ေဆးလိပ္ စနစ္တက်ျဖတ္ျခင္း
===============
ေဆးလိပ္ျဖတ္ျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာလို ေဆာင္းပါးေတြ အေတာ္နည္းပါသည္။ ျဖတ္လုိသူ၊ သင့္ခ်စ္သူ မိတ္ေဆြမ်ားအား ျဖတ္ေစလိုသူမ်ား အက်ိဳးအတြက္ ေရးလိုက္ရပါေၾကာင္း။
(ေဆးလိပ္ႏြံမွ ဘယ္သို႔႐ုန္းရမည္)
"ေမ့ကုိ ခ်စ္ရင္ ေဆးလိပ္ျဖတ္ပါေမာင္"
အဲလိုေျပာလိုက္တိုင္း ျပတ္သြားတဲ့ အမ်ိဳးမဟုတ္ဘူးဆိုတာ ေသာက္ေနၾကလူတိုင္းသိသလို၊ ေနာက္ကတြန္းေနၾက ပ်ိဳေမတိုင္းလဲ ကုိကုိေတြ ခိုးေသာက္တာမိလို႔ အသိ။
အိပ္ကပ္ထဲ ထမင္းစားစရာ ပိုက္ဆံပဲ ႐ွိရင္ေတာင္ ထမင္းမစားပဲ ေဆးလိပ္ပဲ ၀ယ္ကစ္တတ္တာလဲ ေသာက္ဖူးသူတိုင္းလိုလို။ အခ်ိန္မေတာ္ ေသာက္စရာကုန္သြားရင္ ျပာခြက္ထဲက ဖင္တိုေလး ျပန္ျပန္ေသာက္တတ္တာလဲ ေဆးလိပ္သမားေတြအတြက္မထူးဆန္
ဒီလိုျဖစ္ၾကတဲ့ လူေတြၾကားထဲကပဲ ေသာက္ေနရင္း တ၀က္မွာတင္ ငါသာ မေသာက္ေတာ့ရင္ ေကာင္းမွာပဲ လို႔ ေတြးေနၾကသူေတြက ဒုနဲ႔ေဒးပါပဲ။ ဒီလိုႀကိဳက္ရဲ႕နဲ႔ ဒီလိုဘာလို႔မုန္းျပန္တာလဲဆိ
ဘာေရာဂါမွ မျဖစ္ေသးဘူး ဆိုေပမယ့္ သိသိသာသာ ရင္ဆို႔လာတာ၊ သြားေတြ သြားဖံုးေတြ၊ လည္ေခ်ာင္းေတြ ပူတာ နာတာ၊ ေမာလြယ္ၿပီး မလုပ္ခ်င္မကုိင္ခ်င္ျဖစ္လာတ
ဒါဆိုလဲ ျဖတ္ေပါ့ဗ်ာ လို႔ မေသာက္တတ္တဲ့လူက ဆိုခ်င္ဆိုပါမယ္။ အဲေလာက္ မလြယ္လို႔ အဲလိုျဖစ္ေနတာေပါ့ လို႔ေျဖရမွာပါ။ ေဆးလိပ္ျဖတ္တာ မလြယ္ဘူးဆိုတာေတာ့ လူေတြသိၾကၿပီး ဘာလို႔ မလြယ္တာလဲဆိုတာေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား မသိၾကပါဘူး။
(ေဆးလိပ္ထဲက Nicotine)
Nicotine က ဦးေႏွာက္ထဲက ဓာတုဓာတ္ျပဳတာေတြကုိ ေျပာင္းလဲေစပါတယ္။ ေဆးလိပ္စဖြာလိုက္တာနဲ႔ပဲ Nicotine ေၾကာင့္ dopamine နဲ႔ noradrenaline ဆိုတဲ့ ဓာတ္ေတြကုိ ေျပာင္းလဲေစပါတယ္။
