Eleven Media Group added 2 new photos.
ေခါင္းေလာင္းသံကို ၾကားေစခဲ့သူ (သုိ႔မဟုတ္) ေဒါက္တာျမင့္ျမင့္ခင္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုျခင္း
(Written by: ေဒါက္တာသိန္းျမင့္)
၂၀၀၅ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ ၁၂ ရက္ေန႔ထုတ္ Weekly Eleven ဂ်ာနယ္ အတြဲ(၁) အမွတ္(၁)ဂ်ာနယ္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ အင္တာဗ်ဴးအား ျပန္လည္ေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။
၁၉၈၁ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ စတင္ေတြ႕ရွိခဲ့ေသာ AIDS ေရာဂါသည္ ယခုအခါ ကမၻာတစ္၀န္းလံုးသုိ႔ အရွိန္အဟုန္ ႀကီးမားစြာျဖင့္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေရာက္ရွိေနၿပီျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္လည္း AIDS ၏ ၿခိမ္းေျခာက္မႈဒဏ္ကို အတုိင္းအတာတစ္ခုထက္ ေက်ာ္လြန္၍ ခံစားေနရၿပီျဖစ္သည္။ AIDS ေရာဂါ မျပန္႔ပြားေရးအတြက္ အမ်ဳိးသားေရး တာ၀န္တစ္ရပ္အျဖစ္ သေဘာထားၿပီး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ ျမန္မာ့လူ႔အဖြဲ႕အစည္း အတြင္းရွိ လူတုိင္းတြင္ တာ၀န္ရွိပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ AIDS ေရာဂါအတြက္ ဦးစြာတပ္လွန္႔ ႏိႈးေဆာ္ခဲ့သူမွာ မႏၲေလးေဆးတကၠသုိလ္မွ ပါေမာကၡ ေဒါက္တာျမင့္ျမင့္ခင္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဆရာမႀကီးသည္ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလက “လူတုိင္းအတြက္ ထိုးတဲ့ေခါင္းေလာင္း” ဟူေသာ အမည္ျဖင့္ AIDS ေရာဂါ ပညာေပးစာအုပ္ကို ေရးသားထုတ္ေ၀ခဲ့ၿပီး AIDS ေရာဂါကို လူထုၾကား စတင္ပညာေပးခဲ့ပါသည္။
ယခုအခါ ဆရာမႀကီးသည္ AIDS ေရာဂါ မျပန္႔ပြားေရးအတြက္ အမ်ဳိးသားေရးကို မိမိအေရးကဲ့သုိ႔ သဘာထားၿပီး ျဗဟၼစိုရ္တရား လက္ကိုင္ထားကာ ပရဟိတလုပ္ငန္းမ်ားကိုလည္း အသက္အရြယ္ႏွင့္မမွ် စဥ္ဆက္မျပတ္ လုပ္ကိုင္လ်က္ရွိပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေဆးပညာသင္ၾကားေရး တုိးတက္ျမင့္မားေစရန္ ယခုတုိင္ အားထုတ္လုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိၿပီး ေဆးပညာေလာကမွ ဂုဏ္ျပဳထုိက္သူ၊ ေလးစားထုိက္သူ တစ္ဦးအျဖစ္ ရပ္တည္ဆဲျဖစ္ပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေခါင္းေလာင္းသံၾကားေစခဲ့သူ ဆရာမႀကီးေနထုိင္ရာ တကၠသုိလ္ရိပ္သာလမ္းအိမ္သုိ႔ သြားေရာက္ေမးျမန္းခဲ့ပါသည္။
