ဘယ္မွာလဲ...မင္းဘယ္မွာလဲ ကြယ္႔ ငေမာက္ၾကီး ရယ္.....

ရုပ္ ဆိုး shared Yannaung Soe's photo.

‎.....................................သကၠရာဇ္ ၁၂၃၆ ခုမွာ ကင္း၀န္း မင္းၾကီးဦေဆာင္တဲ႔ သံအဖြဲ ႔ ဥေရာပ ကိုေရာက္ခဲ႔ ေတာ႔ မိုးကုတ္ေက်ာက္တြင္းေတြ မွာ အဂၤလိပ္ အစိုးရကိ...ု

ေက်ာက္မ်က္တူးေဖာ္ခြင္႔ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ႔ တယ္ ။ ျမန္မာျပည္ျပျပန္ေရာက္လို႔ မင္းတုန္းမင္းၾကီး ကသေဘာမတူတဲ႔ အခါ အခက္ေတြ ႔ၾကရတယ္ ၊။

မိုးကုတ္ေက်ာက္တြင္းကိုလည္း မေရာင္းခ်င္.၊.စာခ်ဳပ္ကို တဖက္သတ္ ဖ်က္ရင္လည္း နွစ္နိဳင္ငံ ခ်စ္ၾကည္ေရးပ်က္ျပားမွာစိုးတယ္..။ ဒီေတာ႔ ကာ.... မင္းတုန္းမင္းၾကီးရဲ ႔

မိဖုရားေခါင္ၾကီး စၾကၤာေဒ၀ီ အၾကံညာဏ္နဲ႔ ေရႊျပည္၀န္ၾကီး ဦးဖိုးလိွဳင္ ဦးေဆာင္ျပီး အဲဒီကိစၥ ကိုေျဖရွင္းရပါေတာ႔တယ္ ။ ဦးဖိုးလွိဳင္နဲ႔ မ်က္နွာျဖဴ ကိုယ္စားလွယ္ တို႔

မ်က္နွာခ်င္းဆိုင္တြ႔ တဲအခါ ျမန္မာ႔နန္းစဥ္ ရတနာတစ္ပါးျဖစ္တဲ႔ ငေမာက္ၾကီးပထၳျမားကိုျပျပီး တန္ဖိုးျဖတ္ခိုင္းတယ္ ။ မ်က္နွာ ျဖဴ ကိုယ္စားလွယ္ၾကီးချမာ ေခါင္းတခါခါ နဲ႔

ဘယ္လိုမွ အဖိုးမျဖတ္နိဳင္ခဲ႔ ပါ ။ ဒီေတာ႔ မွ ဦးဖိုးလွဳိင္ က ဒီ ငေမာက္ၾကီးပထၳျမား တစ္လံ့ုးေတာင္မွ တန္ဖိုးမျဖတ္နိဳင္ရင္ ဒီလို အဖိုးတန္ ေက်ာက္မ်က္တို ႔

ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား ထြက္လာနိဳင္မွန္းမသိတဲ႔ က်ဳပ္တို႔ မိုးကုတ္ရတနာ တြင္းေတြ ကိုတန္ဖိုးျဖတ္ ၀ယ္ယူ ဖို႔ ဆိုတာ လံုး၀မျဖစ္နိဳင္.......ဆိုျပီး ငေမာက္ၾကီး ပထၳျမား

အားကိုးနဲ႔ ဦးေကာင္း လက္လြတ္စပယ္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ႔ တဲ႔ စာခ်ဳပ္ကို ဖ်က္
နိဳင္ခဲ႔ တယ္ ။ အခုက်ေတာ္ တင္ထားတဲ႔ ပန္းခ်ီ ပံုၾကီးဟာ အဲဒီ အျဖစ္ရပ္ ကို ပံုေဖာ္ထားတဲ႔ အလြန္ကိုသက္၀င္လွျပီးလက္ရာေျမာက္လွ တဲ႔ ပန္းခ်ီ ကားတခ်ပ္ျဖစ္ပါတယ္ ။
..............................................................................ငေမာက္ၾကီး ပထၳျမား အေၾကာင္းကိုေတာ႔ ေရးသားအမိ်ဳးမ်ိဳး နဲ႔ ေရးသားေျပာဆိုၾကတာ ဖတ္ဖူးမွတ္ဖူးၾကမွာ ပါ ။

ငေမာက္ၾကီး ပထၳျမား ကို မိုင္းလံု သြားရာ လမ္းေပၚရွိ ေက်ာက္ တလံုးေဒသ ကရြာသား တစ္ေယာက္ကေနျပီးတူးေဖာ္ရရွိခဲ႔ ျခင္းျဖစ္ပါတယ္ ။ အရည္ေသြးနဲ႔ တန္ဖိုး

