Constipation (ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္း)

နည္းစနစ္က်က်အေတြးအေခၚ

 

Constipation (ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္း)
=====================
ေန႔စဥ္ ဝမ္းမသြားျခင္းကို ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္းဟု မေခၚႏိုင္ပါ။ တခ်ိဳ႕လူမ်ားတြင္ ေန႔စဥ္ဝမ္းသြားေလ့ ရွိေသာ္လည္း တခ်ိဳ႕မွာသံုးေလးရက္မွ တခါသြားတတ္္ၾကသည္။ ပံုမွန္အႀကိမ္ေရထက္ ေလွ်ာ့၍ ဝမ္းသြားျခင္း၊ ဝမ္းကုန္စင္ေအာင္ မသြားျခင္းကို ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္းဟု ေခၚပါသည္။ ဝမ္းခ်ဳပ္လွ်င္ ဗိုက္ေအာင့္၊ ေနမထိ ထိုင္မသာျဖစ္ကာ ေန႔စဥ္ဘဝတြင္ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္
ျဖစ္ေစပါသည္။
လကၡဏာမ်ား
-----------------
ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္း၏ လကၡဏာမ်ားအေနျဖင့္ ဝမ္းသြားႏႈန္း ပံုမွန္အႀကိမ္ေရထက္ေလွ်ာ့နည္း ျခင္း၊ ဝမ္းမကုန္စင္ဟု ခံစားရျခင္း၊ ညႇစ္ရျခင္း၊ မစင္တံုးမ်ား မာက်စ္ခဲေနျခင္း၊ ဗိုက္ေအာင့္ျခင္း၊ ေလပြျခင္း၊ မအီမသာျဖစ္ျခင္းႏွင့္ အစာစားခ်င္စိတ္ေလွ်ာ့က်ျခင္း တို႔ျဖစ္တတ္သည္။
ကေလးငယ္မ်ားတြင္မူ အစားအေသာက္ပ်က္ျခင္း၊ အားအင္ကုန္ခမ္း ႏံုးေခြျခင္း၊ ဂ်ီက်ျခင္း (ငိုျခင္း)၊ ေလလည္လွ်င္ သို႔မဟုတ္ ဝမ္းသြားလွ်င္ အနံ႔ဆိုးျခင္း၊ ဗိုက္ေအာင့္ျခင္း ႏွင့္ မအီမသာျဖစ္ျခင္းတို႔ ၾကံဳေတြ႔ရတတ္ပါသည္။
ျဖစ္ပြားရေသာ အေၾကာင္းရင္းမ်ား
------------------------------------
အူမႀကီးထဲတြင္ မစင္အညစ္အေၾကးမ်ား ၾကာရွည္စြာရွိေနၿပီး ၎တို႔တြင္ပါလာေသာ ေရမ်ားကို အူမႀကီးက စုပ္ယူလိုက္ေသာေၾကာင့္ မစင္မ်ားေျခာက္၍ မာလာၿပီး ဝမ္းခ်ဳပ္ရျခင္း
ျဖစ္သည္။ ဝမ္းခ်ဳပ္ရေသာ အေၾကာင္းရင္းမ်ားစြာ ရွိသည္။
- အမွ်င္ဓာတ္မ်ားမ်ားပါေသာ ဟင္းသီးဟင္းရြက္၊ အသီးအႏွံမ်ား အစားနည္းျခင္း၊ အစာစားခ်ိန္ႏွင့္ စားေသာအစာမ်ား အေျပာင္းအလဲျဖစ္ျခင္း၊ အေလးသြားရာတြင္ စိတ္ေျဖာင့္လက္ေျဖာင့္မသြားႏုိင္ျခင္း၊ ဝမ္းသြားခ်င္ေသာအခ်ိန္တြင္ မသြားဘဲ ခ်ဳပ္ထားမိျခင္း၊
- လႈပ္ရွားမႈနည္းျခင္း (အထိုင္မ်ားျခင္း)၊ ေရေသာက္နည္းျခင္းႏွင့္ ဖ်ားနာျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ဝမ္းခ်ဳပ္တတ္သည္။
