အာကာသ ဟင္းလင္းျပင္ထဲတြင္ သြားလာ ေရႊ႕လွ်ားေနေသာ ၾကယ္တံခြန္ႏွင့္ ဥကၠာပံ်မ်ားေၾကာင့္ ကမာၻေပၚတြင္ မည္သို႔ မည္ပံု ေျပာင္းလဲသြားသည္ကို ေရွးနကၡတ္ပညာရွင္းမ်ား၏ မွတ္တမ္းမ်ားတြင္ ေလ့လာမွတ္သားရပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ကမာၻေျမၾကီး အနီးသို႔ ၇၅ ႏွစ္လွ်င္တစ္ၾကိမ္က် ပံုမွန္ေရာက္ လာေလ့ ရိွေသာ နာမည္ေက်ာ္ ဟယ္လီၾကယ္တံခြန္ၾကီး၏ ကမာၻေျမေပၚ သက္ေရာက္ခဲ့ေသာ အကိ်ဳး အျပစ္မ်ားကို စာေစာင္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ...်ား၌ ေဖာ္ျပျပီးရံုမွ်မက ၾကယ္တံခြန္ႏွင့္ပက္သက္ေသာ လံုးခ်င္း စာအုပ္မ်ားတြင္လည္း ခေရေစ့တြင္းက် ေဖာ္ျပထားျပီးျဖစ္ေလသည္။
ျမန္မာ့ရာဇဝင္ တစ္ေလွ်ာက္ကိုလည္း ျပန္လည္ေလ့လာမည္ ဆိုလွ်င္ မဟူရာ ေကာင္းကင္ျပင္တြင္ ၾကယ္ဥကၠာပံ်မ်ား ေပၚျခင္း ၊ေၾကြက်ျခင္းတို႔ ေၾကာင့္ ျမန္မာ့ရာဇဝင္ တစ္မိ်ဳးတစ္ဖံုေျပာင္းလဲသြာ
(၁) ပုဂံျပည္ကို စတင္တည္ေထာင္သည့္ သမုဒၵရာဇ္မင္းလက္ထက္ ျမန္မာ သကၠရာဇ္ ၇၄ခု (ေအဒီ ၁၅၂ ခုႏွစ္) ေလာက္တြင္ လွည္းဘီးအရြယ္ခန္႔ရိွေသာ ဧရာမဥကၠာပံ်ၾကီးတစ္လံုး ေကာင္းကင္မွ ပံ်သန္းလာျပီး ဘုရင့္ ေရွ႕ ေတာ္ သို႔ က်ခဲ့ေလသည္။
(၂) စုကၠေတးမင္းလက္ထက္ ျမန္မာ သကၠရာဇ္ ၃၇၉ခု ၊ (ေအဒီ ၁၀၁၇ )တြင္ နန္းေတာ္တြင္းသို႔ ဥကၠာပံ်ဟုယူဆရေသာ ပူေလာင္ေတာက္ပသည့္ အစိုင္အခဲတစ္ခုက်ေရာက္လာသည္
(၃)အင္း၀ဘုရင္ ဒုတိယမင္းေခါင္လက္ထက္၊ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၈၆၃ခု၊ (ေအဒီ ၁၅၀၂)ခုေလာက္တြင္ ဥပါပံ် ၊ သို႔မဟုတ္ ဥကၠာပံ်သည္။
(၄)အေနာက္ဘက္လြန္မင္း လက္ထက္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၇၉၁ခု ၊ (ေအဒီ ၁၆၀၉) တြင္ အင္းဝမွ ေတာင္ငူသို႔ ခီ်ရာတြင္ မင္းျတားစေကးအင္း၌ တပ္ေတာ္ခ်ထားစဉ္ ညဉ့္တစ္ခ်က္တီးေက်ာ္အခိ်န္ အေျခြအရံႏွင့္ ဥကၠာပံ်လာ ျပီး စခန္းခ်ရာ တဲေတာ္ဦးတြင္ ထိုးက်သည္။
(၅) သာလြန္မင္းတရားၾကီးလက္ထက္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၉၉၂ ခု ၊ ျပာသိုလဆန္း ၄ ရက္ ၊တနလၤာေန႔ (ေအဒီ ၁၆၃၀)တြင္ ဥကၠာပံ်ၾကီးတစ္ခု ပံ်သန္းလာျပီး အေနာက္ေျမာက္ေထာင့္တြင္ က်သြားေလသည္။
(၆) ငါးထပ္ဒါယကာ မင္းရဲနႏၵမိတ္ လက္ထက္၊ ျမန္မာ သကၠရာဇ္ ၁၀၂၂ ခု ၊တန္ေဆာင္မုန္းလဆန္း ၃ ရက္ ၊ၾကာသပေတးေန႔ ၊ (ေအဒီ ၁၆၆၀) တြင္ေတာက္ပေသာ ဥကၠာပံ်ၾကီးေတာင္ဘက္ေကာင္းက
(၇) ရတနာပူရ စတုတၳၿမိဳ႕တည္ ဘၾကီးေတာ္ ဘုရားလက္ထက္ ေကာင္းကင္မွၾကယ္မ်ား ေၾကြက်သကဲ့သို႔ ျမင္ၾကရသည္။ ျမင္သည့္အရပ္ တိုင္းမွ တက္ေသးအင္းတြင္ က်သည္ဟု ျမင္ၾကရသည္။ ေနာက္တစ္ၾကိမ္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၁၉၆ ခုႏွစ္၊ (ေအဒီ ၁၈၃၄)၌ အင္းဝၿမိဳ႕တြင္လည္း ထိုတက္ေသးအင္းတြင္ က်သကဲ့သို႔ ျမင္ၾကရသည္။ ယင္းပံုမ်ားကို လန္ဒန္ၿမိဳ႕ရိွ ဝိတိုရိယ ႏွင့္ အဲလ္ဘတ္ ျပတိုက္တြင္ ေရာက္ရိွေနသည့္ ပုရပိုက္ ဓါတ္ပံုတြင္ ၾကယ္မ်ားေၾကြက်ေနပံုကို စာႏွင့္ ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္။