လြယ္လြယ္နဲ႔ ႐ွင္း႐ွင္းေျပာရရင္ ေဆးလိပ္ေသာက္တဲ့လူေတြ အရသာေတြ႔တာ ဒီလိုဦးေနွာက္ထဲက ေျပာင္းလဲမႈပါ။ သင္တစ္ခ်က္စဖြာလိုက္တာနဲ႔ ဒီခံစားမႈက အလ်င္အျမန္ျဖစ္ပြားၿပီး စိတ္ညိမ္သြားသလို၊ စိတ္ဖိစီးမႈေလ်ာ့သြားသလို ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ေဆးလိပ္သမားေတြ သိပ္ႀကိဳက္ၾကတာမဟုတ္လား။
ဒါေပမယ့္ ျပသနာက သင္ေဆးလိပ္ေသာက္တာမ်ားေလ သင့္ဦးေႏွာက္က Nicotine မတိုးေတာ့ေလ ျဖစ္တာပါပဲ။ တစ္လိပ္နဲ႔ ၿပီးတဲ့လူက ၾကာလာရင္ ၃လိပ္၊ ဒီလိုနဲ႔ တစ္ေန႔ ၂ဘူး ထိေသာက္ရတာေတြ ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။
ေဆးလိပ္မေသာက္ရတာ ၂နာရီ ေလာက္ၾကာသြားရင္ ခုနက ေျပာတဲ့ dopamine နဲ႔ noradrenaline ဆိုတဲ့ ဓာတ္ေတြ က်ဆင္းသြားပါတယ္။ အဲလိုက်ဆင္းျခင္းေၾကာင့္ ဦးေနာက္က စိတ္မညိမ္ျခင္း၊ အလိုမက်ျခင္း၊ စိတ္မ႐ွည္ျခင္း စတာေတြ ခံစားလာရပါတယ္။ အဲလို အခ်ိန္မွာ လုိအပ္တဲ့ Nicotine ကုိ ေဆးလိပ္ေသာက္ၿပီး ျပန္ျဖည့္မွ ေနသာထိုင္သာ႐ွိတာမလား။
(ဘယ္လိုေဆးလိပ္ဖ်က္ရမယ္)
တကယ္ေတာ့ Nicotine ေၾကာ့င္ပါ။ အခုေျပာမယ့္ အဆိုကို သင္ဖတ္ၿပီး ေသခ်ာစဥ္းစားပါ။
"သင္က ေဆးလိပ္ေသာက္တာကုိ ႀကိဳက္တာမဟုတ္ဘူး။ ေဆးလိပ္မေသာက္ရတာကုိ မႀကိဳက္တာ"
ဒီအဓိပၸါယ္ကုိ နားလည္ရင္ သင္ဘာလို႔ေဆးလိပ္စြဲေနရလဲ ဆိုတာကုိ ရိပ္မိပါၿပီ။ ေဆးလိပ္ေသာက္ခ်င္စိတ္ ေပၚလာတာဟာ Nicotine ကုန္သြားတဲ့ Feeling ကုိ မႀကိဳက္လို႔ပါ။ ေဆးလိပ္ကုိ ႀကိဳက္လို႔မဟုတ္ပါဘူး။ အဲလို သိမ္ေမြ႔တဲ့ ကြာျခားခ်က္ကုိ နားလည္သြားရင္ သင္ခရီးဆက္ႏိုင္ပါၿပီ။
(ဘယ္လိုျဖတ္ရမလဲ)
၁။ ပထမတစ္ရက္မွာ Nicotine ခ်ိဳ႕တဲ့မႈဟာ ခံရခက္ပါတယ္။ အခ်ိန္ခိုးတဲ့ အေနႏွင့္ မအိပ္ခင္ ေဆးလိပ္မေသာက္ပဲ အိပ္ရာ၀င္အိပ္စက္ပါ။ သင္ႏိုးလာတဲ့အခ်ိန္မွာ သင္ေဆးလိပ္ျပတ္သြားတာ အနဲဆံုး ဆယ္နာရီေက်ာ္ၾကာသြားပါၿပီ။
၂။ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ။
