အစာအိမ္ေရာဂါ ဆန္ျပဳတ္ေသာက္ၿပီးကုပါ
==========================
ၾကည္လြင္ျမင့္ (မုျဒာ)
အစာအိမ္ေရာဂါ သည္ အလုပ္႐ႈပ္သူႏွင့္ စိတ္တုိသူ မ်ားတြင္ အျဖစ္မ်ားေသာ ေရာဂါျဖစ္သည္။ အစာအိမ္သည္ စိတ္ႏွင့္ ဆက္သြယ္ ေနသည္ဟု အဆုိရွိသည္။
အစာအိမ္ေရာဂါ ေ၀ဒနာသည္ ေတာလက္ေက်းရြာ မ်ားတြင္ အျဖစ္နည္းၿပီး ၿမိဳ႕ႀကီးျပႀကီး လူေနထူထပ္သည့္ ေနရာတြင္ ေနထုိင္ရသူ မ်ား၌ ပုိ၍ အျဖစ္မ်ားသည္။ လူ႐ႈပ္ ၊ စိတ္႐ႈပ္ ၊ အစားမမွန္ ၊ အအိပ္မမွန္သူ မ်ားတြင္ ျဖစ္ေလ့ ရွိသည္။ အစာအိမ္္ေရာဂါကုိ ၿပိဳင္ဆုိင္မႈေရာဂါ ဟုလည္း ေျပာၾကာသည္။ လူတစ္ဖက္သား ကုိ အႏုိင္ရလုိ၍ ၿပိဳင္ဆုိင္မႈမွ အစာအိမ္ေရာဂါ ျဖစ္ႏုိင္သည္။ကမၻာႀကီးေပၚတြ
စိတ္မခ်မ္းရေသာ လူတစ္ဦးတြင္ ပထမဦးဆံုး ၀င္လာေသာေရာဂါ မွ အစာမေၾကေရာဂါ ျဖစ္သည္။ မေၾကေသာ အစာေၾကာင့္ အစာအိမ္ေရာင္ ေစသည္။ ဗုိက္နာျခင္း ၊ ေအာ့အန္ျခင္း ၊ ေလထုိး ေလေအာင့္ ျဖစ္ျခင္း စသည္တုိ႔ ခံစားရၿပီးေနာက္ ၀မ္းခ်ဳပ္ျခင္း ၊ စျမင္းခံျခင္း သုိ႔မဟုတ္ အစာမေၾက ၀မ္းပ်က္၀မ္းကုိက္ ျဖစ္ျခင္းမ်ား ဆက္တုိက္ျဖစ္လာ ႏိုင္သည္။ ၀မ္းမေကာင္းေသာ သူတြင္ ေခါင္းအုံ ၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္း ႏွင့္ ေနာက္ေက်ာတက္ျခင္း ၊ ဇက္ေၾကာ ထုိးျခင္းမ်ား ျဖစ္လာသည္။ ထုိ႔ေနာက္ စိတ္မၾကည္လင္ျခင္း ျဖစ္မည္။ ဤျဖစ္ရပ္မ်ား အားလံုး၏ အစသည္ အစာအိမ္မွ ျဖစ္သည္။ တခ်ိဳ႕က အစာအိမ္ေရာဂါကုိ ေလေရာဂါဟု ေျပာၾကသည္။ မဟုတ္ပါ။ အစာမေၾက၍ ေလျဖစ္လာရျခင္း ျဖစ္သည္။ ေလထုိး၍ နာျခင္းမဟုတ္ ၊ အစာအိမ္ေရာင္၍ နာျခင္း ၊ အစာအိမ္တြင္ အနာျဖစ္၍ နာျခင္း ျဖစ္သည္။
အစာအိမ္ မေကာင္းသူသည္ ေကာက္ညႇင္း ၊ ဆန္ေစး စေသာ ေၾကခဲေသာ အစာမ်ားစားမိလွ်င္ အစာအိမ္တြင္ မေၾကႏုိင္ဘဲ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ ေနသည္။ နာရီ၀က္အတြင္း ေၾကရမည့္ အစာမွာ တစ္နာရီေက်ာ္ အထိ အစာအိမ္တြင္ ရွိေနလွ်င္ အစာအိမ္ႏွင့္ ၀မ္းဗုိက္အတြင္း ၾကြက္သားမ်ား ေတာင့္တင္းၿပီး ဗုိက္နာလာ တတ္သည္။ ၀မ္းဗုိက္ၾကြက္တက္ၿပီး အန္လွ်င္ စားထားေသာ အစာမ်ား ျပန္ထြက္လာ တတ္သည္။
