၁။ ဦးေခါင္းတစ္ျခမး္ကိုက္နာ (သို႔) ဦးေခါင္းကိုက္နာဆိုတာဘာလဲ။

 

က်န္းမာေရးစာတိုမ်ားစုစည္းမွဳ

၁။ ဦးေခါင္းတစ္ျခမး္ကိုက္နာ (သို႔) ဦးေခါင္းကိုက္နာဆိုတာဘာလဲ။

ဦးေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္နာလုိ႔ လူသိမ်ားတဲ့ ဦးေခါင္းကိုက္နာဆုိတာဟာ လူေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ မၾကာခဏခံစား ရတက္ေသာ နာတာရွည္ေခါင္းကိုက္ေ၀ဒနာ အမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေရာဂါဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ရတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကို တိတိက်က် မသိၾကရေသးပါဘူး။
ဦးေႏွာက္အာ႐ံုေၾကာဆုိင္ရာ စနစ္နဲ႔ ေသြးေၾကာဆုိင္ရာ စနစ္မ်ားေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ထဲမွာရွိတဲ့ ေသြးေၾကာငယ္ေတြကေန ေသြးေၾကာမ်ားအေပၚ အာနိသင္ သက္ေရာက္မႈရွိေသာ ေအမင္း (Vasogenic Amines) မ်ား ထြက္လာျခင္းေၾကာင့္ ေခါင္းကိုက္ေ၀ဒနာကို ျဖစ္ေစတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ေခါင္းကိုက္ရာမွ နားထင္ေသြးေၾကာမ်ား တုိးေနသလုိခံစားၾကရၿပီး၊ ပံုမွန္အားျဖင့္ ေခါင္းတစ္ျခမ္းထဲတြင္သာ ကိုက္ခဲ သည့္ ေ၀ဒနာခံစားရေသာ္လည္း တခ်ိဳ႕တြင္ ဘယ္၊ ညာ ေျပာင္းကုိက္ျခင္း၊ ဘယ္ညာႏွစ္ဖက္စလံုး ကုိက္ျခင္းမ်ားလည္း ခံစားရ တတ္ပါတယ္။ ဦးေခါင္းကိုက္နာကို ေယဘုယ်အားျဖင့္ ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္ (Classical) နဲ႔ အျဖစ္မ်ားေသာ (Common) ဦးေခါင္းကိုက္နာ ဟူ၍ (၂)မ်ိဳး ခြဲျခားထားပါတယ္။

ပထမအမ်ိဳးအစားတြင္ ေခါင္းကိုက္ေ၀ဒနာမေပၚမီ ေရွ႕ေျပးလကၡဏာ (Aura) အျဖစ္ လွ်ပ္စီးလက္ သလုိ အလင္းတန္းမ်ား၊ ေရာင္စံုတန္းမ်ား၊ လႈိင္းမ်ားကို နာရီ၀က္ခန္႔ ျမင္ရၿပီးမွ ေခါင္းကိုက္ေ၀ဒနာကို ခံစားရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအမ်ိဳးအစားဟာ ေရာဂါရွိသူမ်ား၏ ၂၅% ခန္႔မွ ေတြ႕ရတတ္ရပါတယ္။

ေနာက္တစ္မ်ိဳးမွာေတာ့ ေရွ႕ေျပး လကၡဏာေတြ မျမင္ရပါ ဘူး။ ေခါင္းတစ္ျခမ္းတည္း သိသာစြားေသြးတုိးသလုိ ခံစားရၿပီး၊ ပ်ိဳ႕အန္ျခင္း၊ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္မႈ ျဖစ္ျခင္း၊ ရာသီဥတု အေျပာင္းအလဲ တြင္ျဖစ္ျခင္း ဆူညံသံ၊ စူး၀ါးေသာ အနံ႔ျပင္းမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္တက္ျခင္း၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ ဓမၼတာလာခါနီးႏွင့္ လာခ်ိန္တြင္ ခံစားရ တတ္ျခင္း၊ ပဋိသေႏၶကိုယ္၀န္တားေဆး သံုးစြဲသူေတြမွာ ပိုမိုခံစားရတတ္ျခင္း စသည္ျဖင့္ ေတြ႕ရပါတယ္။ ေခါင္းတစ္ခါကိုက္လွ်င္ (၂)နာရီမွ (၆)နာရီအထိ ၾကာတက္ၿပီး၊ တစ္ခါတစ္ရံ (၂၄)နာရီမက ၾကာျမင့္တက္ပါတယ္။ သာမန္အားျဖင့္ တစ္လတစ္ႀကိမ္၊ ႏွစ္လ တစ္ႀကိမ္ျဖစ္တက္ေသာ္လည္း အခ်ိဳ႕တြင္ တစ္ပတ္ (၂)ႀကိမ္၊ (၃)ႀကိမ္အထိျဖစ္၍ အလုပ္ပ်က္၊ ေက်ာင္းပ်က္သည္အထိ ဆိုး၀ါး တတ္ပါတယ္။