(၈)ေရႊဘိုမင္းလက္ထက္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၀၈ခု၊ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေက်ာ္ ၁၄ရက္ ၊ (ေအဒီ ၁၈၄၆ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာလ ၁၇ ရက္ေန႔)တြင္ အတိတ္နိမိတ္ အေနျဖင့္ ဥကၠာ အေရွ႕ရပ္မွ အေနာက္အရပ္သို႔ ပံ်က်သည္ဟု မွတ္တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
(၉) မင္းတုန္းမင္းလက္ထက္တြင္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၂၈ခု ၊ ျပာသိုလဆန္း ၁၅ ရက္၊ (ေအဒီ ၁၈၆၇ ခုနစ္၊ ဇန္နဝါရီလ ၁၉ ရက္) ညဉ့္တစ္ခ်က္မတီးမီ အေရွ႕မ်က္ႏွာ ေျမာက္အရပ္မွေတာင္အရပ္သို႔ ဥကၠာပံ်ျပီးေတာ္လဲ သည္။
ထို႔ေနာက္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၄၀ (ေအဒီ ၁၈၇၈) နတ္ရြာစံခါနီးတြင္ ျပသည့္ နိမိတ္မွာ သပိတ္လံုးခန္႔ ရိွသည့္ ဥကၠာသည္ ေရႊၿမိဳ႕ေတာ္အေရွ႕ေတာင္အရပ္
(၁၀) သီေပါမင္း နန္းက်ခါနီး ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၄၇ ခုႏွစ္၊ တန္ေဆာင္မုန္းလဆုတ္ ၆ ရက္၊(ေအဒီ ၁၈၈၅ ခုနစ္၊ ႏိုဝင္ဘာလ ၂၇ညဉ့္ ၇နာရီအခိ်န္မွ စ၍ ၾကယ္မ်ားေၾကြက်သည္ဟု ရာဇဝင္တြင္ေဖာ္ျပထားသည္။ ဝိတိုရိယနင့္ အဲလ္ဘတ္ျပတိုက္တြင္ ရိွသည့္ ေဆးပုရပိုက္တြင္ ပံုႏွင့္တကြ ေဖာ္ျပထားသည္။
ေ၀ဟင္ခ်စ္သူ
www.facebook.com/
ျမန္မာ့ရာဇဝင္ တစ္ေလွ်ာက္ကိုလည္း ျပန္လည္ေလ့လာမည္ ဆိုလွ်င္ မဟူရာ ေကာင္းကင္ျပင္တြင္ ၾကယ္ဥကၠာပံ်မ်ား ေပၚျခင္း ၊ေၾကြက်ျခင္းတို႔ ေၾကာင့္ ျမန္မာ့ရာဇဝင္ တစ္မိ်ဳးတစ္ဖံုေျပာင္းလဲသြာ
(၁) ပုဂံျပည္ကို စတင္တည္ေထာင္သည့္ သမုဒၵရာဇ္မင္းလက္ထက္ ျမန္မာ သကၠရာဇ္ ၇၄ခု (ေအဒီ ၁၅၂ ခုႏွစ္) ေလာက္တြင္ လွည္းဘီးအရြယ္ခန္႔ရိွေသာ ဧရာမဥကၠာပံ်ၾကီးတစ္လံုး ေကာင္းကင္မွ ပံ်သန္းလာျပီး ဘုရင့္ ေရွ႕ ေတာ္ သို႔ က်ခဲ့ေလသည္။
(၂) စုကၠေတးမင္းလက္ထက္ ျမန္မာ သကၠရာဇ္ ၃၇၉ခု ၊ (ေအဒီ ၁၀၁၇ )တြင္ နန္းေတာ္တြင္းသို႔ ဥကၠာပံ်ဟုယူဆရေသာ ပူေလာင္ေတာက္ပသည့္ အစိုင္အခဲတစ္ခုက်ေရာက္လာသည္
(၃)အင္း၀ဘုရင္ ဒုတိယမင္းေခါင္လက္ထက္၊ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၈၆၃ခု၊ (ေအဒီ ၁၅၀၂)ခုေလာက္တြင္ ဥပါပံ် ၊ သို႔မဟုတ္ ဥကၠာပံ်သည္။
