“ကိုယ့္ကိုယ္ကုိယ္ ဘယ္လုိေရာင္းမလဲ”

 

ေက်ာက္သင္ပုန္း

 

“ကိုယ့္ကိုယ္ကုိယ္ ဘယ္လုိေရာင္းမလဲ”

အခုေခတ္မွာ Marketing ပညာရပ္က ေတာ္ေတာ္ေလး ေခတ္စားလာပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ Marketing ပညာနဲ႔ အလုပ္လုပ္ေနသူမွ မဟုတ္ပါဘူး၊ လူတုိင္း အေၿခခံေလာက္ေတာ့ သိထားသင့္တဲ့ ပညာရပ္တစ္ခုလည္း ၿဖစ္ပါတယ္။ စာေရးဆရာခ်င္းတူရင္ Marketing အုိင္ဒီယာသာတဲ့သူက လူပုိသိေလ့ ရွိသလို၊ ေနာက္ဆံုး ပရဟိတလုပ္ရင္ေတာင္မွ ဒီပညာရပ္ကုိ အသံုးခ်ၿပီး လုပ္ႏုိင္တဲ့သူက ပိုေအာင္ၿမင္ေလ့ရွိတာ ေတြ႔ရမွာပါ။

ကုိယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ကုန္ပစၥည္းတစ္ခုလို ေတြးၾကည္႔လိုက္မယ္ဆုိရင္ ကုိယ့္ Brand ကို အေကာင္းဆံုးၿဖစ္ေအာင္ တည္ေဆာက္ႏုိင္တဲ့သူဟာ လုပ္ငန္းခြင္မွာ၊ အလုပ္တစ္ခုကုိ အၿပိဳင္ေလွ်ာက္ၾကတဲ့အခါမွာ အမ်ားထက္ ေခါင္းတစ္လံုးသာေနမွာ အမွန္ပါပဲ။

ခုလို အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းေတြ ေပါလာေတာ့မယ့္အခ်ိန္မွာ အလုပ္လိုခ်င္တဲ့ လူငယ္ေတြ တစ္စံုတစ္ရာ ၿပင္ဆင္ႏုိင္ေအာင္လို႔ ကၽြန္ေတာ့္အေတြ႔အၾကံဳတစ္ခ်ိဳ႔ အေၿခခံၿပီး ေရးလိုက္ရပါတယ္။ Target ကေတာ့ အလုပ္တစ္ခါမွ မလုပ္ဖူးေသးတဲ့ လူငယ္ေတြကို ရည္ရြယ္ပါတယ္။

၁။ ၾကိဳတင္ၿပင္ဆင္ပါ

အလုပ္လုိခ်င္တဲ့ လူငယ္တုိင္း ၾကိဳတင္ၿပင္ဆင္ရမွာ (၂)ခုရွိပါတယ္။

နံပါတ္တစ္က ကိုယ့္မွာ ဘယ္လိုအရည္အခ်င္းေတြ၊ အားသာခ်က္ေတြ ရွိတယ္၊ ဘယ္လုိအလုပ္မ်ိဳးမွာ ထူးခၽြန္တယ္၊ ဘယ္လုိအလုပ္ကို ၀ါသနာပါတယ္ စသၿဖင့္ အရင္ဆံုး ဆန္းစစ္ဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ေခၚသမွ်အလုပ္ ၾကံဳသလို ၀င္ေလွ်ာက္ေနလို႔ မရပါဘူး။ အလုပ္မွာ ေအာင္ၿမင္ခ်င္တယ္၊ ေပ်ာ္ရႊင္ခ်င္တယ္ဆုိ အလုပ္က ကုိယ့္ကို ေရြးတာမ်ိဳး မၿဖစ္ပါေစနဲ႔၊ ကုိယ္ကပဲ အလုပ္ကို ေရြးပါ။

ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ အဆက္အသြယ္ အေရးၾကီးပါတယ္။ လူလူခ်င္းအၿပင္ ခုေနာက္ပိုင္း ေခတ္စားလာတာဆုိ လူမႈကြန္ရက္၊ အထူးသၿဖင့္ LinkedIn လိုဟာမ်ိဳးမွာ ကုိယ့္အေၾကာင္းကုိ ေသေသခ်ာခ်ာေလး ၿပင္ဆင္ၿပီး ေဖာ္ၿပထားႏုိင္ဖုိ႔ လိုပါတယ္။

