ေဆးစြမ္းထက္ေသာ ႀကိတ္မွန္ပင္

 

Mi Mi Tun

 

ေဆးစြမ္းထက္ေသာ ႀကိတ္မွန္ပင္
*********************

ရုကၡအမည္ - Eclipta alba (L)Hassk.
အဂၤလိပ္အမည္ - Trailing Eclipta,ink plant.
မ်ိဳးရင္း - compositae ( Asteraceae)

အသံုးျပဳ အစိတ္အပိုင္း - ပဥၥငါးပါး။

ေဆးဝါးဆိုင္ရာ ဂုဏ္သတၱိ ပိုးအဆိပ္တို ့ကို ပါယ္တတ္၏။
ဆံပင္ကိုေကာင္းေစသည္။မ်က္စိအေရာင္ကို ေတာက္ေစသည္။သြားကိုခိုင္ေစသည္။ေလ သလိပ္ေဒါသတို ့ကို နိုင္သည္။အားကိုျဖစ္ေစသည္။ ထို ့အျပင္လိင္ဥေရာင္မ်က္စိေရာဂါ ေခ်ာင္းဆိုး ပန္းနာ သမင္ျဖဴ ဝါသင့္ အေရျပာ ယားယံျခင္း မ်က္စိမျမင္ ကာလသားေရာဂါ
အဆိပ္ေရာဂါတို ့၌လည္း သံုးရ၏။ကိုယ္ဝန္ပ်က္စီးျခင္း
ႏွင့္ သားဖြားျပီးေနာက္သားအိမ္ကိုက္ခဲျခင္းကို ေပ်ာက္ကင္းေစသည္။

ႀကိတ္မွန္သည္ ဗိုက္တာမင္ေက၏ အစြမ္းသတၱိႏွင့္ တူညီျပီး ေသြးတြင္းရိွ prothrob-obin ဓါတ္ကိုျမင့္တင္ေပးသျဖင့္ ေသြးတိတ္ေစသည္။
ခႏၶာကိုယ္ hissamine ဓါတ္ေႀကာင့္ျဖစ္ေစေသာ ဓါတ္မတည့္သည္ကို သက္သာေစေသာ သတၱိရိွသည္။

ဘက္တီရီယား ပြါးေနသည္ကိုဟန္ ့တားနိုင္သည္။ခြဲစိတ္ရာတြင္လည္းေကာင္း မီးဖြားသည့္ကိစၥမ်ား ေဆာင္ရြက္ရာတြင္လည္ေကာင္း
နိုင္ငံတကာ သုေတသနစမ္းသက္ခ်က္ အရ ပိုးသတ္ေဆး
အာနိသင္ႏွင့္ေသြးတိတ္ ေစေသာအာနိသင္ရိွေႀကာင္း သိရသည္။

တုပ္ေကြးေရာဂါအေအးမိေရာဂါ အသက္ရွဳ
လမ္းေႀကာင္းေရာဂါမ်ား ကုသရာတြင္လည္း အာနိသင္
ရိွသည္။carbon terachoride ျဖင့္အသည္းေရာင္
ျဖစ္ေစေသာ hepatitis ေရာဂါကို သက္သာေစပါသည္။
အျခားေဆးဖက္ဝင္ အမယ္မ်ားႏွင့္ ေပါင္းစပ္ျပီ ေပါင္းစပ္ေဆးဖံု အျဖစ္ ထည့္သြင္း အသံုးျပဳ
ႀကသည္။ေသြးအားတိုး ေဆးအေနျဖင့္လည္းေကာင္း
ေသြးတိတ္ ေဆးအေနျဖင့္လည္ေကာင္း အသံုးျပဳနိုင္သည္။

ေခ်ာင္းဆိုးေသြးပါ ဝမ္းကိုက္ေသြးပါ မီးယပ္ေသြး
မ်ားျခင္းႏွာေခါင္း ေသြးယိုျခင္း လိပ္ေခါင္းေသြးယိုျခင္း
ေသြးအန္ျခင္း ဆီးတြင္ေသြးပါျခင္း ဒါဏ္ရာေသြးထြက္ျခင္း
စသည္တို ့တြင္သံုးနိုင္သည္။အေရျပားအနီျပင္ထျခင္း
ဝက္သက္ ေခ်ာင္းဆိုး ပန္းနာရင္ႀကပ္ မီးေလာင္နာတို ့
ကိုကုသရာတြင္ အသံုးဝင္သည္။

ဆံပင္ေပါက္မွဳ ကို
အားေပးသည္။ဆံပင္ကိုနက္ေမွာင္ သန္စြမ္းေစျပီ အသည္းကို အားျဖစ္ေစသည့္ အတြက္ဆံပင္သန္စြမ္းျပီ
နက္ေစေသာေဆးမ်ားႏွင့္အသည္းအားေဆးမ်ားတြင္
ပါဝင္အသံုးျပဳသည္။ႀကြက္မ်ားအား စမ္းသပ္ခ်က္အရ
ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး မေတြ႕ရိွရေပ။

