လာဘ္စားျခင္းဆိုတာ ႏိုင္ငံအတြက္ တကယ့္အႏၲရာယ္ႀကီးပါ။
လာဘ္စားျခင္း (corruption) ဆိုတာ လာဘ္ေပးသူနဲ႔ လာဘ္ယူသူ ၂ ေယာက္လို႔ပဲ ျမင္ၾကတယ္။ သူတို႔ ၂ ေယာက္ သေဘာတူလို ့လုပ္ၾကတာ ဘယ္သူ႔ကို ထိခိုက္မွာမို႔လို႔လဲလို႔ ထင္စရာရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီအက်င့္ဆိုးဟာ ႏိုင္ငံတခုရဲ႕ တိုးတက္ဖြံ ့ၿဖိဳးမႈကို အမ်ားႀကီး ထိခိုက္ေစတယ္လို့ ေျပာရင္ လြန္တယ္လို႔ ထင္ၾကမွာပါ။ က်ေနာ္ေျပာတာ မလြန္ဘူးဆိုတာ ေအာက္မွာ ေရးထားတာေလးေတြ ဖတ္ၾကည့္ရင္ သေဘာေပါက္လက္ခံႏိုင္မယ္လို႔
၁။ "လာဘ္ေပးလာဘ္ယူလုပ္တာဟာ အစိုးရရဲ႕ ဝင္ေငြကို က်ဆင္းေစတယ္။ အစိုးရမွာ ဝင္ေငြနဲလာတဲ့အတြက္ တိုင္းျပည္ဖြံ ့ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးလုပ္ငန္းေတ
အစိုးရရဲ႕ဝင္ေငြဟာ ႏိုင္ငံသူႏိုင္ငံသားေတြနဲ႔ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတက ေပးေဆာင္ရမဲ့ အခြန္ေငြေတြေပၚမွာ အဓိက မွီခိုေနတာပါ။ အျမတ္ခြန္ေပးေဆာင္သူဟာ အျမတ္ခြန္ေကာက္သူကို လာဘ္ထိုးၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္ကို ေပးေဆာင္ရမဲ့ အျမတ္ခြန္ကို အျပည့္အဝမေပးေဆာင္ေတာ့ပါ။ ဒီလို အက်င့္ပ်က္မႈမ်ိဳးေပ်ာက္ကြယ
၂။ "လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕စီမံကိန္းႀကီ
လမ္းတံတား၊ အေဆာက္အဦေဆာက္လုပ္တဲ့ စီမံကိန္းႀကီးေတြဟာ ေငြလံုးေငြရင္းႀကီးမားစြာ ပါဝင္ေနတဲ့အတြက္ တင္ဒါသြင္းမဲ့ ကုမၸဏီႀကီးေတြဟာ တင္ဒါဆံုးျဖတ္မဲ့ အရာရွိႀကီးမ်ားကို နည္းအမိ်ဳးမိ်ဳးနဲ႔ ခ်ဥ္းကပ္ၿပီး လာဘ္ထိုးဖို႔ ႀကီးစားပါလိ္မ့္မယ္။ အစိုးရအရာရွိႀကီးေတြဟာ လဘ္ေငြအမ်ားႀကီးရႏိုင္တဲ့ စီမံကိန္းမ်ားအတြက္ ဘတ္ဂ်က္ခ်ေပးဖို႔ အားသန္လာၾကလိ္မ့္မယ္။ လာဘ္ေငြမရႏိုင္တဲ့ ပညာေရး၊ က်န္းမားေရးက႑ေတြမွာ ဘတ္ဂ်က္ကို မသံုးၾကလို႔ ႏိုင္ငံတိုတက္ဖြံ ့ၿဖိဳးမႈကို ထိခိုက္ပါတယ္။
၃။ "လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈမ်ားတဲ့ႏို
နိုင္ငံျခားက ရင္းနွီးျမဳပ္နံမႈလုပ္မဲ့ ကုမၸဏီႀကီးေတြဟာ လာဘ္စားမႈ အင္မတန္မ်ားတဲ့ ႏိုင္ငံေတြြမွာ လာေရာက္ရင္းႏွီးျမဳပ္နံမႈလု
၄။ "လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈဟာ ပုဂၢလိကစီးပြားေရးလုပ္ငန္းေ
ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္ခ်င္
