ေခါင္းေဆာင္မႈဆုိတာ

 

စာဖတ္ၾကရေအာင္

 

ေခါင္းေဆာင္မႈဆုိတာ
+++++++++++++++++

ေလးစားရတဲ့ ဆရာတစ္ေယာက္က ေၿပာဖူးတယ္၊ ကမာၻကို ကုိင္လႈပ္ေနတာ Generalist ေတြပါ တဲ့။ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ၊ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ စတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ပညာရပ္တစ္ခုတည္းကို ထဲထဲ၀င္၀င္ ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္သိတဲ့ Specialist ေတြမဟုတ္ၾကပါဘူး။ က႑အားလံုးကုိ နားလည္သေဘာေပါက္ၿပီး ကုိယ့္အဖြဲ႔အစည္း ကိုယ့္ႏုိင္ငံအတြက္ အေကာင္းဆံုးၿဖစ္မဲ့ ဆံုးၿဖတ္ခ်က္ေတြကုိ ခ်မွတ္ေနၾကတဲ့ Generalist ေတြ ၿဖစ္ပါတယ္။

Knowledge နဲ႔ Skill ဘာကြာသလဲဆုိရင္ Knowledge ဆုိတာက Knowing what to do ဘာလုပ္ရမလဲဆိုတာကို သိၿခင္းၿဖစ္ၿပီး Skill ဆိုတာကေတာ့ Knowing how to do ဘယ္လုိလုပ္ရမယ္ဆုိတာကို သိၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။

ဥပမာ က်န္းမာေရးအဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုကို ဦးေဆာင္မဲ့လူဟာ ဘယ္ေဒသမွာေတာ့ ဘာေရာဂါေတြ ၿဖစ္ေနတယ္၊ ဘာလုပ္ဖုိ႔ လိုတယ္ စသၿဖင့္ ေပၚလစီခ်ေပးႏုိင္ဖို႔ လိုပါတယ္။ သူခ်ေပးလိုက္တဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ရပ္ကို ဘယ္လိုလုပ္ရမယ္ဆုိတာကို အေသးစိတ္သိတဲ့၊ တတ္ကၽြမ္းနားလည္တဲ့ Specialist မ်ားက အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ၾကမွာ ၿဖစ္ပါတယ္။

Leaders do the right things. Others do the things right.

ေခါင္းေဆာင္မ်ားဟာ မွန္ကန္တဲ့အလုပ္၊ တစ္နည္းအားၿဖင့္ လုပ္သင့္လုပ္ထုိက္တဲ့အလုပ္မ်ားကို လုပ္ၾကရသူေတြ ၿဖစ္ၿပီး၊ ေနာက္လိုက္မ်ားကေတာ့ ကုိယ္လုပ္ရမဲ့အလုပ္ကို မွန္မွန္ကန္ကန္နဲ႔ ေဆာင္ရြက္ၾကရတဲ့သူေတြပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းၿဖစ္ခ်င္တဲ့သူေတြဟာ ကုိယ့္နားမွာ လူေတာ္ေတြ တစ္နည္းအားၿဖင့္ ေၿပာရရင္ Specialist ေတြ ၀န္းရံေနေအာင္ လုပ္ထားႏုိင္ဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ေနရာဖယ္ေပးရမွာ စိုးၿပီး လူေတာ္ကို ေၾကာက္ေနလို႔ မရပါဘူး။ လူေတာ္ေတြ ေမြးထုတ္ေပးႏုိင္ရမယ္၊ လူေတာ္ေတြကို ခ်စ္တတ္ရမယ္၊ ခ်ီးၿမွင့္ေၿမွာက္စားရမယ္၊ ေနာက္ၿပီး ကုိယ့္ေနာက္မွာ အၿမဲတမ္းရွိေနေအာင္လည္း စည္းရံုးသိမ္းသြင္းႏုိင္ဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ဟာ သူ႔ဟာသူ ဘယ္ေလာက္ၾကီးပဲ ေတာ္ေနပါေစ၊ သူ႔ေနာက္မွာ လူေတာ္အစုအဖြဲ႔ မရွိရင္ ဘယ္လုိမွ ေအာင္ၿမင္တဲ့ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္ ၿဖစ္မလာႏုိင္ပါဘူး။

