ISIL အေၾကာင္း တစ္ေစ့တစ္ေစာင္း

Myo Min Thant added 6 new photos.

ISIL အေၾကာင္း တစ္ေစ့တစ္ေစာင္း
••••°°••••°°••••°°••••°°••••°°••••°°••••

ISIL

အေရွ႕အလယ္ပိုင္း၌ အထင္ရွားဆံုးေသာ ဆြန္နီအစၥလမၼစ္အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္သည္သာမက လက္ရွိကမၻာ၌ အရက္စက္ဆံုး အစၥလမၼစ္ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔ျဖစ္ၿပီး အယ္လ္ကိုင္ဒါထက္ပင္ အင္အားသာလြန္ႏိုင္သည္။ အမည္အျပည့္အစံုမွာ the Islamic State in Iraq and the Levant (ISIL) သို႔မဟုတ္ the Islamic State in Iraq and al-Shams (ISIS) ျဖစ္သည္။ ဆီးရီးယား အေရွ႕ပိုင္းႏွင့္ အီရတ္ အေနာက္ပိုင္းတို႔ကို သိမ္းပိုက္ထားသည္။ ကမ္းကုန္ေသာ ရက္စက္မႈမ်ားေၾကာင့္ နာမည္ဆိုးႏွင့္ ထင္ရွားလွၿပီး ၎၏ၿပိဳင္ဖက္မ်ားကို ၿဖိဳခြင္းရာ၌ ညွာတာမႈအလ်င္းကင္းကာ မိတ္ဖက္အဖြဲ႔မ်ားကို လက္တြဲျဖဳတ္ရန္လည္း ဝန္မေလးေသာ အဖြဲ႔ျဖစ္သည္။ ၎အဖြဲ႔၏ ရည္မွန္းခ်က္မွာ အစၥလမၼစ္တိုင္းျပည္ ေပၚေပါက္ေရးျဖစ္သည္။

ဘဂၢဒက္ဒီ

ISIL အဖြဲ႔၏ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သည္။ အမည္အျပည္ါအစံုမွာ အဘူဘကရ္ အယ္လ္ ဘဂၢဒက္ဒီျဖစ္သည္။ ဘဂၢဒက္ဒီကို အီရတ္ႏိုင္ငံ၊ ဆာမာရာၿမိဳ႕၌ ၁၉၇၁ တြင္ ေမြးဖြားသည္။ ဘဂၢဒက္တကၠသိုလ္မွ အစၥလာမ္ေလ့လာမႈဘာသာရပ္ျဖင့္ ပါရဂူဘြဲ႔ ရရွိသည္။ အယ္လ္ကိုင္ဒါ တပ္ဖြဲ႔ဝင္အျဖစ္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လက္တြဲခဲ့ၿပီး ၂၀၁၀ တြင္ အီရတ္-အယ္ကိုင္ဒါ (Islamic State in Iraq) ၏ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာသည္။ အိုစမာဘင္လာဒင္၏ အားထားရေသာ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္သည္။ ဘဂၢဒက္ဒီသည္ လြန္ခဲ့ေသာ ၃ ႏွစ္က အေမရိကန္မွ အိုစမာဘင္လာဒင္ကို သုတ္သင္လိုက္သည့္အခါ ဇာဝါဟီရီကို အယ္လ္ကိုင္ဒါ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ဆက္လက္အသိအမွတ္ မျပဳခဲ့ေသာ တစ္ဦးတည္းေသာ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္သည္။ အိုစမာဘင္လာဒင္မွ အစၥလမၼစ္တိုင္းျပည္ထူေထာင္ရန္ ဘဂၢဒက္ဒီအား တာဝန္ေပးအပ္ခဲ့ၿပီး ဘဂၢဒက္ဒီမွ အိုစမာဘင္လာဒင္၏ အစီအစဥ္အတိုင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနသည္ဟု အစၥလမၼစ္မ်ားက ယံုၾကည္ၾကသည္။

