Nine Nine Sanay @ ႏိုင္းႏိုင္းစေန
"ဒီမိုကေရစီရဲ႕ညိႇဳ႕ဓာတ္"
၁၉၉၉ခုႏွစ္မွာ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕က ဗဟုိမီးရထားဘူတာ႐ံုသစ္စီမံကိန္း တရားဝင္အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့အေနနဲ႔ ဖြင့္ပဲြအခမ္းအနားတစ္ခု က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ ဖိတ္ၾကားထားတဲ့ အထူးဧည့္သည္ေတာ္ေတြထဲမွာ အဲဒီအခ်ိန္က အေမရိကန္သမၼတျဖစ္ေနတဲ့ ကလင္တန္လည္းပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ဦးက ဒီစီမံကိန္းကို အင္တိုက္အားတိုက္လႈံ႔ေဆာ္ခဲ့တဲ့ နယူးေယာက္ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Moynihanျဖစ္ပါတယ္။
အခမ္းအနားက်င္းပတဲ့တည္ေနရာက ခန္႔နားထည္ဝါတဲ့ ဟိုတယ္ႀကီးမွာမဟုတ္ခဲ့ပါဘူး။ ဗဟုိမီးရထားဘူတာ႐ံုေဟာင္းထဲမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
မ်ားျပားလွတဲ့ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ သတင္းေထာက္ေတြ ဝင္ဆန္႔ဖို႔အတြက္ ဘူတာ႐ံုေဟာင္းထဲမွာေနရာ႐ွာၾကေတာ့ စာတိုက္ဌာနေနရာပဲ႐ွိတာကို သြားေတြ႔ပါတယ္။ အဲဒီေနရာကနံရံေတြဟာ ႐ႈပ္ယွက္ခတ္ေနတဲ့ေဆးမင္ေတြနဲ႔ ျခယ္သထားပါေသးတယ္။
အခမ္းအနားက်င္းပတဲ့ေန႔မွာ နယူးေယာက္ျပည္နယ္က ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ၊ ေနာက္ၿပီး ဒီဘူတာ႐ံုသစ္ႀကီးအတြက္ ဒီဇိုင္းဆဲြေဆာက္လုပ္မယ့္သူေတြ၊ ပါဝင္လွဴဒါန္းၾကတဲ့အဖဲြ႔အစည္းေတြ အလွ်ဳိလွ်ဳိေရာက္လာခဲ့ၾကပါတယ္။
လႊတ္ေတာ္အမတ္Moynihanက စင္ျမင့္ထက္တက္ၿပီး စကားစေျပာခ်ိန္မွာ ဧည့္သည္ေတာ္ေတြက ထိုင္ခံုေနာက္မွီၿပီး ကိုယ့္ကုိယ္ကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး သက္ေတာင့္သက္သာ႐ွိဖို႔ ကိုယ္ဟန္ေတြကိုျပင္ဆင္ထိုင္လိုက္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ Moynihanက စကားကိုလိုရင္းတို႐ွင္းနဲ႔ တစ္မိနစ္ခန္႔သာေျပာၿပီး အဆံုးသတ္လိုက္ပါတယ္။ ေရာက္႐ွိလာတဲ့ဧည့္သည္ေတာ္ေတြအားလံုး လက္ခုပ္ၾသဘာေပးၿပီး စင္ျမင့္ထက္တက္လာမယ့္ ကလင္တန္ကို ႀကိဳဆိုလိုက္ၾကပါတယ္။
ကလင္တန္က စကားစေျပာတာနဲ႔ Moynihanလႊတ္ေတာ္အမတ္ရဲ႕ေဟာေျပာမႈက တိုလြန္းလို႔ အံ့ၾသရေၾကာင္းေျပာပါတယ္။ ေ႐ွ႕အေခါက္က Moynihanနဲ႔သူ ဘူတာ႐ံုသစ္ေဆာက္လုပ္ေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးခဲ့စဥ္တုန္းက Moynihanဟာ စကားေတြအမ်ားႀကီးေျပာၿပီး အေသးစိတ္႐ွင္းလင္းတင္ျပခဲ့ေၾကာင္း၊ ဘူတာ႐ံုေဟာင္းကုိဖ်က္သိမ္းဖို႔ တာဝန္ယူမယ့္လူရဲ႕ နာမည္အျပည့္အစံုကိုေတာင္ ေျပာျပခဲ့ေၾကာင္းေျပာပါတယ္။ ကလင္တန္ရဲ႕အေျပာေၾကာင့္ ဧည့္ပရိသတ္အားလံုး ပဲြက်ခဲ့ၾကတယ္။