၃။ ေဆးလိပ္ေသာက္ခ်င္စိတ္ေပၚလာရ
၄။ ဘာလို႔ျဖတ္ခ်င္တာလဲကုိ သတိရပါ။ အသက္႐ွဴလိုက္တိုင္း တျဖည္းျဖည္းပုိေပါ့ပါးလာၿပီ
၅။ သင့္အတြက္ အရမ္းခံရခက္လွ်င္ ဆရာ၀န္ႏွင့္ျပပါ။ သူတို႔ေတြဆီမွ Nicotine patch ကုိသံုး၍ လက္မွာကပ္ထားႏိုင္ပါသည္။
ေဆးလိပ္ျဖတ္စဥ္ ကတုန္ကယင္ ခႏၶာကုိယ္က ျဖစ္တာ မၾကာပါဘူး။ ၇၂ နာရီ (၃ ရက္) အၾကာမွာ သင့္ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ Nicotine လက္က်န္လံုး၀မ႐ွိေတာ့ပါဘူး။
Nicotine ပ်က္ၿပီဆိုေတာ့ ၿပီးၿပီေပါ့ဗ်ာ လို႔ သင္ေတြးခ်င္ေတြးပါမယ္။ အဲေလာက္မလြယ္ပါဘူး။
ေဆးလိပ္စြဲတယ္ဆိုတာ Nicotine တစ္ခုထဲ စြဲတာမဟုတ္ပဲ၊ လုပ္ေနက် အမူအက်င့္ကုိလဲ စြဲပါတယ္။ ေဆးလိပ္ဖ်က္တာၾကာၿပီဆိုရင္ေ
ကဲဗ်ာ.. ဒါဆိုဒီတစ္ခါေတာ့ တစ္ကယ္ၿပီးၿပီေပါ့။ စိတ္မေလာပါနဲ႔ဦး မိတ္ေဆြ။ အဲေလာက္လြယ္႐င္ ဒီစာကုိေတာင္ မေရးေတာ့ပါဘူး။ ေဆးလိပ္ျဖတ္ၿပီးတဲ့ လူဆယ္ေယာက္မွာ ခုႏွစ္ေယာက္က ျပန္လည္ ေသာက္ျဖစ္ပါတယ္တဲ့။ ေဆးလိပ္ဖ်က္ၿပီး တစ္ပတ္ ႏွစ္ပတ္အၾကာမွာ သင့္ကုိသင္ ယံုၾကည္မႈတက္လာပါလိမ့္မယ္။ အဲဒါကပဲ
ငါထိန္းႏိုင္ပါတယ္၊ တစ္လိပ္က ျပသနာမ႐ွိပါဘူး ဆိုၿပီး သင္ေတြးၿပီး ေသာက္မိတတ္ပါတယ္။ တစ္လိပ္ကုန္သြားၿပီဆိုတာနဲ႔
တစ္လိပ္ေလာက္ မထိန္းႏိုင္ပဲ ျပန္ေသာက္မိတဲ့အခါ တစ္လိပ္မွာရပ္ပါ။ အျပစ္႐ွိတယ္လို႔ မခံစားပဲ ဒါေလးရပ္လိုက္ၿပီး မေႏွာင္းခင္ ျပန္စပါ။ သုေတသန အဆိုအရ ေဆးလိပ္ျပတ္သြားသူအမ်ားစုဟာ
အကယ္၍ မ႐ွင္းလင္းေသးပဲ သိလိုသည္မ်ားကုိ ေမးလိုပါက Comment တြင္ေမးႏိုင္ပါသည္။ ဤေဆာင္းပါးကုိ ေ၀မွ်ျခင္းအားျဖင့္ မသိသူမ်ား၊ ေဆးလိပ္ျပတ္ေအာင္ ႀကိဳးစားခ်င္သူမ်ား အနာဂါတ္ကုိ အက်ိဳး႐ွိေစႏိုင္ေသာေၾကာင့္
ျပတ္ၿပီးသားသူမ်ားကလဲ Comment တြင္ ဘယ္သို႔ဘယ္ပံု ျဖတ္ခဲ့လဲ ဆိုတဲ့ အေတြ႔အၾကံဳေလးေတြ ေ၀မ်ွရင္း ကူညီလိုက္ၾကရေအာင္။
===============