အယ္လ္ႏူဆရာ ႏွင့္ ဆီးရီးယားစစ္ပြဲ

၂၀၁၁ ၌ ဆီးရီးယားသမၼတ ဘာရွားအယ္လ္အာဆတ္အား ဆန္႔က်င္ေသာ ဆီးရီးယားစစ္ပြဲျဖစ္လာေသာအခါ အယ္လ္ကိုင္ဒါအဖြဲ႔ ေျခကုပ္ရယူႏိုင္ရန္ ဘဂၢဒက္ဒီမွ ၎၏ လက္ေထာက္ကို စတင္ ေစလႊတ္ခဲ့သည္။ ထိုအဖြဲ႔သည္ ဆီးရီးယား၌ အယ္လ္ႏူဆရာတပ္ဦးဟူ၍ ကားဗံုးေဖာက္ခြဲမႈမ်ားျဖင့္ ထင္ရွားလာသည္။ အယ္လ္ႏူဆရာသည္ အာဆတ္တပ္ဖြဲ႔မ်ားအား တိုက္ခိုက္ရာ၌ ေအာင္ျမင္ခဲ့ၿပီး ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သူ အဘူ မိုဟာမက္ အယ္လ္ဂိုလာနီသည္လည္း ထင္ရွားလာကာ ယခင္ ၎၏အထက္အရာရွိ ဘဂၢဒက္ဒီလက္ေအာက္၌ အလုပ္လုပ္ရန္ ျငင္းဆန္ခဲ့သည္။ ဤတြင္ ဘဂၢဒက္ဒီမွ ဂိုလာနီႏွင့္ ၎၏အဖြဲ႔ အယ္လ္ႏူဆရာကို စစ္ေၾကျငာခဲ့ၿပီး အယ္လ္ဇာဝါဟီရီ ေခါင္းေဆာင္ေသာ အယ္လ္ကိုင္ဒါအဖြဲ႔မွလည္း ႏႈတ္ထြက္ခဲ့သည္။

ISIL၏ ဂ်ီဟာ့ဒ္စစ္ပြဲမ်ား

ဇာဝါဟီရီမွ တားျမစ္မႈမ်ားကို ဖီဆန္၍ ၂၀၁၂ ႏွင့္ ၂၀၁၃ ႏွစ္မ်ားက ဘဂၢဒက္ဒီမွ ၎၏စစ္ဆင္ေရးကို ဆီးရီးယား အေရွ႕ပိုင္းႏွင့္ ေျမာက္ပိုင္းေဒသမ်ားသို႔ တိုးခ်ဲ႔ခဲ့သည္။ စစ္ဆင္ေရးအတြင္း အာဆတ္၏ တပ္ဖြဲ႔မ်ားကို တိုက္ခိုက္ခဲ့သလို အျခားေသာ သူပုန္အုပ္စုမ်ားႏွင့္ တိုက္ခိုက္ခဲ့မႈမ်ားလည္း ရွိခဲ့သည္။

ISIL ၏ သူ႔လူကိုယ့္လူမခြဲျခားေသာ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားကို သည္းမခံႏိုင္ေတာ့၍ အယ္လ္ႏူဆရာႏွင့္ အျခားေသာ သူပုန္အုပ္စုမ်ားက ISIL ကို ဝိုင္းဝန္းတိုက္ခိုက္ခဲ့ရာ ISIL သည္ ၎၏ အေျခစိုက္စခန္း ေရနံတြင္းမ်ား တည္ရွိရာ ယူဖေရးတီးျမစ္အနီးထိ ဆုတ္ေပးခဲ့ရသည္။

သို႔ေသာ္ ISIL မွာ အင္အားက်မသြားသည့္အျပင္ ပိုမို၍ပင္ အင္အားေကာင္းလာခဲ့ၿပီး ဘဂၢဒက္ဒီ၏ အလစ္အငိုက္ထိုးစစ္ဆင္ေသာ စစ္ေရးပရိယာယ္မ်ားေၾကာင့္ ရက္ကာစီးတီးကိုပင္ သိမ္းပိုက္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ရက္ကာသည္ အာဆတ္ထိန္းခ်ဳပ္မႈမွ ကင္းလြတ္ေသာတစ္ခုတည္းေသာ ျပည္နယ္၏ ၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္သည္။ ဘဂၢဒက္ဒီသည္ ထိုျပည္နယ္အား သိမ္းပိုက္ၿပီးေနာက္ ျပည္နယ္တြင္း၌ အစၥလမၼစ္ ရွာရီယာဥပေဒကို က်င့္သံုးေစခဲ့သည္။