- ဝလြန္းသူ သို႔မဟုတ္ ပိန္လြန္းသူ၊ စိတ္ရွဳပ္ေထြး သို႔မဟုတ္ စိတ္ဓာတ္က်ေနသူႏွင့္ စိတ္ေဝဒနာခံစားေနရသူတို႔တြင္လည္း ဝမ္းခ်ဳပ္ေလ့ရွိပါသည္။
- အခ်ိဳ႕အစာေၾကေဆးမ်ား(aluminium antacid)၊ စိတ္က်ေရာဂါ ေပ်ာက္ေဆး၊ အတက္က်ေဆး၊ စိတ္ေရာဂါကုေဆးမ်ား၊ calcium ႏွင့္ ironပါေသာ ေဆးမ်ား၊ morphine ႏွင့္ codeine တို႔ကဲ့သို႔ေသာ မူးယစ္ေဆးမ်ားႏွင့္ ဆီးေဆးမ်ားေၾကာင့္လည္း ဝမ္းခ်ဳပ္တတ္သည္။
- ကုိယ္ဝန္ေဆာင္မ်ားတြင္မူ ကိုယ္ဝန္လႏုစဥ္တြင္ ဝမ္းခ်ဳပ္ေလ့ရွိၾကသည္။
- တခါတရံတြင္ ပံုမွန္အေၾကာင္းေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ အူလမ္းေၾကာင္းႏွင့္ဆိုင္ေသာေရာဂါမ်ား၊ ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳ၊ ေသြးထဲတြင္ ကယ္လ္ဆီယမ္ဓာတ္မ်ားျခင္း၊ ႂကြက္သားမ်ားအားနည္းျခင္း၊ ပါကစ္ဆန္ေရာဂါႏွင့္ စအိုကြဲျခင္း စေသာ ေရာဂါမ်ားေၾကာင့္လည္း ဝမ္းခ်ဳပ္ႏုိင္သျဖင့္ အထူးဂရုျပဳသင့္ပါသည္။
- ကေလးမ်ားတြင္ ဝမ္းခ်ဳပ္ရျခင္းမွာ ႏို႔အလြန္အကၽြံစို႔ျခင္း၊ အမွ်င္ဓာတ္ပါေသာ အစားအစာကိုမေကၽြးျခင္း၊ အိမ္သာတက္ရမွာေၾကာက္ျခင္း၊ cerebral palsy ကေလးမ်ား ႏွင့္ စအိုေပါက္မပါရွိျခင္းတို႔ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာမ်ား
------------------------------------
ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္းမွာ ပံုမွန္အားျဖင့္ က်န္းမာေရးကို သိသိသာသာ မထိခိုက္ေစႏိုင္ေသာ္
လည္း အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ သို႔မဟုတ္ မၾကာခဏဝမ္းခ်ဳပ္ေနပါက
- အူမႀကီးထဲတြင္ အညစ္အေၾကးမ်ားစုေနျခင္း၊
- ဝမ္းမထိန္းႏုိင္ျခင္း၊
- လိပ္ေခါင္းျဖစ္ျခင္းႏွင့္
- စအိုကြဲကာ ေသြးယိုျခင္းတို႔ ျဖစ္တတ္ပါသည္။
ေရာဂါရွာေဖြျခင္း
---------------------
ဝမ္းမၾကာခဏခ်ဳပ္တတ္သူမ်ားအေနျဖင့္ အူလမ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာေရာဂါမ်ားႏွင့္
ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးမ်ားကို ေစာစီးစြာသိရွိႏုိင္ရန္ ဆရာဝန္ႏွင့္ျပသၿပီး
- စအိုမွတဆင့္ အူလမ္းေၾကာင္းကို စမ္းသပ္ျခင္း၊
- ေသြးစစ္ျခင္း၊
- ဝမ္းဗိုက္ကုိ ဓာတ္မွန္ရိုက္ျခင္း၊
- ကြန္ျပဴတာဓာတ္မွန္ရိုက္ျခင္း တို႔ကဲ့သို႔ေသာ လိုအပ္ေသာ စစ္ေဆးမႈမ်ား ခံယူသင့္ပါသည္။
ကုသျခင္း
-------------
- ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္းကို ကုသရာတြင္ အစားအေသာက္ႏွွင့္ ေနထိုင္မႈပံုစံကိုေျပာင္းလဲရန္ အေရးႀကီးဆံုး ျဖစ္သည္။
- ေဆးတမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ဝမ္းခ်ဳပ္ပါက သင့္ဆရာဝန္အားေျပာျပၿပီး သင့္ေတာ္ေသာေဆးကိုေျပာင္းပါ။
- လိုအပ္ပါက ဝမ္းႏႈတ္ေဆးမ်ားေသာက္သံုးႏိုင္ပါသည္။ ဝမ္းႏႈတ္ေဆးအမ်ိဳးအစားမ်ား အေနျဖင့္
(၁) Bulk-forming laxatives ( eg.ispaghula husk, methylcellulose and sterculia) - ဤဝမ္းႏႈတ္ေဆးအမ်ိဳးအစားကို ဦးစြာသံုးသင့္သည္။ မစင္တံုးအတြင္း ေရဓါတ္ကို ေရာက္ေစ၍ ဝမ္းေပ်ာ့ေပ်ာ့သြားေစသည္။ ဤေဆးကိုသံုးပါက
ေရမ်ားမ်ားေသာက္သင့္သည္။ အိပ္ရာဝင္ခါနီး မေသာက္ရပါ။ တခါတရံတြင္ သံုးေလးရက္ၾကာမွ ေဆးစြမ္းျပတတ္ပါသည္။
(၂) Osmotic laxatives (eg;lactulose and macrogols)- bulk-forming laxatives သံုးၿပီးသည့္တိုင္ ဝမ္းမာေနလွ်င္ ဤဝမ္းႏႈတ္ေဆးကို သံုးႏိုင္သည္။ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ရန္ လိုအပ္သည္။ တခါတရံ သံုးေလးရက္ၾကာမွ ေဆးစြမ္းျပတတ္သည္။
(၃) Stimulant laxatives (eg; senna, bisacodyl, and sodium picosulphate) - ဝမ္းေပ်ာ့ေသာ္လည္း ဝမ္းက်န္သည္ဟု ခံစားရပါက ဤဝမ္းႏႈတ္ေဆးကို သံုးသင့္သည္။ အူလမ္းေၾကာင္းရွိ ႂကြက္သားမ်ားကုိ လႈပ္ရွားေစၿပီး ဝမ္းသြားမႈကိုလြယ္ကူေစသည္။
လူတစ္ဦးစီ၏ လိုအပ္ခ်က္အတိုင္း ေဆးတစ္မ်ိဳး သို႔မဟုတ္ တစ္မ်ိဳးထက္ပို၍သံုးႏိုင္ပါသည္။
ဝမ္းခ်ဳပ္ေဆးကုိ ေရတို အသံုးျပဳရပါက ဝမ္းပံုမွန္ျပန္သြားသည္ႏွင့္ ဝမ္းႏႈတ္ေဆးကို ရပ္သင့္သည္။ ဝမ္းႏႈတ္ေဆးကို ပံုမွန္အသံုးျပဳေနရပါက ေဆးအေရအတြက္ႏွင့္ အႀကိမ္ေရတို႔ကို တျဖည္းျဖည္းေလွ်ာ့ရမည္။
* စမ်ဥ္းတံုးခံျခင္းကိုကုသျခင္း
-----------------------------------
ဦးစြာ Osmotive laxative macrogol ကို ဦးစြာ ေသာက္ပါ။ ရက္အနည္းငယ္ၾကာလွ်င္ Stimulant laxatives ကို ေသာက္ရမည္။ ဤေဆးမ်ားေသာက္ၿပီးေသာ္လည္း ထူးျခားမႈမရွိပါက စအိုအတြင္းေဆးထည့္၍ ဝမ္းခ်ဴရန္လိုအပ္သည္။
- ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္ျဖစ္ပါက Osmotive laxatives- lactulose ႏွင့္ macrogols တို႔ကိုေသာက္ႏိုင္ပါသည္။ ဤေဆးမ်ားျဖင့္ အဆင္မေျပပါက bisacodyl သို႔မဟုတ္ senna ကုိ အနည္းငယ္ (low dose) ေသာက္သံုးႏိုင္ပါသည္။ ကိုယ္ဝန္ ေျခာက္လေက်ာ္လွ်င္ senna ကိုမေသာက္သင့္ပါ။