(၄)အေနာက္ဘက္လြန္မင္း လက္ထက္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၇၉၁ခု ၊ (ေအဒီ ၁၆၀၉) တြင္ အင္းဝမွ ေတာင္ငူသို႔ ခီ်ရာတြင္ မင္းျတားစေကးအင္း၌ တပ္ေတာ္ခ်ထားစဉ္ ညဉ့္တစ္ခ်က္တီးေက်ာ္အခိ်န္ အေျခြအရံႏွင့္ ဥကၠာပံ်လာ ျပီး စခန္းခ်ရာ တဲေတာ္ဦးတြင္ ထိုးက်သည္။
(၅) သာလြန္မင္းတရားၾကီးလက္ထက္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၉၉၂ ခု ၊ ျပာသိုလဆန္း ၄ ရက္ ၊တနလၤာေန႔ (ေအဒီ ၁၆၃၀)တြင္ ဥကၠာပံ်ၾကီးတစ္ခု ပံ်သန္းလာျပီး အေနာက္ေျမာက္ေထာင့္တြင္ က်သြားေလသည္။
(၆) ငါးထပ္ဒါယကာ မင္းရဲနႏၵမိတ္ လက္ထက္၊ ျမန္မာ သကၠရာဇ္ ၁၀၂၂ ခု ၊တန္ေဆာင္မုန္းလဆန္း ၃ ရက္ ၊ၾကာသပေတးေန႔ ၊ (ေအဒီ ၁၆၆၀) တြင္ေတာက္ပေသာ ဥကၠာပံ်ၾကီးေတာင္ဘက္ေကာင္းက
(၇) ရတနာပူရ စတုတၳၿမိဳ႕တည္ ဘၾကီးေတာ္ ဘုရားလက္ထက္ ေကာင္းကင္မွၾကယ္မ်ား ေၾကြက်သကဲ့သို႔ ျမင္ၾကရသည္။ ျမင္သည့္အရပ္ တိုင္းမွ တက္ေသးအင္းတြင္ က်သည္ဟု ျမင္ၾကရသည္။ ေနာက္တစ္ၾကိမ္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၁၉၆ ခုႏွစ္၊ (ေအဒီ ၁၈၃၄)၌ အင္းဝၿမိဳ႕တြင္လည္း ထိုတက္ေသးအင္းတြင္ က်သကဲ့သို႔ ျမင္ၾကရသည္။ ယင္းပံုမ်ားကို လန္ဒန္ၿမိဳ႕ရိွ ဝိတိုရိယ ႏွင့္ အဲလ္ဘတ္ ျပတိုက္တြင္ ေရာက္ရိွေနသည့္ ပုရပိုက္ ဓါတ္ပံုတြင္ ၾကယ္မ်ားေၾကြက်ေနပံုကို စာႏွင့္ ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္။
(၈)ေရႊဘိုမင္းလက္ထက္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၀၈ခု၊ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေက်ာ္ ၁၄ရက္ ၊ (ေအဒီ ၁၈၄၆ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာလ ၁၇ ရက္ေန႔)တြင္ အတိတ္နိမိတ္ အေနျဖင့္ ဥကၠာ အေရွ႕ရပ္မွ အေနာက္အရပ္သို႔ ပံ်က်သည္ဟု မွတ္တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
(၉) မင္းတုန္းမင္းလက္ထက္တြင္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၂၈ခု ၊ ျပာသိုလဆန္း ၁၅ ရက္၊ (ေအဒီ ၁၈၆၇ ခုနစ္၊ ဇန္နဝါရီလ ၁၉ ရက္) ညဉ့္တစ္ခ်က္မတီးမီ အေရွ႕မ်က္ႏွာ ေျမာက္အရပ္မွေတာင္အရပ္သို႔ ဥကၠာပံ်ျပီးေတာ္လဲ သည္။
ထို႔ေနာက္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၄၀ (ေအဒီ ၁၈၇၈) နတ္ရြာစံခါနီးတြင္ ျပသည့္ နိမိတ္မွာ သပိတ္လံုးခန္႔ ရိွသည့္ ဥကၠာသည္ ေရႊၿမိဳ႕ေတာ္အေရွ႕ေတာင္အရပ္
(၁၀) သီေပါမင္း နန္းက်ခါနီး ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၄၇ ခုႏွစ္၊ တန္ေဆာင္မုန္းလဆုတ္ ၆ ရက္၊(ေအဒီ ၁၈၈၅ ခုနစ္၊ ႏိုဝင္ဘာလ ၂၇ညဉ့္ ၇နာရီအခိ်န္မွ စ၍ ၾကယ္မ်ားေၾကြက်သည္ဟု ရာဇဝင္တြင္ေဖာ္ျပထားသည္။ ဝိတိုရိယနင့္ အဲလ္ဘတ္ျပတိုက္တြင္ ရိွသည့္ ေဆးပုရပိုက္တြင္ ပံုႏွင့္တကြ ေဖာ္ျပထားသည္။
ေ၀ဟင္ခ်စ္သူ
www.facebook.com/
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။