ႀကိတ္မွန္သည္ အျဖဴ
အဝါ အနက္ ဟူ၍ ၃ မ်ိဳးခန္ ့ရိွေသာ္လည္း အနက္မ်ိဳးမွာ
လြန္စြာရွားပါးသည္။ အပြင့္ျဖဴ အပင္မွပြင့္ဖတ္အျဖဴေလး
မ်ားေႀကြက်ျပီးေနာက္ အသီးခြက္တြင္ အညိဳအနက္ျဖစ္
လာသည္ကို ႀကိတ္မွန္နက္ဟုလည္းယူဆႀကသည္။

#သြားခိုင္ေဆး
ႀကိတ္မွန္ရြက္လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ ကိုအမွဳန္ ့ေထာင္း
ထို ့အမွဳန္ ့ႏွင့္ႏြားနို ့ကို တစ္လတိုင္ေအာင္ေသာက္သင့္၏
တစ္ႏွစ္ေသာက္ခဲ႕ပါက ကန္းေနေသာသူမ်ားလည္း
အျမင္သန္နိုင္သည္။ အ ေနေသာသူမ်ားပင္စကားေျပာ
နိုင္လိမ့္မည္။နား ပင္းသူမ်ား အသံႀကားလာလိမ့္မည္။
နဲ႔ ေနေသာသြားမ်ားခိုင္မာပါလိမ့္မည္။
#ဆံပင္နက္ေဆး
ႀကိတ္မွန္ရြက္ ႏွမ္းနက္ တို ့ကို အေလးတူယူ၍ အမွဳန္ ့ျပဳျပီးလ်ွင္တစ္လတိုင္ေအာင္စားပါ။စားတိုင္း
ႏြားနို ့ကို အျမဲ မွီဝဲေပးခဲ႕ေသာ္ အနာေရာဂါကင္းစင္
သည့္အျပင္ အသက္ရွည္ ဆံပင္နက္ေစသည့္အက်ိဳးထူး ခံစားရမည္။

#က်မ္းမာအသက္ရွည္ေဆး
ႀကိတ္မွန္ရြက္ ႏွမ္းနက္ ဆီးျဖဴသီးေျခာက္ ကို အေလးခ်ိန္တူယူ အေလးခ်ိန္သံုးဆ သႀကားခဲကိုထည့္
ေရာ၍အမွဳန္ ့ျပဳျပီးေနစဥ္ မျပတ္ မွီဝဲသြားခဲ႕ေသာ္ အို ေသာ အျဖစ္မွ ေႏွး လိမ့္မည္ အခ်ိန္မက်မွီ မေသနိင္ေပ။

#စအိုေလ်ာနာ
ႀကိတ္မွန္ ျမစ္ႏွင့္ နႏြင္းကို အညီ အမွဳန္ ့ေထာင္းျပီး
လိမ္းေပးပါက ထိုေရာဂါေပ်ာက္သည္။

#ခရုသင္းနာ
ႀကိတ္မွန္ျမစ္ ဖန္ခါးျမစ္ ႏွစ္မ်ိဳးကို အညီအမ်ွ ယူ အိုး
တစ္ခုတြင္ ဖုတ္ပါ ျပာ က်ပါက ထိုျပာကို ပုန္းရည္ျဖင့္
ေဖ်ာ္ လိမ္းပါက ခရုသင္းနာေပ်ာက္သည္။

#ကာလသားေရာဂါ
ႀကိတ္မွန္ရြက္ ႀကစုသီး သစ္ဆိမ့္သီး ႏွပ္ခ်ိဳျမစ္
ေႀကးနီမွဳန္ ့သံမွဳန္ ့တို ကို အညီအမ်ွ အေလးခ်ိန္ ယူ၍
မွဳန္ ့ညက္ေအာင္ ေထာင္းျပီး အနာရိွရာ လိမ္းပါက ေပ်ာက္ကင္း၏။

#ေလတုလာသေရာအက်ိတ္နာ
ပင္စိမ္းရြက္ ေရြးျဖဴ ရြက္ဗံုလံုခါးရြက္ ၄င္းတို ့ကို
အညီအမ်ွစီ ယူအားလံုး သံုးဆ ႀကိတ္မွန္ရြက္ သတၱဳရည္
တြင္ေရာ၍ႀကိတ္ျပီး အေတာင့္လုပ္ထားပါ။ ၄င္း အေတာင့္ကိုဆံပုန္းရည္ျဖင့္ေရာျပီးလိမ္းပါက အထက္ပါ
ေရာဂါလ်င္စြာေပ်ာက္ကင္းသည္။

