ထိေရာက္ေသာအင္တာဗ်ဴးေျဖဆိုနည္းမ်ား

 

Myanmar B2B Management Magazine

 

ထိေရာက္ေသာအင္တာဗ်ဴးေျဖဆိုနည္းမ်ား
********************************************

ေရးသူ - ရဲၫြန္႔ (မဟာ၀ိဇၨာ၊ ႏိုင္-ဆက္)

ယခင္လမွအဆက္

မင္းတို႔လိုအလုပ္မ်ဳိးကလူေတြက လစာပိုရသင့္တယ္လို႔ထင္သလား မိမိအလုပ္ က အလုပ္၏အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ကိုမည္ကဲ့ သို႔ျဖည့္ဆည္းႏိုင္သည္၊ မိမိက အလုပ္အေၾကာင္းကို မည္မွ်သိသည္တို႔ကို လစာႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ညိႇႏိႈင္းမႈ မျပဳလုပ္မီသိလို၍ေမးေသာေမးခြန္းျဖစ္သည္။ ဤအေျဖကိုမေျဖမီ လစာညိႇႏိႈင္း မႈျပဳလုပ္ပါက ေမးခြန္းမ်ားေျဖဆိုရာတြင္ ဟန္ခ်က္ပ်က္မႈမ်ားျဖစ္လာႏိုင္သည္။ အႏၲရာယ္ကင္း၍ စိတ္ခ်ရေသာအေျဖမွာ Straddling The Fence ေခၚၿခံ စည္း႐ိုးကိုခြ၍ထိုင္ၿပီး ေျဖဆိုျခင္းျဖစ္သည္။ မတင္မက်ေျဖဆိုဖို႔ျဖစ္သည္။ "အလုပ္အမ်ားစုမွာ လစာဟာ အလုပ္ရဲ႕အေရးႀကီးမႈ၊ အလုပ္မွာ ပါ၀င္ႏိုင္တဲ့ အတိုင္းအတာေတြကိုျပပါတယ္။ လစာအတိုင္းအတာဟာ အလုပ္ရဲ႕စံအေန အထားကိုျပပါတယ္။ ဒီလိုေျပာလိုက္တဲ့အတြက္ ထူးထူးျခားျခားေတာ္တဲ့ လူေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ထူးျခားတဲ့လုပ္ေဆာင္မႈေတြအတြက္ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း မခံရဘူးလို႔ ေျပာတာမဟုတ္ပါဘူး။ စည္းမ်ဥ္းသတ္မွတ္ခ်က္ေတြမွာ ျခြင္းခ်က္ ဆိုတာအၿမဲရွိပါတယ္။"

ေကာင္းေသာကမ္းလွမ္းမႈ၊ ညံ့ဖ်င္းေသာကမ္းလွမ္းမႈ အင္တာဗ်ဴးေမးသူက အလုပ္ႏွင့္ပတ္သက္ေသာေမးခြန္းမ်ားကို အေတာ္ၾကာေ၀့၀ိုက္ၿပီးသည့္အခါမွ လစာကိန္းဂဏန္း တစ္ခုကိုေဖာ္ျပလာမည္။ မေသခ်ာပါကထပ္မံ၍ေမးပါ။ "လူႀကီး မင္းေျပာတာကို ေသခ်ာေအာင္ ထပ္ေမးတာပါ။ ကြၽန္ေတာ့္ကို တစ္ႏွစ္ေပါင္/ေဒၚလာ...နဲ႔ဒီအလုပ္မွာခန္႔မယ္လို႔ေျပာတာပါလား။"
ဤကဲ့သို႔ တရား၀င္ကမ္းလွမ္းရာတြင္ အေျခအေနႏွစ္မ်ဳိး ျဖစ္ႏိုင္သည္။