၅။ "လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈဟာ လူသားအရင္းအျမစ္တိုးတက္မႈကိ
လူသားအရင္းအျမစ္ေကာင္းေကာင္
၆။ "လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈဟာ အစိုးရဆိုးတရပ္ကို သက္ဆိုးရွည္ေစပါတယ္။"
လာဘ္ယူထားတဲ့ ဝန္ႀကီးေတြ၊ အစိုးရအရာရွိႀကီးေတြဟာ လက္ရွိအာဏာ၊ ရာထူးက မစြန္႔လႊတ္ရဖို႔ အစြမ္းကုန္ႀကိဳးစားလိမ့္မယ္
၇။ "လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ လွိ်ဳ႕ဝွက္ခ်က္မ်ားကို ေပါက္ၾကားေစပါတယ္။"
နိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ႀကီးမားတဲ့စီမံကိန္းႀကီးေတြ
၈။ "လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈဟာ နိုင္ငံမွာ ရာဇဝတ္မႈေပါမ်ားေစပါတယ္။"
လာဘ္စားတဲ့ ရဲေတြကို အားမကိုးရတဲ့အခါ စီးပြားေရးသမားေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ ပစၥည္း၊ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားကို ကာကြယ္ဖို႔အတြက္ လူမိုက္ေတြေမြးရပါမယ္။ စီးပြားေရးသမားေတြေမြးတဲ့ လူမိုက္အဖြဲ႕ေတြ မ်ားလာတဲ့အခါ အခ်င္းခ်င္းတိုက္ခိုက္ၾကပါလ
အေပၚက ေရးျပခဲ့တာေတြဟာ သိသာျမင္သာတဲ့ အခ်က္ေတြပါ။ မျမင္သာေပမဲ့ ပိုၿပီးဆိုးဝါးတဲ့အခ်က္ကေတာ
လာဘ္စားမႈဟာ ႏိုင္ငံ့အက်ိဳးစီးပြားကို ထိခိုက္ေစတာမို႔ အလြန္ႀကီးေလးတဲ့ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္သင့္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လာဘ္စားတာကို တရားစြဲ ေထာင္ခ် ပစၥည္းသိမ္းစတဲ့ အေရးယူမႈေတြ လုပ္ေပမဲ့လဲ ေနာက္ထပ္လာဘ္စားမႈေတြ ေပၚေနအံုးမွာပါပဲ။ အထက္ကေရးျပထားတာေတြကို လူတိုင္းကို နားလည္သေဘာေပါက္ၿပီး လာဘ္စားမႈကို ရြံမုန္းသြားေအာင္ ရွင္းျပၿပီးစည္း႐ုံုးႏိုင္မ
ကမ႓ာေပၚမွာ ခ်မ္းသာတဲ့ႏိုင္ငံေတြဟာ ဒီမိုကေရစီက်င့္သံုးၿပီး လာဘ္စားမႈ အင္မတန္နဲပါးတဲ့ႏိုင္ငံေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆင္းရဲတဲ့ႏိုင္ငံေတြကေတာ့ အာဏာရွင္အုပ္ခ်ဳပ္ၿပီး လာဘ္စားမႈအလြန္မ်ားတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
မွတ္ခ်က္။ က်ေနာ္သိနားလည္သေလာက္ ေရးျပထားတာမို ့ ျပည့္စံုလံုေလာက္တယ္လို႔္ မထင္ပါ။ စီးပြားေရး၊ႏိုင္ငံေရးပညာရွ
ဗန္းေမာ္သိန္းေဖ
၂၀၁၆၊ ဧျပီလ ၁၂ ရက္