၎ႏွင့္ ကပ္လ်က္ ဒီယာ-အယ္လ္-ေဇာ ျပည္နယ္တြင္လည္း ISIL ႏွင့္ ၎၏ၿပိဳင္ဖက္ အယ္လ္ႏူဆရာ ႏွင့္ အစၥလမၼစ္သူပုန္မ်ားကို ၆ ပတ္ၾကာ ထိုးစစ္ဆင္ႏႊဲခဲ့ရာ ႏွစ္ဖက္ လူ ၆၀၀ ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့သည္။ ISIL မွ အီရတ္နယ္စပ္ႏွင့္ ယူဖေရးတီး အေရွ႔ေျမာက္ ကမ္းေျခရွိ ေရနံတြင္းမ်ား၊ ၿမိဳ႕မ်ားကို သိမ္းပိုက္ႏိုင္ခဲ့သည္။

ISIL သည္ ေရနံတြင္းမ်ားမွ ရေသာ ေရနံေရာင္းရေငြမ်ားျဖင့္ ေငြအား၊ လူအား၊ လက္နက္အင္အား ေတာင့္တင္းလာသည္။ အီရတ္တပ္ဖြဲ႔ဝင္မ်ား တိုးလာၿပီး၊ စစ္လက္နက္မ်ားလည္း တိုးခ်ဲ့လာကာ အီရတ္အေနာက္ပိုင္း၊ ဆြန္နီျပည္နယ္ အမ္ဘာ၌ အီရတ္ရွီးဟိုက္အစိုးရတပ္မ်ားႏွင့္ တိုက္ခိုက္ၿပီး ျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ ရာမာဒီ ႏွင့္ ဖာလူဂ်ာစီးတီးတို႔ကို သိမ္းပိုက္ခဲ့သည္။ ထိုမွသည္ အင္အားပိုမိုႀကီးထြားလာကာ အီရတ္၏ ဒုတိယအႀကီးဆံုးၿမိဳ႕ မိုဆူးလ္စီးတီးကိုပင္လွ်င္ ဇြန္ ၁၀၊ အဂၤါေန႔က သိမ္းပိုက္ခဲ့ရာ ေဒသတစ္ခုလံုးကိုပင္လွ်င္ ISIL မွ ၿခိမ္းေျခာက္လ်က္ ရွိသည္။

ရက္စက္မႈမ်ား

ISIL တပ္ဖြဲ႔ဝင္မ်ား၏ ရက္စက္မႈမ်ားမွာ အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာမ်ား၌ ပ်ံ႕ႏွံ႔လ်က္ရွိသည္။ ISIL အဖြဲ႔သိမ္းပိုက္ေသာ နယ္ေျမအတြင္း ေနထိုင္သူမွန္သမွ် ဆြန္နီအစၥလာမ္မဟုတ္လွ်င္ ရက္စက္စြာ ႏွိပ္စက္၊ မုဒိမ္းက်င့္ၿပီးလွ်င္ ေခါင္းျဖတ္သတ္ပစ္ေလ့ရွိသည္။ ဆြန္နီအစၥလာမ္ျဖစ္ေစကာမူ ISIL ၏ ၿပိဳင္ဖက္အဖြဲ႔မွ ျဖစ္လွ်င္လည္း ရက္စက္စြာ သတ္ပစ္ေလ့ရွိသည္။ ISIL အဖြဲ႔မွ မိုဆူးလ္စီးတီးအား သိမ္းပိုက္ေသာအခါ လူေပါင္း ၅၀၀၀၀ ခန္႔ ေၾကာက္လန္႔တၾကား ထြက္ေျပးခဲ့ရၿပီး ၿမိဳ႕တြင္း၌လည္း ေခါင္းျပတ္မ်ား ျမင္မေကာင္းေအာင္ ျပန္႔က်ဲလ်က္ရွိသည္ဟု မ်က္ျမင္မ်ားက ဆိုၾကသည္။