၁။ တရားမွ်တပံုရေသာကမ္းလွမ္းမႈ
၂။ မိမိေမွ်ာ္လင့္မထားေသာကမ္းလွမ္းမႈ တို႔ျဖစ္သည္။

တရားမွ်တပံုရေသာကမ္းလွမ္းမႈ
---------------------------------
တရားမွ်တစြာကမ္းလွမ္းသည္ဆိုေသာ္လည္း မိမိအေနျဖင့္ အနည္းငယ္ထပ္ တိုးေတာင္းဆိုမႈျပဳခ်င္လိမ့္မည္။ အင္တာဗ်ဴးေမးသူကလည္း ထိုကဲ့သို႔ေမွ်ာ္လင့္ ထားၿပီးျဖစ္လိမ့္မည္။ သို႔ေသာ္လည္း သူတို႔အားစိတ္ပ်က္သြားျခင္းမျဖစ္ပါေ စႏွင့္။ လစာအတိုင္းအတာတစ္ခုကိုေဖာ္ျပပါ။ အနည္းဆံုးမွာ အင္တာဗ်ဴးေမး သူကကမ္းလွမ္းေသာပမာဏျဖစ္ၿပီး အျမင့္ဆံုးပမာဏမွာ ကမ္းလွမ္းေသာ ပမာဏထက္ျမင့္ေသာ ကိန္းဂဏန္းတစ္ခုျဖစ္မည္။ "လူႀကီးမင္းေဖာ္ျပတဲ့ ကိန္း ဂဏန္းက ကြၽန္ေတာ္ေမွ်ာ္လင့္ထားတာနဲ႔ အမ်ားႀကီးနီးစပ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္ကေပါင္...နဲ႔ေပါင္... အၾကားကိုေမွ်ာ္လင့္ထားတာပါ။ ညိႇႏိႈင္းဖို႔ အတြက္ အေျခအေနမ်ား ရွိပါသလား။"

မိမိကေဖာ္ျပေသာလစာထက္ ပိုရသင့္သည္ဟုေျပာသည့္အတြက္ မည္သူမွ ကမ္းလွမ္းမႈကို႐ုပ္သိမ္းမည္မဟုတ္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ မိမိသည္အလုပ္အတြက္ အသင့္ေတာ္ဆံုးလူဟုဆံုးျဖတ္ႏိုင္သည္။ ကမ္းလွမ္းမႈကိုထပ္တိုးႏိုင္သည္။ အင္တာဗ်ဴးေမးသူက သင့္ေလ်ာ္မွန္ကန္ေသာကိန္းဂဏန္းတစ္ခုထပ္မံေဖာ္ျပႏိုင္ သည္။ သူ႔အတြက္ ညိႇႏိႈင္းမႈသည္ ေက်နပ္ဖြယ္ရာအေျခအေနျဖင့္ အဆံုးသတ္ မည္ကိုစိတ္၀င္စားသည္။ ဆိုး၀ါးသည့္အေျခအေနဆိုပါက အင္တာဗ်ဴးေမး သူသည္ ကနဦးကမ္းလွမ္းထားသည့္လစာပမာဏကိုသာေပးမည္ ဟု ေျပာလိမ့္မည္။

မိမိေမွ်ာ္လင့္မထားေသာ ကမ္းလွမ္းမႈ
--------------------------------------
အင္တာဗ်ဴးေမးသူ၏ကမ္းလွမ္းမႈသည္ မိမိေမွ်ာ္လင့္ထားသည့္အတိုင္းျဖစ္မလာ ပါက မိမိအတြက္ ျငင္းပယ္ျခင္း၊ လက္ခံျခင္းတို႔အျပင္ တျခားေသာေရြးခ်ယ္မႈ မ်ားရွိေနေသးသည္။ ေငြ ေၾကးကိစၥအတြက္ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ျဖင့္ ပညာရွင္ ဆန္ဆန္ျပဳမူေျပာဆိုရမည္။ လစာကိစၥမျဖစ္ပါက အလုပ္၏တျခားေသာ အနာ ဂတ္အလားအလာမ်ားကိုသံုးသပ္ရမည္။ မိမိအတြက္လိုအပ္ပါကေနရာ တစ္ေနရာက်န္ရွိေနေသးရန္ ပါးနပ္စြာေျပာဆိုၿပီးေနာက္ အဆံုးသတ္ တြင္ ေငြေၾကးကိစၥကို ျပန္ေကာက္ရမည္။

အကယ္၍ ကမ္းလွမ္းေသာလစာသည္ အနာဂတ္တြင္ တိုးျမင့္လာဖြယ္ရာရွိ ပါက "ဒီ အလုပ္ကို ကြၽန္ေတာ္သေဘာက်ပါတယ္။ ဒီအလုပ္မွာ ဘယ္ လိုေအာင္ျမင္မႈေတြရလာႏိုင္တယ္ဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္နားလည္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္မတ္လ ၁ ရက္ကစၿပီးအလုပ္၀င္ပါ့မယ္။ ဒါေပမဲ့ ပြင့္ပြင့္လင္း လင္းေျပာရရင္လစာကိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ထိုက္သင့္တယ္လို႔မယူ ဆေသးပါဘူး။ အဲဒီအတြက္ဆက္လက္ေဆြးေႏြးဖို႔အေျခအေနရွိေနဦးမယ္ လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္" ဟု ေျပာထားပါ။