#ထိပ္ေျပာင္ေမြးကြ်တ္နာ
ႀကိတ္မွန္ရြက္ မန္က်ီးသီး ဆီးျဖဴသီး တို ့ကို သတၱဳရည္ ျပဳ သံမဏိ မွဳန္ ့ကိုေရာျပီးညက္စြာႀကိတ္ မွီဝဲ
ခဲ႕ေသာ္ဆံပင္ကြ်တ္ျခင္း ထိပ္ေျပာင္ျခင္းမ်ားေပ်ာက္ကာ
ဆံပင္ျပန္ေပါက္ပါလိမ့္မည္။

#ေနလွည့္ေခါင္းကိုက္နာ
ႀကိတ္မွန္ရြက္ သတၱဳရည္တြင္ ဆိတ္နို ့ကို ဆတူယူ ေရာျပီး ေနတြင္လွမ္းပါပူေႏြးေႏြး ရိွလာေသာ
အခါ ရူ ေပးပါကထိုေရာဂါ ေပ်ာက္သည္။

#ကိုယ္ေရဝါေရာဂါ
ႀကိတ္မွန္ရြက္ သတၱဳရည္ ကိုျငဳပ္ေကာင္းမွဳန္ ့ေရာ၍ နံနက္ေစာေစာတြင္ ဒိန္ရည္ျဖင့္ေသာက္ပါ။ ၇ ရက္
ဆက္ေသာက္ပါက ေပ်ာက္ကင္းလိမ့္မည္။

#ျပဒါးအဆိပ္သင့္နာ
ႀကိတ္မွန္ရြက္ သတၱဳရည္ ေပါက္ပန္းျဖဴရြက္ သတၱဳ
ရည္ ေဆာ္ဒါ မွဳန္ ့တို ့ကို ပုန္းရည္ျဖင့္ ေရာျပီး တစ္ေန ့ ၃
က်ပ္သား ခန္ ့ ေသာက္ေပးပါက ျပဒါးမ်ားသည္ က်င္ငယ္
မွ သက္ဆင္း ေပ်ာက္ကင္းပါသည္။

#မီးေလာင္နာ
ႀကိတ္မွန္ရြက္ သတၱဳရည္ ႏွင့္ ပင္စိမ္းရြက္သတၱဳရည္
တို ့ကိုေရာ၍မီးေလာင္နာတြင္ တစ္ေန ့ ၂ ႀကိမ္ခန္ ့လိမ္း
ေပးပါက ပူေလာင္ျခင္း ေပ်ာက္ကင္း၍အနာေပၚတြင္
အမာရြတ္မ်ားပါ ေပ်ာက္ကင္းလိမ့္မည္။

#အဆီတိုးေရာဂါ
ေန ့စဥ္ ညအိပ္ရာဝင္ခ်ိန္တြင္ ႀကိတ္မွန္ရြက္ သတၱဳ
ရည္ျဖင့္ ခႏၶာ ကိုယ္ကို လိမ္းေပး ၆ လတိုင္ျပဳလုပ္ေပးပါ
မ်ားျပားေနေသာ အဆီမ်ားေလ်ာ့ပါးျပီး အဆီက်ိတ္ မ်ား
လည္းေပ်ာက္ကင္းလိမ့္မည္။

#ဝမ္းဗိုက္ပိုးနာ
ႀကိတ္မွန္ရြက္ သတၱဳရည္ကို ဝစၥမဂ္ ၌ ၃ ၄ ႀကိမ္ လူး
ေပးပါက ပိုးမ်ားက်ဆင္းလာပါလိမ့္မည္။

#ေရယုန္ႀကီးနာ
ႀကိတ္မွန္ျမစ္ ႏွင့္ နႏြင္းကိုေရျဖင့္ေသြး၍ေန ့စဥ္ လိမ္းက်ံေပးပါက ေပ်ာက္ကင္းသည္။

#ႏူမြဲနာ
ႀကိတ္မွန္ပင္ အစို တစ္ပင္လံုးကို ဖေယာင္းသားက်
ေအာင္ႀကိတ္ျပီး ႏွမ္းဆီျဖင့္ခ်က္ကာ ႏူမြဲ မ်ားကို လိမ္းေပး
ပါကေပ်ာက္ကင္းသည္။

