နယ္လ္ဆင္ မန္ဒဲလား ပံုရိပ္

Linntann Cho

နယ္လ္ဆင္ မန္ဒဲလား ပံုရိပ္

သူ ေရာ္ဘင္ ကြ်န္း အက်ဉ္းစခန္း က လြတ္ေျမာက္ လာစဉ္ က
BBC News, 6December 2013 —- နယ္လ္ဆင္ မန္ဒဲလား ပံုရိပ္နဲ့ သူ့ရဲ့အားမာန္ပါပါ ေျပာတဲ့စကားေတြက ေတာင္အာဖရိက က ျပည္သူေတြတင္ မဟုတ္ပါဘူး၊ နိုင္ငံတကာ ျပည္သူေတြရဲ့ ရင္ထဲမွာလည္း တိုးေဝွ့ခဲ့တာပါ။
၁၉၉၄ ခုနွစ္ ေမလတုန္းက ေတာင္အာဖရိက နိုင္ငံသမိုင္းမွာ ပထမဦးဆံုး လူမည္း သမၼတအျဖစ္ သူ တာဝန္ယူလိုက္တဲ့ ေန့က ေျပာလိုက္တဲ့ သူ့မိန့္ခြန္းထဲမွာ လွပတဲ့နိုင္ငံ Rainbow သက္တန့္ေရာင္နိုင္ငံ လို့ တင္စား ေနျကတဲ့ သူ့ရဲ့ နိုင္ငံမွာ ဖိနွိပ္မႈတို့ ဘယ္ေတာ့မွ မရွိေစရလို့ ျပတ္ျပတ္သားသား ေျပာလိုက္တဲ့အျပင္ နိုင္ငံ့ေကာင္းက်ိုး အတြက္ ျပန္လည္ရင္ျကားေစ့ေရး ကို လူထု ထံကို တစ္ခါတည္း ပို့လိုက္တဲ့ မိန့္ခြန္းကို သူေခြ် ခဲ့တာပါ။
၁၉၁၈ ခုနွစ္ ဇူလိုင္လ ၁၈ ရက္ေန့မွာ သူေမြးခဲ့တယ္၊ သူ့ဖခင္က ေတာင္အာဖရိက လူမ်ိုးနြယ္တစ္ခုရဲ့ အျကီးအကဲ တစ္ပါးပါ။
သူဟာ တကၠသိုလ္မွာ ဥပေဒ ဘာသာရပ္ကို သင္ျကားခဲ့ပါတယ္။
African National Congress လို့ေခၚတဲ့ အာဖရိက အမ်ိုးသား ကြန္ဂရက္ အဖြဲ့အစည္း ကို သူဝင္ျပီးေတာ့ ေတာင္အာဖရိကမွာ ျကီးစိုးေနတဲ့ အသားေရာင္ ခြဲျခားေရး ဝါဒ၊ လူျဖူ ျကီးစိုးအုပ္ခ်ုပ္ေရးဝါဒ Apartheid ကို လူငယ္ဘဝကတည္းက စျပီးေတာ့ တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့တာပါ။
ANC ကိုလူျဖူအစိုးရက နွိပ္ကြပ္ျပီး ေတာ့ အဖြဲ့ဝင္ေတြကို ေထာင္ခ် ဖမ္းဆီး နွိပ္စက္တယ္။
ဒီလိုလုပ္တဲ့အထဲ ANC ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္လာတဲ့ မန္ဒဲလား တေယာက္ လည္း မလြတ္ နိုင္ပါဘူး။
သူ့ကို ေဖာက္ခြဲမႈေတြ၊ နိုင္ငံေတာ္ပုန္ကန္မႈေတြ၊ အျကမ္းဖက္ရန္ျကံစည္မႈေတြ နဲ့ ဖမ္းဆီး တရားစြဲ ေထာင္ခ်ခဲ့ပါတယ္။