ဇာဝါဟီရီ ႏွင့္ ဘဂၢဒက္ဒီ

ယခုခ်ိန္တြင္ ISIL သည္ အယ္လ္ကိုင္ဒါထက္ ပိုမိုထင္ရွားေနၿပီး အင္အားမွာလည္း ပိုမိုသာလြန္ဖြယ္ရွိသည္။ ISIL ေခါင္းေဆာင္ ဘဂၢဒက္ဒီသည္လည္း အယ္လ္ကိုင္ဒါေခါင္းေဆာင္ ဇာဝါဟီရီထက္ ဂ်ီဟာ့ဒစ္မ်ားၾကား၌ ပိုမို ေရပန္းစားေနသည္။ ဇာဝါဟာရီမွ အင္အားအလံုးအရင္းျဖင့္ တိုက္ခိုက္ျခင္းသည္ အေမရိကန္ႏွင့္ ျပင္သစ္တို႔၏ လြယ္ကူေသာပစ္မွတ္ ျဖစ္လာလိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္ေနခ်ိန္တြင္ ဘဂၢဒက္ဒီမွ ဘင္လာဒင္၏ မူဝါဒအတိုင္း အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေနသည္ဟု ေၾကြးေၾကာ္ကာ ခ်ီတက္ေနသည္။ အယ္လ္ကိုင္ဒါ၌ တိက်ေသာ အေျခစိုက္စခန္းမရွိ၍ တပ္သားသစ္စုေဆာင္းရန္ ခက္ခဲၿပီး အဖြဲ႔ခြဲမ်ားကို အားကိုးေနရခ်ိန္တြင္ ISIL သို႔ အာဖဂန္နစၥတန္ႏွင့္ ပါကစၥတန္တို႔မွ တပ္ဖြဲ႔ဝင္မ်ား ဝင္ေရာက္လ်က္ရွိသည္။ ဂ်ီဟာ့ဒစ္မ်ားက ဘဂၢဒက္ဒီသည္ ဘင္လာဒင္ကဲ့သို႔ပင္ ေရွ႕သို႔သာသြားတတ္ေသာ၊ ေနာက္ေၾကာင္းလွည့္ၾကည့္တတ္ေသာသူမဟုတ္ဟု ျမင္ၾကသည္။ ဒုတိယ ဘင္လာဒင္အျဖစ္ပင္ ရႈျမင္သူမ်ား ရွိလာသည္။ ၎တို႔ ဘဂၢဒက္ဒီေနာက္လိုက္ျခင္းမွာ ဘင္လာဒင္ခ်မွတ္ခဲ့ေသာ လမ္းစဥ္ " အစၥလာမ္ႏိုင္ငံေတာ္ ထူေထာင္ရန္" ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုၾကသည္။ တစ္ခ်ိဳ႕ကဆိုလွ်င္ အယ္လ္ကိုင္ဒါေခါင္းေဆာင္ ဇာဝါဟီရီပင္လွ်င္ ဘဂၢဒက္ဒီအား သစၥာခံသင့္ၿပီဟု ဆိုေနၾကသည္။

________________________________

အီရတ္ႏွင့္ ေျမထဲပင္လယ္ အေရွ႕ပိုင္းေဒသ အစၥလမၼစ္ ႏိုင္ငံေတာ္

The Islamic State in Iraq and the Levant (အီရတ္ႏွင့္ ေျမထဲပင္လယ္ အေရွ႕ပိုင္းေဒသ အစၥလမၼစ္ ႏိုင္ငံေတာ္) သည္ အီရတ္ ႏွင့္ ဆီးရီးယားတြင္ လႈပ္ရွားေနေသာ ဂ်ီဟာ့ဒ္အုပ္စုတစ္ခု ျဖစ္သည္။