တစ္နည္းအားျဖင့္ေျပာႏိုင္သည္မွာ "ကြၽန္ေတာ္မတ္လ ၁ ရက္မွာ အလုပ္၀င္ပါ့ မယ္။ ကြၽန္ေတာ့္လုပ္အားပါ၀င္မႈေတြရွိၿပီး အသင္းအဖြဲ႕ရဲ႕အေရးႀကီးတဲ့ အစိတ္ အပိုင္းျဖစ္လာလိမ့္မယ္လို႔ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ့္အတြက္ အဆင္ မေျပတာက အခုကမ္းလွမ္းတဲ့လစာနဲ႔ဆိုရင္ ၀င္ေငြနဲ႔ထြက္ေငြမွ်တမႈ မရွိပါ ဘူး။ ေဆြးေႏြးဖို႔အခြင့္အလမ္းရလိမ့္မယ္လို႔ေမွ်ာ္လင့္မိသလို လူႀကီးမင္းအေန နဲ႔ ဒီအလုပ္ကို ကြၽန္ ေတာ့္ကိုကမ္းလွမ္းတဲ့အတြက္လည္း ဂုဏ္ယူမိပါတယ္။ လစာကိစၥေလးတစ္ခုသာ ေျဖရွင္းေပးႏိုင္မယ္ဆိုရင္ အကုန္လံုးအဆင္ေျပ သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္လိုလုပ္ရင္ အဆင္ေျပမယ္လို႔ထင္ပါသလဲ" ဟူ၍ျဖစ္ သည္။ ထိုအခါတြင္ အင္တာဗ်ဴးေမးသူက မိမိ မည္မွ်လိုခ်င္ေၾကာင္း ထပ္မံေမး လာလိမ့္မည္။ "ဒါျဖင့္ရင္ မင္း အနိမ့္ဆံုးလိုခ်င္တဲ့လစာက ဘယ္ေလာက္ျဖစ္ မလဲ။" "ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ အနည္းဆံုးေပါင္...(မိမိကအလယ္အလတ္တန္း ရည္မွန္းထားသည့္လစာ) လိုခ်င္ပါတယ္။ ဒီႏႈန္းထားနဲ႔ဆိုရင္ အတားအဆီးမ်ား ရွိႏိုင္မလား။" အင္တာဗ်ဴးေမးသူ၏အေျဖေပၚမူတည္၍ အေျဖကို မတင္မက်ေမး ပါ။ သို႔ေသာ္လည္း အားတက္သည့္အမူအရာျဖင့္ ထိုရာထူးအဆင့္တြင္ ရရွိမည့္ ခံစားခြင့္မ်ားအပိုင္းသို႔ ဆက္သြားပါ။ "ဒါဆိုရင္ေတာ့ မဆိုးေတာ့ပါဘူး။ အက်ဳိး ခံစားခြင့္အပိုင္းကို ဆက္ေျပာခ်င္ပါတယ္။”

အင္တာဗ်ဴးေမးသူက အျခားနည္းျဖင့္ေျဖႏိုင္သည္။ "မင္းေျပာတဲ့ပမာဏ ဆိုရင္ေတာ့ ငါတို႔ေပးႏိုင္တာထက္ မ်ားသြားၿပီ။ ငါတို႔ေပးႏိုင္တာနဲ႔ အံ၀င္ခြင္ က်ျဖစ္ေအာင္ မင္းဘယ္ေလာက္ေလွ်ာ့ႏိုင္ေသးလဲ။" ဤကဲ့သို႔ေမးပါက လိုလား သည့္သေဘာျပၿပီး ေဆြးေႏြးမႈကို အဆံုးသတ္လိုသည့္သေဘာရွိသည္။ သို႔ေသာ္ အလြယ္တကူျဖင့္ အေလွ်ာ့မေပးပါႏွင့္။ မိမိေျပာရမည္က "အခုအခက္ အခဲ ျဖစ္ေနတာက ရာထူးအမည္နဲ႔လစာျဖစ္မယ္ဆိုရင္လည္း ရာထူးအမည္ကို သင့္ေလ်ာ္သလိုေျပာင္းလဲႏိုင္ပါတယ္။" ႀကိဳးစားၾကည့္ပါ၊ ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ အဆင္မေျပပါက အလုပ္၏တျခားေသာအပိုင္း မ်ားကိုဆက္သြားႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေနာက္ဆံုးအေနျဖင့္ႀကိဳးစားၾကည့္ပါ။ "ဒါလူႀကီးမင္းအတတ္ႏိုင္ ဆံုးေပးမယ့္ပမာဏပါလား။" ဤကဲ့သို႔ေျပာရာတြင္ အင္တာဗ်ဴးေမးသူ၏မ်က္လံုး မ်ားကို တိုက္႐ိုက္ၾကည့္ေပးပါ။ အံ့ၾသ စရာေကာင္းေအာင္ ေအာင္ျမင္မႈရသည္ ကိုေတြ႕ရလိမ့္မည္။ ေမးခြန္းေမးရာတြင္လည္း အသံေနအသံထားမွာ အေရး ႀကီးသည္။ အခန္႔မသင့္ပါက မႏွစ္ၿမိဳ႕ေသာေလသံ ေပါက္သြားတတ္သည္။