၂။ အလုပ္ေခၚစာ ဖတ္ရႈၿခင္း

ကၽြမ္းက်င္တဲ့ HR သမားတစ္ေယာက္ ရွိတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းဟာ Vacancy announcement ကို စိတ္၀င္စားစရာနဲ႔ ၿပတ္ၿပတ္သားသား ၿဖစ္ေအာင္ ထုတ္ပါတယ္။ သူတို႔လိုခ်င္တဲ့ အေတြ႔အၾကံဳနဲ႔ အရည္အခ်င္းေတြ၊ လုပ္ရမယ့္အလုပ္တာ၀န္ေတြ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေရးထားပါတယ္။

အဲဒါကို ေသေသခ်ာခ်ာဖတ္ၿပီး ကိုယ္နဲ႔သင့္ေတာ္တယ္ မသင့္ေတာ္ဘူး စဥ္းစားေစခ်င္တယ္။ အဖြဲ႔နာမည္မသိ၊ ေခၚတဲ့ရာထူးမသိ၊ လုပ္ရမယ့္အလုပ္မသိဘဲ ဒီမွာအလုပ္ေခၚတယ္ ၾကားလို႔ လာေလွ်ာက္တယ္ ဆုိတာမ်ိဳးက impression က်ေစပါတယ္။

ဒီအလုပ္၊ အဖြဲ႔အစည္း၊ အဲဒီမွာ ၾကံဳေတြ႔ရမယ့္ လုပ္ငန္းခြင္အေၿခအေနေတြ စသၿဖင့္ စံုစမ္းပါ။ စိတ္တုိင္းက်ၿပီဆိုမွ အလုပ္ေလွ်ာက္ဖုိ႔ ဆံုးၿဖတ္ပါ။ ထပ္ေၿပာပါရေစဦး၊ အလုပ္က ကိုယ့္ကိုေရြးတာမ်ိဳး မၿဖစ္ပါေစနဲ႔၊ ကိုယ္ကပဲ အလုပ္ကို ေရြးပါ။

၃။ အလုပ္ေလွ်ာက္ၿခင္း

အလုပ္ေခၚစာကို ဖတ္ၿပီးလို႔ ကိုယ္နဲ႔သင့္ေတာ္တယ္၊ ဒီအလုပ္ကို စိတ္၀င္စားတယ္ဆုိရင္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ရက္အမီ CV form တင္ရပါမယ္။ CV form ဘယ္လုိေရးရသလဲေတာ့ လာမေမးပါနဲ႔၊ အင္တာနက္မွာ ရွာဖတ္ပါ။ ကၽြန္ေတာ္ေၿပာတာထက္ အမ်ားၾကီး ၿပည္႔စံုပါလိမ့္မယ္။ အင္တာနက္ဆုိတာ ေဖ့စ္ဘြတ္မွာ ဓါတ္ပံုတင္ၿပီး “ဖရန္႔တုိ႔ေရ လွလား cute လား” ေမးရံုသက္သက္ မဟုတ္ပါဘူး။ အက်ိဳးရွိစြာ အသံုးခ်ေစခ်င္ပါတယ္။ တခုခုသိခ်င္ၿပီဆိုတုိင္း သူမ်ားအရင္ေမးတာထက္ ကိုယ့္ဟာကုိယ္ ၾကိဳးစားရွာေဖြတတ္တဲ့ အက်င့္ကိုလည္း လုပ္ေစခ်င္ပါတယ္။

CV ဆုိတာကလည္း လူမၿမင္ရေသးခင္မွာ တစ္ဖက္က ကိုယ့္ကို လူေခၚေတြ႔ၿပီး အင္တာဗ်ဴးခ်င္လာေအာင္ လုပ္တာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ မိတၱဴဆုိင္က ၀ယ္လုိ႔ရလာတဲ့ ေဖာင္မွာၿဖည္႔၊ ရွိသမွ် certificate ေတြ တစ္သီၾကီး တြဲတင္ေပးလိုက္တာထက္ ေသေသခ်ာခ်ာ စနစ္တက် ၿပင္ဆင္ေစခ်င္ပါတယ္။ ေရွ႔ဆံုးမွာ တစ္မ်က္ႏွာစာ Cover letter ေကာင္းေကာင္းေရးၿပီး ကုိယ့္ကိုယ္ကုိယ္ မိတ္ဆက္ဖို႔လည္း မေမ့ပါနဲ႔။ အဲဒါက ေနာက္မွာ ေဖာ္ၿပထားသမွ် ကိုယ့္အေၾကာင္းေတြကို စိတ္၀င္တစား ဆက္ၾကည္႔ေစမယ့္ စြဲေဆာင္မႈတစ္ခုလည္း ၿဖစ္ပါတယ္။