ကိုနားမလည္ေလေတာ႔ သံုးပိုင္းပိုင္းခဲ႔ တယ္ ။ ပထမပိုင္းက အခိုးခံရျပီး ဒုတိယပိုင္း ကေတာ႔ နိဳင္ငံျခားသား ကုန္သည္မွတဆင္႔ အႏိၵယ နိုင္ငံ ကာလကတၱား

ကိုေရာက္သြားတယ္ ။ငေမာက္ၾကီးပထၳျမား လို႔ အမည္တြင္လာမယ္႔ တတိယအပိုင္းကေတာ႔ ပေလာင္ အမိ်ိဳးသမီးလက္ထဲေရာက္လာခဲ႔ ျပီး အဲဒီမွ တဆင္႔ တန္ဖိုး

ကိုမသိေလေတာ႔ ငပိ ၊ ဆန္ ၊ဆီ စတာေတြ နဲ႔ လဲလွယ္ ၾကရင္း ေနာက္ဆံုး ငေမာက္ၾကီး ဆိုသူထံ ေရာက္လာရပါေတာ႔ တယ္ ။ အဖိုးအနဂ`ၣ ထိုက္တန္လွ တဲ႔ ပထၳျမားၾကီး

ကို လက္ထဲ မထား၀ံ့ေတာ႔ ဘဲ သကၠရာဇ္ ၁၀၂၃ ခုနွစ္ မွာ ငါးထပ္ၾကီး ဒယကာ မင္းတရားၾကီး ျပည္မင္းတရားလက္ထက္မွာ ခ်င္းတြင္ရြာသား ငေမာက္ၾကီး က

ဆက္သလိုက္ပါတယ္ ။ ပထၳျမားၾကီး ကို လာေရာက္ဆက္သသူ ငေမာက္ၾကီး ကို အစြဲ ျပဳျပီး ငေမာက္ၾကီး ပထၳျမား ( ပထၳျမားငေမာက္ ) ရယ္ လို႔ အမည္ေခၚတြင္ေစခဲ႔ ပါတယ္

။ ငေမာက္ၾကီး ကိုလည္း ျမိဳ ႔စား ရြာ စား အေဆာင္အေယာင္ေတြ နဲ႔ ခ်ီးျမွင္႔ ေျမွာက္စားခဲ႔တယ္ ။
..........................................................................ငေမာက္ၾကီး ပထၳျမား ရဲ ႔ အရြယ္ အစားဟာ ကြမ္းသီးလံုး ခန္႔ ရွိျပီး စင္းလံုးေခ်ာ ရတီ 90 ေက်ာ္တယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္ ။

ငေမာက္ၾကီး ရဲ ႔ ၾကန္အင္ လကၡဏာေတြ ကိုေတာ႔ အမ်ိဳးမ်ိဳးခ်ီးမြမ္းေရးၾကတာ ယုတၳိရွိတာေရာ မရွိတာ ေရာ စံုေနတာပါဘဲ ။ အဲဒီ လို ျပည္တန္တဲ႔ ပထၳျမား ၾကီး ကို ျမန္မာ

ဘုရင္ အစဥ္ဆက္ဆက္ တန္ဖိုးထား ထိမ္းသိမ္း လာခဲ႔ ဟာ သီေပါမင္းပါေတာ္မူတဲ႔ အထိဆိုပါေတာ႔ ..။ အဂၤလိပ္ေတြ ဟာ ျမန္မာျပည္ ကိုတိုက္ခိုက္ သိမ္းပိုက္ျပီး သီေပါဘုရင္

နဲ႔ မိဘုရား ကိုဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္သြားေတာ႔မယ္ဆိုတာနဲ႔ ဘုရင္႔ မင္းခန္းမင္းနားပစၥည္းေတြ ၊ ငေမာက္ၾကီး အပါ၀င္ နန္းစဥ္ရတနာေတြ ကို စာရင္းျပဳလုပ္ျပီး

သိမ္းယူပါတယ္ ။ အဲဒီလို ပါရပိုက္နဲ႔ စာရင္းျပဳစုျပီး ကာနယ္စေလဒင္လက္ ထဲ အပ္ရသူကေတာ႔ သီေပါမင္း ရဲ ႔ ေရႊတိုက္၀န္ ေပါက္ျမိဳင္ျမိဳ ႔ စာ မင္းလွမဟာေဇယ်နႏၵသၾကၤန္

ပါ ။ သူ ႔ရဲ ႔ မွတ္တမ္းထဲမွယေတာ႔ ..... ငေမာက္ၾကီး ပထၳျမား ဟာ တကယ္ရွိ ၊ လက္စြပ္အျဖစ္ျပဳလုပ္ထား ၊ မိမိကိုယ္တိုင္ ကာနယ္စေလဒင္ ကို စာရင္းနဲ႔ အေသ

