အင္ပါယာစတိတ္အေဆာက္အဦးႀကီး ဒီကေန႔မွာ သက္တမ္း ၈၅ႏွစ္ျပည့္ၿပီတဲ့။
ဒီအေဆာက္အဦးကို ၁၉၃ဝခုႏွစ္မွာ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ မာဟာတန္က ၅လမ္းမွာ စတင္တည္ေဆာက္ခဲ့တယ္။ ရက္ေပါင္း ၄၁ဝအၾကာမွာ လူေတြအံ့ၾသေစေလာက္တဲ့ျမန္ႏႈန္းနဲ႔ သမိုင္းတြင္တဲ့ ဒီအေဆာက္အဦးႀကီး ေဆာက္လုပ္ၿပီးစီးသြားခဲ့တယ္။ ကမာၻ႔အံ့ၾသဖြယ္ရာ အင္ဂ်င္နီယာပညာရပ္ ၇ခုထဲက တစ္ခုအပါအဝင္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ နယူးေယာက္ရဲ႕nick name က “အင္ပါယာစတိတ္” ျဖစ္တာေၾကာင့္ ဒီမိုးေမွ်ာ္တိုင္ကို အင္ပါယာစတိတ္အေဆာက္အဦး (Empire State Building) လို႔ အမည္ေပးခဲ့တယ္။
အျမင့္ ၄၄၃မီတာ႐ွိတဲ့ ဒီအေဆာက္အဦးဟာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံနဲ႔ အေမရိကားတိုက္မွာ စတုတၳအျမင့္ဆံုးတိုက္ျဖစ္တယ္။ ကမာၻ႔ေပၚမွာ နံပါတ္ ၂၅ေနရာမွာ႐ွိတဲ့ တိုက္ျမင့္ျဖစ္တယ္။
ခရီးသည္တင္ေလယာဥ္ႀကီးေတြ မေပၚေသးခင္မွာ လူေတြက ဒီအေဆာက္အဦးထိပ္မွာ ေလသေဘၤာႀကီးေတြ ရပ္နားတဲ့ေနရာလုပ္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ၾကပါတယ္။
၂၁ ရာစုမွာ ဒီအေဆာက္အဦးကို ေငြကုန္ေၾကးက်အမ်ားအျပားခံၿပီး ျပဳျပင္ေဆာက္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ လွ်ပ္စစ္ကိုပိုေခၽြတာတဲ့ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းတဲ့အေဆာက္အဦးႀကီးတစ္ခုျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားျပဳျပင္ခဲ့ပါတယ္။
(တ႐ုတ္ႏွစ္သစ္ကူးညက တ႐ုတ္လူမ်ဳိးကိုယ္စားျပဳ အနီေရာင္ကို ထြန္းညႇိခဲ့ပါတယ္။)
၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလမွာ ဒီအေဆာက္အဦးကို မီးစနစ္အသစ္ေတြလဲပစ္လိုက္ပါတယ္။ လွ်ပ္စစ္မီးေခၽြတာၿပီး သဘာဝကိုထိန္းသိမ္းတဲ့ LED မီးေတြတပ္ဆင္လိုက္ပါတယ္။ ဆန္းသစ္တဲ့ မီးထိန္းခ်ဳပ္နည္းပညာနဲ႔ ဒီအေဆာက္အဦးႀကီးကို မီးေရာင္ေပါင္း ၁၆ မီလီယံပါတဲ့ ေရာင္စံုမီးေရာင္အျဖစ္ မီးပေဒသာထြန္းညိႇလို႔ရခဲ့တယ္။
သာမန္အားျဖင့္ ဒီအေဆာက္အဦးရဲ႕ထိပ္ပိုင္းမီးက အျဖဴေရာင္ပါ။ ထူးျခားတဲ့ေန႔ရက္ေတြမွာေတာ့ လွပတဲ့ေရာင္စံုမီးေတြနဲ႔ နယူးေယာက္ေကာင္းကင္ယံထက္မွာ ထိန္ထိန္ညီးေနတတ္ပါတယ္။ အစဥ္မျပတ္ေျပာင္းလဲေနတဲ့ လွပတဲ့ဒီမီးေရာင္ေတြက နယူးေယာက္မွာ ဘဝအတြက္႐ုန္းကန္လႈပ္႐ွားေနသူေတြကို စိတ္ၾကည္ႏူးမႈေပးတဲ့ ေဖ်ာ္ေျဖမႈတစ္ခုဆိုလည္း မမွားပါဘူး။
ထူးျခားတဲ့ေန႔ရက္မွာ ထူးျခားလွပတဲ့ ေရာင္စံုမီးေရာင္ရဲ႕ေနာက္ကြယ္ကအဓိပၸာယ္ကို လူအမ်ားစိတ္ဝင္စားခဲ့ၾကပါတယ္။ ထူးျခားတဲ့ေန႔ရက္ေတြမွာထြန္းညႇိတဲ့ မီးေရာင္ေတြရဲ႕အဓိပၸာယ္ကို ဒီဝက္ဆိုက္ဒ္မွာ ဝင္ေရာက္ၾကည့္႐ႈႏိုင္ပါတယ္။