အနာဂတ္လစာအား ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္းျခင္း
-------------------------------------------
ဤအဆင့္တြင္ မိမိအေနျဖင့္ လက္ရွိလစာႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး အေခ် အတင္ေဆြးေႏြးၿပီးျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ အနာဂတ္ရပိုင္ခြင့္မ်ားႏွင့္ပတ္ သက္ေသာအေၾကာင္းသို႔ ကူးေျပာင္းရန္ျဖစ္သည္။ "လစာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ကြၽန္ေတာ္ေမွ်ာ္မွန္းထားတဲ့အတိုင္းမျဖစ္ေသး ေပမဲ့ ဒီအလုပ္ကိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္စိတ္၀င္စားပါတယ္။ အခု အနာ ဂတ္ရပိုင္ခြင့္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဆက္ေျပာလို႔ရပါ့မလား။" ထို႔ေနာက္တြင္ မိမိကိုယ္ကိုလုပ္ငန္းခြင္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ေနရသည္ဟု သေဘာထားလ်က္ ဆက္လက္ေျပာပါ။ ေအာက္ပါ အခ်က္မ်ားသည္ ကုမၸဏီအလုပ္ အကိုင္ရွာေဖြေရးေအဂ်င္စီမ်ားက ညိႇႏိႈင္းေလ့ ရွိေသာအခ်က္မ်ားျဖစ္သည္။

တစ္လံုးတစ္ခဲတည္းဆုေၾကးေငြ
---------------------------------
ဤဆုေၾကးေငြကို Golden Hello ဟုသိၾကသည္။ ယေန႔ရၿပီး မနက္ျဖန္ကုန္ တတ္သည့္ေငြျဖစ္ေသာ္လည္း ရသင့္သည့္ေငြျဖစ္သည္။ ယင္းေငြေၾကး ပမာဏကို မိမိ၏အေျခခံလစာတြင္ ေပါင္းျဖည့္သည့္အမွားကို မျပဳလုပ္မိပါေ စႏွင့္။ ဥပမာအားျဖင့္ မိမိသည္ေပါင္ ၂,၅၀၀ ရသည္ဆိုပါစို႔။ ႏွစ္အကုန္လစာ ဆန္းစစ္သည့္အခါ ယင္းေငြပမာဏမပါဘဲ အေျခခံလစာကိုသာ စဥ္းစားရမည္။

လစာတိုးျမႇင့္မႈႏွင့္ ဆက္စပ္ေသာလုပ္ေဆာင္မႈသံုးသပ္ျခင္း
--------------------------------------------------------------
လစာတိုးျမႇင့္မႈကို၀န္ထမ္း၏လုပ္ေဆာင္မႈျဖင့္ အကဲျဖတ္ေလ့ရွိသည္။ မိမိ၏ အရည္အခ်င္းကို ယံုၾကည္မႈရွိပါက ဤအတြက္ အနည္းဆံုးလစာတိုးျမႇင့္မႈ ရာခိုင္ႏႈန္းကိုလည္း မၾကာခဏေဆြးေႏြးႏိုင္သည္။

ရာထူးတိုးျမႇင့္ျခင္း
------------------
အခ်ိန္အတိုင္းအတာကာလတစ္ခု ၿပီးသည့္ေနာက္တြင္ ရာထူးတိုးရန္သံုးသပ္မႈ ကိုညိႇႏိႈင္းႏိုင္သည္။

