ေရခဲေခတ္

သုတဇုန္

ေရခဲေခတ္

=======

ေရခဲေခတ္ သည္ ကမၻာ့ေျမမ်က္နွာ၏ အပူခ်ိန္ ျကာျမင့္စြာ မရနိုင္
ႀကစဥ္ ကာလ ျဖစ္သည္။ ၄င္းကာလတြင္ ကမၻာ့တိုက္ျကီး မ်ား သည္ ေရခဲျပင္မ်ားအျဖစ္၊ ဝင္ရိုးစြန္း ေရခဲျပင္ နွင့္ အပလင္ (apline) မဟာေရခဲတံုးမ်ား (galciers) ႀကီးထြားခဲ့သည္။ ပထဝီ ကာလ အတိုင္း
အတာ အရ ေတာင္ဝင္ရိုးစြန္း နွင့္ ေျမာက္ဝင္ရိုးစြန္း တို့တြင္ ေရခဲျပင္
မ်ားရွိလွ်င္ ေရခဲေခတ္ဟုေခၚသည္။ ထို့ေျကာင့္ ယခုေခတ္သည္ ပထဝီ ကာလ အရ ေရခဲေခတ္ ပင္ ျဖစ္သည္ (ဂရင္းလန္းနွင့္ အနၱာတိက တို့တြင္ ေရခဲခ်ပ္ႀကီးမ်ား ဖံုးလႊမ္းလ်က္ပင္ ရွိေသးေသာေျကာင့္ ျဖစ္သည္။)

အျခားအဆိုတစ္ခုကမူ “ေရခဲေခတ္” သည္ ေျမာက္အေမရိကနွင့္ ဥေရာပတို့တြင္ ေရခဲမ်ား ဖံုးလွြမ္းခဲ့ေသာ အခ်ိန္ကာလကို ရည္ညႊန္း
ႀကသည္။ ၄င္းအဆိုအရ “ေရခဲေခတ္”သည္ လြန္ခဲ့ေသာ နွစ္ေပါင္း
(၂၀ဝဝဝ) ခန္႔က ျဖစ္သည္ဟု ယူဆႀကသည္။ လြန္ခဲ့သည့္နွစ္ေပါင္း တစ္သန္းခန္႔က ကမၻာ၏ ေျမာက္ ပိုင္းတစ္ပိုင္းလံုးသည္ ေရခဲျပင္အတိ ဖံုးလႊမ္းလ်က္ ရွိေလ သည္။ ကမၻာႀကီးသည္ အဘယ္ေျကာင့္ ထိုမွ်
ေလာက္ ေအးခဲ့ သည္ကိုမူ မည္သူမွ် တပ္အပ္ေသခ်ာ မေျပာနိုင္ေခ်။

မိုင္ေပါင္း မ်ားစြာ က်ယ္ျပန့္ေသာ ေရခဲျပင္ျကီးသည္ ဥေရာပတိုက္နွင့္
ေျမာက္အေမရိကတိုက္ ေျမာက္ပိုင္းတို့ကို ဖံုးလွြမ္းခဲ့ေလသည္။ ထိုေရခဲျပင္ျကီးသည္ တျဖည္းျဖည္း ေတာင္ဘက္သို့ ေလွ်ာဆင္း
လာခဲ့ရာ တစ္ခ်ိန္ကမူ ေရခဲဖံုးလွြမ္းေသာ ေျမအက်ယ္အဝန္းမွာ
စတုရန္းမိုင္ ရွစ္သန္းခန့္ပင္ ရွိခဲ့ေလသည္။ ထိုသို့ ေရခဲျပင္ျကီး ဖံုးလႊမ္းလ်က္ေနခဲ့သည့္ေခတ္ကို ေရခဲေခတ္ဟူ၍ ေခၚႀကသည္။
ေရခဲေခတ္တြင္ ေနြရာသီမွာ တိုေတာင္း၍ ေအး၏။ ေရခဲ ျပင္ႀကီး
လည္း ေတာင္ဘက္သို့ တျဖည္းျဖည္း ေရြ့ဆင္း က်ယ္ ျပန့္လာသည္။

ေျမာက္အေမရိကတိုက္တြင္မူ ကေနဒါနိုင္ငံ တစ္ခုလံုးနွင့္ မစ္စစ္စပီ
ၿမစ္ဝွမ္း အထက္ပိုင္းသည္ ေရခဲအတိ ဖံုးလွြမ္းလ်က္ရွိသည္။ အာရွ တိုက္ေျမာက္ပိုင္း၊ ရုရွနိုင္ငံအထက္ ပိုင္း တစ္ပိုင္းလံုးသည္လည္း
ေရခဲျပင္ႀကီး ျဖစ္ေနသည္။ ထို အတြင္း၌ ရာသီဥတုသည္ ပူလိုက္
ေအးလိုက္နွင့္ အမ်ိုးမ်ိုး ေျပာင္းလဲလ်က္ ရွိသည္။ ကမၻာေျမႀကီး တစ္စ
တစ္စ ပူလာ လွ်င္ ေရခဲျပင္ျကီးသည္ ေျမာက္ဘက္သို့ ျပန္ဆုတ္သြား
ေလ သည္။