esbnyc.com/explore/tower-lights/calendar
ဒီညမွာလည္း နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေနရာကေန အင္ပါယာစတိတ္အေဆာက္အဦးရဲ႕ လွပမႈကို ၾကည့္႐ႈခံစားရမွာျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ မီးျပတိုက္တစ္ခု၊ သေကၤတတစ္ခုလိုပါပဲ။ ေရာင္စံုမီးေတြနဲ႔ မနက္ ၂ နာရီအထိ သူထိန္ထိန္လင္းေနမွာျဖစ္ပါတယ္။
၂ဝ၁၆ခုႏွစ္ ကမာၻ႔အမ်ဳိးသမီးေန႔၊ ကုလသမၼဂၢက ပထမဆံုးအႀကိမ္ က်င္းပတဲ့ HeForSheရဲ႕ဖြင့္ပဲြေန႔လည္းျဖစ္တဲ့ေန႔မွာ အင္ပါယာစတိတ္အေဆာက္အဦးက ခရမ္းေရာင္မီးကို ထြန္းညႇိခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ လိင္ခဲြျခားမႈမ႐ွိ တန္းတူအခြင့္ရဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့တဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြကို ေထာက္ခံတာပဲျဖစ္ပါတယ္။
ကမာၻ႔တစ္ဝန္းသဘာဝရံပံုေငြ (WWF= World Wide Fund for Nature) က ႏႈိးေဆာ္တဲ့ “Earth Hour” (တစ္နာရီအေမွာင္ခ်) မွာ မိွန္းပ်ပ်မီးေရာင္နဲ႔ ဒီကမာၻေျမႀကီးပူေႏြးလာတာကို မလိုလားေၾကာင္း လူေတြရဲ႕ကိုယ္စားျပသေနခဲ့ပါတယ္။
၂ဝ၁၅ခုႏွစ္ ေႏြရာသီမွာ ထြန္းညႇိတဲ့မီးေရာင္က နယူးေယာက္ညကို အံုအံုၾကြကိုင္လႈပ္ေစခဲ့တဲ့ မီးေရာင္ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္ ပ႐ိုဂ်က္တာနဲ႔ Oceanic Preservation Society တို႔ပူးေပါင္းၿပီး ေတာင္ဖက္ျခမ္းတိုက္နံရံေပၚမွာ ႐ွားပါးလာၿပီျဖစ္တဲ့ တိရစာၦန္ပံုေတြကို ျပသခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ မ်ဳိးတုံးေတာ့မယ့္ တိရစာၦန္ေတြကို လူေတြသတိထားမိလာေအာင္၊ တိရစာၦန္ကာကြယ္ေစာင့္ေ႐ွာက္ေရးကို ပိုက်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေအာင္ ျဖစ္ပါတယ္။
အင္ပါယာစတိတ္အေဆာက္အဦးႀကီးဟာ လွပတဲ့ေရာင္စံုမီးေရာင္ေတြနဲ႔ နယူးေယာက္ေကာင္းကင္ယံထက္ကိုထိုးေဖာက္ၿပီး ညေပါင္း ေထာင္ေသာင္းမက လင္းလက္ခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။
ဒီည ၂ဝ၁၆ခုႏွစ္ ေမလ ၁ရက္ေန႔ညမွာေတာ့ သူဟာ ၈၅ႏွစ္ျပည့္ၿပီျဖစ္ပါတယ္။
ဒီညမွာ ဘာမီးေရာင္ေတြထြန္းညႇိမလဲလို႔ မဲေပးစနစ္နဲ႔ လူေတြကို မဲေပးထားခိုင္းပါတယ္။ ဘယ္လိုဒီဇိုင္းမ်ဳိးနဲ႔ ထြန္းညႇိမလဲ။ ဖေရာင္းတိုင္ပံုစံလား၊ လက္ေဆာင္ပစၥည္းထုပ္ပံုစံလား၊ မီး႐ွဴးမီးပန္းပံုစံလား၊ လက္ေဆာင္ပစၥည္းထုပ္တဲ့ ကာလာစကၠဴပံုစံလား… ဘယ္လိုပံုစံျဖစ္မလဲ စိတ္ဝင္စားရင္ ေ႐ြးၾကည့္လိုက္ပါဦး…
https://en.wikipedia.org/wiki/Empire_State_Building
ႏိုင္းႏိုင္းစေန