လူအမ်ား တို့ သတိတရ ရွိျကမယ့္ မန္ဒဲလား
နယ္လ္ဆင္ မန္ဒဲလား ဟာ ေထာင္ထဲမွာ ၂၇ နွစ္ ေနခဲ့ရေပမဲ့ သူ့ရဲ့လြတ္ေျမာက္ေရး စိတ္ဓာတ္ကို လူျဖူ အစိုးရက ခ်ိုးနွိမ္လို့မရခဲ့ပါ ဘူး။
၁၉၉၀ ခုနွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၁ ရက္ေန့မွာ ေရာ္ဘင္ ကြ်န္း အက်ဉ္းစခန္းက လြတ္ေျမာက္လာေတာ့ သူ့ကို စိတ္လႈပ္ရွားစြာ ေစာင့္ျကို ေနျကတဲ့ လူအုပ္ျကီးနဲ့ ကမၻာကိုေျပာလိုက္တဲ့ မိန့္ခြန္းထဲ မွာပါတဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရး လြတ္ေျမာက္ေရးေတြ သူေဆာင္ယူ လာမယ္လို့ ကတိျပုလိုက္တဲ့ သူ့စကားက ေတာင္အာဖရိက နဲ့ ကမၻာအနွံ့က ျပည္သူေတြရဲ့ ရင္ထဲမွာ အားေတြကို ျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ေတာင္အာဖရိက အေရးဟာ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တိုက္ပြဲဝင္ရတဲ့ အေရးပါ။ သူ့ရဲ့ မဆုတ္မနစ္ အားမာန္ေတြေျကာင့္ တိုက္ပြဲဝင္ ျကသူေတြ အားပ်က္လာျကရင္ သူ့ပံုရိပ္နဲ့ စိတ္ဓာတ္ ေတြက ထိန္းေက်ာင္းနိုင္ခဲ့ပါတယ္။
ဆိုဝီတို ဆိုတဲ့ ျမို့ ကေလးမွာ ၁၉၇၆ တုန္းက ေက်ာင္းသားေလးေတြ ဆနၵျပစဉ္ ပစ္ခတ္ ခံရလို့ သူ့ေမာင္တစ္ေယာက္ ဆံုးသြားခဲ့ျပီးေတာ့ အသားေရာင္ခြဲျခားေရး ဝါဒကို တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့တဲ့ လူမည္းအမ်ိုးသမီးတစ္ဦးက
သူေတြေဝ လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ မန္ဒဲလား ရဲ့ စိတ္ဓာတ္ ဝိညာဉ္ ေတြကို ျပန္ေတြးျပီးေတာ့ အားေတြတင္း ခဲ့ရတယ္လို့ ေျပာပါတယ္။
နယ္ဆင္ မန္ဒဲလား ရဲ့ အခန္းက႑ဍကို လူမည္းေတြတင္ ေလးစားခဲ့ရတာ မဟုတ္ပါဘူး၊ လူျဖူေတြဘက္ကလဲ ေလးစားခဲ့ရပါတယ္။
မန္ဒဲလား ေထာင္က ထြက္ထြက္လာျခင္း ျပီးခဲ့တာေတြ ျပီးပါေစေတာ့ ဆိုတဲ့ သူ့ ရဲ့ ပုဂၢိုလ္ေရး ခံစားမႈကို လ်စ္လ်ႉရႈ ျပီး ဒီလို စကား ကို ေျပာလိုက္တဲ့အတြက္ ေတာင္အာဖရိက အစိုးရေတြထဲက လူေတြေတာင္ အံ့ျသမိတယ္လို့ ထင္တဲ့အေျကာင္း ေတာင္အာဖရိကလူျဖူတစ္ဦး က ေျပာျပ ပါတယ္။