ဆက္ၿပီး ကလင္တန္က “Moynihanလႊတ္ေတာ္အမတ္ရဲ႕ စကားေျပာတဲ့အက်င့္ကို ကၽြန္ေတာ္သိသြားပါၿပီ။ သူလိုတာကို စိတ္အလိုတက်နဲ႔ဆႏၵ႐ွိ႐ွိရေလ သူဟာ စကားကို တိုတိုတုတ္တုတ္ပဲေျပာေလျဖစ္တယ္”လို႔ေျပာေတာ့ ခန္းမတစ္ခုလံုး ပဲြက်သြားျပန္ပါတယ္။
အခမ္းအနားက်င္းပၿပီးေနာက္ ကလင္တန္က ဘူတာ႐ံုသစ္ရဲ႕ပံုစံကို အေသးစိတ္ၾကည့္႐ႈခဲ့ပါတယ္။ သူငယ္ငယ္တုန္းက သူ႔ဇာတိေျမဘူတာ႐ံုဆီအေျပးသြားၿပီး မီးရထားေတြသြားၾကည့္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ဘယ္လိုလူေတြကမ်ား မီးရထားစီးၾကသလဲဆိုတာကုိ သိခ်င္စိတ္ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း ေျပာပါေသးတယ္။ အဲဒီေနာက္ အခမ္းအနားကေန သူထြက္ခြာဖို႔ ျပင္ဆင္ခဲ့ပါတယ္။
သမၼတၾကြေရာက္လာတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ လမ္းေတြမွာ ယာဥ္သြားယာဥ္လာထိန္းသိမ္းမႈေတြ႐ွိခဲ့ၿပီး ကားေတြပိတ္ဆို႔ပါေတာ့တယ္။ တကၠစီတစ္စီးက ရဲဝန္ထမ္းတစ္ဦးေ႐ွ႕ျဖတ္ေတာ့ ကားမွန္ကိုခ်ၿပီး မေက်နပ္တဲ့ေလသံနဲ႔ “ေဟ့ အထဲမွာဟိုေကာင္ ဘာလုပ္ေနတာလဲ.. စာလာထည့္တာလား”လို႔ ေအာ္ေျပာပါတယ္။
ဒါဟာ ဒီမိုကေရစီျဖစ္တယ္။ တစ္နည္းေျပာရရင္ ဒါဟာ ဒီမိုကေရစီရဲ႕ လူကိုဆဲြေဆာင္ႏိုင္မႈျဖစ္တယ္။ ဂုဏ္က်က္သေရထည္ဝါမႈေတြ မ်ားမ်ားစားစားမ႐ွိဘူး။ အေသက်က္ထားတဲ့ မေျပာမေနရစကားေတြ ေဟာေျပာမသြားခဲ့ဘူး။ လူရဲ႕သဘာဝတုန္႔ျပန္မႈေတြ၊ ေပါ့ပါးရယ္႐ႊင္ဖြယ္စရာေတြ မ်ားမ်ားစားစားပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။
အေရးအပါဆံုးဒီမိုကေရစီရဲ႕ဆဲြေဆာင္မႈက တကၠစီသမားတစ္ဦးကလည္း သူဟာ သမၼတနဲ႔တန္းတူညီမွ်ဆိုတာပဲျဖစ္တယ္။ အဲဒီသမၼတကို ေၾကာက္႐ြံ႕စရာမလိုဘူး၊ မုန္းတီးနာက်ည္းစရာမလိုဘူး၊ ခ်ီးမြမ္းေျမွာက္ပင့္စရာမလိုဘူး၊ ဆဲဆိုက်ိန္းေမာင္းစရာလည္းမလိုဘူး။ ဟာသဉာဏ္ပါတဲ့စကားတစ္ခြန္းေလးပါပဲ “ေဟ့ အထဲမွာဟိုေကာင္ ဘာလုပ္ေနတာလဲ.. စာလာထည့္တာလား”… ဒါဟာ ဒီမုိကေရစီရဲ႕ညိႇဳ႕ဓာတ္ပဲျဖစ္ပါတယ္။
မူရင္းေရးသားသူ -- Yang Chao (2014ခုႏွစ္ အမွတ္စဥ္2 , Readers မဂၢဇင္းမွ)
ႏိုင္းႏိုင္းစေန
*** Duzhe (Readers)ဆိုတဲ့ တ႐ုတ္မဂၢဇင္းတစ္ေစာင္ကို ဒီ၂ဝ၁၄အတြက္ တစ္ႏွစ္စာေပးၿပီး ဝယ္ဖတ္ျဖစ္တယ္။ စာအုပ္ကပါးပါးေလး.. ၁၅ရက္တစ္ႀကိမ္ထုတ္တဲ့ စာအုပ္ေလးေပါ့။ သုတ၊ ရသ၊ ႏိုင္ငံေရး... အမ်ဳိးမ်ဳိးပါတယ္။ အဲဒီထဲက ႀကိဳက္ႏွစ္သက္တာေတြကို ဘာသာျပန္မွ်ေဝပါတယ္။ ႏွစ္သက္ၾကမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္....