လာဘ္စားျခင္း (corruption) ဆိုတာ လာဘ္ေပးသူနဲ႔ လာဘ္ယူသူ ၂ ေယာက္လို႔ပဲ ျမင္ၾကတယ္။ သူတို႔ ၂ ေယာက္ သေဘာတူလို ့လုပ္ၾကတာ ဘယ္သူ႔ကို ထိခိုက္မွာမို႔လို႔လဲလို႔ ထင္စရာရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီအက်င့္ဆိုးဟာ ႏိုင္ငံတခုရဲ႕ တိုးတက္ဖြံ ့ၿဖိဳးမႈကို အမ်ားႀကီး ထိခိုက္ေစတယ္လို့ ေျပာရင္ လြန္တယ္လို႔ ထင္ၾကမွာပါ။ က်ေနာ္ေျပာတာ မလြန္ဘူးဆိုတာ ေအာက္မွာ ေရးထားတာေလးေတြ ဖတ္ၾကည့္ရင္ သေဘာေပါက္လက္ခံႏိုင္မယ္လို႔
၁။ "လာဘ္ေပးလာဘ္ယူလုပ္တာဟာ အစိုးရရဲ႕ ဝင္ေငြကို က်ဆင္းေစတယ္။ အစိုးရမွာ ဝင္ေငြနဲလာတဲ့အတြက္ တိုင္းျပည္ဖြံ ့ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးလုပ္ငန္းေတ
အစိုးရရဲ႕ဝင္ေငြဟာ ႏိုင္ငံသူႏိုင္ငံသားေတြနဲ႔ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတက ေပးေဆာင္ရမဲ့ အခြန္ေငြေတြေပၚမွာ အဓိက မွီခိုေနတာပါ။ အျမတ္ခြန္ေပးေဆာင္သူဟာ အျမတ္ခြန္ေကာက္သူကို လာဘ္ထိုးၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္ကို ေပးေဆာင္ရမဲ့ အျမတ္ခြန္ကို အျပည့္အဝမေပးေဆာင္ေတာ့ပါ။ ဒီလို အက်င့္ပ်က္မႈမ်ိဳးေပ်ာက္ကြယ
၂။ "လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕စီမံကိန္းႀကီ
လမ္းတံတား၊ အေဆာက္အဦေဆာက္လုပ္တဲ့ စီမံကိန္းႀကီးေတြဟာ ေငြလံုးေငြရင္းႀကီးမားစြာ ပါဝင္ေနတဲ့အတြက္ တင္ဒါသြင္းမဲ့ ကုမၸဏီႀကီးေတြဟာ တင္ဒါဆံုးျဖတ္မဲ့ အရာရွိႀကီးမ်ားကို နည္းအမိ်ဳးမိ်ဳးနဲ႔ ခ်ဥ္းကပ္ၿပီး လာဘ္ထိုးဖို႔ ႀကီးစားပါလိ္မ့္မယ္။ အစိုးရအရာရွိႀကီးေတြဟာ လဘ္ေငြအမ်ားႀကီးရႏိုင္တဲ့ စီမံကိန္းမ်ားအတြက္ ဘတ္ဂ်က္ခ်ေပးဖို႔ အားသန္လာၾကလိ္မ့္မယ္။ လာဘ္ေငြမရႏိုင္တဲ့ ပညာေရး၊ က်န္းမားေရးက႑ေတြမွာ ဘတ္ဂ်က္ကို မသံုးၾကလို႔ ႏိုင္ငံတိုတက္ဖြံ ့ၿဖိဳးမႈကို ထိခိုက္ပါတယ္။
၃။ "လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈမ်ားတဲ့ႏို
နိုင္ငံျခားက ရင္းနွီးျမဳပ္နံမႈလုပ္မဲ့ ကုမၸဏီႀကီးေတြဟာ လာဘ္စားမႈ အင္မတန္မ်ားတဲ့ ႏိုင္ငံေတြြမွာ လာေရာက္ရင္းႏွီးျမဳပ္နံမႈလု
၄။ "လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈဟာ ပုဂၢလိကစီးပြားေရးလုပ္ငန္းေ
ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္ခ်င္