ႏွစ္အကုန္ဆုေၾကးေငြ
-----------------------
ႏွစ္အကုန္ဆုေၾကးေငြႏွင့္ ပတ္သက္ ၍ ေျပာဆုိမႈမ်ားၾကားရသည့္အခါ "ဒီႏွစ္ ဘာျဖစ္မယ္" ၊ သို႔မဟုတ္ "မႏွစ္ကဘာ ျဖစ္ခဲ့တယ္" ဆိုသည္မ်ားကိုမမီွခိုပါႏွင့္။ လက္ ေတြ႕ဆုေၾကးေငြသည္ ယင္းကိန္းဂဏန္းမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္မႈရွိခ်င္မွရွိ မည္။ ငါးႏွစ္တာ ကာလအတြင္းလုပ္ေဆာင္မႈသမိုင္းကို အေျခခံေလ့ရွိသည္။

ေငြသားျပင္ပ အျခားအရာမ်ား
-------------------------------
အျခားေငြသားမဟုတ္ေသာ ထုခြဲႏိုင္ေသာပစၥည္းမ်ား အေနျဖင့္ရွိေနသည္မ်ား မွာ ကုမၸဏီ၏ေမာ္ေတာ္ကား၊ ဓာတ္ဆီ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းမႈႏွင့္ အာမခံတို႔ျဖစ္ၾက သည္။ ယင္းတို႔မွာ ေငြသားကိုကိုယ္စားျပဳသည္။ ေမာ္ေတာ္ကား၊ သို႔မဟုတ္ အာမခံႏွင့္ပတ္ သက္ေသာခံစားခြင့္မ်ား၊ ေမာ္ေတာ္ကားျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းျခင္း စရိတ္ မ်ား၊ လစဥ္ဓာတ္ဆီခမ်ားကို အလုပ္ရွင္မ်ားကေပးေနသည္ဟု ထုတ္ေဖာ္ေျပာေလ့မရွိ။ မိမိက မေမးမခ်င္း အလုပ္ရွင္ေျပာမည္မဟုတ္။ ဤကဲ့သို႔ေသာ ထူးျခားသည့္ရပိုင္ခြင့္မ်ားကို ေရးသားမွတ္ တမ္းတင္ထားပါ။

ကမ္းလွမ္းမႈအား လႊမ္းမိုးျခင္းႏွင့္ သံုးသပ္ျခင္း
------------------------------------------------
ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္းမႈမ်ားသည္ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု မတူညီႏိုင္။ ထို႔အတြက္ ေဆြးေႏြး ညိႇႏိႈင္းမႈမ်ားကို စံပံုစံ (Model) အေနျဖင့္ မွတ္ထား၍မရ။ မိမိအေနျဖင့္ လက္ ရွိႏွင့္အနာဂတ္လစာမ်ားေဆြး ေႏြးမည္ဆိုပါက ကုမၸဏီအေၾကာင္း၊ အလုပ္ အေၾကာင္းတို႔ကို သိထားရမည့္အခ်ိန္ျဖစ္သည္။ ေငြေၾကးအားျဖင့္ သေဘာ တူညီမႈမျပဳရေသးလွ်င္ပင္ မိမိအေနျဖင့္ သေဘာတူညီမႈကိုအဆံုးသတ္မည္၊ သို႔မဟုတ္ အဆံုးမသတ္ေတာ့ဟူေသာ သေဘာထားေတာ့ရွိၿပီးျဖစ္ေနလိမ့္ မည္။ ေအာက္ပါေမးခြန္းမ်ားက သက္ဆိုင္မႈရွိေနၿပီး တခ်ဳိ႕ေသာအေၾကာင္း အရာမ်ားမွာ အင္တာဗ်ဴးကာလအတြင္း အျခားအခ်ိန္မ်ား၌ သက္ဆိုင္မႈရွိ လိမ့္မည္။

သက္ဆိုင္ရာအခ်က္အလက္မ်ားကို ျပည့္ျပည့္စံုစံုသိရွိထားျခင္းအားျဖင့္ လစာႏွင့္ အျခားအက်ဳိးခံစား ခြင့္မ်ားအား ေနာက္ဆံုးအဆင့္ေဆြးေႏြးရာ တြင္ ေအာင္ျမင္မႈရရွိႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ ၎င္း ေမးခြန္းမ်ားထဲမွ သင့္ေလ်ာ္ သည္မ်ားကို ဥာဏ္ရွိသလိုေရြးခ်ယ္ႏိုင္ပါက အေကာင္းဆံုးေဆြးေႏြးႏိုင္မႈျဖစ္ လိမ့္မည္။ ေမးခြန္းမ်ားမွာ ေအာက္ပါအမ်ဳိးအစားမ်ားျဖင့္ရွိေနသည္။
- မူလီေခါင္းႏွင့္ ၀က္အူေခ်ာင္းတံ (Nuts and Bolts) အလုပ္ရွင္းလင္းခ်က္
- အလုပ္ႏွင့္ဌာနဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ
- ကုမၸဏီဆန္ေသာဓေလ့မ်ား၊ အေတြးမ်ားႏွင့္ ျပဳမူလုပ္ေဆာင္မႈမ်ား (Corporate Culture)
- ကုမၸဏီဖြံ႕ၿဖိဳးမႈႏွင့္ ဦးတည္ခ်က္