၁၉၉၉ခုႏွစ္မွာ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕က ဗဟုိမီးရထားဘူတာ႐ံုသစ္စီမံကိန္း တရားဝင္အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့အေနနဲ႔ ဖြင့္ပဲြအခမ္းအနားတစ္ခု က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ ဖိတ္ၾကားထားတဲ့ အထူးဧည့္သည္ေတာ္ေတြထဲမွာ အဲဒီအခ်ိန္က အေမရိကန္သမၼတျဖစ္ေနတဲ့ ကလင္တန္လည္းပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ဦးက ဒီစီမံကိန္းကို အင္တိုက္အားတိုက္လႈံ႔ေဆာ္ခဲ့တဲ့ နယူးေယာက္ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Moynihanျဖစ္ပါတယ္။
အခမ္းအနားက်င္းပတဲ့တည္ေနရာက ခန္႔နားထည္ဝါတဲ့ ဟိုတယ္ႀကီးမွာမဟုတ္ခဲ့ပါဘူး။ ဗဟုိမီးရထားဘူတာ႐ံုေဟာင္းထဲမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
မ်ားျပားလွတဲ့ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ သတင္းေထာက္ေတြ ဝင္ဆန္႔ဖို႔အတြက္ ဘူတာ႐ံုေဟာင္းထဲမွာေနရာ႐ွာၾကေတာ့ စာတိုက္ဌာနေနရာပဲ႐ွိတာကို သြားေတြ႔ပါတယ္။ အဲဒီေနရာကနံရံေတြဟာ ႐ႈပ္ယွက္ခတ္ေနတဲ့ေဆးမင္ေတြနဲ႔ ျခယ္သထားပါေသးတယ္။
အခမ္းအနားက်င္းပတဲ့ေန႔မွာ နယူးေယာက္ျပည္နယ္က ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ၊ ေနာက္ၿပီး ဒီဘူတာ႐ံုသစ္ႀကီးအတြက္ ဒီဇိုင္းဆဲြေဆာက္လုပ္မယ့္သူေတြ၊ ပါဝင္လွဴဒါန္းၾကတဲ့အဖဲြ႔အစည္းေတြ အလွ်ဳိလွ်ဳိေရာက္လာခဲ့ၾကပါတယ္။
လႊတ္ေတာ္အမတ္Moynihanက စင္ျမင့္ထက္တက္ၿပီး စကားစေျပာခ်ိန္မွာ ဧည့္သည္ေတာ္ေတြက ထိုင္ခံုေနာက္မွီၿပီး ကိုယ့္ကုိယ္ကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး သက္ေတာင့္သက္သာ႐ွိဖို႔ ကိုယ္ဟန္ေတြကိုျပင္ဆင္ထိုင္လိုက္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ Moynihanက စကားကိုလိုရင္းတို႐ွင္းနဲ႔ တစ္မိနစ္ခန္႔သာေျပာၿပီး အဆံုးသတ္လိုက္ပါတယ္။ ေရာက္႐ွိလာတဲ့ဧည့္သည္ေတာ္ေတြအားလံုး လက္ခုပ္ၾသဘာေပးၿပီး စင္ျမင့္ထက္တက္လာမယ့္ ကလင္တန္ကို ႀကိဳဆိုလိုက္ၾကပါတယ္။
ကလင္တန္က စကားစေျပာတာနဲ႔ Moynihanလႊတ္ေတာ္အမတ္ရဲ႕ေဟာေျပာမႈက တိုလြန္းလို႔ အံ့ၾသရေၾကာင္းေျပာပါတယ္။ ေ႐ွ႕အေခါက္က Moynihanနဲ႔သူ ဘူတာ႐ံုသစ္ေဆာက္လုပ္ေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးခဲ့စဥ္တုန္းက Moynihanဟာ စကားေတြအမ်ားႀကီးေျပာၿပီး အေသးစိတ္႐ွင္းလင္းတင္ျပခဲ့ေၾကာင္း၊ ဘူတာ႐ံုေဟာင္းကုိဖ်က္သိမ္းဖို႔ တာဝန္ယူမယ့္လူရဲ႕ နာမည္အျပည့္အစံုကိုေတာင္ ေျပာျပခဲ့ေၾကာင္းေျပာပါတယ္။ ကလင္တန္ရဲ႕အေျပာေၾကာင့္ ဧည့္ပရိသတ္အားလံုး ပဲြက်ခဲ့ၾကတယ္။