- အဖတ္ မစားေသးေသာကေလးမ်ား ဝမ္းခ်ဳပ္ပါက အစာစားၿပီးတိုင္း ေရမ်ားမ်ားတိုက္ပါ။
- ႏို႔ဘူးတိုက္သူျဖစ္ပါက ႏို႔ဘူးကို ေဖ်ာ္ရမည့္ အညႊန္းတိုင္းေဖ်ာ္ရမည္။
- အဖတ္စားေသာ အရြယ္ျဖစ္ပါက သစ္သီးမ်ားႏွင့္ သစ္သီးေဖ်ာ္ရည္မ်ားကို မ်ားမ်ားတိုက္ပါ။
- အစားအစာမ်ားေျပာင္းေကၽြးၿပီးသည့္တိုင္ ဝမ္းခ်ဳပ္ေနေသးပါက ကေလးဆရာဝန္ႏွင့္တိုင္ပင္ၿပီး Osmotive laxativesႏွင့္ Stimulant laxatives မ်ားကို
တိုက္ေကၽြးႏိုင္ပါသည္။
ကာကြယ္ျခင္း
------------------
- အမွ်င္ဓာတ္မ်ားမ်ားပါေသာ အသီးအရြက္၊ သစ္သီးဝလံမ်ားကိုမ်ားမ်ားစားပါ။
- ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ။
- ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။ လႈပ္လႈပ္ရွားရွားေနပါ။
- အေလးသြားရန္ ပံုမွန္အခ်ိန္တခု သတ္သတ္မွတ္မွတ္ထားပါ။ အေလးသြားခ်င္စိတ္ျဖစ္ေပၚလာလွ်င္ ခ်ဳပ္မထားဘဲ ခ်က္ခ်င္းသြားပါ။
- ဝမ္္းသြားလွ်င္ ဘိုထိုင္အိမ္သာသံုးပါက ဝမ္းသြားရလြယ္ကူေစရန္ ေျခေထာက္မ်ားကို ခံုပုေလးတစ္လံုးေပၚတြင္ တင္ထားေပးပါ။z
Lei
Healthcare.(ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္း)
=====================
ေန႔စဥ္ ဝမ္းမသြားျခင္းကို ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္းဟု မေခၚႏိုင္ပါ။ တခ်ိဳ႕လူမ်ားတြင္ ေန႔စဥ္ဝမ္းသြားေလ့ ရွိေသာ္လည္း တခ်ိဳ႕မွာသံုးေလးရက္မွ တခါသြားတတ္္ၾကသည္။ ပံုမွန္အႀကိမ္ေရထက္ ေလွ်ာ့၍ ဝမ္းသြားျခင္း၊ ဝမ္းကုန္စင္ေအာင္ မသြားျခင္းကို ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္းဟု ေခၚပါသည္။ ဝမ္းခ်ဳပ္လွ်င္ ဗိုက္ေအာင့္၊ ေနမထိ ထိုင္မသာျဖစ္ကာ ေန႔စဥ္ဘဝတြင္ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္
ျဖစ္ေစပါသည္။
လကၡဏာမ်ား
-----------------
ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္း၏ လကၡဏာမ်ားအေနျဖင့္ ဝမ္းသြားႏႈန္း ပံုမွန္အႀကိမ္ေရထက္ေလွ်ာ့နည္း ျခင္း၊ ဝမ္းမကုန္စင္ဟု ခံစားရျခင္း၊ ညႇစ္ရျခင္း၊ မစင္တံုးမ်ား မာက်စ္ခဲေနျခင္း၊ ဗိုက္ေအာင့္ျခင္း၊ ေလပြျခင္း၊ မအီမသာျဖစ္ျခင္းႏွင့္ အစာစားခ်င္စိတ္ေလွ်ာ့က်ျခင္း တို႔ျဖစ္တတ္သည္။