၄။ အင္တာဗ်ဴးေၿဖဆုိၿခင္း

ကိုယ္တင္လိုက္တဲ့ ေလွ်ာက္လႊာကို ၾကည္႔ၿပီး သေဘာက်တယ္ဆိုရင္ ကုိယ့္ကို အင္တာဗ်ဴးေမးဖို႔ ကမ္းလွမ္းလာပါလိမ့္မယ္။ အင္တာဗ်ဴးေၿဖရင္ ေဆာင္ရန္၊ ေရွာင္ရန္ေတြအမ်ားၾကီး ရွိပါတယ္။ အေသးစိတ္ကို အင္တာနက္မွာ ရွာဖတ္ၾကည္႔ပါ။

အင္တာဗ်ဴးမွာ First impression က ေတာ္ေတာ္ေလး အေရးၾကီးပါတယ္။ အလုပ္မွာ အၿမဲတမ္းအခ်ိန္မွန္တဲ့သူက တစ္ရက္တစ္ေလ ေနာက္က်သြားလည္း ဘယ္သူမွ ဘာမွမေၿပာပါဘူး။ သူအခ်ိန္မွန္တယ္ဆုိတာ သိေနၾကတာကိုး။ အင္တာဗ်ဴးရက္မွာေတာ့ ေနာက္မက်သင့္ပါဘူး။ ကုိယ့္အေၾကာင္းကိုမွ ေသေသခ်ာခ်ာ မသိၾကေသးဘဲကိုး။ အခ်ိန္ေနာက္က်ၿပီးမွ ေရာက္လာၿခင္းက ကုိယ့္ကို အထင္အၿမင္ေသးေစပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အခန္းထဲ၀င္၀င္ခ်င္းမွာ ႏႈတ္မဆက္တာ၊ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈနဲ႔ ဆံပင္ပံုစံ၊ အေရာင္ေတြက Professional look ရွိမေနတာ၊ ဒါေတြဟာလည္း မေၿဖခင္ကတည္းက အမွတ္ေလ်ာ့ေနေစတဲ့ အၿပဳအမူမ်ားပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။

ေမးခြန္းအေနနဲ႔ေတာ့ အမ်ားအားၿဖင့္ အပိုင္း(၄)ပုိင္း ရွိပါလိမ့္မယ္။

-၀န္ထမ္းေခၚတယ္ဆုိတာဟာ အဖြဲ႔အတြက္ အလုပ္လုပ္ဖို႔ ေခၚတာၿဖစ္လို႔ အရည္အခ်င္း ဘယ္ေလာက္ရွိလဲအၿပင္ ဒီလူဟာ ငါတုိ႔နဲ႔ ကိုက္မကုိက္ဆိုတာကိုလည္း ဦးစားေပးၾကည္႔တတ္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဖြဲ႔နဲ႔ပတ္သက္တာ၊ အဖြဲ႔ရဲ႔ လုပ္ငန္းသဘာ၀နဲ႔ပတ္သက္တာ၊ ဒီမွာ အလုပ္လာေလွ်ာက္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြ ေမးတတ္ပါတယ္။ ဒါေတြကို ၾကိဳတင္စံုစမ္းၿပီး ကုိယ္နဲ႔ ကိုက္ညီမယ္ထင္လို႔ အလုပ္ေလွ်ာက္ခဲ့တာသာဆုိရင္ ဒီအပိုင္းက အခက္အခဲ သိပ္မရွိႏုိင္ပါဘူး။

-ကိုယ့္ရဲ႔အလုပ္အေတြ႔အၾကံဳေတြ၊ ကိုယ့္ရဲ႔ေအာင္ၿမင္မႈေတြ၊ အခက္ခဲဆံုးအေၿခအေနတစ္ရပ္ကို ေက်ာ္ၿဖတ္ဖူးခဲ့တာေတြ၊ ေနာက္ၿပီး အားသာခ်က္၊ အားနည္ခ်က္ေတြ ေမးတတ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ကိုယ့္ကိုယ္ကုိယ္ ဘယ္ေလာက္အထိ အရွင္းလင္းဆံုးၿဖစ္ေအာင္ တင္ဆက္ႏုိင္သလဲဆုိတဲ့ Presentation skill က အေရးပါလာပါလိမ့္မယ္။ ၾကိဳတင္ေလ့က်င့္ထားလို႔ ရပါတယ္။