ေဆးလိပ္ျဖတ္ျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာလို ေဆာင္းပါးေတြ အေတာ္နည္းပါသည္။ ျဖတ္လုိသူ၊ သင့္ခ်စ္သူ မိတ္ေဆြမ်ားအား ျဖတ္ေစလိုသူမ်ား အက်ိဳးအတြက္ ေရးလိုက္ရပါေၾကာင္း။
(ေဆးလိပ္ႏြံမွ ဘယ္သို႔႐ုန္းရမည္)
"ေမ့ကုိ ခ်စ္ရင္ ေဆးလိပ္ျဖတ္ပါေမာင္"
အဲလိုေျပာလိုက္တိုင္း ျပတ္သြားတဲ့ အမ်ိဳးမဟုတ္ဘူးဆိုတာ ေသာက္ေနၾကလူတိုင္းသိသလို၊ ေနာက္ကတြန္းေနၾက ပ်ိဳေမတိုင္းလဲ ကုိကုိေတြ ခိုးေသာက္တာမိလို႔ အသိ။
အိပ္ကပ္ထဲ ထမင္းစားစရာ ပိုက္ဆံပဲ ႐ွိရင္ေတာင္ ထမင္းမစားပဲ ေဆးလိပ္ပဲ ၀ယ္ကစ္တတ္တာလဲ ေသာက္ဖူးသူတိုင္းလိုလို။ အခ်ိန္မေတာ္ ေသာက္စရာကုန္သြားရင္ ျပာခြက္ထဲက ဖင္တိုေလး ျပန္ျပန္ေသာက္တတ္တာလဲ ေဆးလိပ္သမားေတြအတြက္မထူးဆန္
ဒီလိုျဖစ္ၾကတဲ့ လူေတြၾကားထဲကပဲ ေသာက္ေနရင္း တ၀က္မွာတင္ ငါသာ မေသာက္ေတာ့ရင္ ေကာင္းမွာပဲ လို႔ ေတြးေနၾကသူေတြက ဒုနဲ႔ေဒးပါပဲ။ ဒီလိုႀကိဳက္ရဲ႕နဲ႔ ဒီလိုဘာလို႔မုန္းျပန္တာလဲဆိ
ဘာေရာဂါမွ မျဖစ္ေသးဘူး ဆိုေပမယ့္ သိသိသာသာ ရင္ဆို႔လာတာ၊ သြားေတြ သြားဖံုးေတြ၊ လည္ေခ်ာင္းေတြ ပူတာ နာတာ၊ ေမာလြယ္ၿပီး မလုပ္ခ်င္မကုိင္ခ်င္ျဖစ္လာတ
ဒါဆိုလဲ ျဖတ္ေပါ့ဗ်ာ လို႔ မေသာက္တတ္တဲ့လူက ဆိုခ်င္ဆိုပါမယ္။ အဲေလာက္ မလြယ္လို႔ အဲလိုျဖစ္ေနတာေပါ့ လို႔ေျဖရမွာပါ။ ေဆးလိပ္ျဖတ္တာ မလြယ္ဘူးဆိုတာေတာ့ လူေတြသိၾကၿပီး ဘာလို႔ မလြယ္တာလဲဆိုတာေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား မသိၾကပါဘူး။
(ေဆးလိပ္ထဲက Nicotine)
Nicotine က ဦးေႏွာက္ထဲက ဓာတုဓာတ္ျပဳတာေတြကုိ ေျပာင္းလဲေစပါတယ္။ ေဆးလိပ္စဖြာလိုက္တာနဲ႔ပဲ Nicotine ေၾကာင့္ dopamine နဲ႔ noradrenaline ဆိုတဲ့ ဓာတ္ေတြကုိ ေျပာင္းလဲေစပါတယ္။