အစာအိမ္နံရံမွ အနာငယ္ေလး မ်ားမွာ ေက်ာက္ေပါက္မာ ခြက္ငယ္ကဲ့သုိ႔ ခ်ိဳင့္ကေလးမ်ား ရွိေနသည္။ ၄င္းခ်ိဳင့္ ကေလးမ်ားသည္ အသားႏုမတက္မီ အနာကေလးမ်ား ႏွင့္တူသည္။ အေၾကာ္အေလွာ္ အစေလးမ်ား အနာတြင္ ကပ္ၿငိၿပီး စူးေသာအခါ ရင္ထဲမွပူၿပီး ဗုိက္နာေတာ့သည္။ အစာေျခရည္တြင္ အက္စစ္ဓာတ္မ်ား လွ်င္လည္း ၄င္းအနာေလး မ်ားတြင္ ေလာင္ၿပီး ဗုိက္ထုိးေအာင့္ တတ္ေလသည္။ စိတ္တုိသူမ်ားတြင္ အစာမရွိဘဲ အစာအိမ္တြင္ အက္စစ္ထြက္ၿပီး ျပန္ေလာင္ကာ ဗုိက္ေအာင့္တတ္ ေလသည္။
ေရွးက ျမန္မာသမားေတာ္ ႀကီးမ်ားသည္ အစာအိမ္ေရာဂါ ကုိ ေဆးမေပးဘဲ ဓာတ္စာျဖင့္သာ ကုသေလ့ ရွိသည္။ အစာအိမ္ေရာဂါ အတြက္ ေဆးမရွိ ၊ ဓာတ္စာ (အစာ)ျဖင့္သာ ကုရမည္ဟု ဆုိသည္။ အစာလည္းေဆး ၊ ေဆးလည္း အစာ ဟု ဆုိၾကသည္။ ဆရာႀကီးမ်ား ေပးေသာ အစာအိမ္အတြက္ ေဆး(အစာ) မွာ ဆန္ျပဳတ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးသာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။
ဆန္ျပဳတ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ကုိယ္ေတြ႕ တင္ျပရလွ်င္ စာေရးသူ၏ ဖခင္သည္ နယ္သတင္းေထာက္ တစ္ဦးျဖစ္သည္။ သတင္းေနာက္ လုိက္ေနလွ်င္ စားခ်ိန္မွန္းမသိ။ လက္ဖက္ရည္ တစ္ခြက္ႏွင့္ တစ္ေနကုန္ ေနေလ့ရွိသည္။ ကင္မရာတစ္လံုး ပုခံုးလြယ္လ်က္ နံနက္စာ ၊ ညစာ ေပါင္းစားခဲ့ေသာ ရက္မ်ားလာေသာ အခါ အစာအိမ္နာ ေရာဂါ ျဖစ္ေတာ့သည္။ အစာအိမ္ နာလာလွ်င္ စားဆုိဒါ လက္တစ္ခုပ္ကုိ ေရတစ္မႈတ္ ႏွင့္ ေသာက္ၿပီး သတင္းေနတာက္ ဆက္လိုက္ႏွင့္ ေပေပေတေတ ေနခဲ့ရာ ေဆး႐ံုတက္ရမည့္ အေျခအေန သုိ႔ ေရာက္ခဲ့သည္။
စာေရးသူတုိ႔ ေနထုိင္ရာ ဥကၠံၿမိဳ႕ေလး မွာ ေဆး႐ံုမရွိ ၊ ရန္ကုန္ေဆး႐ံုႀကီး ႏွင့္လည္း မုိင္ ၆၀ ေက်ာ္ေ၀းသျဖင့္ ေတာ္႐ံုႏွင့္ သြားျပရန္မလြယ္။ ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း ဖခင္ႀကီးသည္ အရပ္သံုးေဆးၿမီးတို ၊ စားဆုိဒါႏွင့္ ေပေနျခင္း ျဖစ္သည္။ စာေရးသူ၏ ဖခင္ကို မိခင္ႀကီးက ထမင္း မေကၽြးေတာ့ဘဲ နံနက္ ၊ ည ဆန္ျပဳတ္ ေျပာင္းတိုက္သည္။ ငါးကုိျပဳတ္ အသားထြင္ၿပီး ဆန္ျပဳတ္တြင္ ထည့္ျပဳတ္သည္။ ဆန္ျပဳတ္ကုိလည္း ေၾကေနေအာင္ ျပဳတ္ရင္း ေျခေပးသည္။ ေၾကညက္ေနမွ တုိက္ေကၽြးသည္။
တစ္ပတ္ (ခုနစ္ရက္)ခန္႔ ဆန္ျပဳတ္ ေသာက္ေသာအခါ အစာအိမ္နာမွာ သက္သာလာသည္။ ထုိအခါမွ ငါးေၾကာ္ ၊ ၾကက္သားေၾကာ္ အနည္းငယ္ ေကၽြးသည္။ တစ္လခန္႔ ၾကာသည္အထိ င႐ုတ္သီးပါေသာ ဟင္းအစပ္မ်ားကုိ မေကၽြးခဲ့။ ဤသုိ႔ျဖင့္ အစာအိမ္နာ သက္သာ ေပ်ာက္ကင္းခဲ့ ေလသည္။ စာေရးသူ ကုိယ္တုိင္လည္း ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသားဘ၀တြင္ ရင္ညြန္႔မွ ပူေအာင့္ၿပီး