ISIS ကို ဧၿပီ၊ ၂၀၁၃ တြင္ စတင္ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၿပီး အီရတ္အယ္လ္ကိုင္ဒါ al-Qaeda in Iraq (AQI) အျဖစ္ အင္အားႀကီးထြားလာခဲ့သည္။ အေစာပိုင္းက AQI အား အယ္လ္ကိုင္ဒါမွ ေလာက္ေလာက္လားလားဟု မသတ္မွတ္ခဲ့ေခ်။ သို႔ေသာ္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဆီးရီးယားအစိုးရအား တိုက္ခိုက္ေသာ အဓိကက်ေသာ ဂ်ီဟာ့ဒ္အုပ္စုတစ္ခုျဖစ္လာသည္သာမက အီရတ္တြင္ပါ စစ္ေရးေအာင္ျမင္ေသာ အုပ္စုတစ္ခု ျဖစ္လာသည္။

ISIS မွ ေနာက္ဆံုးစကားလံုး "S" သည္ အာေရဗ်စကားလံုး "al-sham" ကို ကိုယ္စားျပဳသည္။ ၎အဓိပၸါယ္မွာ ေျမထဲပင္လယ္အေရွ႕ပိုင္းေဒသ (Levant) သို႔မဟုတ္ ဆီးရီးယား ျဖစ္သည္။ ဒမတ္စကတ္ဟုလည္း ယူလိုက ယူႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ ကမၻာ့ဂ်ီဟာ့ဒ္အျမင္အရ အဓိပၸါယ္ေကာက္လွ်င္ "S" သည္ ေျမထဲပင္လယ္ အေရွ႕ပိုင္းေဒသ (Levant) သာလွ်င္ျဖစ္သည္။

ISIS ၏ ဖြဲ႔စည္းပံုအား တိတိက်က်မသိရေသာ္လည္း ၎၌ ႏိုင္ငံျခားသား ဂ်ီးဟာ့ဒစ္မ်ားအပါအဝင္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ တိုက္ခိုက္ေရးသမားမ်ား ပါရွိသည္ဟု ယူဆရသည္။ သတင္းေထာက္မ်ား၏ အဆိုအရ ၎၏အင္အားမွာ အယ္လ္ကိုင္ဒါထက္ပင္ သာလြန္ေနၿပီး ကမၻာ့အႏၲရာယ္အႀကီးဆံုး ဂ်ီဟာ့ဒ္အုပ္စုျဖစ္သည္။

ISIS ၏ ေခါင္းေဆာင္မွာ အဘူဘကရ္အယ္လ္ဘဂၢဒက္ဒီ ျဖစ္သည္။ ဘဂၢဒက္ဒီ ၏ ေနာက္ေၾကာင္းႏွင့္ အခ်က္အလက္မ်ားကိုမူ သိပ္မသိရွိရပါ။ သို႔ေသာ္ ဘဂၢဒက္ဒီကို ဘဂၢဒက္ေျမာက္ပိုင္း၊ ဆာမာရာတြင္ ၁၉၇၁ ၌ ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး ၂၀၀၃ ခုႏွစ္၊ အေမရိကန္မွ အီရတ္အား က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္မႈအား ဆန္႔က်င္ေတာ္လွန္ခဲ့ေသာ လႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ ပါဝင္ခဲ့သည္ဟု ယံုၾကည္ရသည္။

ဘဂၢဒက္ဒီသည္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၌ အီရတ္အယ္လ္ကိုင္ဒါ၏ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ေပၚထြက္လာသည္။ ၎အီရတ္အယ္လ္ကိုင္ဒါသည္ ေနာင္တြင္ ISIS ျဖစ္လာသည္။

ဘဂၢၢဒက္ဒီကို နည္းဗ်ဴဟာပိုင္းဆိုင္ရာကြ်မ္းက်င္သူ တိုက္ပြဲဝင္ စစ္သူႀကီးအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳၾကသည္။ ဘဂၢဒက္ဒီ၏ ၎အရည္အခ်င္းေၾကာင့္ ၎၏ ISIS သည္ အစၥလမၼစ္ဝါဒေရးရာသမား အိုင္မန္အယ္လ္ဇာဝါဟီရီ၏ အယ္လ္ကိုင္ဒါထက္ လူငယ္လူရြယ္မ်ားကို ပိုမိုဆြဲေဆာင္ႏိုင္သည္ဟု ေလ့လာသူမ်ားက ဆိုၾကသည္။