မန္ဒဲလား သို့မဟုတ္ လြတ္ေျမာက္ေရး ပံုရိပ္
ေတာင္အာဖရိက အေရးမွာ ကိုယ္ကမွန္တဲ့ ဘက္က ရွိေပမဲ့ လြတ္လပ္ေရး တိုက္ပြဲဆိုတာက အလကားေတာ့ ရတာ မဟုတ္ပါဘူး။
ေပးဆပ္ရမႈေတြ၊ ျကံ့ျကံ့ခံရမႈေတြက အျမဲလိုလို လိုအပ္ေနတာပါ၊ သူ့ရဲ့ ရဲေဘာ္ရဲဘက္ တဦးျဖစ္တဲ့ ဒန္းနစ္ကိုဘက္ က မန္ဒဲလား ဟာ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ လံုးဝ အေလွ်ာ့မေပး ခိုင္မာခဲ့တဲ့ အေျကာင္းေျပာရင္း မန္ဒဲလားဟာ ေအာင္ပြဲကို ရလိမ့္မယ္လို့ ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့တယ္၊ အဲဒီေအာင္ပြဲဟာလဲ နိုင္ငံေရးအရ ေတြ့ဆံု ေဆြးေနြးျပီး ရမဲ့ ေအာင္ပြဲ ျဖစ္တယ္ဆိုတာကိုလည္း မန္ဒဲလားက ယံုျကည္ခဲ့တယ္ လို့ ျပန္ေျပာျပပါတယ္။
ေတာင္အာဖရိနိုင္ငံ အခုလို လြတ္ေျမာက္လာတာနဲ့ အေကာင္းဆံုး အသင့္ေတာ္ဆံုး နိုင္ငံေရး လမ္းေျကာင္းကို နယ္လ္ဆင္ မန္ဒဲလား က ခ်မွတ္ နိုင္ခဲ့ပါတယ္။
ဒီလိုျဖတ္သန္းမႈေတြနဲ့ သူဟာ နိုင္ငံေရးမွာ ဘယ္လိုျကီးျမတ္တဲ့ ပုဂၢိုလ္အျဖစ္ မွတ္ယူနိုင္ပါသလဲ။
ဘီဘီစီ က ျဗိတိန္ ဝန္ျကီးခ်ုပ္ေဟာင္း တိုနီ ဘလဲကေတာ့ နယ္လ္ဆင္ မန္ဒဲလား ကို ျကီးျမတ္တဲ့ ပုဂၢိုလ္ျကီးအျဖစ္ ျဖစ္ေစတဲ့ သူ့ရဲ့ အဓိက အရည္အေသြးကေတာ့ ခြင့္လွြတ္နိုင္စြမ္းပါလို့ ေျပာပါတယ္။
မစၥတာ မန္ဒဲလား ေနရာကို ဝင္ျကည့္ရင္ သူခံစားရတဲ့ ျကြေကြဲခဲ့စရာေတြ၊ တရားမွ်တမႈ ကင္းမဲ့တာ ေတြ၊ မနွစ္ျမို့စရာ နွိပ္ကြပ္မႈေတြ ကို ျကံုခဲ့ရသူ တစ္ဦးက ျပုခဲ့သူေတြကို လက္စားေခ်ခ်င္စိတ္ ရွိမွာ ေသခ်ာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ သူဟာ သူ့ နိုင္ငံ သူ့ျပည္သူေတြ အားလံုးကို ေရွ့ရႈျပီးေတာ့ ခြင့္လွြတ္တဲ့စိတ္နဲ့ ျပန္လည္ေပါင္းစည္းေရးကို လုပ္ျပနိုင္စြမ္းရွိတဲ့ ပုဂၢိုလ္လို့ ျဗိတိန္ ဝန္ျကီးခ်ုပ္ေဟာင္း တိုနီ ဘလဲက ခ်ီးျမွောက္ခဲ့ပါတယ္။
အသားေရာင္ခြဲျခားေရးဝါဒကို ရဲရဲေတာက္ တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့တဲ့ မစၥတာ နယ္ဆင္ မန္ဒဲလား တစ္ေယာက္ အသက္ ၉၅ နွစ္ အရြယ္မွာ ကြယ္လြန္သြားတာဆိုေတာ့ မီးစာကုန္ ဆီခမ္းလို့ ကြယ္လြန္သြားတယ္လို့ ဆိုျကမွာပါ။
ဒါေပမဲ့ ကမၻာေပၚမွာ သူထား ခဲ့တဲ့ အမွန္တရားဘက္က အညံ့မခံ တိုက္ပြဲဝင္တဲ့ ဘာမထီ စိတ္ဓာတ္နဲ့ ဖိနွိပ္ခဲ့သူေတြကို ခြင့္လွြတ္ျပီး နိုင္ငံေရးအရ ရင္ျကားေစ့ေရးကို ျပုလုပ္ေပးနိုင္ခဲ့တဲ့ နယ္လ္ဆင္မန္ဒဲလား ရဲ့ ပံုရိပ္နဲ့ စိတ္ဓာတ္ေတြ ကေတာ့ ဒီကမၻာေျမ ကေန ဘယ္ေတာ့မွ ေပ်ာက္လြင့္သြား မွာ မဟုတ္ပါဘူး။
http://www.myanmarnewshub.com/2013/12/92067