ေအာက္ပါအပိုင္းသည္လည္း ပထမအင္တာဗ်ဴးႏွင့္ဒုတိယအင္တာဗ်ဴးမ်ားၾကား ဖတ္သင့္ေသာအပိုင္းျဖစ္သည္။

မူလီေခါင္းမ်ားႏွင့္ ၀က္အူေခ်ာင္းတံမ်ား
----------------------------------------
မိမိတြင္ အလုပ္ႏွင့္ပတ္သက္ေသာရည္မွန္းခ်က္မ်ားရွိပါက အလုပ္တစ္ခု အတြင္းသို႔ေရာက္ၿပီး တျဖည္းျဖည္း ဖြံ႕ၿဖိဳးလာမည့္အေျခအေနကို လိုခ်င္လိမ့္ မည္။ ေအာက္ပါေမးခြန္းမ်ားကို ေမးၾကည့္ပါ။ "အလုပ္လစ္လပ္ေနတာ ဘယ္ေလာက္ၾကာၿပီလဲ။" "ဘာေၾကာင့္လစ္လပ္တာလဲ"၊ "အရင္က အဲဒီရာထူး မွာ ဘယ္သူထမ္းေဆာင္သြားခဲ့တာလဲ။" "အဲဒီလူကအလုပ္မွာဘယ္ေလာက္ ၾကာၾကာလုပ္သြားခဲ့လဲ။" "အခုအဲဒီလူ ဘာလုပ္ေနသလဲ။" "အဲဒီရာထူးေနရာ မွာ သံုးႏွစ္တာကာလအတြင္း လူဘယ္ႏွေယာက္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့လဲ။" "အဲဒီလူေတြ အခုဘာလုပ္ေနလဲ။'' ေနာက္ထပ္ေမးႏုိင္သည္မွာ "အဲဒီရာထူး မွာ ေနာက္ထပ္လူခန္႔ဖို႔အခ်ိန္ဇယားကဘယ္လိုလဲ။" အလုပ္လစ္လပ္ေနသည္ မွာၾကာေလေလ၊ အလုပ္ခန္႔ဖို႔အခ်ိန္ကက်ပ္ေလေလ မိမိအတြက္အင္အားယူဖို ႔ေကာင္းေလေလျဖစ္သည္။ ထိုအခ်က္ကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ရန္အတြက္ "ကြၽန္ေတာ့္ ကိုဘယ္ေတာ့စလုပ္ေစခ်င္ပါလဲ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဘာေၾကာင့္ ထူးထူးျခားျခား ၀င္ေစခ်င္တာလဲ" ဟုေမးႏိုင္သည္။