လန္ဒန္ ကင္းေကာလိပ္မွ ပါေမာကၡ ပီတာႏ်ဴးမန္း၏ အဆိုအရ ဆီးရီးယားရွိ ၈၀ ရာႏႈန္းေသာ အေနာက္တိုင္းသား တိုက္ခိုက္ေရးသမားမ်ားသည္ ISIS အဖြဲ႔သို႔ ဝင္ေရာက္ၿပီးသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

ISIS မွ ၎တို႔အဖြဲ႔၌ ၿဗိတိန္၊ ျပင္သစ္၊ ဂ်ာမနီႏွင့္ အျခားေသာ ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားမွ တိုက္ခိုက္ေရးသမားမ်ား ပါဝင္သည္။ ထို႔ျပင္ အေမရိကန္၊ အာရပ္ကမၻာႏွင့္ ေကာ့ေကးဆပ္တို႔မွလည္း ပါဝင္သည္ဟု ေၾကြးေၾကာ္ထားသည္။

ဆီးရီးယားရွိ အျခားေသာ အာဆတ္ဆန္႔က်င္သည့္ သူပုန္အုပ္စုမ်ားႏွင့္ ISIS တို႔ မတူသည္က ISIS သည္ ဆီးရီးယားမွာေရာ အီရတ္မွာပါ အစၥလမၼစ္တိုင္းျပည္ထူေထာင္ရန္ ႀကိဳးစားေနျခင္း ျဖစ္သည္။

ISIS သည္ စစ္ေရးအားျဖင့္ ေတာ္ေတာ္ကို ေအာင္ျမင္မႈရခဲ့သည္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ မတ္လတြင္ ဆီးရီးယားၿမိဳ႕ ရက္ကာကို သိမ္းပိုက္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ရက္ကာသည္ သူပုန္မ်ားလက္ထဲသို႔ ပထမဆံုးက်ေရာက္သြားေသာ ပထမဆံုးေသာ ျပည္နယ္တစ္ခု၏ ၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္သည္။

၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီတြင္ အီရတ္အေနာက္ပိုင္းအမ္ဘာျပည္နယ္ရွိ ဆြန္နီအမ်ားစုေနထိုင္ရာ ဖလူဂ်ာၿမိဳ႕ကို သိမ္းပိုက္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ၎မွသည္ ရွီးဟိုက္အီရတ္အစိုးရႏွင့္ ဆြန္နီလူနည္းစုၾကား မေၾကလည္မႈအစိုင္အခဲမ်ား ပိုမိုႀကီးထြားေစခဲ့သည္။

ထို႔ေနာက္ အမ္ဘာျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ ရာမာဒီ၏ အစိတ္အပိုင္း အေတာ္မ်ားမ်ား ႏွင့္ တူရကီႏွင့္ ဆီးရီးယားနယ္စပ္ရွိ ေျမာက္မ်ားစြာေသာ ၿမိဳ႕မ်ားကို သိမ္းယူခဲ့သည္။

ISIS သည္ ၎သိမ္းယူခဲ့ေသာ နယ္ေျမမ်ားအား ရက္စက္ေသာနည္းလမ္းမ်ားသံုး၍ ထိန္းသိမ္းခဲ့သည္ဟုလည္း နာမည္ထြက္ခဲ့သည္။

၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ၌ ISIS မွ အီရတ္ၿမိဳ႕၊ မိုဆူးလ္စီးတီးအား သိမ္းပိုက္လိုက္ေသာအခါ တစ္ကမၻာလံုး အံ့ၾသတုန္လႈပ္သြားခဲ့ရသည္။