ကေလးငယ္မ်ားတြင္မူ အစားအေသာက္ပ်က္ျခင္း၊ အားအင္ကုန္ခမ္း ႏံုးေခြျခင္း၊ ဂ်ီက်ျခင္း (ငိုျခင္း)၊ ေလလည္လွ်င္ သို႔မဟုတ္ ဝမ္းသြားလွ်င္ အနံ႔ဆိုးျခင္း၊ ဗိုက္ေအာင့္ျခင္း ႏွင့္ မအီမသာျဖစ္ျခင္းတို႔ ၾကံဳေတြ႔ရတတ္ပါသည္။
ျဖစ္ပြားရေသာ အေၾကာင္းရင္းမ်ား
------------------------------------
အူမႀကီးထဲတြင္ မစင္အညစ္အေၾကးမ်ား ၾကာရွည္စြာရွိေနၿပီး ၎တို႔တြင္ပါလာေသာ ေရမ်ားကို အူမႀကီးက စုပ္ယူလိုက္ေသာေၾကာင့္ မစင္မ်ားေျခာက္၍ မာလာၿပီး ဝမ္းခ်ဳပ္ရျခင္း
ျဖစ္သည္။ ဝမ္းခ်ဳပ္ရေသာ အေၾကာင္းရင္းမ်ားစြာ ရွိသည္။
- အမွ်င္ဓာတ္မ်ားမ်ားပါေသာ ဟင္းသီးဟင္းရြက္၊ အသီးအႏွံမ်ား အစားနည္းျခင္း၊ အစာစားခ်ိန္ႏွင့္ စားေသာအစာမ်ား အေျပာင္းအလဲျဖစ္ျခင္း၊ အေလးသြားရာတြင္ စိတ္ေျဖာင့္လက္ေျဖာင့္မသြားႏုိင္ျခင္း၊ ဝမ္းသြားခ်င္ေသာအခ်ိန္တြင္ မသြားဘဲ ခ်ဳပ္ထားမိျခင္း၊
- လႈပ္ရွားမႈနည္းျခင္း (အထိုင္မ်ားျခင္း)၊ ေရေသာက္နည္းျခင္းႏွင့္ ဖ်ားနာျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ဝမ္းခ်ဳပ္တတ္သည္။
- ဝလြန္းသူ သို႔မဟုတ္ ပိန္လြန္းသူ၊ စိတ္ရွဳပ္ေထြး သို႔မဟုတ္ စိတ္ဓာတ္က်ေနသူႏွင့္ စိတ္ေဝဒနာခံစားေနရသူတို႔တြင္လည္း ဝမ္းခ်ဳပ္ေလ့ရွိပါသည္။
- အခ်ိဳ႕အစာေၾကေဆးမ်ား(aluminium antacid)၊ စိတ္က်ေရာဂါ ေပ်ာက္ေဆး၊ အတက္က်ေဆး၊ စိတ္ေရာဂါကုေဆးမ်ား၊ calcium ႏွင့္ ironပါေသာ ေဆးမ်ား၊ morphine ႏွင့္ codeine တို႔ကဲ့သို႔ေသာ မူးယစ္ေဆးမ်ားႏွင့္ ဆီးေဆးမ်ားေၾကာင့္လည္း ဝမ္းခ်ဳပ္တတ္သည္။
- ကုိယ္ဝန္ေဆာင္မ်ားတြင္မူ ကိုယ္ဝန္လႏုစဥ္တြင္ ဝမ္းခ်ဳပ္ေလ့ရွိၾကသည္။
- တခါတရံတြင္ ပံုမွန္အေၾကာင္းေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ အူလမ္းေၾကာင္းႏွင့္ဆိုင္ေသာေရာဂါမ်ား၊ ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳ၊ ေသြးထဲတြင္ ကယ္လ္ဆီယမ္ဓာတ္မ်ားျခင္း၊ ႂကြက္သားမ်ားအားနည္းျခင္း၊ ပါကစ္ဆန္ေရာဂါႏွင့္ စအိုကြဲျခင္း စေသာ ေရာဂါမ်ားေၾကာင့္လည္း ဝမ္းခ်ဳပ္ႏုိင္သျဖင့္ အထူးဂရုျပဳသင့္ပါသည္။
- ကေလးမ်ားတြင္ ဝမ္းခ်ဳပ္ရျခင္းမွာ ႏို႔အလြန္အကၽြံစို႔ျခင္း၊ အမွ်င္ဓာတ္ပါေသာ အစားအစာကိုမေကၽြးျခင္း၊ အိမ္သာတက္ရမွာေၾကာက္ျခင္း၊ cerebral palsy ကေလးမ်ား ႏွင့္ စအိုေပါက္မပါရွိျခင္းတို႔ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာမ်ား