ခ်ာ နန္းစဥ္ရတနာ မ်ား အပ္ခဲ႔ ရာမွာ ငေမာက္ၾကီး ပထၳျမား ပါ၀င္တာ အေသခ်ာမွတ္မိ ၊ အဲဒါေတြ ကို ကာနယ္စေလဒင္ ကင္းတာ၀န္က် စစ္ဗိုလ္ တဦးထံလြဲေျပာင္းေပးအပ္

။ မိမိကိုယ္တိုင္ ငေမာက္ၾကိးပထၳျမား အပါ၀င္ နန္းစဥ္ရတနာေတြ ပုရပိုက္မွာ အမ်ိဳးအမည္နဲ႔ အရြယ္စား အတိက်စာရင္းမွတ္သားျပဳ ။အဲဒီလိုျပဳစုထားတဲ႔ ပုရပိုက္ကို 29

နို၀င္ဘာ 1885 (ပါေတာ္မူတဲ႔ေန႔ ) မွာ စေလဒင္ ရဲ ႔ စကားျပန္ျဖစ္သူ နီကိုးလပ္စ္ ထံ မိမိကိုယ္တိုင္ေပးအပ္........ စသျဖစ္ေဖာ္ျပခဲ႔ပါတယ္ ။အဲဒီလို ေသေသခ်ာခ်ာ

မွတ္သားစာရင္းျပဳျပီး သူတို႔ လက္ထဲ ကို အပ္ခဲ႔တာေတာင္မွ စေလဒင္နဲ႔ အေပါင္းပါတို႔ ဟာ အဆင္ေျခအမ်ိဳးမ်ိဳးေပးျပီး ငေမာက္ၾကီးပထၳျမားမွာ

သိမ္းယူခဲ႔တဲ႔ပစၥည္းေတြထမွာမပါရွိခဲ႔ေၾကာင္းေနာက္ပိုင္း မွာ ျငင္းဆန္ခဲ႔ ပါတယ္ ။ အိႏၵယ နိဳင္ငံမွာ နယ္နွင္ဒါဏ္ ေပးျခင္းခံရတဲ႔ သီေပါဘုရင္နဲ႔ မိသားစု မွာ အဂၤလိပ္

အစိုးရက ေပးတဲ႔ လစာနဲ႔ မေလာက္မငွ ျဖစ္လာတဲ႔ အခါမွာ စထၳဳထ သမီးေတာ္ ကေနစျပီးေတာ႔ ငေမာက္ၾကီး အပါ၀င္ နန္းစဥ္ ရာတနာေတြ ကိုေတာင္းဆိုလာခဲ႔တာ

ေျမးေတာ္ ေတာ္ဘုရားေလး (စာေရးဆရာ ဦေအာင္ေဇ ) လက္ထက္ေရာက္တဲ႔ အခ်ိန္ထိပါဘဲ ။
...........................................................အဲဒီတုန္းက နိဳင္ငံေရး အရာရွိခ်ဳပ္ အျဖစ္နဲ႔ ေရာက္ရွိေနခဲ႔တဲ႔ စေလဒင္ဟာ မႏၱေလး နန္းေတာ္ သိမ္းယူစဥ္က

ငေမာက္ၾကီးပထၳျမားၾကီး မပါရိွေၾကာင္းကို သူ႔ ရဲ ႔ စီရင္ခံစာမွာ မလွိပ္တပတ္ ေရးသားတင္ျပခဲ႔ ပါတယ္ ။ စီရင္ ခံစာရဲ ႔ အစမွာ......... နိဳ၀င္ဘာ 28 ရက္ (ပါေတာ္မမူခင္

တရက္) မွာ နန္းတြင္းသူနန္းတြင္းသားမ်ားကို အထိမ္းအကြပ္မရိွ နန္းတြင္းကို ၀င္ထြက္ခြင္႔ျပဳထားခဲတာ က်ေတာ္အၾကီးအက်ယ္မွားသြားခဲ႔ပါတယ္ဆိုနဲ႔ အစျပဳျပီး

ငေမာက္ၾကီး ပထၳျမားကို အဲဒီ ရုန္းရင္ဆန္ခတ္ျဖစ္ေနတဲ႔ အခ်ိန္မွာ ၀င္ထြက္ေနတဲ႔ သူေတြ ေမႊေနွာက္ယူေဆာင္သြားေလဟန္ ပလီပလာ ေရးသားျပီး ေနာက္ဆံုး ကၽြန္ေတာ႔

ကိုယံုၾကည္ပါ ..ဆိုျပီး အိုမလံုအံုပြင္႔ေရးသားထားခဲ႔တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္ ။ သီေပါမင္း အိႏၵိယ နိဳင္ငံေရာက္ျပီးေနာက္ပိုင္းမွာ ......ကာနယ္စေလဒင္ ကို ဦးတည္ျပီးေတာ႔ .....

