငံတကာအေရးအခင္းမ်ားကိုမတုန္မလႈပ္ေစဘဲတည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ေျဖရွင္းနိုင္ခဲ့သူဟုအတၳဳပတၱိအက်ဥ္း၏အစတြင္ေရးသားထားသည္။ ဦးသန႔္သည္UFOယာဥ္ပ်ံကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍စိတ္ဝင္စားေလ့လာခဲ့သည္။၁၉၆၇တြင္အေမရိကန္လူမ်ိဳး႐ူပေဗဒပညာရွင္ေဒါက္တာJame E.Mc Donald ကိုUFOႏွင့္ပတ္သက္ၿပီးကုလသမဂၢတြင္စကားေျပာနိုင္စီစဥ္ေပးခဲ့သည္။

၁၉၇၁ခုႏွစ္ဇန္နဝါရီလ၂၃ရက္ေန႕တြင္ဦးသန႔္သည္သူသည္ဘယ္အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႕မွ်တတိယသက္တမ္းအေထြေထြအတြင္းေရးမႈးခ်ဳပ္အျဖစ္ဆက္လက္လုပ္ကိုင္နိုင္ေတာ့မည္မဟုတ္ဟုျပတ္ျပတ္သားသားေျပာဆိုခဲ့သည္။လုံၿခဳံေရးေကာင္စီကလည္းဦးသန႔္ေနရာဆက္ခံမည့္သူကိုသီတင္းပတ္ေပါင္းမ်ားစြာအပူတျပင္းရွာေဖြခဲ့ၾကသည္။ေနာက္ဆုံးတြင္ကြတ္ရ္တ္ဝါးလ္ဒ္ဟိုင္းမ္(Kurt Waldhein)ကိုေ႐ြးခ်ယ္လိုက္သည္။ဦးသန႔္ကသူေနာက္ဆုံးတာဝန္သက္တမ္းမကုန္ဆုံးမိ၁၀ရက္အလိုမွာပဲKurtကိုတာဝန္လြဲေပးခဲ့သည္။ဦးသန႔္အၿငိမ္းစားယူသြားသည္ႏွင့္တစ္ၿပိဳင္နက္New York Timeသတင္းစာ၏၁၉၇၁ဒီဇင္ဘာလ၂၇ရက္ေန႕ထုတ္သတင္းစာ၏အယ္ဒီတာအာေဘာ္မွာလည္းThe Liberation of U Thant ဆိုသည္ေခါင္းစဥ္ႏွင္တခမ္းတနားဂုဏ္ျပဳေဖာ္ျပခဲ့သည္။

တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ကာလအတြင္းဦးသန႔္သည္Palisadeႏွင့္Douglas Avenuses လမ္းၾကား၊၂၃၂လမ္းအနီးမွာရွိ သည့္၄.၇၈ဧကေလာက္က်ယ္ဝန္းေသာRiverdale,Bronnၿခံတြင္ေနထိုင္ခဲ့သည္။ ၁၉၇၄ခုႏွစ္နိုဝင္ဘာလ၂၅ရက္ေန႕တြင္ဦးသန႔္သည္အဆုတ္ကင္ဆာ ေရာဂါႏွင့္New Yorkမွာပင္ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။ ဦးသန႔္သည္ေဒၚသိန္းတင္ႏွင့္ထိမ္း ျမားလက္ထပ္ခဲ့ၿပီးသမီးတစ္ဦး(သားျဖစ္သူမွာဦးသန႔္တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ေသဆုံးသြားေၾကာင္းအခ်ိဳ႕မွတ္တမ္းမ်ားေဖာ္ျပသည္) ေျမး၄ဦးႏွင့္ျမစ္၃ဦးထြန္းကားခဲ့ သည္။ဦးသန႔္၏တစ္ဦးတည္းေသာေျမးေယာက်ာ္ျဖစ္သည့္ဦးသန္းျမင့္သည့္သမိုင္းပညာရွင္တစ္ေယာက္ျဖစ္ၿပီးကုလသမဂၢနိုင္ငံေရးဆိုင္ရာဌာနတြင္ဝါရင့္ဝန္ထမ္းတစ္ဦးျဖစ္ သည္။The River of Lost Foot Steps စာအုပ္ကိုလည္းဦးသန္းျမင့္ကေရးသားထုတ္ေဝခဲ့သည္။
Credit-Tin Maung Hlaing
Credit~~ဦးသန႔္အတၳဳပတၱိ The Express Times