ဒီအေဆာက္အဦးကို ၁၉၃ဝခုႏွစ္မွာ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ မာဟာတန္က ၅လမ္းမွာ စတင္တည္ေဆာက္ခဲ့တယ္။ ရက္ေပါင္း ၄၁ဝအၾကာမွာ လူေတြအံ့ၾသေစေလာက္တဲ့ျမန္ႏႈန္းနဲ႔ သမိုင္းတြင္တဲ့ ဒီအေဆာက္အဦးႀကီး ေဆာက္လုပ္ၿပီးစီးသြားခဲ့တယ္။ ကမာၻ႔အံ့ၾသဖြယ္ရာ အင္ဂ်င္နီယာပညာရပ္ ၇ခုထဲက တစ္ခုအပါအဝင္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ နယူးေယာက္ရဲ႕nick name က “အင္ပါယာစတိတ္” ျဖစ္တာေၾကာင့္ ဒီမိုးေမွ်ာ္တိုင္ကို အင္ပါယာစတိတ္အေဆာက္အဦး (Empire State Building) လို႔ အမည္ေပးခဲ့တယ္။
အျမင့္ ၄၄၃မီတာ႐ွိတဲ့ ဒီအေဆာက္အဦးဟာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံနဲ႔ အေမရိကားတိုက္မွာ စတုတၳအျမင့္ဆံုးတိုက္ျဖစ္တယ္။ ကမာၻ႔ေပၚမွာ နံပါတ္ ၂၅ေနရာမွာ႐ွိတဲ့ တိုက္ျမင့္ျဖစ္တယ္။
ခရီးသည္တင္ေလယာဥ္ႀကီးေတြ မေပၚေသးခင္မွာ လူေတြက ဒီအေဆာက္အဦးထိပ္မွာ ေလသေဘၤာႀကီးေတြ ရပ္နားတဲ့ေနရာလုပ္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ၾကပါတယ္။
၂၁ ရာစုမွာ ဒီအေဆာက္အဦးကို ေငြကုန္ေၾကးက်အမ်ားအျပားခံၿပီး ျပဳျပင္ေဆာက္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ လွ်ပ္စစ္ကိုပိုေခၽြတာတဲ့ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းတဲ့အေဆာက္အဦးႀကီးတစ္ခုျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားျပဳျပင္ခဲ့ပါတယ္။
(တ႐ုတ္ႏွစ္သစ္ကူးညက တ႐ုတ္လူမ်ဳိးကိုယ္စားျပဳ အနီေရာင္ကို ထြန္းညႇိခဲ့ပါတယ္။)
၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလမွာ ဒီအေဆာက္အဦးကို မီးစနစ္အသစ္ေတြလဲပစ္လိုက္ပါတယ္။ လွ်ပ္စစ္မီးေခၽြတာၿပီး သဘာဝကိုထိန္းသိမ္းတဲ့ LED မီးေတြတပ္ဆင္လိုက္ပါတယ္။ ဆန္းသစ္တဲ့ မီးထိန္းခ်ဳပ္နည္းပညာနဲ႔ ဒီအေဆာက္အဦးႀကီးကို မီးေရာင္ေပါင္း ၁၆ မီလီယံပါတဲ့ ေရာင္စံုမီးေရာင္အျဖစ္ မီးပေဒသာထြန္းညိႇလို႔ရခဲ့တယ္။
သာမန္အားျဖင့္ ဒီအေဆာက္အဦးရဲ႕ထိပ္ပိုင္းမီးက အျဖဴေရာင္ပါ။ ထူးျခားတဲ့ေန႔ရက္ေတြမွာေတာ့ လွပတဲ့ေရာင္စံုမီးေတြနဲ႔ နယူးေယာက္ေကာင္းကင္ယံထက္မွာ ထိန္ထိန္ညီးေနတတ္ပါတယ္။ အစဥ္မျပတ္ေျပာင္းလဲေနတဲ့ လွပတဲ့ဒီမီးေရာင္ေတြက နယူးေယာက္မွာ ဘဝအတြက္႐ုန္းကန္လႈပ္႐ွားေနသူေတြကို စိတ္ၾကည္ႏူးမႈေပးတဲ့ ေဖ်ာ္ေျဖမႈတစ္ခုဆိုလည္း မမွားပါဘူး။
ထူးျခားတဲ့ေန႔ရက္မွာ ထူးျခားလွပတဲ့ ေရာင္စံုမီးေရာင္ရဲ႕ေနာက္ကြယ္ကအဓိပၸာယ္ကို လူအမ်ားစိတ္ဝင္စားခဲ့ၾကပါတယ္။ ထူးျခားတဲ့ေန႔ရက္ေတြမွာထြန္းညႇိတဲ့ မီးေရာင္ေတြရဲ႕အဓိပၸာယ္ကို ဒီဝက္ဆိုက္ဒ္မွာ ဝင္ေရာက္ၾကည့္႐ႈႏိုင္ပါတယ္။