ယခင္က ေရခဲျပင္ရွိသည့္ေနရာတြင္ ျမက္ပင္မ်ား ေပါက္လာ၍ တိ
ရစၦာန္မ်ား လည္း ေျမာက္ဘက္သို့ စြန္႔စားကာ သြားေရာက္က်က္
စားႀကျပန္သည္။ တစ္ဖန္ ရာသီဥတုသည္ ျပန္လည္ေအးျမလာ
လွ်င္ ေရခဲျပင္ျကီးလည္း ေတာင္ဘက္သို့ ေလွ်ာဆင္းလာျပန္သည္။
ယင္းသို့ ဆုတ္လိုက္၊ ဆင္းလိုက္နွင့္ ေျပာင္းလဲခဲ့သည္မွာ ေလးႀကိမ္၊ ငါးျကိမ္ခန္႔ပင္ ရွိလိမ့္မည္ဟု မွန္းဆႀကေလသည္။

ထိုကဲ့သို့ ေရခဲျပင္ျကီး ဆုတ္လိုက္၊ ဆင္းလိုက္နွင့္ အမ်ိုး မ်ိုး ေျပာင္း
လဲခဲ့ျခင္း အေႀကာင္းရင္းကို မည္သူမွ် ေကာင္းစြာ မသိရွိျကေခ်။ သိပၸံပညာရွင္အခ်ို့ကမူ ယခု ကြ်နု္ပ္တို့သည္ ေရခဲေခတ္၏ ႀကားကာလတြင္ ေနထိုင္လ်က္ ရွိျကသည္။ ေနာင္နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ
ျကာရွိသည့္အခါ ရာသီဥတုသည္ တစ္ဖန္ ေအးျမလာျပီးလွ်င္ ကမၻာသည္ ေရခဲျပင္ျကီး ျပန္လည္ ဖံုးလွြမ္းျခင္းကို ခံရလိမ့္ဦးမည္
ဟု ယံုႀကည္ျကေလသည္။ ေရခဲ ေခတ္တစ္ေခတ္နွင့္ တစ္ေခတ္
စပ္ႀကားတြင္ နွစ္ေပါင္းငါးသိန္း မွ် ျကာသည္ဟူေသာ တြက္ကိန္းကို
ေထာက္လွ်င္ အထက္ပါ ယံုျကည္ခ်က္မွာ ယုတၱိတန္ေလသည္။

ေရခဲျပင္ျကီးသည္ အရည္ေပ်ာ္က်သြားေသာအခါ ခ်ိုင့္ဝွမ္း ေျမနိမ့္
ေဒသ တို့တြင္ အင္းအိုင္မ်ား ျဖစ္ေပၚလ်က္ က်န္ရစ္ခဲ့ေလ သည္။
ထိုျပင္ အမွိုက္သရိုက္ ေက်ာက္ခဲေက်ာက္တံုးမ်ားသည္ လည္း
ဟိုေနရာ သည္ေနရာတြင္ စုပံုျပန့္ႀကဲလ်က္ က်န္ရစ္ခဲ့ သည္။ သို့ျဖစ္ရာ ေရခဲျပင္ျကီးသည္ ေျမမ်က္နွာျပင္ အေန အထားကို မ်ားစြာ ေျပာင္းလဲသြားေစေလသည္။

ေရခဲျပင္ျကီးသည္ ယခင္က ပူေႏြးေသာေဒသသို့ ေရႊ႕လ်ား က်ဆင္းလာေသာအခါ ထိုေဒသတြင္ ေနထိုင္သြားလာ က်က္
စားလ်က္ ရွိျကကုန္ေသာ သတၱဝါတို့ကို မ်ားစြာ အခက္အခဲနွင့္
ေတြ့ေစသည္။ အခ်ို့ေသာ တိရစၦာန္မ်ားသည္ အေအး၏ဒဏ္ကို
မခံနိုင္ဘဲ လံုးဝပ်က္စီးေပ်ာက္ကြယ္သြားႀကေလသည္။ အခ်ဳိ႕ ကား ေနပူသည့္ ေတာင္ဘက္သို့ ေျပးလႊားေၿပာင္းေရႊ႕ခဲ့ႀကရ
ေလသည္။

ၿမန္မာ့စြယ္စုံက်မ္း

#သုတဇုန္
www.thutazone.com