က်ဳပ္တို႔ ကို ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္လာစဥ္က ပင္လယ္ေရလမ္းခရီးမွာ ပိုမိုလံုျခံဳ စိတ္ ခ်ရေအာင္ ခင္ဗ်ားကိုယ္တိုင္ သိမ္းဆည္းေပးထားတဲ႔ စိန္ေတြနဲ႔ ရတနာပစၥည္းေတြကို

ျပန္ရခ်င္ပါတယ္ ......ဆိုတဲ႔ သေဘာနဲ႔ အေရးဆိုခဲ႔ေပမယ္႔ ....အဲဒီပစၥည္းေတြ ရွာလို႔ မေတြ ႔ဘူးျဖစ္ေနတယ္...ဆိုျပီး အရွက္ကင္းမဲ႔ စြာေျဗာင္လိမ္ခဲ႔ ပါတယ္ ။ ေစာကေျပာခဲ႔

သလို ေတာ္၀င္မိသားစု ၀င္မ်ားဟာ အဂၤလိပ္ အစိုးရထံ ငေမာက္ၾကီးပထၳျမားနဲ႔ တကြ ေျမာက္မ်ားလွစြာေသာ ရတနာ တို႔ ကို အၾကိမ္ၾကမ္ ေတာင္းဆိုခဲ႔ ေပမယ္႔ လည္း ဘူး

ဆိုရင္ ဖရုံ မသီးဘူးဆိုသလိုမ်ိဳး ဘူး ခံခဲ႔ပါတယ္ ။ ဒါေပမယ္႔ နိဳင္ငံေရး အရာရွိ H . anshawe လက္မွတ္ေရးထိုးထားတဲ႔ '' သီေပါမင္းနဲ႔ သူ ႔ မိဖုရား တို႕ က ကာနယ္စေလဒင္

ထံေပးအပ္ခဲ႔ရတဲ႔ ရတနာပစၥည္းစာရင္း " မွာ..... 1 Rubby Ring know by the name of Naga - mauk ..( နားဂေမာက္ အမည္ရွိ တဲ႔ ပထၳျမားလက္စြပ္ တစ္ကြင္း )

ဆိုျပီးပါရွိပါတယ္တဲ႔ ။ တကယ္ေတာ႔ နန္းစဥ္ရတနာေတြ ထဲ မွာ နဂါးေမာက္ ပထၳျမား ဆိုတာ မပါရွိဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္ ။ ငေမာက္ ကို အဂၤလိပ္လို Ngamauk လို႔ စာလံုးေပါင္း

ရမွာ ျဖစ္ေပမယ္႔ N နဲ႔ G အၾကား.. A တလံုးထပ္ တိုး ျပီး "နဂါးေမာက္ " နာမည္နဲ႔ မ်က္လွည္႔ျပ လက္စေဖ်ာက္ခဲ႔ ေလ သလားရယ္လို႔ ျမန္မာပညာရွင္ေတြ ကယူဆ

ထားၾကပါတယ္ ။
.............................................................. ေတာ္ပါေပတယ္ ကိုနိဳင္ငံၾကီးသား တို႔ ရယ္......သူမ်ားပစၥည္း ကိုေျဖာင္တဲ႔ေနရာမွာ...။ အဲဒီလို လက္စ လက္နွ ေဖ်ာက္တာေတာ္

လြန္းလို႔ လည္း အခုဆိုရင္ က်ေတာ္ တို႔ နိဳင္ငံ ရဲ ႔ တန္ဖိုးမျဖတ္နိဳင္တဲ႔ နန္းစဥ္ ရတနာတစ္ပါးလည္းျဖစ္ ၊ ေရွးေဟာင္းသမိုင္း၀င္ ပစၥည္းလည္း ျဖစ္တဲ႔ ပထၳျမား ငေမာက္ ဟာ

ေျခရာလည္းေပ်ာက္ ေရလည္း ေနာက္ခဲ႔ ရျပီေကာ.........။ က်ေတာ္ ကေတာ႔ ....ဘယ္မွာလဲ.....မင္းဘယ္မွာ လဲ ကြယ္...ဆိုတဲ႔ ကိုမင္းေနာင္ သီခ်င္းထဲ ကလို

ဘယ္မွာလဲ...မင္းဘယ္မွာလဲ ကြယ္႔ ငေမာက္ၾကီး ရယ္.....လို႔ သာ ကမၻာၾကီး တုန္သြားေအာင္ ေအာ္ဟစ္ လိုက္ခ်င္ပါေတာ႔ တယ္ခင္ဗ်ာ ။