အစာမရွိလွ်င္လည္း နာ၊ အစာစားၿပီးလည္း နာႏွင့္ အစာအိမ္ ေရာဂါ ျဖစ္ခဲ့ဖူးသည္။ ဆရာ၀န္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ျပသေသာအခါ အစာအိမ္မွ အထြက္ အူသိမ္ဦးပုိင္းတြင္ ျဖစ္ေသာအနာ DU (Duodenum Ulcer)ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ အစာအိမ္ ေဆးမ်ိဳးစံု ေသာက္ခဲ့ရၿပီး ေနာက္ဆံုးတြင္ ဖခင္ႀကီးကဲ့သုိ႔ ပင္ ထမင္းျဖတ္ၿပီး ဆန္ျပဳေျပာင္း ေသာက္မွ သက္သာခဲ့ရဖူးသည္။
ဆန္ျပဳတ္သည္ ကစီဓာတ္ျဖစ္ၿပီး အစာအိမ္ အေရာင္က်ေစသည္ သာမက စဲြစဲြၿမဲၿမဲ ေသာက္လွ်င္ အစာအိမ္မွ အနာငယ္မ်ား ကုိလည္း အနာက်က္ေစႏုိင္သည္။ ထမင္းစားရ သကဲ့သုိ႔ တင္းတိမ္မည္ မဟုတ္ေသာ္လည္း အားမျပတ္ေစရန္ ဆန္ျပဳတ္ကုိ ေၾကညက္ေအာင္ ျပဳတ္ၿပီး တစ္ေန႔လွ်င္ ေလးႀကိမ္ ၊ ငါးႀကိမ္ ေသာက္ေပးသင့္သည္။ သက္ႀကီးရြယ္အုို မ်ားတြင္ အစာေျခအား ၀မ္းမီးအား နည္းသြားေသာအခါ ႏြားႏုိ႔ႏွင့္ ဆန္ျပဳတ္ေရာ၍ ယာဂုျပဳလုပ္၍ နံနက္ေစာေစာ တုိက္ေပးလွ်င္ အားျပည့္ၿပီးေနာက္ စားမည့္ အစာမ်ားကုိ ေၾကေစသည္ ဟု ဆုိသည္။
တုပ္ေကြးဖ်ား ၊ နလန္ထ အစားပ်က္ေနသူ မ်ားကို အားျပည့္ေစရန္ ၾကက္သားဆန္ျပဳတ္ ၊ ဘဲသားဆန္ျပဳတ္ ပူပူေလးတြင္ င႐ုတ္ေကာင္းမႈန္႔ အနည္းငယ္ျဖဴးၿပီး ေသာက္ေစလွ်င္ အျမန္နလန္ထ ေစသည္။ ၀မ္းပ်က္ ၀မ္းေလွ်ာ၊ ၀မ္းကိုက္သူမ်ား အတြက္ဆုိလွ်င္ ဆန္ျပဳတ္ကုိ ေရခန္းေအာင္ ေကာ္ကဲ့သုိ႔ ခပ္ပ်စ္ပ်စ္ကေလး က်ိဳၿပီး ထန္းလ်က္ရည္ ဆမ္း၍ ဆားအနည္းငယ္ ထည့္၍တုိက္လွ်င္ သက္သာၿပီး အားျဖစ္ေစသည္။ အစာစားၿပီးတုိင္း ေအာ့အန္သူ မ်ားကုိ ဆန္မႈန္႔ေထာင္း၍ ခပ္ပ်စ္ပ်စ္ က်ိဳသည့္အထဲတြင္ ႏုိ႔မႈန္႔ႏွင့္ သၾကား အနည္းငယ္ ထည့္တုိက္လွ်င္ အစာေၾကၿပီး အအန္ သက္သာေစသည္။
ေလခ်ဥ္တက္သူ ၊ ေလအန္သူ မ်ားကုိ ဆန္ကဲြလက္တစ္ဆုပ္ အုိးငယ္တြင္ ေလွာ္ၿပီး ႏွမ္းဆီ တစ္ေပါက္ထည့္ ေရမတ္ခြက္ ႏွစ္ခြက္ထည့္ ၊ ၾကက္သြန္နီ အေနေတာ္ ႏွစ္ဥ အခြံႏႊာထည့္ၿပီး ေရာျပဳတ္ပါ။ ဆားအနည္းငယ္ ထည့္ ၊ ေရတစ္မတ္ခြက္ က်န္သည္အထိ ျပဳတ္လႊင္ ၾကက္သြန္နီ ဥလည္း ႏူးၿပီးျဖစ္သည္။ ၾကက္သြန္မွ ထြက္ေသာ အရည္ေၾကာင့္ ဆန္ျပဳတ္မွာ အ၀ါေရာက္သန္း ေနမည္။ ၄င္းဆန္ျပဳတ္ကုိ ညေနေစာင္း အခ်ိန္တုိင္း ခုနစ္ရက္ခန္႔ တုိက္ေပးလွ်င္ ေလနာအျမစ္ျပတ္ သည္ဟုဆုိသည္။