တကယ္ေတာ့ ေခါင္းေဆာင္မႈဆုိတာ ပစၥည္းေတြအၿပည္႔တင္ထားတဲ့ လွည္းတစ္စီးကို လိုခ်င္တဲ့ေနရာ အေရာက္ပုိ႔ေပးႏုိင္ဖုိ႔ ၾကိဳးစားရသလိုပါပဲ။ ေခါင္းေဆာင္ဟာ ဒီလွည္းၾကီးကို လမ္းမွန္ေပၚမွာ ရွိေနေအာင္ ဦးေဆာင္လမ္းညႊန္ေပးရသူ ၿဖစ္ပါတယ္။ ကုိယ္တုိင္ ၀င္တြန္းေနလို႔ မရပါဘူး။ ေခါင္းေဆာင္ၿဖစ္တဲ့သူဟာ ဘယ္လမ္းကသြားရင္ အနီးဆံုးၿဖစ္မယ္ဆုိတဲ့ လမ္းကို ေရြးခ်ယ္ႏုိင္ဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ဒီအတြက္ မရွိမၿဖစ္ လိုလာတာက ေနာက္လိုက္ေတြထက္ ပုိေ၀းေ၀းၿမင္ႏုိင္တဲ့ စြမ္းအား။ ေနာက္တစ္ခုက ကုိယ္တစ္ေယာက္တည္း ၿမင္ေနလုိ႔လည္း မရေသးဘူး၊ ကုိယ္ၿမင္သလို ေနာက္လိုက္ေတြလည္း ၿမင္လာေအာင္၊ ကုိယ္ခံယူသလို၊ ကုိယ္ေမွ်ာ္မွန္းထားသလို သူတုိ႔ေတြ တစ္ထပ္တည္း ခံယူလာေအာင္ ေမွ်ာ္မွန္းလာေအာင္ ဆက္သြယ္ေၿပာဆုိႏုိင္ဖို႔လည္း လိုပါတယ္။ ဒါမွလည္း ကုိယ့္ေနာက္လိုက္ေတြဟာ ဒီအလုပ္လုပ္ရတဲ့အတြက္ စိတ္ေက်နပ္မႈ ရွိမွာပါ။ လုပ္ခ်င္ကုိင္ခ်င္စိတ္အၿပည္႔နဲ႔ တက္ၾကြေနေတာ့မွာပါ။

ေခါင္းေဆာင္ ဆုိတာဟာ ရာထူးတစ္ခု မဟုတ္ပါဘူး။ တာ၀န္တစ္ရပ္သာ ၿဖစ္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ေတြမွာ ပါ၀ါ၂မ်ိဳး၂စား ရွိပါတယ္။ ကုိယ္ရထားတဲ့ ရာထူးေၾကာင့္ ၿဖစ္လာတဲ့ Positional power နဲ႔ ကုိယ့္ရဲ႔ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးေၾကာင့္ ရလာတဲ့ Personal power ေတြပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။ Positional power အရ သူတို႔မွာ အၿပစ္ေပးပုိင္ခြင့္ရွိတယ္။ အမိန္႔ေပးပုိင္ခြင့္ရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီပါ၀ါေတြဟာ ရာထူးေပ်ာက္သြားတဲ့ေန႔မွာ သူတုိ႔လည္း ေပ်ာက္ဆံုးသြားတတ္ၿပီး ေနာက္လုိက္ေတြအေပၚမွာလည္း ၾကီးမားတဲ့လႊမ္းမုိးမႈ ၿဖစ္မလာပါဘူး။ ေရွ႔တင္ေတာ့ မေကာင္းတတ္လို႔ နာခံေနေပမဲ့ ေနာက္ကြယ္မွာက် သူကေတာ့ လွည္းေပၚမွာ ထုိင္ေနတယ္၊ ငါတုိ႔က်ေတာ့ ေနာက္ကေန ပင္ပန္းတၾကီး တြန္းေနရတယ္ ဆိုၿပီး ေၿပာၾကမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္မွာ အေရးၾကီးတာက Personal power ၿဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီမွာမွ ကုိယ့္ရဲ႔ အရည္အခ်င္းေၾကာင့္ ရလာတဲ့ Expert power နဲ႔ ကုိယ့္ရဲ႔ စိတ္ဓါတ္၊ ခံယူခ်က္ေကာင္းတာေတြေၾကာင့္ ေနာက္လိုက္ေတြစိတ္ထဲ ခ်စ္ခင္ႏွစ္သက္ၿပီး လိုက္တုပခ်င္လာေစတဲ့ Referent power ဆိုၿပီး ထပ္ရွိပါေသးတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ဆုိတာဟာ ေနာက္လုိက္ေတြအေပၚမွာ လႊမ္းမုိးႏုိင္ရပါမယ္၊ အဲဒီအတြက္ ငါက ဘာရာထူး နင္က ဘာအဆင့္လုပ္ေနလို႔ မရပါဘူး။ စစ္မွန္တဲ့ လႊမ္းမုိးမႈဆုိတာဟာ ရာထူးကေန မလာပါဘူး။ အရည္အခ်င္းကေနသာ လာပါတယ္။ အသက္ငယ္ငယ္နဲ႔ ရာထူးတစ္ခု ရထားတဲ့အခါမွာ (အေဖ့ကုမၸဏီမွာ သားက အလိုလိုေနရင္း မန္ေနဂ်ာၿဖစ္လာၾကတဲ့အခါမ်ိဳးမွာ) ၿဖစ္တတ္ၾကတဲ့ “ကုိယ့္ထက္လုပ္ငန္းခြင္အရင္ေရာက္ေနတဲ့သူေတြဆီက ေလးစားမႈ မရဘူး” ဆုိတဲ့ကိစၥဟာ ဒါေၾကာင့္ပါ။ Personal power ရလာေအာင္ ၾကိဳးစားဖုိ႔ လိုပါတယ္။ အဲဒီပါ၀ါသာရွိေနရင္ ဘယ္သူကမွ ကုိယ့္ကုိ လွည္းလာမတြန္းလို႔ ဆိုၿပီး အၿပစ္တင္ေနမွာ မဟုတ္သလို၊ ကုိယ္က လာတြန္းေပးမယ္ဆုိရင္ေတာင္ အားလံုးက ၀ုိင္းတားၾကမွာပါ။ ဘာလို႔ဆိုေတာ့ ဒီေခါင္းေဆာင္ေနရာမွာ သူသာ မရွိရင္ ဒီလွည္းၾကီးဟာ ဘယ္ကိုမွ မေရာက္ႏုိင္ဘူးလို႔ အားလံုးက သေဘာေပါက္ထားၾကလို႔ပါပဲ။