------------------------------------
ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္းမွာ ပံုမွန္အားျဖင့္ က်န္းမာေရးကို သိသိသာသာ မထိခိုက္ေစႏိုင္ေသာ္
လည္း အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ သို႔မဟုတ္ မၾကာခဏဝမ္းခ်ဳပ္ေနပါက
- အူမႀကီးထဲတြင္ အညစ္အေၾကးမ်ားစုေနျခင္း၊
- ဝမ္းမထိန္းႏုိင္ျခင္း၊
- လိပ္ေခါင္းျဖစ္ျခင္းႏွင့္
- စအိုကြဲကာ ေသြးယိုျခင္းတို႔ ျဖစ္တတ္ပါသည္။
ေရာဂါရွာေဖြျခင္း
---------------------
ဝမ္းမၾကာခဏခ်ဳပ္တတ္သူမ်ားအေနျဖင့္ အူလမ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာေရာဂါမ်ားႏွင့္
ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးမ်ားကို ေစာစီးစြာသိရွိႏုိင္ရန္ ဆရာဝန္ႏွင့္ျပသၿပီး
- စအိုမွတဆင့္ အူလမ္းေၾကာင္းကို စမ္းသပ္ျခင္း၊
- ေသြးစစ္ျခင္း၊
- ဝမ္းဗိုက္ကုိ ဓာတ္မွန္ရိုက္ျခင္း၊
- ကြန္ျပဴတာဓာတ္မွန္ရိုက္ျခင္း တို႔ကဲ့သို႔ေသာ လိုအပ္ေသာ စစ္ေဆးမႈမ်ား ခံယူသင့္ပါသည္။
ကုသျခင္း
-------------
- ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္းကို ကုသရာတြင္ အစားအေသာက္ႏွွင့္ ေနထိုင္မႈပံုစံကိုေျပာင္းလဲရန္ အေရးႀကီးဆံုး ျဖစ္သည္။
- ေဆးတမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ဝမ္းခ်ဳပ္ပါက သင့္ဆရာဝန္အားေျပာျပၿပီး သင့္ေတာ္ေသာေဆးကိုေျပာင္းပါ။
- လိုအပ္ပါက ဝမ္းႏႈတ္ေဆးမ်ားေသာက္သံုးႏိုင္ပါသည္။ ဝမ္းႏႈတ္ေဆးအမ်ိဳးအစားမ်ား အေနျဖင့္
(၁) Bulk-forming laxatives ( eg.ispaghula husk, methylcellulose and sterculia) - ဤဝမ္းႏႈတ္ေဆးအမ်ိဳးအစားကို ဦးစြာသံုးသင့္သည္။ မစင္တံုးအတြင္း ေရဓါတ္ကို ေရာက္ေစ၍ ဝမ္းေပ်ာ့ေပ်ာ့သြားေစသည္။ ဤေဆးကိုသံုးပါက
ေရမ်ားမ်ားေသာက္သင့္သည္။ အိပ္ရာဝင္ခါနီး မေသာက္ရပါ။ တခါတရံတြင္ သံုးေလးရက္ၾကာမွ ေဆးစြမ္းျပတတ္ပါသည္။
(၂) Osmotic laxatives (eg;lactulose and macrogols)- bulk-forming laxatives သံုးၿပီးသည့္တိုင္ ဝမ္းမာေနလွ်င္ ဤဝမ္းႏႈတ္ေဆးကို သံုးႏိုင္သည္။ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ရန္ လိုအပ္သည္။ တခါတရံ သံုးေလးရက္ၾကာမွ ေဆးစြမ္းျပတတ္သည္။