esbnyc.com/explore/tower-lights/calendar
ဒီညမွာလည္း နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေနရာကေန အင္ပါယာစတိတ္အေဆာက္အဦးရဲ႕ လွပမႈကို ၾကည့္႐ႈခံစားရမွာျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ မီးျပတိုက္တစ္ခု၊ သေကၤတတစ္ခုလိုပါပဲ။ ေရာင္စံုမီးေတြနဲ႔ မနက္ ၂ နာရီအထိ သူထိန္ထိန္လင္းေနမွာျဖစ္ပါတယ္။
၂ဝ၁၆ခုႏွစ္ ကမာၻ႔အမ်ဳိးသမီးေန႔၊ ကုလသမၼဂၢက ပထမဆံုးအႀကိမ္ က်င္းပတဲ့ HeForSheရဲ႕ဖြင့္ပဲြေန႔လည္းျဖစ္တဲ့ေန႔မွာ အင္ပါယာစတိတ္အေဆာက္အဦးက ခရမ္းေရာင္မီးကို ထြန္းညႇိခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ လိင္ခဲြျခားမႈမ႐ွိ တန္းတူအခြင့္ရဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့တဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြကို ေထာက္ခံတာပဲျဖစ္ပါတယ္။
ကမာၻ႔တစ္ဝန္းသဘာဝရံပံုေငြ (WWF= World Wide Fund for Nature) က ႏႈိးေဆာ္တဲ့ “Earth Hour” (တစ္နာရီအေမွာင္ခ်) မွာ မိွန္းပ်ပ်မီးေရာင္နဲ႔ ဒီကမာၻေျမႀကီးပူေႏြးလာတာကို မလိုလားေၾကာင္း လူေတြရဲ႕ကိုယ္စားျပသေနခဲ့ပါတယ္။
၂ဝ၁၅ခုႏွစ္ ေႏြရာသီမွာ ထြန္းညႇိတဲ့မီးေရာင္က နယူးေယာက္ညကို အံုအံုၾကြကိုင္လႈပ္ေစခဲ့တဲ့ မီးေရာင္ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္ ပ႐ိုဂ်က္တာနဲ႔ Oceanic Preservation Society တို႔ပူးေပါင္းၿပီး ေတာင္ဖက္ျခမ္းတိုက္နံရံေပၚမွာ ႐ွားပါးလာၿပီျဖစ္တဲ့ တိရစာၦန္ပံုေတြကို ျပသခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ မ်ဳိးတုံးေတာ့မယ့္ တိရစာၦန္ေတြကို လူေတြသတိထားမိလာေအာင္၊ တိရစာၦန္ကာကြယ္ေစာင့္ေ႐ွာက္ေရးကို ပိုက်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေအာင္ ျဖစ္ပါတယ္။
အင္ပါယာစတိတ္အေဆာက္အဦးႀကီးဟာ လွပတဲ့ေရာင္စံုမီးေရာင္ေတြနဲ႔ နယူးေယာက္ေကာင္းကင္ယံထက္ကိုထိုးေဖာက္ၿပီး ညေပါင္း ေထာင္ေသာင္းမက လင္းလက္ခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။
ဒီည ၂ဝ၁၆ခုႏွစ္ ေမလ ၁ရက္ေန႔ညမွာေတာ့ သူဟာ ၈၅ႏွစ္ျပည့္ၿပီျဖစ္ပါတယ္။
ဒီညမွာ ဘာမီးေရာင္ေတြထြန္းညႇိမလဲလို႔ မဲေပးစနစ္နဲ႔ လူေတြကို မဲေပးထားခိုင္းပါတယ္။ ဘယ္လိုဒီဇိုင္းမ်ဳိးနဲ႔ ထြန္းညႇိမလဲ။ ဖေရာင္းတိုင္ပံုစံလား၊ လက္ေဆာင္ပစၥည္းထုပ္ပံုစံလား၊ မီး႐ွဴးမီးပန္းပံုစံလား၊ လက္ေဆာင္ပစၥည္းထုပ္တဲ့ ကာလာစကၠဴပံုစံလား… ဘယ္လိုပံုစံျဖစ္မလဲ စိတ္ဝင္စားရင္ ေ႐ြးၾကည့္လိုက္ပါဦး…
https://en.wikipedia.org/wiki/Empire_State_Building
ႏိုင္းႏိုင္းစေန
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။