ေမး - ဆရာမႀကီးအေနနဲ႔ “လူတုိင္းအတြက္ ထိုးတဲ့ေခါင္းေလာင္း” စာအုပ္ကိုေရးျဖစ္သြားတဲ့ အေၾကာင္းေလး သိပါရေစ။
ေျဖ - ကြ်န္မတို႔ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ၁၉၈၆ ခုႏွစ္ အထိ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕က ေၾကညာတဲ့ ေအအိုင္ဒီအက္(စ္)ရွိတဲ့ တုိင္းျပည္စာရင္းမွာ မပါပါဘူး။ ၁၉၈၈ ေလာက္မွာမွ တစ္ေယာက္စ၊ ႏွစ္ေယာက္စ HIV ပိုးရွိေနၿပီလို႔ ေျပာသံ ၾကားရပါတယ္။ အဲ . . . အဲဒီတုန္းက ကြ်န္မဟာ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ရဲ႕ အိႏိၵယႏိုင္ငံက အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသ ဌာနခြဲမွာ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ အခ်ိန္ေပါ့။ ကြ်န္မစိတ္ထဲမွာေတာ့ ျမန္မာျပည္သူေတြအတြက္ အရမ္းစိုးရိမ္လာမိတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္လည္း “လူတုိင္းအတြက္ ထိုးတဲ့ေခါင္းေလာင္း”ကို ရွိသမွ်အခ်ိန္ေလး ေပးဆပ္ၿပီး ေရးျဖစ္သြားတာပါ။
ေမး - ဆရာမႀကီးရဲ႕စာအုပ္ထဲမွာ ေအအုိင္ဒီအက္(စ္) ေရာဂါအေၾကာင္း၊ ကူးစက္တတ္ပံု၊ ကုသႏိုင္ပံုနဲ႔ ကာကြယ္ေရးတို႔ကို ျပည့္ျပည့္စံုစံု ေဖာ္ျပထားတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ အဲဒီမွာ ဘာေၾကာင့္ ကာကြယ္ေရး အပိုင္းကို အထူးအေလး ထားေဖာ္ျပရတယ္ဆိုတာ သိပါရေစ။
ေျဖ - ေအအိုင္ဒီအက္(စ္)ေရာဂါဟာ ကုသလို႔လည္း မရေသးဘူး။ ကာကြယ္ေဆးလည္း ခုထိမရွိေသးဘူးဆိုေတာ့ ေအအိုင္ဒီအက္(စ္) ေရာဂါကို ရင္ဆုိင္တုိက္ဖ်က္ဖို႔ရာအတြက္ ေရာဂါမရေသးသူေတြ၊ ေရာဂါပိုးမဝင္ေသးသူေတြကို ကာကြယ္ဖို႔ပဲရွိေတာ့တယ္။ ကာကြယ္ေရးဟာ ေအအိုင္ဒီအက္(စ္) ေရာဂါအတြက္ အရမ္းအေရးႀကီးပါတယ္။ ေရာဂါကတကယ့္ကို ေၾကာက္စရာေကာင္းတယ္။ ရာခုိင္ႏႈန္းျပည့္ ေသေစႏုိင္တယ္။ မိမိကိုယ္တုိင္ကိုသာမက မိမိပတ္ဝန္းက်င္ မိမိတုိင္းျပည္နဲ႔ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုလံုးကို ထိခုိက္နစ္နာ ေစႏုိင္ပါတယ္။