အိပ္ယာထဲလဲေနသူ ၊ အစာမ၀င္သူ ၊ ေလျဖတ္ထားသူ ေဆး႐ံုေပၚတြင္ အစာကို ပုိက္မွ သြင္းရသူမ်ား အတြက္ အားျဖစ္ေစေသာ ဆန္ျပဳတ္မွာ ဆန္ၾကမ္း လက္တစ္ဆုပ္တြင္ ပဲရာဇာ (ပဲနီေလး) လက္တစ္ဆုပ္ ေရာျပဳတ္ပါ။ ပဲရာဇာ သည္ အလြန္ ေၾကညက္လြယ္ သည္။ အေၾကာအျခင္ မ်ားကုိ အားရွိေစၿပီး ေလျဖတ္ ေ၀ဒနာသည္ မ်ားႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္သည္။ အေၾကာေပ်ာ့ေသာ ကေလးငယ္မ်ား ကုိလည္း ပဲရာဇာ ဆန္ျပဳတ္ တုိက္ေပးသင့္သည္။
မႈိဆန္ျပဳတ္ကုိ ဥေရာပ အစားအေသာက္ ဆုိင္ႀကီးမ်ား ႏွင့္ အဆင့္ျမင့္ စားဖုိမွဴးႀကီးမ်ား ရွိေသာ ဟုိတယ္မ်ားတြင္ ေတြ႕ရသည္။ ဟုိတယ္ မီႏူးမ်ားတြင္ Mushroom Soup ဟု ေရးသားထားသည္ ကုိ ေတြ႕ရသည္။ မႈိ အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔သည္ ကုိယ္ခံအားကုိ ျမႇင့္တင္ေပးသည္။ မႈဆန္ျပဳတ္ ေသာက္လွ်င္ ကုိယ္ခံအားကုိ တုိးေစႏုိင္သည္။အစာမစားမီ ဗုိက္ဆာေစရန္ ၊ အစာအိမ္မွ ေလရွင္းရန္ ႀကိဳတင္ ေသာက္ေပးျခင္းျဖင့္ အစာစားခ်င္စိတ္ ျဖစ္ေပၚေစသည္ ဟု ဆုိသည္။ အစာမေၾက ေရာဂါရွိသူမ်ား မွာ ဆန္ျပဳတ္ကုိ အစာစားၿပီးးမွ ေသာက္သင့္သည္။
ငါးရံ႕ဆန္ျပဳတ္ဟင္း သည္ ျမန္မာတို႔အႀကိဳက္ ဟင္းလ်ာျဖစ္သည္။ ငါးရံ႕ဟင္းကုိ ဆန္ေလွာ္ ၊ စပါးလင္ ၊ ခ်င္း တုိ႔ျဖင့္ ေမႊးႀကိဳင္ေအာင္ ျပဳတ္ေပးသျဖင့္ ခံတြင္းေတြ႕ၿပီး ႏႈတ္ကုိ ၿမိန္ေစသည္။ စပါးလင္ ႏွင့္ ခ်င္းသည္ ၀မ္းမီးကုိ ေတာက္ေစသည္။ အစာကုိ ေၾကေစႏုိင္သည္။ အဆီခ်လုိသူ ၊ ၀ိတ္ခ်လုိသူ မ်ားမွာ ညစာမစားဘဲ ညအိပ္ရာ၀င္ခ်ိန္တြင္ ဆန္ျပဳတ္ တစ္ခြက္ ေသာက္သင့္သည္။ ညစာ လံုး၀ေရွာင္လွ်င္ ေလပြၿပီး ညအိပ္မေပ်ာ္ ျဖစ္ႏုိင္သျဖင့္ ဆန္ျပဳတ္ ေသာက္ေပးျခင္းျဖင့္ အိပ္ေပ်ာ္ ေစႏုိင္သည္။
ဆန္ျပဳတ္သည္ ေဆးတစ္ပါး ျဖစ္သည္။ အစာအိမ္ ေရာဂါ ၊ ေလနာေရာဂါ ရွိသူမ်ား အတြက္ ထမင္းဟင္း ေရွာင္ၿပီး ၁၀ ရက္ခန္႔ ဆန္ျပဳတ္ေသာက္ သင့္သည္။ ဆရာ၀န္ႀကီးမ်ား အဆုိအရ အစာအိမ္ အူသိမ္ဦးပုိင္း အနာ DU (Duodenum Ulcer) ရွိသူမ်ားပင္ အဆီ ၊ အသားမ်ား ေရွာင္ၿပီး ဆန္ျပဳတ္ေသာက္လွ်င္ ရင္ပူေအာင့္နာ ေပ်ာက္ကင္း ေစႏုိင္သည္။ သက္ႀကီးရြယ္အုိ အစာေၾကညက္မႈ နားနည္းသည့္ အရြယ္တြင္ နံနက္ေစာေစာ အစာကုိ ဆန္ျပဳတ္စား ေပးသင့္သည္။ ဆန္ျပဳတ္ကုိ တစ္ခါတစ္ရံတြင္လည္း အားျဖည့္အစာအျဖစ္ ႏုိ႔ ၊ သၾကားတုိ႔ႏွင့္ ေရက်ိဳၿပီး ယာဂုအျဖစ္လည္း သံုးေဆာင္ႏုိင္ေၾကာင္း ေရးသားလိုက္ရ ပါသည္။
မည္သူမဆိုစိတ္ခ်မ္းသာစြာကူး
May Soe
photo credit
#ေမသတင္းရပ္ကြက္ေလး
