ႏႈိင္းဆ ခ်င့္ခ်ိန္ ေ၀ဖန္ေသာ ေတြးေခၚျခင္း (Critical Thinking) ဟူသည္ ...

by LAS Group ပညာေရးအႀကံေပးအဖြဲ ့ on Friday, November 2, 2012 at 9:55am ·

က်ေနာ္တုိ႔ LAS Group ပညာေရးအႀကံေပးအဖြဲ႔သားမ်ားသည္ Critical Thinking အေၾကာင္းအရာျဖင့္ ပတ္သက္သည္မ်ားကုိ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားအားလုံး အဆင္ေျပ ဖတ္သား မွတ္ယူွႏုိင္ရန္ အတတ္ႏုိင္ဆုံး ျမန္မာဘာသာျဖင့္ ဘာသာျပန္ေရးသားထားပါသည္။ဘာသာျပန္ေရးသားမႈမ်ားတြင္ အမွားမ်ားပါလွ်င္ နားလည္ခႊင့္လႊတ္ေပးပါရန္ ဦးစြာပထမ ေတာင္းပန္လုိပါသည္ခင္ဗ်ာ၊

Critical Thinking ကုိ ပုံေလးျဖင္လည္း ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားပါသည္။

ေအာက္တြင္ စာဖတ္သူမ်ားအဆင္ေျပေစရန္ အဂၤလိပ္၊ ျမန္မာ ၂မ်ိဳးလုံးေရးသားေဖာ္ျပထားပါသည္။

ႏႈိင္းဆ ခ်င့္ခ်ိန္ ေ၀ဖန္ေသာ ေတြးေခၚျခင္း (Critical Thinking) ဟူသည္

ႏႈိင္းဆ ခ်င့္ခ်ိန္ ေ၀ဖန္ေသာ ေတြးေခၚျခင္း (Critical Thinking) ဟူသည္ ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာႏွင့္ ဆက္စပ္ဆင္ျခင ္ဥဏ္ရွိစြာေတြးတတ္ေသာ အရည္အခ်င္းပင္ျဖစ္သည္။ ထင္ဟပ္ၿပီး သီးျခားလြတ္လပ္စြာ ေျဖရွင္းႏုိင္ေသာအရည္အခ်င္းလည္းပါ၀င္သည္။ ႏႈိင္းဆ ခ်င့္ခ်ိန္ ေ၀ဖန္ၿပီး ေတြးတတ္သည့္ စြမ္းရည္ရွိသူအေန ျဖင့္ေအာက္ပါတုိ႕ကုိလုပ္ေဆာင္ႏုိင္သည္။

- အေတြးမ်ားအၾကား ယုတၱိက်က် ဆက္သြယ္ေနသည္ကုိ နားလည္ျခင္း

- ေစာဒကမ်ားအေပၚ ခြဲျခား၊ တည္ေဆာက္၊ တန္ဖုိးျဖတ္တတ္ျခင္း

- ဆင္ျခင္ေတြးေတာရာ၌ ဟန္ခ်က္မညီမႈမ်ားႏွင့္ မွားေလ့ရွိေသာအမွားမ်ားကုိ ရွာေဖြတတ္ျခင္း

- ျပသာနာမ်ားကုိ စနစ္တက် ေျဖရွင္းတတ္ျခင္း

- အေတြးမ်ား၏ လုိက္ေလ်ာညီေထြမႈႏွင့္ အေရးပါမႈကုိ ခြဲျခားသိရွိျခင္း

- တစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ ယုံၾကည္မႈမ်ားႏွင့္တန္ဖုိးစံမ်ား၏ ဟန္ခ်က္မွ်တမႈကုိ ထင္ဟပ္သိနားလည္ျခင္း

ႏႈိင္းဆ ခ်င့္ခ်ိန္ ေ၀ဖန္ေသာ ေတြးေခၚျခင္း (Critical Thinking) သည္ အခ်က္အလက္စုေဆာင္းသည့္ ကိစၥမဟုတ္ပါ။ မွတ္ဥဏ္ေကာင္းရွိၿပီး အခ်က္အလက္မ်ားစြာကုိသိသူသည္ အေလးအနက္ေတြးသည့္ အမႈကိစၥတြင္ ေကာင္းရမည္ဟု မဟုတ္ပါ။ ႏႈိင္းဆ ခ်င့္ခ်ိန္ ေ၀ဖန္ ေတြးေခၚတတ္ေသာသူသည္ သူသိသေလာက္ျဖင့္ေတြးေတာအေျဖရွာႏုိင္သည္။ ျပသာနာမ်ားကုိေျဖရွင္းရန္ အခ်က္အလက္မ်ားကုိ မည္သုိ႕သုံးရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သူသိယုံတင္မက လုိက္ေလ်ာညီေထြရွိမည့္ အခ်က္အလက္မ်ားကုိ ဘယ္ကရမည္လဲဟုရွာတတ္ေဖြတတ္ၿပီး ကုိယ္တုိင္သိေအာင္လည္းလုပ္ေဆာင္ႏုိင္သူျဖစ္ပါသည္။