လြယ္လြယ္နဲ႔ ႐ွင္း႐ွင္းေျပာရရင္ ေဆးလိပ္ေသာက္တဲ့လူေတြ အရသာေတြ႔တာ ဒီလိုဦးေနွာက္ထဲက ေျပာင္းလဲမႈပါ။ သင္တစ္ခ်က္စဖြာလိုက္တာနဲ႔ ဒီခံစားမႈက အလ်င္အျမန္ျဖစ္ပြားၿပီး စိတ္ညိမ္သြားသလို၊ စိတ္ဖိစီးမႈေလ်ာ့သြားသလို ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ေဆးလိပ္သမားေတြ သိပ္ႀကိဳက္ၾကတာမဟုတ္လား။
ဒါေပမယ့္ ျပသနာက သင္ေဆးလိပ္ေသာက္တာမ်ားေလ သင့္ဦးေႏွာက္က Nicotine မတိုးေတာ့ေလ ျဖစ္တာပါပဲ။ တစ္လိပ္နဲ႔ ၿပီးတဲ့လူက ၾကာလာရင္ ၃လိပ္၊ ဒီလိုနဲ႔ တစ္ေန႔ ၂ဘူး ထိေသာက္ရတာေတြ ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။
ေဆးလိပ္မေသာက္ရတာ ၂နာရီ ေလာက္ၾကာသြားရင္ ခုနက ေျပာတဲ့ dopamine နဲ႔ noradrenaline ဆိုတဲ့ ဓာတ္ေတြ က်ဆင္းသြားပါတယ္။ အဲလိုက်ဆင္းျခင္းေၾကာင့္ ဦးေနာက္က စိတ္မညိမ္ျခင္း၊ အလိုမက်ျခင္း၊ စိတ္မ႐ွည္ျခင္း စတာေတြ ခံစားလာရပါတယ္။ အဲလို အခ်ိန္မွာ လုိအပ္တဲ့ Nicotine ကုိ ေဆးလိပ္ေသာက္ၿပီး ျပန္ျဖည့္မွ ေနသာထိုင္သာ႐ွိတာမလား။
(ဘယ္လိုေဆးလိပ္ဖ်က္ရမယ္)
တကယ္ေတာ့ Nicotine ေၾကာ့င္ပါ။ အခုေျပာမယ့္ အဆိုကို သင္ဖတ္ၿပီး ေသခ်ာစဥ္းစားပါ။
"သင္က ေဆးလိပ္ေသာက္တာကုိ ႀကိဳက္တာမဟုတ္ဘူး။ ေဆးလိပ္မေသာက္ရတာကုိ မႀကိဳက္တာ"
ဒီအဓိပၸါယ္ကုိ နားလည္ရင္ သင္ဘာလို႔ေဆးလိပ္စြဲေနရလဲ ဆိုတာကုိ ရိပ္မိပါၿပီ။ ေဆးလိပ္ေသာက္ခ်င္စိတ္ ေပၚလာတာဟာ Nicotine ကုန္သြားတဲ့ Feeling ကုိ မႀကိဳက္လို႔ပါ။ ေဆးလိပ္ကုိ ႀကိဳက္လို႔မဟုတ္ပါဘူး။ အဲလို သိမ္ေမြ႔တဲ့ ကြာျခားခ်က္ကုိ နားလည္သြားရင္ သင္ခရီးဆက္ႏိုင္ပါၿပီ။
(ဘယ္လိုျဖတ္ရမလဲ)
၁။ ပထမတစ္ရက္မွာ Nicotine ခ်ိဳ႕တဲ့မႈဟာ ခံရခက္ပါတယ္။ အခ်ိန္ခိုးတဲ့ အေနႏွင့္ မအိပ္ခင္ ေဆးလိပ္မေသာက္ပဲ အိပ္ရာ၀င္အိပ္စက္ပါ။ သင္ႏိုးလာတဲ့အခ်ိန္မွာ သင္ေဆးလိပ္ျပတ္သြားတာ အနဲဆံုး ဆယ္နာရီေက်ာ္ၾကာသြားပါၿပီ။
၂။ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ။
၃။ ေဆးလိပ္ေသာက္ခ်င္စိတ္ေပၚလာရ