အီရတ္၏ ဒုတိယအႀကီးဆံုးၿမိဳ႕ေတာင္မွ ISIS လက္ထဲသို႔ က်ေရာက္သြားၿပီဆိုလွ်င္ ISIS သည္ ေဒသတြင္း၌ အႏၲရာယ္တစ္ခု ျဖစ္ေနေပၿပီဟု အေမရိကန္က ဆိုခဲ့သည္။ ၎သိမ္းပိုက္မႈေၾကာင့္ ISIS သည္ တစ္ကမၻာလံုး၌ ေငြေၾကးအင္အား အေတာင့္တင္းဆံုး စစ္ေသြးၾကြအုပ္စုအျဖစ္သို႔လည္း ေရာက္ရွိသြားခဲ့သည္။

ကနဦးက စစ္ေသြးၾကြမ်ားသည္ ဆီးရီးယားသမၼတ ဘာရွားအယ္လ္အာဆတ္အားဆန္႔က်င္ကာ မိမိအဖြဲ႔အား ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ေသာ ေငြေၾကးခ်မ္းသာေသာ ပင္လယ္ေကြ႕ႏိုင္ငံမ်ား၏ အလွဴေငြအေပၚ မွီခိုခဲ့ရသည္။ အထူးသျဖင့္ ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယား ႏွင့္ ကူဝိတ္ႏိုင္ငံမ်ား၏ အလွဴေငြမ်ားအေပၚ မွီခိုရသည္။

ယေန႔အခါတြင္ ISIS သည္ ၎တို႔သိမ္းပိုက္ထားေသာ ဆီးရီးယားအေရွ႕ပိုင္းရွိ ေရနံတြင္းမ်ားမွ ပမာဏႀကီးႀကီးမားမား ဝင္ေငြရရွိေနသည္။ သတင္းမ်ားအရ ၎တို႔မွ ဆီးရီးယားအစိုးရကိုပင္ ေရနံျပန္လည္ေရာင္းခ်ေနသည္။ ထို႔ျပင္ သမိုင္းဝင္ အေဆာက္အဦးမ်ားမွ ေရွးေဟာင္းပစၥည္းမ်ားအား အဓမၼလုယူထားျခင္းမ်ားလည္း ရွိသည္။

ပါေမာကၡႏ်ဴးမန္း၏ တြက္ခ်က္မႈအရ မိုဆူးလ္အားသိမ္းပိုက္ခဲ့ေသာ ၂၀၁၄၊ ဇြန္ မတိုင္မီကာလက ISIS ၌ ေငြသားႏွင့္ ပိုင္ဆိုင္မႈစုစုေပါင္းတန္ဖိုး အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၉၀၀ ရွိသည္။ မိုဆူးလ္အားသိမ္းပိုက္ၿပီးေနာက္ ၎၏ ပိုင္ဆိုင္မႈမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂ ဘီလီယံအထိ ျမင့္တက္သြားသည္။

တိက်ေသာသတင္းမ်ားအရ ISIS သည္ အီရတ္ဗဟိုဘဏ္၏ မိုဆူးလ္ဘဏ္ခြဲမွ ေဒၚလာသန္းရာေပါင္းမ်ားစြာအား ထုတ္ယူသြားခဲ့သည္။ ISISသာ အီရတ္ေျမာက္ပိုင္းမွ ေရနံတြင္းမ်ားကိုသာ ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္ခဲ့လွ်င္ ၎၏ ဘ႑ာေရးေငြေၾကးရရွိမႈမွာ ဆက္လက္ျမင့္တက္ဖြယ္ရာ ရွိေနသည္။

သူပုန္အခ်င္းခ်င္း တိုက္ပြဲမ်ား

ISIS သည္ ဆီးရီးယားသမၼတ ဘာရွား အယ္လ္အာဆတ္အား ဆန္႔က်င္ေသာ သူပုန္အုပ္စုတစ္ခု ျဖစ္ေသာ္လည္း အယ္လ္ကိုင္ဒါႏွင့္ တရားဝင္တြဲဖက္အဖြဲ႔ အယ္လ္ႏူဆရာတပ္ဦး ကဲ့သို႔ အျခားေသာဂ်ီဟာ့ဒ္အုပ္စုမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ျခင္းမ်ား မရွိပဲ သီးသန္႔ရပ္တည္ေသာ အဖြဲ႔ျဖစ္ၿပီး အျခားေသာ သူပုန္အုပ္စုမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးတင္းမာမႈမ်ား ရွိသည္။