(၃) Stimulant laxatives (eg; senna, bisacodyl, and sodium picosulphate) - ဝမ္းေပ်ာ့ေသာ္လည္း ဝမ္းက်န္သည္ဟု ခံစားရပါက ဤဝမ္းႏႈတ္ေဆးကို သံုးသင့္သည္။ အူလမ္းေၾကာင္းရွိ ႂကြက္သားမ်ားကုိ လႈပ္ရွားေစၿပီး ဝမ္းသြားမႈကိုလြယ္ကူေစသည္။
လူတစ္ဦးစီ၏ လိုအပ္ခ်က္အတိုင္း ေဆးတစ္မ်ိဳး သို႔မဟုတ္ တစ္မ်ိဳးထက္ပို၍သံုးႏိုင္ပါသည္။
ဝမ္းခ်ဳပ္ေဆးကုိ ေရတို အသံုးျပဳရပါက ဝမ္းပံုမွန္ျပန္သြားသည္ႏွင့္ ဝမ္းႏႈတ္ေဆးကို ရပ္သင့္သည္။ ဝမ္းႏႈတ္ေဆးကို ပံုမွန္အသံုးျပဳေနရပါက ေဆးအေရအတြက္ႏွင့္ အႀကိမ္ေရတို႔ကို တျဖည္းျဖည္းေလွ်ာ့ရမည္။
* စမ်ဥ္းတံုးခံျခင္းကိုကုသျခင္း
-----------------------------------
ဦးစြာ Osmotive laxative macrogol ကို ဦးစြာ ေသာက္ပါ။ ရက္အနည္းငယ္ၾကာလွ်င္ Stimulant laxatives ကို ေသာက္ရမည္။ ဤေဆးမ်ားေသာက္ၿပီးေသာ္လည္း ထူးျခားမႈမရွိပါက စအိုအတြင္းေဆးထည့္၍ ဝမ္းခ်ဴရန္လိုအပ္သည္။
- ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္ျဖစ္ပါက Osmotive laxatives- lactulose ႏွင့္ macrogols တို႔ကိုေသာက္ႏိုင္ပါသည္။ ဤေဆးမ်ားျဖင့္ အဆင္မေျပပါက bisacodyl သို႔မဟုတ္ senna ကုိ အနည္းငယ္ (low dose) ေသာက္သံုးႏိုင္ပါသည္။ ကိုယ္ဝန္ ေျခာက္လေက်ာ္လွ်င္ senna ကိုမေသာက္သင့္ပါ။
- အဖတ္ မစားေသးေသာကေလးမ်ား ဝမ္းခ်ဳပ္ပါက အစာစားၿပီးတိုင္း ေရမ်ားမ်ားတိုက္ပါ။
- ႏို႔ဘူးတိုက္သူျဖစ္ပါက ႏို႔ဘူးကို ေဖ်ာ္ရမည့္ အညႊန္းတိုင္းေဖ်ာ္ရမည္။
- အဖတ္စားေသာ အရြယ္ျဖစ္ပါက သစ္သီးမ်ားႏွင့္ သစ္သီးေဖ်ာ္ရည္မ်ားကို မ်ားမ်ားတိုက္ပါ။
- အစားအစာမ်ားေျပာင္းေကၽြးၿပီးသည့္တိုင္ ဝမ္းခ်ဳပ္ေနေသးပါက ကေလးဆရာဝန္ႏွင့္တိုင္ပင္ၿပီး Osmotive laxativesႏွင့္ Stimulant laxatives မ်ားကို
တိုက္ေကၽြးႏိုင္ပါသည္။
ကာကြယ္ျခင္း
------------------
- အမွ်င္ဓာတ္မ်ားမ်ားပါေသာ အသီးအရြက္၊ သစ္သီးဝလံမ်ားကိုမ်ားမ်ားစားပါ။
- ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ။
- ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။ လႈပ္လႈပ္ရွားရွားေနပါ။
- အေလးသြားရန္ ပံုမွန္အခ်ိန္တခု သတ္သတ္မွတ္မွတ္ထားပါ။ အေလးသြားခ်င္စိတ္ျဖစ္ေပၚလာလွ်င္ ခ်ဳပ္မထားဘဲ ခ်က္ခ်င္းသြားပါ။
- ဝမ္္းသြားလွ်င္ ဘိုထိုင္အိမ္သာသံုးပါက ဝမ္းသြားရလြယ္ကူေစရန္ ေျခေထာက္မ်ားကို ခံုပုေလးတစ္လံုးေပၚတြင္ တင္ထားေပးပါ။

Healthcare.