==========================
ၾကည္လြင္ျမင့္ (မုျဒာ)
အစာအိမ္ေရာဂါ သည္ အလုပ္႐ႈပ္သူႏွင့္ စိတ္တုိသူ မ်ားတြင္ အျဖစ္မ်ားေသာ ေရာဂါျဖစ္သည္။ အစာအိမ္သည္ စိတ္ႏွင့္ ဆက္သြယ္ ေနသည္ဟု အဆုိရွိသည္။
အစာအိမ္ေရာဂါ ေ၀ဒနာသည္ ေတာလက္ေက်းရြာ မ်ားတြင္ အျဖစ္နည္းၿပီး ၿမိဳ႕ႀကီးျပႀကီး လူေနထူထပ္သည့္ ေနရာတြင္ ေနထုိင္ရသူ မ်ား၌ ပုိ၍ အျဖစ္မ်ားသည္။ လူ႐ႈပ္ ၊ စိတ္႐ႈပ္ ၊ အစားမမွန္ ၊ အအိပ္မမွန္သူ မ်ားတြင္ ျဖစ္ေလ့ ရွိသည္။ အစာအိမ္္ေရာဂါကုိ ၿပိဳင္ဆုိင္မႈေရာဂါ ဟုလည္း ေျပာၾကာသည္။ လူတစ္ဖက္သား ကုိ အႏုိင္ရလုိ၍ ၿပိဳင္ဆုိင္မႈမွ အစာအိမ္ေရာဂါ ျဖစ္ႏုိင္သည္။ကမၻာႀကီးေပၚတြ
စိတ္မခ်မ္းရေသာ လူတစ္ဦးတြင္ ပထမဦးဆံုး ၀င္လာေသာေရာဂါ မွ အစာမေၾကေရာဂါ ျဖစ္သည္။ မေၾကေသာ အစာေၾကာင့္ အစာအိမ္ေရာင္ ေစသည္။ ဗုိက္နာျခင္း ၊ ေအာ့အန္ျခင္း ၊ ေလထုိး ေလေအာင့္ ျဖစ္ျခင္း စသည္တုိ႔ ခံစားရၿပီးေနာက္ ၀မ္းခ်ဳပ္ျခင္း ၊ စျမင္းခံျခင္း သုိ႔မဟုတ္ အစာမေၾက ၀မ္းပ်က္၀မ္းကုိက္ ျဖစ္ျခင္းမ်ား ဆက္တုိက္ျဖစ္လာ ႏိုင္သည္။ ၀မ္းမေကာင္းေသာ သူတြင္ ေခါင္းအုံ ၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္း ႏွင့္ ေနာက္ေက်ာတက္ျခင္း ၊ ဇက္ေၾကာ ထုိးျခင္းမ်ား ျဖစ္လာသည္။ ထုိ႔ေနာက္ စိတ္မၾကည္လင္ျခင္း ျဖစ္မည္။ ဤျဖစ္ရပ္မ်ား အားလံုး၏ အစသည္ အစာအိမ္မွ ျဖစ္သည္။ တခ်ိဳ႕က အစာအိမ္ေရာဂါကုိ ေလေရာဂါဟု ေျပာၾကသည္။ မဟုတ္ပါ။ အစာမေၾက၍ ေလျဖစ္လာရျခင္း ျဖစ္သည္။ ေလထုိး၍ နာျခင္းမဟုတ္ ၊ အစာအိမ္ေရာင္၍ နာျခင္း ၊ အစာအိမ္တြင္ အနာျဖစ္၍ နာျခင္း ျဖစ္သည္။
အစာအိမ္ မေကာင္းသူသည္ ေကာက္ညႇင္း ၊ ဆန္ေစး စေသာ ေၾကခဲေသာ အစာမ်ားစားမိလွ်င္ အစာအိမ္တြင္ မေၾကႏုိင္ဘဲ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ ေနသည္။ နာရီ၀က္အတြင္း ေၾကရမည့္ အစာမွာ တစ္နာရီေက်ာ္ အထိ အစာအိမ္တြင္ ရွိေနလွ်င္ အစာအိမ္ႏွင့္ ၀မ္းဗုိက္အတြင္း ၾကြက္သားမ်ား ေတာင့္တင္းၿပီး ဗုိက္နာလာ တတ္သည္။ ၀မ္းဗုိက္ၾကြက္တက္ၿပီး အန္လွ်င္ စားထားေသာ အစာမ်ား ျပန္ထြက္လာ တတ္သည္။
အစာအိမ္နံရံမွ အနာငယ္ေလး မ်ားမွာ ေက်ာက္ေပါက္မာ ခြက္ငယ္ကဲ့သုိ႔ ခ်ိဳင့္ကေလးမ်ား ရွိေနသည္။ ၄င္းခ်ိဳင့္ ကေလးမ်ားသည္ အသားႏုမတက္မီ အနာကေလးမ်ား ႏွင့္တူသည္။ အေၾကာ္အေလွာ္ အစေလးမ်ား အနာတြင္ ကပ္ၿငိၿပီး စူးေသာအခါ ရင္ထဲမွပူၿပီး ဗုိက္နာေတာ့သည္။ အစာေျခရည္တြင္ အက္စစ္ဓာတ္မ်ား လွ်င္လည္း ၄င္းအနာေလး မ်ားတြင္ ေလာင္ၿပီး ဗုိက္ထုိးေအာင့္ တတ္ေလသည္။ စိတ္တုိသူမ်ားတြင္ အစာမရွိဘဲ အစာအိမ္တြင္ အက္စစ္ထြက္ၿပီး ျပန္ေလာင္ကာ ဗုိက္ေအာင့္တတ္ ေလသည္။