ႏႈိင္းဆ ခ်င့္ခ်ိန္ ေ၀ဖန္ေသာ ေတြးေခၚျခင္း (Critical Thinking) က အျခားသူမ်ားႏွင့္ၿပိဳင္ကာ အေခ်အတင္ ျငင္းခုန္ေျပာတတ္ျခင္း၊ အေလးအနက္ ေတြးျပတတ္ျခင္း ႏွင့္မေရာေထြးသင့္ပါ။ ႏႈိင္းဆ ခ်င့္ခ်ိန္ ေ၀ဖန္ေသာ ေတြးေခၚျခင္း (Critical Thinking) စြမ္းရည္မ်ားကုိ အျမင္မွားမ်ားႏွင့္ ဆင္ျခင္မႈ အလြဲမ်ားအေပၚ ေထာက္ျပရာတြင္ သုံးႏုိင္ေသာ္လည္း ေပါင္းစည္းဆင္ျခင္ျခင္းႏွင့္ အျပဳသေဘာလုပ္ငန္းမ်ားတြင္လည္း အေလးအနက္ေတြးျခင္းကုိ အေရးပါေၾကာင္းေတြ႔ႏုိင္ပါသည္။

ပညာရွာရာတြင္ျဖစ္ေစ၊ ကၽေနာ္တုိ႔၏သီအုိရီမ်ားကုိ ႁမွင့္တင္ရာတြင္ျဖစ္ေစ၊ ေခ်ပခ်က္မ်ားကုိ ခုိင္မာေစရာတြင္ျဖစ္ေစ အေလးအနက္ေတြးျခင္းက က်ေနာ္တုိ႕ကုိကူညီေပးႏုိင္ပါသည္။ အလုပ္၏ လုပ္ငန္းစဥ္အဆင့္ဆင့္ကုိ သိသာေစရန္ႏွင့္ လူမႈေရးရာဖြဲ႔စည္းလုပ္ေဆာင္မႈမ်ားကုိ တုိးတက္လာေစရန္ ႏႈိင္းဆ ခ်င့္ခ်ိန္ ေ၀ဖန္ေသာ ေတြးေခၚျခင္း (Critical Thinking) ကုိက်ေနာ္တုိ႕အသုံးခ်ႏုိင္ပါလိမ့္မည္။

ႏႈိင္းဆ ခ်င့္ခ်ိန္ ေ၀ဖန္ေသာ ေတြးေခၚျခင္း (Critical Thinking) သည္ ဖန္တီးႏုိင္စြမ္းကုိ ပိတ္ပင္တားဆီးေစတတ္သည္ဟု လူအခ်ဳိ႕ကယုံၾကည္ၾကသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ယုတၱိေဗဒႏွင့္ ေၾကာင္းက်ိဳးဆီေလ်ာ္မႈစည္းမ်ဥ္းမ်ားကုိ လုိက္နာဖုိ႕လုိေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္ဟုဆုိသည္။ သုိ႔ေပေသာ္ျငားလည္း ဖန္တီးႏုိင္စြမ္း (Creativity) မွာမူ စည္းမ်ဥ္းမ်ားကုိ ေဖာက္ဖ်က္ပစ္ဖုိ႕ လုိအပ္ေကာင္းလုိအပ္မည္ျဖစ္္ပါသည္။ထုိသုိ႕ယုံၾကည္ျခင္းမွာအယူလြဲျခင္းျဖစ္သည္ဟု ယူဆႏုိင္ပါသည္။ ႏႈိင္းဆ ခ်င့္ခ်ိန္ ေ၀ဖန္ေသာ ေတြးေခၚျခင္း (Critical Thinking) သည္ ပုံစံခြက္အျပင္သုိ႔ထြက္ၿပီး ေတြးျခင္း၊ သေဘာတူၿပီးသည့္ကိစၥက ုိစိန္ေခၚျခင္းႏွင့္ လူႀကိဳက္နည္းေသာခ်ဥ္းကပ္မႈမ်ားကုိ သုံးျခင္းႏွင့္ အလြန္သဟဇာတျဖစ္ေနပါသည္။ ဘယ္အရာႏွင့္ပတ္သက္သည္ျဖစ္ေစ ႏႈိင္းဆ ခ်င့္ခ်ိန္ ေ၀ဖန္ေသာ ေတြးေခၚျခင္း (Critical Thinking) သည္ ဖန္တီးႏုိင္စြမ္းရွိျခင္း၏ မရွိမျဖစ္အစိတ္အပုိင္းတစ္ခုသာျဖစ္သည္။ က်ေနာ္တုိ႕၏ ဖန္တီးမႈပါေသာအေတြးမ်ားကုိ တန္ဖုိးျဖတ္ရန္ႏွင့္ အဆင္ ့ ႁမွင့္တင္ေပးရန္ အေလးအနက္ေတြးျခင္းကုိ က်ေနာ္တုိ႔လုိအပ္ေသာေၾကာင့္ပင္ျဖစ္သည္။