၄။ ဘာလို႔ျဖတ္ခ်င္တာလဲကုိ သတိရပါ။ အသက္႐ွဴလိုက္တိုင္း တျဖည္းျဖည္းပုိေပါ့ပါးလာၿပီ
၅။ သင့္အတြက္ အရမ္းခံရခက္လွ်င္ ဆရာ၀န္ႏွင့္ျပပါ။ သူတို႔ေတြဆီမွ Nicotine patch ကုိသံုး၍ လက္မွာကပ္ထားႏိုင္ပါသည္။
ေဆးလိပ္ျဖတ္စဥ္ ကတုန္ကယင္ ခႏၶာကုိယ္က ျဖစ္တာ မၾကာပါဘူး။ ၇၂ နာရီ (၃ ရက္) အၾကာမွာ သင့္ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ Nicotine လက္က်န္လံုး၀မ႐ွိေတာ့ပါဘူး။
Nicotine ပ်က္ၿပီဆိုေတာ့ ၿပီးၿပီေပါ့ဗ်ာ လို႔ သင္ေတြးခ်င္ေတြးပါမယ္။ အဲေလာက္မလြယ္ပါဘူး။
ေဆးလိပ္စြဲတယ္ဆိုတာ Nicotine တစ္ခုထဲ စြဲတာမဟုတ္ပဲ၊ လုပ္ေနက် အမူအက်င့္ကုိလဲ စြဲပါတယ္။ ေဆးလိပ္ဖ်က္တာၾကာၿပီဆိုရင္ေ
ကဲဗ်ာ.. ဒါဆိုဒီတစ္ခါေတာ့ တစ္ကယ္ၿပီးၿပီေပါ့။ စိတ္မေလာပါနဲ႔ဦး မိတ္ေဆြ။ အဲေလာက္လြယ္႐င္ ဒီစာကုိေတာင္ မေရးေတာ့ပါဘူး။ ေဆးလိပ္ျဖတ္ၿပီးတဲ့ လူဆယ္ေယာက္မွာ ခုႏွစ္ေယာက္က ျပန္လည္ ေသာက္ျဖစ္ပါတယ္တဲ့။ ေဆးလိပ္ဖ်က္ၿပီး တစ္ပတ္ ႏွစ္ပတ္အၾကာမွာ သင့္ကုိသင္ ယံုၾကည္မႈတက္လာပါလိမ့္မယ္။ အဲဒါကပဲ
ငါထိန္းႏိုင္ပါတယ္၊ တစ္လိပ္က ျပသနာမ႐ွိပါဘူး ဆိုၿပီး သင္ေတြးၿပီး ေသာက္မိတတ္ပါတယ္။ တစ္လိပ္ကုန္သြားၿပီဆိုတာနဲ႔
တစ္လိပ္ေလာက္ မထိန္းႏိုင္ပဲ ျပန္ေသာက္မိတဲ့အခါ တစ္လိပ္မွာရပ္ပါ။ အျပစ္႐ွိတယ္လို႔ မခံစားပဲ ဒါေလးရပ္လိုက္ၿပီး မေႏွာင္းခင္ ျပန္စပါ။ သုေတသန အဆိုအရ ေဆးလိပ္ျပတ္သြားသူအမ်ားစုဟာ
အကယ္၍ မ႐ွင္းလင္းေသးပဲ သိလိုသည္မ်ားကုိ ေမးလိုပါက Comment တြင္ေမးႏိုင္ပါသည္။ ဤေဆာင္းပါးကုိ ေ၀မွ်ျခင္းအားျဖင့္ မသိသူမ်ား၊ ေဆးလိပ္ျပတ္ေအာင္ ႀကိဳးစားခ်င္သူမ်ား အနာဂါတ္ကုိ အက်ိဳး႐ွိေစႏိုင္ေသာေၾကာင့္
ျပတ္ၿပီးသားသူမ်ားကလဲ Comment တြင္ ဘယ္သို႔ဘယ္ပံု ျဖတ္ခဲ့လဲ ဆိုတဲ့ အေတြ႔အၾကံဳေလးေတြ ေ၀မ်ွရင္း ကူညီလိုက္ၾကရေအာင္။
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။