ေရွးက ျမန္မာသမားေတာ္ ႀကီးမ်ားသည္ အစာအိမ္ေရာဂါ ကုိ ေဆးမေပးဘဲ ဓာတ္စာျဖင့္သာ ကုသေလ့ ရွိသည္။ အစာအိမ္ေရာဂါ အတြက္ ေဆးမရွိ ၊ ဓာတ္စာ (အစာ)ျဖင့္သာ ကုရမည္ဟု ဆုိသည္။ အစာလည္းေဆး ၊ ေဆးလည္း အစာ ဟု ဆုိၾကသည္။ ဆရာႀကီးမ်ား ေပးေသာ အစာအိမ္အတြက္ ေဆး(အစာ) မွာ ဆန္ျပဳတ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးသာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။
ဆန္ျပဳတ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ကုိယ္ေတြ႕ တင္ျပရလွ်င္ စာေရးသူ၏ ဖခင္သည္ နယ္သတင္းေထာက္ တစ္ဦးျဖစ္သည္။ သတင္းေနာက္ လုိက္ေနလွ်င္ စားခ်ိန္မွန္းမသိ။ လက္ဖက္ရည္ တစ္ခြက္ႏွင့္ တစ္ေနကုန္ ေနေလ့ရွိသည္။ ကင္မရာတစ္လံုး ပုခံုးလြယ္လ်က္ နံနက္စာ ၊ ညစာ ေပါင္းစားခဲ့ေသာ ရက္မ်ားလာေသာ အခါ အစာအိမ္နာ ေရာဂါ ျဖစ္ေတာ့သည္။ အစာအိမ္ နာလာလွ်င္ စားဆုိဒါ လက္တစ္ခုပ္ကုိ ေရတစ္မႈတ္ ႏွင့္ ေသာက္ၿပီး သတင္းေနတာက္ ဆက္လိုက္ႏွင့္ ေပေပေတေတ ေနခဲ့ရာ ေဆး႐ံုတက္ရမည့္ အေျခအေန သုိ႔ ေရာက္ခဲ့သည္။
စာေရးသူတုိ႔ ေနထုိင္ရာ ဥကၠံၿမိဳ႕ေလး မွာ ေဆး႐ံုမရွိ ၊ ရန္ကုန္ေဆး႐ံုႀကီး ႏွင့္လည္း မုိင္ ၆၀ ေက်ာ္ေ၀းသျဖင့္ ေတာ္႐ံုႏွင့္ သြားျပရန္မလြယ္။ ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း ဖခင္ႀကီးသည္ အရပ္သံုးေဆးၿမီးတို ၊ စားဆုိဒါႏွင့္ ေပေနျခင္း ျဖစ္သည္။ စာေရးသူ၏ ဖခင္ကို မိခင္ႀကီးက ထမင္း မေကၽြးေတာ့ဘဲ နံနက္ ၊ ည ဆန္ျပဳတ္ ေျပာင္းတိုက္သည္။ ငါးကုိျပဳတ္ အသားထြင္ၿပီး ဆန္ျပဳတ္တြင္ ထည့္ျပဳတ္သည္။ ဆန္ျပဳတ္ကုိလည္း ေၾကေနေအာင္ ျပဳတ္ရင္း ေျခေပးသည္။ ေၾကညက္ေနမွ တုိက္ေကၽြးသည္။
တစ္ပတ္ (ခုနစ္ရက္)ခန္႔ ဆန္ျပဳတ္ ေသာက္ေသာအခါ အစာအိမ္နာမွာ သက္သာလာသည္။ ထုိအခါမွ ငါးေၾကာ္ ၊ ၾကက္သားေၾကာ္ အနည္းငယ္ ေကၽြးသည္။ တစ္လခန္႔ ၾကာသည္အထိ င႐ုတ္သီးပါေသာ ဟင္းအစပ္မ်ားကုိ မေကၽြးခဲ့။ ဤသုိ႔ျဖင့္ အစာအိမ္နာ သက္သာ ေပ်ာက္ကင္းခဲ့ ေလသည္။ စာေရးသူ ကုိယ္တုိင္လည္း ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသားဘ၀တြင္ ရင္ညြန္႔မွ ပူေအာင့္ၿပီး အစာမရွိလွ်င္လည္း နာ၊ အစာစားၿပီးလည္း နာႏွင့္ အစာအိမ္ ေရာဂါ ျဖစ္ခဲ့ဖူးသည္။ ဆရာ၀န္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ျပသေသာအခါ အစာအိမ္မွ အထြက္ အူသိမ္ဦးပုိင္းတြင္ ျဖစ္ေသာအနာ DU (Duodenum Ulcer)ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ အစာအိမ္ ေဆးမ်ိဳးစံု ေသာက္ခဲ့ရၿပီး ေနာက္ဆံုးတြင္ ဖခင္ႀကီးကဲ့သုိ႔ ပင္ ထမင္းျဖတ္ၿပီး ဆန္ျပဳေျပာင္း ေသာက္မွ သက္သာခဲ့ရဖူးသည္။
ဆန္ျပဳတ္သည္ ကစီဓာတ္ျဖစ္ၿပီး အစာအိမ္ အေရာင္က်ေစသည္ သာမက စဲြစဲြၿမဲၿမဲ ေသာက္လွ်င္ အစာအိမ္မွ အနာငယ္မ်ား ကုိလည္း အနာက်က္ေစႏုိင္သည္။ ထမင္းစားရ သကဲ့သုိ႔ တင္းတိမ္မည္ မဟုတ္ေသာ္လည္း အားမျပတ္ေစရန္ ဆန္ျပဳတ္ကုိ ေၾကညက္ေအာင္ ျပဳတ္ၿပီး တစ္ေန႔လွ်င္ ေလးႀကိမ္ ၊ ငါးႀကိမ္ ေသာက္ေပးသင့္သည္။ သက္ႀကီးရြယ္အုို မ်ားတြင္ အစာေျခအား ၀မ္းမီးအား နည္းသြားေသာအခါ ႏြားႏုိ႔ႏွင့္ ဆန္ျပဳတ္ေရာ၍ ယာဂုျပဳလုပ္၍ နံနက္ေစာေစာ တုိက္ေပးလွ်င္ အားျပည့္ၿပီးေနာက္ စားမည့္ အစာမ်ားကုိ ေၾကေစသည္ ဟု ဆုိသည္။
တုပ္ေကြးဖ်ား ၊ နလန္ထ အစားပ်က္ေနသူ မ်ားကို အားျပည့္ေစရန္ ၾကက္သားဆန္ျပဳတ္ ၊ ဘဲသားဆန္ျပဳတ္ ပူပူေလးတြင္ င႐ုတ္ေကာင္းမႈန္႔ အနည္းငယ္ျဖဴးၿပီး ေသာက္ေစလွ်င္ အျမန္နလန္ထ ေစသည္။ ၀မ္းပ်က္ ၀မ္းေလွ်ာ၊ ၀မ္းကိုက္သူမ်ား အတြက္ဆုိလွ်င္ ဆန္ျပဳတ္ကုိ ေရခန္းေအာင္ ေကာ္ကဲ့သုိ႔ ခပ္ပ်စ္ပ်စ္ကေလး က်ိဳၿပီး ထန္းလ်က္ရည္ ဆမ္း၍ ဆားအနည္းငယ္ ထည့္၍တုိက္လွ်င္ သက္သာၿပီး အားျဖစ္ေစသည္။ အစာစားၿပီးတုိင္း ေအာ့အန္သူ မ်ားကုိ ဆန္မႈန္႔ေထာင္း၍ ခပ္ပ်စ္ပ်စ္ က်ိဳသည့္အထဲတြင္ ႏုိ႔မႈန္႔ႏွင့္ သၾကား အနည္းငယ္ ထည့္တုိက္လွ်င္ အစာေၾကၿပီး အအန္ သက္သာေစသည္။
ေလခ်ဥ္တက္သူ ၊ ေလအန္သူ မ်ားကုိ ဆန္ကဲြလက္တစ္ဆုပ္ အုိးငယ္တြင္ ေလွာ္ၿပီး ႏွမ္းဆီ တစ္ေပါက္ထည့္ ေရမတ္ခြက္ ႏွစ္ခြက္ထည့္ ၊ ၾကက္သြန္နီ အေနေတာ္ ႏွစ္ဥ အခြံႏႊာထည့္ၿပီး ေရာျပဳတ္ပါ။ ဆားအနည္းငယ္ ထည့္ ၊ ေရတစ္မတ္ခြက္ က်န္သည္အထိ ျပဳတ္လႊင္ ၾကက္သြန္နီ ဥလည္း ႏူးၿပီးျဖစ္သည္။ ၾကက္သြန္မွ ထြက္ေသာ အရည္ေၾကာင့္ ဆန္ျပဳတ္မွာ အ၀ါေရာက္သန္း ေနမည္။ ၄င္းဆန္ျပဳတ္ကုိ ညေနေစာင္း အခ်ိန္တုိင္း ခုနစ္ရက္ခန္႔ တုိက္ေပးလွ်င္ ေလနာအျမစ္ျပတ္ သည္ဟုဆုိသည္။