ေမး - ေအအိုင္ဒီအက္(စ္)ေရာဂါ ကာကြယ္ေရးအေၾကာင္းကို “လူတိုင္းအတြက္ ထိုးတဲ့ေခါင္းေလာင္း” မွာ ျပည့္ျပည့္စံုစံု ေဖာ္ျပထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ စာအုပ္ဖတ္႐ႈသူေတြ အတြက္ေတာ့ ေတာ္ေတာ့္ကို အက်ဳိးရွိၾကမွာပါ။ စာအုပ္မဖတ္မိသူ အတြက္ေရာ ဘယ္လိုအစီအစဥ္မ်ား ဆက္လက္ျပဳလုပ္ထားသလဲဆုိတာ သိခ်င္ပါတယ္။
ေျဖ - ကြ်န္မကလည္း စာအုပ္ထဲကထိုးတဲ့ ေခါင္းေလာင္းသံေလာက္ကို စိတ္ထဲမွာ မတင္းတိမ္ႏိုင္ဘူး။ အထူးသျဖင့္ တစ္ႏုိင္ငံလံုးကို ဒီထက္ပိုၿပီး က်န္းမာမႈပညာေပးေရးကို လက္နက္အျဖစ္ ကာကြယ္ေရးလုပ္ငန္းမွာ အသံုးျပဳဖို႔ စဥ္းစားမိတယ္။ အဲဒါနဲ႔ပဲ ကြ်န္မနဲ႔အဆက္အသြယ္ မျပတ္ရွိေနတဲ့ ဆရာဝန္အခ်ဳိ႔နဲ႔ စုစည္းၿပီး HIV-AIDS Media Intiative ကို လုပ္ဖို႔ဝိုင္းဝန္း ေဆြးေႏြးျဖစ္ သြားၾကတာပါ။
ေမး - HIV-AIDS Media Intiative အတြက္ ဘယ္လိုအဆင့္ေတြနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ စဥ္းစားထားပါသလဲ။
ေျဖ - HIV-AIDS Media Intiative က ကြ်န္မတုိ႔ထိုးလိုက္တဲ့ ဒုတိယေခါင္းေလာင္းပါပဲ။ အဆင့္အားျဖင့္ ေလးဆင့္ခြဲထားပါတယ္။ ဒီဟာက ကြ်န္မတစ္ေယာက္တည္းရဲ႕ စိတ္ကူးမဟုတ္ပါဘူး။ အားလံုးဝိုင္းၿပီး ေဆြးေႏြးထားၾကတာပါ။ ပထမအဆင့္အျဖစ္ ေအအိုင္ဒီအက္(စ္) Alert )(ေအအုိင္ဒီအက္(စ္) သတိ)လက္ကမ္းစာေစာင္ေလးေတြကို သန္းနဲ႔ခ်ီ႐ုိက္ၿပီး ျမန္မာျပည္အႏွံ႔ ျဖန္႔ေဝႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ ေအအိုင္ဒီအက္(စ္) ကာကြယ္ေရးအတြက္ ကြန္ဒံုးအသံုးျပဳမႈဟာ အလြန္အေရးပါပါတယ္။ စာေစာင္မွာ ငယ္ရြယ္သူေတြ၊ အရြယ္မေရာက္ တေရာက္သူေတြ၊ နယ္စပ္ေတြမွာ သြားေရာက္အလုပ္လုပ္ကိုင္သူ၊ ျပည့္တန္ဆာေတြကို ဦးတည္ပစ္မွတ္ ထားခဲ့ပါတယ္။ ဒီေရာဂါဟာ တစ္ႀကိမ္တည္းမွားတာနဲ႔ ကူးႏိုင္တယ္။ တစ္ခါမွားတာနဲ႔ ဘဝဆံုးႏိုင္တယ္။ သိလြယ္ေအာင္ပံုေတြနဲ႔လည္း ေဖာ္ျပထားတယ္။ ထုိက္သင့္သေလာက္ေတာ့ အက်ဳိးရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလက္ကမ္းစာေစာင္ေတြ ျဖန္႔ေဝရာမွာလည္း သတိေပးတပ္လွန္႔တဲ့အေနနဲ႔ လံုးခနဲ႔ျဖန္႔လိုက္တယ္။ ကုန္သြားရင္ ခဏျပန္နားတယ္။ ေျခာက္လေလာက္ျခားၿပီး ေနာက္တစ္ခါပံုစံသစ္နဲ႔ ေအအိုင္ဒီအက္(စ္) Alert