ေနပူပူထဲမွာ ဒီလွည္းၾကီးကုိ တြန္းေနရတယ္၊ လွည္းေပၚမွာ ထုိင္ေနတဲ့ေခါင္းေဆာင္ကေတာ့ သူတုိ႔လွည္း ဘယ္ေနရာေရာက္ေနၿပီ၊ ဘယ္ေလာက္ေ၀းေသးတယ္၊ ဘယ္ေလာက္ဆက္သြားရဦးမယ္ ၿမင္ေနေပမဲ့ ေနာက္ကတြန္းေနရတဲ့ ေနာက္လိုက္ေတြကေတာ့ ဒါေတြၿမင္မေနရပါဘူး။ ၾကာလာတဲ့အခါက်ေတာ့ လုပ္သာလုပ္ေနရတယ္ ဘာမွလည္း မထူးပါဘူးဆိုၿပီး စိတ္ဓါတ္က်လာတတ္ပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ ေခါင္းေဆာင္လုပ္တဲ့သူဟာ သူတုိ႔ေမွ်ာ္မွန္းထားတဲ့ အနာဂတ္ရည္မွန္းခ်က္ကို အၿမဲတမ္းသက္၀င္လႈပ္ရွားေနေအာင္ လံႈ႔ေဆာ္ထားႏုိင္ဖုိ႔ လိုပါတယ္။ အဲဒါမွ ကုိယ္တကယ္ေမွ်ာ္မွန္းထားတဲ့ ေနရာကို အားလံုးရဲ႔ ပူးေပါင္းပါ၀င္မႈနဲ႔ အေရာက္သြားႏုိင္မွာ ၿဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ Leadership ဆိုတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈကို အႏွစ္ၿပန္ခ်ဳပ္ရရင္

ေခါင္းေဆာင္မႈဆုိတာဟာ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ရပ္ကို က်စ္လ်စ္ခုိင္မာစြာနဲ႔ စနစ္တက်ၿဖစ္ေအာင္ လမ္းညႊန္ေပးၿပီး ရည္မွန္းခ်က္တစ္ခု ေအာင္ၿမင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးရတဲ့ အလုပ္တစ္ခုၿဖစ္ပါတယ္။

ဒီအတြက္ ေခါင္းေဆာင္လုပ္မဲ့သူဟာ ဘာလုပ္ရင္ အေကာင္းဆံုးၿဖစ္မယ္ဆုိတဲ့ Knowledge ရွိဖို႔ လိုပါတယ္။ ေ၀းေ၀းၿမင္ႏုိင္ဖိို႔ Vision ရွိဖုိ႔ လိုတယ္။ အေၿပာင္းအလဲေတြ ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္ဖုိ႔ လိုပါတယ္ (Change)။

အဲဒီ Vision ကုိ ေနာက္လိုက္ေတြပါသိေအာင္ စည္းရံုးေၿပာဆုိႏုိင္ဖုိ႔ လိုပါတယ္ (Sharing the vision)။ အေၿပာအေဟာ ေကာင္းရမယ္ (Leadership communication)။ ေနာက္လိုက္ေတြရဲ႔ စိတ္ဓါတ္ကို တက္ၾကြေနေစရပါမယ္ (Motivation)။

အဲဒီ Vision ကိုလည္း အၿမဲတေစ အသက္၀င္ေနေအာင္ လံႈ႔ေဆာ္ႏုိင္ရပါမယ္ (Inspiration)။

အဲဒီ Vision ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေပးမဲ့ လူေတာ္အစုအဖြဲ႔ကိုလည္း ပုိင္ဆုိင္ထားရပါမယ္။ ေနာက္လုိက္ေတြအေပၚ လႊမ္းမုိးႏုိင္စြမ္း ရွိရမယ္ (Influence)။ အဲဒီအတြက္ ကိုယ့္မွာ ကုိယ္ရည္ကုိယ္ေသြး ထက္ၿမက္ဖို႔ လိုပါတယ္၊ Personal power ရွိရပါမယ္။

ဒါေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္မႈဆုိတာဟာ Change Motivation Inspiration နဲ႔ Influence ဆိုတဲ့ ေဒါက္တုိင္(၄)ခုကို အေၿခၿပဳၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနရတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခုပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။

Credit;ေဒါက္တာၿဖိဳးသီဟ