ေအာက္တြင္ေမးခြန္းေကာင္းမ်ားကို ေဖာ္ျပထားသည္။
- ပထမဆံုးကိုင္တြယ္ရမယ့္ပေရာဂ်က္ေတြကဘာေတြပါလဲ၊ ဒါမွမဟုတ္ အဓိကေျဖရွင္းေက်ာ္လႊားရမယ့္ျပႆနာ ေတြက ဘာေတြပါလဲ။
- ဒီအလုပ္ရဲ႕ ေန႔စဥ္ထမ္းေဆာင္ရမယ့္တာ၀န္ေတြထဲမွာ အေရးႀကီးဆံုး တာ၀န္ငါးခုက ဘာေတြပါလဲ။ ဘာေၾကာင့္ အေရးႀကီးပါသလဲ။
- ဒီအလုပ္မွာေအာင္ျမင္ဖို႔အတြက္ ဘယ္လိုထူးျခားတဲ့အရည္အခ်င္း မ်ဳိးေတြရွိိဖို႔လိုပါသလဲ။
- လက္ရွိအင္အားစုေတြက ကြၽန္ေတာ္ပါ၀င္လာတာကို ဘယ္လိုျမင္ပါ သလဲ။
- ကြၽန္ေတာ္အသင္းအဖြဲ႕နဲ႔ အလုပ္လုပ္ရမွာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ တစ္ဦးတည္း လုပ္ရမွာလား။ အသင္းအဖြဲ႕၀င္ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ့္၀တၱရားေတြကဘာေတြလဲ။ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ဦးေဆာင္မႈတာ၀န္၀တၱရားေတြက ဘာေတြပါလဲ။
- အခ်ိန္ပိုလုပ္တာေတြေကာ ပါပါသလား။
- ခရီးဘယ္ေလာက္သြားရပါလဲ။ ညအိပ္ညေနသြားရတာရွိပါသလား။
ထိုေမးခြန္းကိုေမးသည့္အခါ တစ္လတြင္ ဘယ္ႏွရက္၊ တစ္ပတ္တြင္ ဘယ္ႏွ ရက္သြားရသည္ကိုေမးပါ။ စေန၊ တနဂၤေႏြအတြက္ လုပ္အားခ ေပးမေပး၊ လုပ္အားခမေပးလွ်င္ အားလပ္ရက္အျဖစ္သတ္မွတ္မႈရွိမရွိ။ အခ်ဳိ႕ေသာကုမၸဏီ မ်ားတြင္ နယ္မွ ညဘက္ (နံနက္ ၁ နာရီ) ျပန္ေရာက္ၿပီး ေနာက္တစ္ေန႔နံနက္ ၈ နာရီ ခြဲ အလုပ္ဆင္းခုိင္းသည္မ်ားရွိတတ္သည္။
- လစာတိုးျမႇင့္ဖုိ႔အတြက္ ၀န္ထမ္းလုပ္ေဆာင္မႈကို ဘယ္ကာလအပိုင္း အျခားမွာဘယ္ႏွႀကိမ္လုပ္ပါသလဲ။ လစာတိုးျမႇင့္ဖို႔အတြက္ စံအခ်က္ေတြ ထားရွိပါသလား။ ဘာကိုအေျခခံၿပီး လစာတိုးတာပါသလဲ။
- လုပ္ေဆာင္မႈသံုးသပ္တာေပၚမူတည္ၿပီး ဆုေပးတာေအာင္ျမင္ပါ သလား။ ထူးခြၽန္တဲ့၀န္ထမ္းေတြကို ဘယ္လိုအကဲျဖတ္အသိအမွတ္ျပဳ၊ ဆု ခ်ီးျမႇင့္ပါသလဲ။
- ကြၽန္ေတာ့္အဆင့္လူတစ္ေယာက္အတြက္ဆိုရင္ ေငြေၾကးတန္ဖိုးအားျဖင့္ စုစုေပါင္း ဘယ္ေလာက္သတ္မွတ္ပါသလဲ။