-ၿပီးရင္ သက္ဆုိင္ရာအလုပ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ကၽြမ္းက်င္မႈကို စစ္ေဆးတယ္။ ေရးေၿဖရတာလည္း ပါရင္ပါမယ္ေပါ့။

-ေနာက္ဆံုးကေတာ့ ညွိႏိႈင္းရမယ့္အပိုင္းေတြ။ လစာဘယ္ေလာက္မွန္းလဲ၊ အနာဂတ္မွာ ဘာအစီအစဥ္ရွိလဲ ေမးတတ္ပါတယ္။ ကိုယ္သိခ်င္တာရွိရင္လည္း ေမးဖုိ႔အခြင့္အေရး ရပါလိမ့္မယ္။ သိခ်င္တာရွိရင္ ရဲရဲတင္းတင္း ေမးပါ။ အားနာစရာ၊ ေၾကာက္ေနစရာ မလုိပါဘူး။ လစာကိုလည္း ဒီကသတ္မွတ္သေလာက္ ဆုိတာမ်ိဳးထက္ ကုိယ့္တန္ဖိုးကိုယ္ သတ္မွတ္ၿပီး ယံုၾကည္မႈရွိရွိ ေၿပာပါ။

ၿပီးရင္ေတာ့ အေၾကာင္းၿပန္တာကို ေစာင့္ေနရံုပါပဲ။ ကမ္းလွမ္းလာခဲ့တဲ့အခါမွာ ဘယ္လိုအေနအထားမ်ိဳးဆုိရင္ေတာ့ လက္မခံႏုိင္ဘူး၊ လစာဘယ္ေလာက္အထိ ဆိုရင္ေတာ့ လက္ခံမယ္ ဆုိတာမ်ိဳး ၾကိဳတင္ဆံုးၿဖတ္ထားေစခ်င္ပါတယ္။

ဒါေတြကေတာ့ အလုပ္တစ္ခုကို ေလွ်ာက္ေတာ့မယ္ဆုိတဲ့အခါ သိထား၊ ၿပင္ဆင္ထားသင့္တာေလးေတြ ၿဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ သိေစခ်င္တာကေတာ့ အင္တာဗ်ဴး သိပ္အေၿဖေကာင္းတဲ့သူေတြ ေတြ႔ဖူးပါတယ္။ တကယ့္တကယ္ အလုပ္လည္းလုပ္ေရာ၊ ထင္သေလာက္ ဟုတ္မေနပါဘူး။ အဲဒီအခါ အဖြဲ႔အစည္းမွာလည္း အဆင္မေၿပ ၿဖစ္ရပါတယ္။ အရည္အေသြးမေကာင္းတဲ့ပစၥည္း ၀ယ္မိသလိုေပါ့။ အစပုိင္းေတာ့ အေၿပာေကာင္းရင္ အဟုတ္မွတ္ၿပီး ၀ယ္ၾကမယ္၊ ေနာက္ပိုင္း အေၾကာင္းသိလာၾကတဲ့အခါမွာေတာ့ ဘယ္သူမွ ၀ယ္ၾကေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။

ဒါေၾကာင့္ ေအာင္ၿမင္ခ်င္တဲ့ လူငယ္တစ္ေယာက္ဟာ အေၿပာသက္သက္ကုိ ေရာင္းတာမဟုတ္ဘဲ ကုိယ့္ရဲ႔ အရည္အခ်င္းနဲ႔ လုပ္အားကိုပါ ေရာင္းႏုိင္ရပါမယ္။ အရည္အေသြးၿပည္႔မီတဲ့ ကုန္ပစၥည္းေတြၿဖစ္ေနဖို႔ကိုလည္း အၿမဲမၿပတ္ အားထုတ္ေနရပါမယ္။ ဒီအခ်က္ကိုေတာ့ မေမ့ၾကေစခ်င္ဘူး။

ေရးသားသူ - ေဒါက္တာၿဖိဳးသီဟ