ႏႈိင္းဆ ခ်င့္ခ်ိန္ ေ၀ဖန္ေသာ ေတြးေခၚျခင္း (Critical Thinking) ၏ စြမ္းရည္မ်ားအေရးပါပုံ

က်ေနာ္တုိ႔သည္ ႏႈိင္းဆ ခ်င့္ခ်ိန္ ေ၀ဖန္ေသာ ေတြးေခၚျခင္း (Critical Thinking) မ်ားစြာကုိ ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ်ျပဳလုပ္ေနၾကရာတြင္ ဘယ္ေခါင္းေလွ်ာ္ ရည္၀ယ္ရမလဲ၊ ဘယ္ရုပ္ရွင္ၾကည့္မလဲဟူေသာ သာမာန္ကိစၥမ်ဳိးမွအစ ဘယ္သူ႔ကုိမဲေပးမလဲ က်ေနာ္တုိ႔က ေလးေတြကုိ ဘယ္လုိစည္းကမ္းခ်မွတ္ၾကမလဲ ဟူေသာအေရးႀကီးကိစၥမ်ိဳးအဆုံးပါ၀င္လ်က္ရွိသည္။ ရုပ္ျမင္သံၾကားတြင္ သုိ႔မဟုတ္ အင္တာနက္ေပၚတြင္ ေတြ႔သမွ်အရာခပ္သိမ္းကုိ ယုံၾကည္မည့္အစား အခ်က္အလက္ မ်ားကုိ ေကာင္းစြာသိရွိေအာင္လုပ္ၿပီး ပညာတတ္ဆန္ေသာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားခ်မွတ္ႏုိင္သည့္ စြမ္းရည္မ်ားရွိဖုိ႔ အေရးႀကီးလွသည္။ ေၾကာ္ျငာသည္ က်ေနာ္တုိ႔လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတြင္ အသားက်ၿပီးျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ ကေလးမ်ားသည္ပင္လွ်င္ သူတို႔ျမင္တာ၊ ၾကားတာကုိ ဘယ္လုိေ၀ခြဲသုံးသပ္ရမလဲဟု သိဖုိ႔လုိအပ္ပါသည္။ သူတုိ႔ တြင္ခုိင္မာေသာ အေလးအနက္ေတြးေတာမႈစြမ္းရည္မ်ား လုိအပ္သည္ဆုိေသာသေဘာျဖစ္သည္။ ေခါင္း ေဆာင္မ်ားအေနျဖင့္ အေလးအနက္ေတြးတတ္သူမ်ားျဖစ္ရန္ႏွင့္ ေကာလိပ္၀င္ခြင့္၊ အလုပ္ခန္႔ထားျခင္း၊ အလုပ္တြင္ရာထူးတက္ျခင္းကိစၥရပ္မ်ားတြင္လည္း ေခါင္းေဆာင္မႈအေတြ႔အႀကံဳရွိရန္လုိအပ္သည္။

What Is Critical Thinking?

Critical thinking is the ability to think clearly and rationally. It includes the ability to engage in reflective and independent thinking. Someone with critical thinking skills is able to do the following :

• understand the logical connections between ideas
• identify, construct and evaluate arguments
• detect inconsistencies and common mistakes in reasoning
• solve problems systematically
• identify the relevance and importance of ideas
• reflect on the justification of one's own beliefs and values

Critical thinking is not a matter of accumulating information. A person with a good memory and who knows a lot of facts is not necessarily good at critical thinking. A critical thinker is able to deduce consequences from what he knows, and he knows how to make use of information to solve problems, and to seek relevant sources of information to inform himself.

Critical thinking should not be confused with being argumentative or being critical of other people. Although critical thinking skills can be used in exposing fallacies and bad reasoning, critical thinking can also play an important role in cooperative reasoning and constructive tasks. Critical thinking can help us acquire knowledge, improve our theories, and strengthen arguments. We can use critical thinking to enhance work processes and improve social institutions.

Some people believe that critical thinking hinders creativity because it requires following the rules of logic and rationality, but creativity might require breaking rules. This is a misconception. Critical thinking is quite compatible with thinking "out-of-the-box", challenging consensus and purusing less popular approaches. If anything, critical thinking is an essential part of creativity because we need critical thinking to evaluate and improve our creative ideas.

Why Critical Thinking Skills Are Important?

We make lots of critical judgments every day, from mundane choices like which shampoo to buy or what movie to watch to important decisions like whom to vote for or how to discipline our children. It's important that we have the skills to make informed, educated decisions instead of believing everything we see on T.V. or the Internet. Since advertising is so prevalent in our society, even kids need to know how to analyze what they see and hear, and this means they need strong critical thinking skills. It's imperative that leaders are good critical thinkers, and leadership experience is a must for college admission, employment and advancement in the workplace.

LAS Group – International Education Consultants, Mandalay Head Office

No. 6, 33th Street, Bet: 67th & 68th Street, Chan Aye Thar Zan, Mandalay, Myanmar.

Mobile: (+95) 9910 53125, 9731 64372, 94025 37199

Skype: las.group

E-mail: joe@lasgroups.com or pthu@lasgroups.com

Web: www.lasgroups.com