အိပ္ယာထဲလဲေနသူ ၊ အစာမ၀င္သူ ၊ ေလျဖတ္ထားသူ ေဆး႐ံုေပၚတြင္ အစာကို ပုိက္မွ သြင္းရသူမ်ား အတြက္ အားျဖစ္ေစေသာ ဆန္ျပဳတ္မွာ ဆန္ၾကမ္း လက္တစ္ဆုပ္တြင္ ပဲရာဇာ (ပဲနီေလး) လက္တစ္ဆုပ္ ေရာျပဳတ္ပါ။ ပဲရာဇာ သည္ အလြန္ ေၾကညက္လြယ္ သည္။ အေၾကာအျခင္ မ်ားကုိ အားရွိေစၿပီး ေလျဖတ္ ေ၀ဒနာသည္ မ်ားႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္သည္။ အေၾကာေပ်ာ့ေသာ ကေလးငယ္မ်ား ကုိလည္း ပဲရာဇာ ဆန္ျပဳတ္ တုိက္ေပးသင့္သည္။
မႈိဆန္ျပဳတ္ကုိ ဥေရာပ အစားအေသာက္ ဆုိင္ႀကီးမ်ား ႏွင့္ အဆင့္ျမင့္ စားဖုိမွဴးႀကီးမ်ား ရွိေသာ ဟုိတယ္မ်ားတြင္ ေတြ႕ရသည္။ ဟုိတယ္ မီႏူးမ်ားတြင္ Mushroom Soup ဟု ေရးသားထားသည္ ကုိ ေတြ႕ရသည္။ မႈိ အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔သည္ ကုိယ္ခံအားကုိ ျမႇင့္တင္ေပးသည္။ မႈဆန္ျပဳတ္ ေသာက္လွ်င္ ကုိယ္ခံအားကုိ တုိးေစႏုိင္သည္။အစာမစားမီ ဗုိက္ဆာေစရန္ ၊ အစာအိမ္မွ ေလရွင္းရန္ ႀကိဳတင္ ေသာက္ေပးျခင္းျဖင့္ အစာစားခ်င္စိတ္ ျဖစ္ေပၚေစသည္ ဟု ဆုိသည္။ အစာမေၾက ေရာဂါရွိသူမ်ား မွာ ဆန္ျပဳတ္ကုိ အစာစားၿပီးးမွ ေသာက္သင့္သည္။
ငါးရံ႕ဆန္ျပဳတ္ဟင္း သည္ ျမန္မာတို႔အႀကိဳက္ ဟင္းလ်ာျဖစ္သည္။ ငါးရံ႕ဟင္းကုိ ဆန္ေလွာ္ ၊ စပါးလင္ ၊ ခ်င္း တုိ႔ျဖင့္ ေမႊးႀကိဳင္ေအာင္ ျပဳတ္ေပးသျဖင့္ ခံတြင္းေတြ႕ၿပီး ႏႈတ္ကုိ ၿမိန္ေစသည္။ စပါးလင္ ႏွင့္ ခ်င္းသည္ ၀မ္းမီးကုိ ေတာက္ေစသည္။ အစာကုိ ေၾကေစႏုိင္သည္။ အဆီခ်လုိသူ ၊ ၀ိတ္ခ်လုိသူ မ်ားမွာ ညစာမစားဘဲ ညအိပ္ရာ၀င္ခ်ိန္တြင္ ဆန္ျပဳတ္ တစ္ခြက္ ေသာက္သင့္သည္။ ညစာ လံုး၀ေရွာင္လွ်င္ ေလပြၿပီး ညအိပ္မေပ်ာ္ ျဖစ္ႏုိင္သျဖင့္ ဆန္ျပဳတ္ ေသာက္ေပးျခင္းျဖင့္ အိပ္ေပ်ာ္ ေစႏုိင္သည္။
ဆန္ျပဳတ္သည္ ေဆးတစ္ပါး ျဖစ္သည္။ အစာအိမ္ ေရာဂါ ၊ ေလနာေရာဂါ ရွိသူမ်ား အတြက္ ထမင္းဟင္း ေရွာင္ၿပီး ၁၀ ရက္ခန္႔ ဆန္ျပဳတ္ေသာက္ သင့္သည္။ ဆရာ၀န္ႀကီးမ်ား အဆုိအရ အစာအိမ္ အူသိမ္ဦးပုိင္း အနာ DU (Duodenum Ulcer) ရွိသူမ်ားပင္ အဆီ ၊ အသားမ်ား ေရွာင္ၿပီး ဆန္ျပဳတ္ေသာက္လွ်င္ ရင္ပူေအာင့္နာ ေပ်ာက္ကင္း ေစႏုိင္သည္။ သက္ႀကီးရြယ္အုိ အစာေၾကညက္မႈ နားနည္းသည့္ အရြယ္တြင္ နံနက္ေစာေစာ အစာကုိ ဆန္ျပဳတ္စား ေပးသင့္သည္။ ဆန္ျပဳတ္ကုိ တစ္ခါတစ္ရံတြင္လည္း အားျဖည့္အစာအျဖစ္ ႏုိ႔ ၊ သၾကားတုိ႔ႏွင့္ ေရက်ိဳၿပီး ယာဂုအျဖစ္လည္း သံုးေဆာင္ႏုိင္ေၾကာင္း ေရးသားလိုက္ရ ပါသည္။
မည္သူမဆိုစိတ္ခ်မ္းသာစြာကူး
May Soe
photo credit
#ေမသတင္းရပ္ကြက္ေလး
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။