၅။ "လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈဟာ လူသားအရင္းအျမစ္တိုးတက္မႈကိ
လူသားအရင္းအျမစ္ေကာင္းေကာင္
၆။ "လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈဟာ အစိုးရဆိုးတရပ္ကို သက္ဆိုးရွည္ေစပါတယ္။"
လာဘ္ယူထားတဲ့ ဝန္ႀကီးေတြ၊ အစိုးရအရာရွိႀကီးေတြဟာ လက္ရွိအာဏာ၊ ရာထူးက မစြန္႔လႊတ္ရဖို႔ အစြမ္းကုန္ႀကိဳးစားလိမ့္မယ္
၇။ "လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ လွိ်ဳ႕ဝွက္ခ်က္မ်ားကို ေပါက္ၾကားေစပါတယ္။"
နိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ႀကီးမားတဲ့စီမံကိန္းႀကီးေတြ
၈။ "လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈဟာ နိုင္ငံမွာ ရာဇဝတ္မႈေပါမ်ားေစပါတယ္။"
လာဘ္စားတဲ့ ရဲေတြကို အားမကိုးရတဲ့အခါ စီးပြားေရးသမားေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ ပစၥည္း၊ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားကို ကာကြယ္ဖို႔အတြက္ လူမိုက္ေတြေမြးရပါမယ္။ စီးပြားေရးသမားေတြေမြးတဲ့ လူမိုက္အဖြဲ႕ေတြ မ်ားလာတဲ့အခါ အခ်င္းခ်င္းတိုက္ခိုက္ၾကပါလ
အေပၚက ေရးျပခဲ့တာေတြဟာ သိသာျမင္သာတဲ့ အခ်က္ေတြပါ။ မျမင္သာေပမဲ့ ပိုၿပီးဆိုးဝါးတဲ့အခ်က္ကေတာ
လာဘ္စားမႈဟာ ႏိုင္ငံ့အက်ိဳးစီးပြားကို ထိခိုက္ေစတာမို႔ အလြန္ႀကီးေလးတဲ့ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္သင့္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လာဘ္စားတာကို တရားစြဲ ေထာင္ခ် ပစၥည္းသိမ္းစတဲ့ အေရးယူမႈေတြ လုပ္ေပမဲ့လဲ ေနာက္ထပ္လာဘ္စားမႈေတြ ေပၚေနအံုးမွာပါပဲ။ အထက္ကေရးျပထားတာေတြကို လူတိုင္းကို နားလည္သေဘာေပါက္ၿပီး လာဘ္စားမႈကို ရြံမုန္းသြားေအာင္ ရွင္းျပၿပီးစည္း႐ုံုးႏိုင္မ
ကမ႓ာေပၚမွာ ခ်မ္းသာတဲ့ႏိုင္ငံေတြဟာ ဒီမိုကေရစီက်င့္သံုးၿပီး လာဘ္စားမႈ အင္မတန္နဲပါးတဲ့ႏိုင္ငံေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆင္းရဲတဲ့ႏိုင္ငံေတြကေတာ့ အာဏာရွင္အုပ္ခ်ဳပ္ၿပီး လာဘ္စားမႈအလြန္မ်ားတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
မွတ္ခ်က္။ က်ေနာ္သိနားလည္သေလာက္ ေရးျပထားတာမို ့ ျပည့္စံုလံုေလာက္တယ္လို႔္ မထင္ပါ။ စီးပြားေရး၊ႏိုင္ငံေရးပညာရွ
ဗန္းေမာ္သိန္းေဖ
၂၀၁၆၊ ဧျပီလ ၁၂ ရက္
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။