#ဝမ္းမီနွဳံႏွင့္ေသြးအားနည္း
ႀကိတ္မွန္ပင္တစ္ပင္လံုးကို ယူ၍ အရိပ္တြင္ ေသြ႕
ေစကာအမွဳန္ ့ျပဳ ထို အမွဳန္ ့ျဖင့္အေလးခ်ိန္တူ ႀတိဖလ အမွဳန္ ့ ေရာစပ္ ထို ၂ မ်ိဳးလံုး၏အေလးခ်ိန္ျဖင့္ညီမ်ွေသာ
သႀကားခဲ အေလးခ်ိန္ကို ယူျပီ အမွဳန္ ့ျပဳေရာစပ္ ထို
အမွဳန္ ့ ၃ မတ္သားကိုသင့္ေတာ္ေသာ အစာအဟာရျဖင့္
မွီဝဲခဲ႕ပါက ဝမ္းမီးနွဳံနွင့္ေသြးအားနည္းေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္း လာပါလိမ့္မည္။

#ခံတြင္းပ်က္ႏွင့္ႀကိတ္မွန္ရြက္ယို
ႀကိတ္မွန္ရြက္ပဥၥငါးပါးနုတ္နုတ္စင္းျပီးသား ၂၅ က်ပ္သားထန္းလ်က္သန္ ့သန္ ့ ၁၀ သား ႏွင့္အရည္ညစ္
ျပီးသားေရွာက္သီး ဖတ္ ၁၀ က်ပ္သား ႀကက္သြန္နီ ပါးပါး
လွီးျပီးသား ၁၀ သား စမုန္မ်ိဳးငါးပါး အမွဳန္ ့ႏွစ္ပဲသားစီ
အထက္ပါ ေဆးအစုကို အိုးသစ္တြင္ ဆားသင့္ရံု ေရသင့္
ရံုထည့္ပါ မီးဖိုတြင္ ယိုထိုးသလို ထိုးပါ ယို အျဖစ္သို ့
ေရာက္ပါက အေအးခံဘူးသစ္တြင္ထည့္ အစာ ႏွင့္ ေဝးခ်ိန္ နံနက္ အိပ္ရာထ ေန ့လည္ ညအိပ္ရာဝင္ တစ္ေန ့ သံုးႀကိမ္စားေပး။

ထို ယိုျဖင့္ ေပ်ာက္ကင္းနိုင္ေသာ ေရာဂါမ်ား
ကိုယ္လက္ ေဖါေယာင္ ကိုယ္ဝန္ရိ်စ ပ်ိဳ႕အန္နာ
ကိုယ္ဝန္ပ်က္ ႀကက္မ်က္သင့္ ေခ်ာင္းဆိုးပန္းနာ
ေျခတုန္လက္တုန္ တစ္ကိုယ္လံုးယာနာ ႏွလံုးတုန္ရင္ခုန္
ႏွလံံုးေရာဂါ ေပြးဝဲႏွင္းခူ ဖိုမ အဂၤါစပ္ေရာင္ေရာဂါ ဗရင္ဂ်ီ
နာ မီးယပ္ကြက္ မီးယပ္ေခါင္းကိုက္ မီးယပ္ထံုက်င္
ေမထံုလြန္ မ်က္စိမွဳန္ ေယာင္ျပီးလန္ ့ေအာ္ေသာအနာ
ေလနာ ဝမ္းကိုက္ ဝမ္းခ်ဳပ္လြန္ ဝမ္းသက္လြန္ သလိပ္နာ
သာအိမ္ကိုက္ခဲ သည္းေျခေသြးပုပ္ ေသြးဆံုး ေသြးလြန္
ေသြးအားနည္း စသည့္ ေရာဂါမ်ားအတြက္လည္း ထိေရာက္ပါသည္။

#ႀကိတ္မွန္ရြက္ လက္သုပ္
ႀကိတ္မွန္ရြက္ကို ရေႏြး ေဖ်ာ ျပီး ပါးပါးလွီး ႀကက္သြန္နီ
ဆီခ်က္ ႏွမ္းမွဳန္ ့ ပဲမွဳန္ ့အက်တ္ မန္က်ည္းမွည့္ (ဝါ)ေရွာက္ သံပရာ ငံျပာရည္တို ့ျဖင့္သုပ္စားေပးျခင္းျဖင့္
အသားအရည္ ႀကည္လင္စိုျပည္လာပါလိမ့္မည္။

မိန္းခေလး မ်ားႏွင့္ အထူးသင့္ေတာ္သည္။
အထင္မေသးသင့္ေသာ သဘာဝ လမ္းေဘးေပါက္
ႀကိတ္မွန္ပင္ အေႀကာင္းအား တင္ျပလိုက္ပါသည္။
အညြန္း။ ။ ရွင္နာဂသိန္ပံုျပေဆးအဘိဓါန္
ျမန္မာ့ေဆးဖက္ဝင္ အပင္မ်ား
မသိသူေက်ာ္သြားေဆးမွတ္စု။
စည္သူ - ျမန္မာ႔ေဆးဖက္ဝင္အပင္မ်ား-Medicinal Plants of Myanmar