၂။ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ရွိတဲ့သူေတြက ဘယ္သူေတြလဲ။

အမ်ိဳးသမီးေတြမွာအျဖစ္မ်ားၿပီး အမ်ားစုက အသက္(၂၀) ေအာက္မွ စတင္ခံစားၾကရပါတယ္။


၃။ ေခါင္းကိုက္နာျဖစ္မွန္း ေသခ်ာေအာင္ ဘယ္လုိလုပ္မလဲ။

ေရာဂါကို အဓိကအားျဖင့္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ေခါင္းကိုက္ေ၀ဒနာ အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ေရာဂါရွာေဖြသတ္မွတ္ေရး စံၫႊန္းမ်ား နဲ႔အညီ ေရာဂါအမည္တပ္ရပါတယ္။ လူနာရဲ႕ ေရာဂါခံစားမႈ ရာဇ၀င္ေမးျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္ကို စစ္ေဆးစမ္းသပ္ျခင္း (အထူးသျဖင့္ ဦးေႏွာက္အာ႐ံုေၾကာဆုိင္ရာ လကၡဏာရွိမရွိ စစ္ေဆးျခင္း)တုိ႔ကို ေသေသခ်ာခ်ာ လုပ္ရပါတယ္။ လုိအပ္ပါက ဦးေႏွာက္ကြန္ပ်ဴတာ ဓာတ္မွန္ (CT Scan Brain) (သို႔) သံလုိက္ပံုရိပ္ေဖာ္စက္ MRI တုိ႔ႏွင့္ စမ္းသပ္စစ္ေဆးရပါမယ္။ ဒါမွသာ အျခားအေၾကာင္းရင္းမ်ား ျဖစ္တဲ့ ဦးေႏွာက္အဖုအက်ိတ္မ်ား၊ ဦးေႏွာက္အတြင္း အရည္လမ္းေၾကာင္းမ်ား ပိတ္ဆို႔မႈ၊ ဦးေႏွာက္အတြင္း ေသြးယိုစီးမႈ၊ ဦးေႏွာက္ အတြင္း ေသြးေၾကာမ်ား မူမမွန္ျဖစ္တည္ေနမႈမ်ား၊ စသည္တုိ႕ကို စစ္ေဆးေတြ႕ရွိ ခြဲျခားႏုိင္မွာျဖစ္ပါတယ္။


၄။ ေခတ္မီကုထံုးဘာေတြရွိသလဲ။

လတ္တေလာ ေခါင္းကိုက္ေ၀ဒနာ သက္သာေစတဲ့ ကုထံုး (Acute Therapy) နဲ႔ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ကုသမႈကုထံုး (Prophylactic Therapy) ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။ လတ္တေလာ ေခါင္းကိုက္ေ၀ဒနာ သက္သာေစဖို႔ သာမန္အားျဖင့္ ပါရာစီ တေမာ(လ္)၊ အက္(စ္)ပရင္၊ အုိင္ဗ်ဴပ႐ို ဖန္စသည္တုိ႔အျပင္ Ergot, Triptans လို ေဆးေတြကိုလည္း သံုးႏုိင္ပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ဒီေဆးေတြက ေသြးတိုးႏွင့္ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ ရွိသူမ်ားတြင္ မသံုးစြဲသင့္ပါဘူး။ အထူးသတိျပဳရန္လိုပါတယ္။ ႀကိဳတင္ ကုသမႈ ကုထံုးကိုေတာ့ တစ္ပတ္ထက္ပို၍ ေခါင္းကိုက္ခဲ့လွ်င္ (သို႔) ေခါင္းကိုက္တုိင္း မခံမရပ္ႏုိ္င္ေအာင္ ျပင္းထန္ျခင္း(သို႔) အလုပ္ပ်က္၊ ေက်ာင္းပ်က္ ျဖစ္ရေလာက္ေအာင္ဆိုး၀ါးလွ်င္ သံုးသင့္ပါတယ္။ ဘီတာဘေလာက္ကာ ေဆးေတြ၊ စိတ္ဓာတ္က်ကု ေဆး၀ါးေတြ၊ အတက္က်ဟု ေဆး၀ါးေတြ၊ Calcium Channel Blockers ေဆး၀ါးေတြ စသည္တုိ႔ျဖင့္ သံုးစြဲသင့္ပါတယ္။


၅။ အမ်ားျပည္သူမ်ားအတြက္ အဓိကက်သည့္အႀကံေပးခ်က္

Migraine ေရာဂါဟာ သာမန္အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေတြနဲ႕ သက္သာေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ေသာ္လည္း၊ အခ်ိဳ႕ကေတာ့ ျပင္းထန္႐ႈပ္ေထြး တတ္တဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲျပႆနာေတြရွိေနတတ္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ဦးေႏွာက္အတြင္း ေသြးျပတ္လပ္ျခင္း ျဖစ္တတ္ၿပီး၊ ကိုယ္တစ္ျခမ္း ေလျဖတ္ျခင္း၊ မ်က္စိေစြ ေစာင္းသြားျခင္းမ်ားျဖစ္တတ္တာေၾကာင့္ ႐ိုး႐ိုးသာမန္ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေတြနဲ႕ မသက္သာေတာ့ဘူးဆိုရင္ တတ္ကၽြမ္းတဲ့ အထူးကုသမားေတာ္မ်ားႏွင့္ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြး ကုသသင့္ပါတယ္။

Mg Mandalay