ကို ဒုတိယအဆင့္အေနျဖင့္ ထပ္ျဖန္႔တယ္။ အဲဒီမွာက႑ (၈) ခု ခြဲၿပီးေတာ့ အေသးစိတ္ေရးသား ျဖန္႔ေဝတယ္။ အေမကေန ေသြးကိုကူးစက္ႏိုင္တဲ့အေၾကာင္း၊ အေမေရာ၊ အေဖေရာ မိဘႏွစ္ပါး ေသသြားတဲ့အခါ မိဘမဲ့ကေလးေတြ ျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္းနဲ႔ မကူးစက္ႏိုင္တဲ့နည္းလမ္းေတြ စသည္တို႔ကို ျပည့္ျပည့္စံုစံု ေဖာ္ျပထားတယ္။
ေမး - တတိယအဆင့္ အေနနဲ႔က ဘာေတြမ်ား ဆက္လုပ္ဖို႔ စီစဥ္ထားပါသလဲ။
ေျဖ - တတိယအဆင့္မွာ ျပဳလုပ္မယ့္ က်န္းမာေရးပညာေပး အစီအစဥ္ကေတာ့ ဗီဒီယိုေၾကာ္ျငာ အစီအစဥ္ပါ။ ေလ့လာသိရွိရသေလာက္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေငြကုန္ေၾကးက်မ်ားမယ္။ အခုေတာ့ အကူအညီေပးမယ့္ ဒါ႐ုိက္တာနဲ႔ မင္းသား၊ မင္းသမီးေတြကို စည္း႐ံုးေနၾကတုန္းပဲ။ ဇာတ္လမ္းေက်ာ႐ိုးေလးကိုေတာ့ ျမေႏွာင္းညိဳက ေရးေပးထားတာရွိတယ္။ အားလံုးဝိုင္းၿပီး ကူညီၾကရင္ ျဖစ္သြားမွာပါ။ ကင္းေကာင္တို႔ ေၾကာ္ျငာတဲ့ ေၾကာ္ျငာမ်ဳိးကိုေတာ့ ေတာ္ေတာ္သေဘာက်တယ္။ လူေတြစိတ္ဝင္စားၿပီး နားလည္ေအာင္ တင္ျပသြားတာေတြ႕ရတယ္။
ေမး- စတုတၳအဆင့္မွာ ျပဳလုပ္မယ့္အစီအစဥ္္ မ်ားကိုလည္း သိပါရေစ။
ေျဖ - ေနာက္ဆံုးစတုတၳအဆင့္ကေတာ့ ကုသေရးပိုင္းပါ။ ကုသေရးအပိုင္းကေတာ့ သိတဲ့အတုိင္းပဲ။ ေငြကုန္ေၾကးက် အလြန္မ်ားမွာပါ။ ေဆး႐ံုေတြ၊ ေဆးခန္းေတြ၊ ေဆးဝန္ထမ္းေတြနဲ႔ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လုပ္မွာပါ။ တစ္ႏုိင္ငံလံုးက ေအအိုင္ဒီအက္(စ္) အတြက္ အားလံုးမွာ တာဝန္ရွိတယ္လို႔ သေဘာထားၿပီး ကူညီၾကရင္ မျဖစ္ႏိုင္စရာ မရွိပါဘူး။
ေမး- HIV-AIDS Media Intiative အတြက္ ျပည္တြင္းျပည္ပ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုခုက အကူအညီရရွိပါသလား။
ေျဖ - ဘယ္အဖြဲ႕အစည္းကမွ အကူအညီမရပါဘူး။ ကြ်န္မမွာ စုေဆာင္းထားတဲ့ေငြနဲ႔ တပည့္ေတြ ဝိုင္းဝန္းလွဴဒါန္းတဲ့ ေငြေတြကိုပဲ သံုးစြဲခဲ့တာပါ။
ေမး- ျမန္မာျပည္သူ အမ်ားစုကို ၿခိမ္းေျခာက္လ်က္ရွိတဲ့ AIDS ေရာဂါ တားဆီးကာကြယ္ေရးအတြက္ ဆရာမႀကီးရဲ႕ လူမႈေရးလုပ္ေဆာင္ခ်က္ အစီအစဥ္မ်ားကို ျပည့္ျပည့္စံုစံု သိရွိၿပီးပါၿပီ။ အျခားေဆးလိပ္အေၾကာင္း ျဖစ္ေၾကာင္းကုန္စင္ စာအုပ္ႏွင့္ကင္ဆာ စာအုပ္တုိ႕ ေရးျဖစ္ပံုသိပါရေစ။