ဆက္ၿပီး ကလင္တန္က “Moynihanလႊတ္ေတာ္အမတ္ရဲ႕ စကားေျပာတဲ့အက်င့္ကို ကၽြန္ေတာ္သိသြားပါၿပီ။ သူလိုတာကို စိတ္အလိုတက်နဲ႔ဆႏၵ႐ွိ႐ွိရေလ သူဟာ စကားကို တိုတိုတုတ္တုတ္ပဲေျပာေလျဖစ္တယ္”လို႔ေျပာေတာ့ ခန္းမတစ္ခုလံုး ပဲြက်သြားျပန္ပါတယ္။
အခမ္းအနားက်င္းပၿပီးေနာက္ ကလင္တန္က ဘူတာ႐ံုသစ္ရဲ႕ပံုစံကို အေသးစိတ္ၾကည့္႐ႈခဲ့ပါတယ္။ သူငယ္ငယ္တုန္းက သူ႔ဇာတိေျမဘူတာ႐ံုဆီအေျပးသြားၿပီး မီးရထားေတြသြားၾကည့္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ဘယ္လိုလူေတြကမ်ား မီးရထားစီးၾကသလဲဆိုတာကုိ သိခ်င္စိတ္ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း ေျပာပါေသးတယ္။ အဲဒီေနာက္ အခမ္းအနားကေန သူထြက္ခြာဖို႔ ျပင္ဆင္ခဲ့ပါတယ္။
သမၼတၾကြေရာက္လာတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ လမ္းေတြမွာ ယာဥ္သြားယာဥ္လာထိန္းသိမ္းမႈေတြ႐ွိခဲ့ၿပီး ကားေတြပိတ္ဆို႔ပါေတာ့တယ္။ တကၠစီတစ္စီးက ရဲဝန္ထမ္းတစ္ဦးေ႐ွ႕ျဖတ္ေတာ့ ကားမွန္ကိုခ်ၿပီး မေက်နပ္တဲ့ေလသံနဲ႔ “ေဟ့ အထဲမွာဟိုေကာင္ ဘာလုပ္ေနတာလဲ.. စာလာထည့္တာလား”လို႔ ေအာ္ေျပာပါတယ္။
ဒါဟာ ဒီမိုကေရစီျဖစ္တယ္။ တစ္နည္းေျပာရရင္ ဒါဟာ ဒီမိုကေရစီရဲ႕ လူကိုဆဲြေဆာင္ႏိုင္မႈျဖစ္တယ္။ ဂုဏ္က်က္သေရထည္ဝါမႈေတြ မ်ားမ်ားစားစားမ႐ွိဘူး။ အေသက်က္ထားတဲ့ မေျပာမေနရစကားေတြ ေဟာေျပာမသြားခဲ့ဘူး။ လူရဲ႕သဘာဝတုန္႔ျပန္မႈေတြ၊ ေပါ့ပါးရယ္႐ႊင္ဖြယ္စရာေတြ မ်ားမ်ားစားစားပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။
အေရးအပါဆံုးဒီမိုကေရစီရဲ႕ဆဲြေဆာင္မႈက တကၠစီသမားတစ္ဦးကလည္း သူဟာ သမၼတနဲ႔တန္းတူညီမွ်ဆိုတာပဲျဖစ္တယ္။ အဲဒီသမၼတကို ေၾကာက္႐ြံ႕စရာမလိုဘူး၊ မုန္းတီးနာက်ည္းစရာမလိုဘူး၊ ခ်ီးမြမ္းေျမွာက္ပင့္စရာမလိုဘူး၊ ဆဲဆိုက်ိန္းေမာင္းစရာလည္းမလိုဘူး။ ဟာသဉာဏ္ပါတဲ့စကားတစ္ခြန္းေလးပါပဲ “ေဟ့ အထဲမွာဟိုေကာင္ ဘာလုပ္ေနတာလဲ.. စာလာထည့္တာလား”… ဒါဟာ ဒီမုိကေရစီရဲ႕ညိႇဳ႕ဓာတ္ပဲျဖစ္ပါတယ္။
မူရင္းေရးသားသူ -- Yang Chao (2014ခုႏွစ္ အမွတ္စဥ္2 , Readers မဂၢဇင္းမွ)
ႏိုင္းႏိုင္းစေန
*** Duzhe (Readers)ဆိုတဲ့ တ႐ုတ္မဂၢဇင္းတစ္ေစာင္ကို ဒီ၂ဝ၁၄အတြက္ တစ္ႏွစ္စာေပးၿပီး ဝယ္ဖတ္ျဖစ္တယ္။ စာအုပ္ကပါးပါးေလး.. ၁၅ရက္တစ္ႀကိမ္ထုတ္တဲ့ စာအုပ္ေလးေပါ့။ သုတ၊ ရသ၊ ႏိုင္ငံေရး... အမ်ဳိးမ်ဳိးပါတယ္။ အဲဒီထဲက ႀကိဳက္ႏွစ္သက္တာေတြကို ဘာသာျပန္မွ်ေဝပါတယ္။ ႏွစ္သက္ၾကမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္....
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။