ဘဂၢဒက္ဒီမွ အယ္လ္ႏူဆရာ ႏွင့္ ISIS ႏွစ္ဖြဲ႔ေပါင္း၍ တစ္ဖြဲ႔တည္းအျဖစ္ ေပါင္းစည္းရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ဖူးသည္။ သို႔ေသာ္ အယ္လ္ႏူဆရာမွ ထိုကမ္းလွမ္းမႈကို ျငင္းပယ္လိုက္ေသာအခါ ထိုႏွစ္ဖြဲ႔ၾကား အက္ကြဲေၾကာင္း ႀကီးႀကီးမားမား ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ထိုစဥ္ကတည္းကစ၍ သီးသန္႔စီ ရပ္တည္ခဲ့ၾကသည္။

အယ္လ္ကိုင္ဒါေခါင္းေဆာင္ အယ္လ္ဇာဝါဟီရီမွ ဘဂၢဒက္ဒီကို ISIS မွ ၎၏ဆီးရီးယားအေျခအေနကို အယ္လ္ႏူဆရာသို႔ လႊဲအပ္ၿပီး ISIS အေနျဖင့္ အီရတ္၌သာ အာရံုစိုက္လုပ္ေဆာင္ပါ ဟု တိုက္တြန္းခဲ့ေသာ္လည္း ၎ႏွင့္ ၎၏တပည့္ ISIS တိုက္ခိုက္ေရးသမားမ်ားက ဇာဝါဟီရီ၏ စကားကို ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္းပင္ ဖီဆန္ခဲ့ၾကသည္။

ဆီးရီးယားအစိုးရအား ဆန္႔က်င္ၾကေသာ သူပုန္အုပ္စုမ်ားအခ်င္းခ်င္း ျဖစ္ေသာ္လည္း ISIS မွ အျခားေသာ သူပုန္အုပ္စုမ်ားအား တိုက္ခိုက္မႈႏွင့္ ထိုသူပုန္အုပ္စုမ်ားအား ေထာက္ခံေသာ သာမန္အရပ္သားမ်ားကို ႏွိပ္စက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ISIS အား လူမုန္းမ်ားလာခဲ့သည္။

၂၀၁၄၊ ဇန္နဝါရီက ISIS အတြင္းရွိ ႏိုင္ငံျခားသား တိုက္ခိုက္ေရးသမားမ်ားအား ႏွင္ထုတ္ရန္ဟူေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ အေနာက္တိုင္း ေထာက္ခံျပဳ သူပုန္အုပ္စုမ်ား ႏွင့္ အယ္လ္ႏူဆရာတို႔ ဝိုင္းဝန္း၍ ISIS အား တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုသို႔ သူပုန္မ်ားအခ်င္းခ်င္း တိုက္ခိုက္ၾကေသာ တိုက္ပြဲမ်ားအတြင္း လူ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ေသဆံုးခဲ့သည္။

http://m.bbc.com/news/world-middle-east-24179084

ကို ဘာသာျပန္ဆိုပါသည္။

____________________________________

ISIS အေၾကာင္း ေရးသားဖူးေသာ ပို႔စ္ႏွစ္ခု ကို ျပန္လည္ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။ ဇြန္ ၁၀ တြင္ ISIS က မိုဆူးလ္ကို သိမ္းပိုက္ကာစ၌ ေရးသားခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ပထမပို႔စ္မွာ ကြ်န္ေတာ္ေရးသားခဲ့ေသာ ပို႔စ္ျဖစ္ၿပီး ဒုတိယတစ္ခုမွာ BBC ၏ article ကို ဘာသာျပန္ဆိုထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ယခုအေျခအေနႏွင့္ ကြာျခားသြားၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း ISIS အေၾကာင္းကို တစ္ေစ့တစ္ေစာင္း ေလ့လာႏိုင္ရန္ ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။