ေျဖ - ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ေရာဂါေတြက အဆုတ္ကင္ဆာ၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာ ပိတ္ေရာဂါစသျဖင့္ အမ်ားႀကီးပါ။ စေရးျဖစ္ေအာင္ ႏိႈးေဆာ္ေပးခဲ့တာကေတာ့ ကြ်န္မခင္ပြန္းရဲ႕ ဆုိးရြားတဲ့ ျဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ပါ။ ကြ်န္မခင္ပြန္းက ေဆးလိပ္အရမ္း ေသာက္ပါတယ္။ အဲဒီေဆးလိပ္ေၾကာင့္ပဲ သူဟာ အဆုတ္ကင္ဆာျဖစ္ၿပီး ကြယ္လြန္ခဲ့ပါတယ္။ ကြ်န္မရဲ႕ ေဆးပညာသက္တမ္း တစ္ေလွ်ာက္မွာ ေဆးလိပ္ေၾကာင့္ ေရာဂါပံုစံမ်ဳိးစံုနဲ႔ အခ်ိန္မတုိင္မီ အသက္ဆံုး႐ံႈးရသူေတြ ေျမာက္ျမားစြာ ေတြ႕ၾကံဳခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ေရွာင္လို႔ရႏိုင္တဲ့ “ေဆးလိပ္အေၾကာင္း ျဖစ္ေၾကာင္းကုန္စင္”စာအုပ္ေရးကိုေရးဖုိ႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တာပါ။ ကင္ဆာေရာဂါဟာလည္း ဆုိးရြားလွတဲ့ ေရာဂါျဖစ္ေတာ့ ျဖစ္သူလူနာေရာ ပတ္ဝန္းက်င္ကပါ ကင္ဆာဒဏ္ဆုိးႀကီးကို အေၾကာက္ႀကီးေၾကာက္ အနာႀကီးနာတာေၾကာင့္ ကင္ဆာရဲ႕ ထင္ေပၚေက်ာ္ေစာမႈဟာ ႀကီးမားလာပါတယ္။ လူေတြရဲ႕ပါးစပ္မွာက အေျပာႀကီး ေျပာေနၾကေပမဲ့ ကင္ဆာအေၾကာင္း သိသူနည္းပါးၾကပါတယ္။ အမွန္ကုိမသိၾကလို႔ ေၾကာက္သင့္တာကို မေၾကာက္၊ မေၾကာက္သင့္တာကို ေၾကာက္ျဖစ္ေနၾကတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ကင္ဆာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး မွန္ကန္တဲ့ အေၾကာင္းအရာနဲ႔ လြဲမွားတဲ့ အယူဆခ်က္ေတြ လူထုၾကားထဲက ထုတ္ပယ္ဖုိ႔ ကင္ဆာစာအုပ္ကို ေရးျဖစ္ခဲ့တာပါ။ ကင္ဆာစာအုပ္ကို အုပ္စု(၃) စုျဖစ္တဲ့ တုိင္းသူျပည္သားလူအမ်ား ကင္ဆာေဝဒနာရွင္နဲ႔ ကင္ဆာေဝဒနာရွင္ရဲ႕ အနီးစပ္ဆံုးေဆြမ်ဳိး မိတ္ေဆြမ်ားဖုိ႔ ရည္ၫႊန္းေရးသား ခဲ့ပါတယ္။ အျဖစ္မ်ားတဲ့ ကင္ဆာေရာဂါကို ဟန္႔တားႏိုင္ေရးအတြက္ အဓိကရည္ရြယ္ခဲ့တယ္။ ျမန္မာျပည္သူအမ်ားစု အထူးသျဖင့္ ငယ္ရြယ္သူမ်ားဟာ ေဆးလိပ္ေၾကာ္ျငာမ်ားရဲ႕ လွည့္ျဖားမႈေၾကာင့္ အႏၱရာယ္ၾကံဳေတြ႕ရေတာ့မွာကို စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကစိတ္မ်ား ေန႔စဥ္ျဖစ္ေပၚ ေနခဲ့ပါတယ္။
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။