အလုပ္ႏွင့္ ဌာနဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ
-------------------------
အလုပ္တြင္ ပညာရွင္ဆိုင္ရာဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကိုတုိင္းတာျခင္းသည္ အခ်ဳိ႕ေသာ ကုမၸဏီမ်ားတြင္ အလြန္အေရး ႀကီးသည္။ အခ်ဳိ႕ေသာကုမၸဏီမ်ားတြင္ အေလး ထားျခင္းမရွိ။ မိမိအေနျဖင့္ ေနာင္ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္း ကုမၸဏီတစ္ခုလံုးကို ဦးေဆာင္ဖို႔ရည္မွန္းမထားလွ်င္ပင္ ရာထူးတိုးျမႇင့္ျခင္းဆိုင္ရာ၊ ကုမၸဏီဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ ပိုင္းဆိုင္ရာမ်ားကို သိခ်င္ေကာင္းသိခ်င္လိမ့္မည္။
- ဒီဌာနရဲ႕လုပ္ေဆာင္မႈေတြကို ဘယ္အတိုင္းအတာအထိအေရးႀကီး တယ္လို႔ အထက္စီမံခန္႔ခြဲမႈအပိုင္းက အသိအမွတ္ျပဳပါသလဲ။ သံုးသပ္ပါသလဲ။ မိမိ၏ဌာနသည္ အထက္စီမံခန္႔ခြဲမႈအဆင့္မ်ားက အာ႐ံုစူးစိုက္သည့္အေန အထားတြင္ရွိပါက မိမိအားအသိအမွတ္ျပဳျခင္း၊ ဆုေပးျခင္းမ်ားတို႔သည္ ျမင္ သာေသာအေျခအေနတြင္ရွိေနသည္။
- ကြၽန္ေတာ္တို႔ဌာနက ဒီကုမၸဏီရဲ႕ဖြဲ႕စည္းမႈအဆင့္ဆင့္မွာ ဘယ္အဆင့္ေလာက္မွာရွိေနပါသလဲ။
- ေနာင္ႏွစ္ႏွစ္၊ သံုးႏွစ္ကာလမွာကြၽန္ေတာ္တို႔ဌာနဟာ ဘယ္လိုေအာင္ျမင္ မႈမ်ဳိးကို ရဖို႔ေမွ်ာ္လင့္ပါသလဲ။ ဒီေအာင္ျမင္မႈက ကုမၸဏီကိုဘယ္လိုအေထာက္ အကူျပဳ မွာလဲ။ ကုမၸဏီက ဘယ္လိုအသိအမွတ္ျပဳမွာလဲ။
- ဒီဌာနရဲ႕အားသာခ်က္ေတြက ဘာေတြလို႔ျမင္ပါသလဲ။ အားသာခ်က္ေတြ အျဖစ္ေျပာင္းလဲရမယ့္ အားနည္းခ်က္ေတြက ဘာေတြရွိပါသလဲ။
- ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ထိေရာက္မႈ၊ ပါ၀င္မႈကိုဘယ္လိုစံေတြနဲ႔တိုင္းတာမွာလဲ။
- ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ထိေရာက္မႈကိုအေျခခံၿပီးေတာ့ ဒီရာထူးမွာ ဘယ္ေလာက္ ၾကာၾကာထမ္းေဆာင္ရလိမ့္မယ္လို႔ျမင္ပါသလဲ။ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ရာထူးအဆင့္နဲ႔ တာ၀န္၀တၱရားေတြေျပာင္းလဲသြားမယ္ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ေနာက္ထပ္ျမင့္ တက္လာမယ့္ရာထူးအဆင့္နဲ႔တာ၀န္ေတြက ဘာေတြျဖစ္လိမ့္မလဲ။
- ႏိုင္ငံတကာအဆင့္အေနနဲ႔ရာထူးတိုးျမႇင့္ဖို႔အတြက္ တရား၀င္ကုမၸဏီ မူ၀ါဒကဘာပါလဲ။ ကုမၸဏီကို စ၀င္ကတည္းက ဒီဌာနကေန ဘယ္ႏွေယာက္ေလာက္ရာထူးတိုးၿပီးပါၿပီလဲ။
- လူတစ္ေယာက္ဟာ ရာထူးတိုးျမႇင့္ခံရဖို႔အဆင္သင့္ျဖစ္ေနၿပီဆိုတာကို ဘယ္လိုဆံုးျဖတ္ပါသလဲ။
- ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ ပညာရပ္ပိုင္းဆိုင္ရာဖြံ႕ၿဖိဳးလာဖို႔အတြက္ ဘယ္လိုေလ့ က်င့္သင္တန္းေတြေပးပါသလဲ။ ဘယ္လိုပညာရပ္ပိုင္းဆိုင္ရာအေထာက္အကူေတြေပးပါသလဲ။
- ဒီကုမၸဏီအေနနဲ႔ ျပင္ပေလ့က်င့္သင္တန္းေတြကိုအားေပးပါသလား။ ကုန္က်စရိတ္ကို ကုမၸဏီက ဘယ္လိုခံပါသလဲ။ အစိတ္အပိုင္းက်ခံသလား။ ကုန္က်စရိတ္အကုန္ က်ခံပါသလား။
- ဒီကုမၸဏီအတြင္းမွာ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕အလားအလာရွိတဲ့လုပ္ငန္းအေၾကာင္း (Potential Career Path) က ဘယ္လိုရွိပါသလဲ။
- ဒီကုမၸဏီအတြင္းမွာ ကြၽန္ေတာ့္လိုရာထူးအဆင့္ရွိတဲ့လူေတြဟာ ဘယ္လို အလုပ္မ်ဳိးေတြကိုျမင့္တက္သြားၾကသလဲ။
- ဒီကုမၸဏီမွာ ကြၽန္ေတာ့္လိုရာထူးအဆင့္နဲ႔ ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့လူေတြထဲမွာ ဘယ္သူကအခ်ိန္အတို ဆုံးထမ္းေဆာင္ခဲ့လဲ။ ဘာေၾကာင့္လဲ။ ဘယ္သူက အခ်ိန္အၾကာျမင့္ဆံုးထမ္းေဆာင္ခဲ့လဲ။ ဘာေၾကာင့္လဲ။

ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။
Ref: Great Answers to Tough Interview Questions
By Martin John Yate

#MyanmarB2BManagementMagazine